රාජපක්ෂ-විරෝධී කඳවුර අබියස ඇති ප්‍රධානතම අභියෝගය රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ බල පරාක්‍රමය නොවේ. අප අතර ඇති අසමගියත් අප තුළ වර්ධනය වෙමින් පවතින දැඩි අපේක්‍ෂා භංගත්වයත්ය.
මහා මැතිවරණයෙන් තමන් ලද අනපේක්‍ෂිත කඩා වැටීම නිසා එජාපයේවත් සමගි ජන බලවේගයේවත් ඇස් පෑදී නොමැත. මැතිවරණ පරාජයෙන් පසු ගතවූ තෙසතියක කාලය තුළ මෙම පක්ෂ දෙක අතරත් එජාපය තුළත් කුලල් කා ගැනීම් තවත් වර්ධනය වී තිබේ.
විපක්ෂයේ ප්‍රධාන ධාරාව තුළ ඇති අර්බුදයත් රාජපක්ෂ කඳවුර ලැබූ ඓතිහාසික මැතිවරණ ජයත් නිසා රාජපක්ෂ විරෝධී පිරිස් බලවත් මානසික පසුබෑමකට ලක්ව ඇත. ‘කළ යුත්තේ කුමක්ද?’ යන ප්‍රශ්නයට වඩා බොහෝ දෙනෙකු නගනුයේ ‘කරලා වැඩක් තියෙනවාද?’ යන ප්‍රශ්නයයි.
රාජපක්‍ෂවරුන් ලද ජය හා එයින් ඉස්මතු වන දේශපාලන ප්‍රවණතාවන් පිළිබඳ අප යළිත් වරක් සලකා බැලිය යුත්තේ එබැවිනි.
2019 ජනපතිවරණය හා 2020 මහා මැතිවරණය අතර වූ කාලය තුළ රාජපක්ෂ කඳවුරේ ඡන්ද පදනම එකුදු ඡන්දයකින් හෝ වැඩිවී නොමැත. සිදුව ඇත්තේ පොදු ජන පෙරමුණ ලැබූ මුළු ඡන්ද සංඛ්‍යාව ඡන්ද 70,500කින් පහත වැටීමයි.
විපක්ෂය (හා විශේෂයෙන්ම එජාපය) ලක්වූ සෝදාපාලුව හා සසඳන විට මෙය ඉතා සුළු අගයක් බව සැබෑය. එහෙත් මෙයින් පිළිබිඹු වන දේශපාලන ප්‍රවණතාව, මෙම සංඛ්‍යාත්මක අගයට වඩා බෙහෙවින් වැදගත්ය.
එනම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාගේ හා මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැතිවරයාගේ මාස 9කට ආසන්න පාලන කාලය තුළ රාජපක්ෂ ඡන්ද පදනම අඩුවූවා මිසක වැඩි නොවූ බවයි.
ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ ලැබූ ඡන්ද සංඛ්‍යාව දිස්ත්‍රික් මට්ටමෙන් සලකා බලන විට මෙය තවත් පැහැදිලි වේ.
2019 හා සසඳන විට 2020දී දිස්ත්‍රික්ක 11ක පෙදු ජන පෙරමුණ ලැබූ ඡන්ද ප්‍රමාණය පහත වැටී තිබේ. එනම්,
කොළඹ-53,110, ගම්පහ-47,974, ගාල්ල-35,709, කළුතර-34,221, මාතර -22,264, පුත්තලම- 10,194, අම්පාර- 9,046, මඩකළපුව- 5,044, කුරුණෑගල- 2,313, රත්නපුර- 1,376, මොනරාගල- 639.
2019 හා සසඳන විට 2020දී පොදු ජන පෙරමුණ ලැබු ඡන්ද ප්‍රමාණ්‍ය දිස්ත්‍රික්ක 11ක වැඩිවී ඇත. මේ අතර ප්‍රධානතම වනුයේ, නුවරඑළිය- 55,261, පොලොන්නරුව- 33,507, බදුල්ල-33,327.
මෙම සංඛ්‍යා දත්තවලින් පිළිබිඹු වන කාරණා දෙකක් තිබේ. එකක් නම්, පොදු ජන පෙරමුණේ ඡන්ද පදනම අඩුවූ දිස්ත්‍රික්ක 11න් 9ක්ම සිංහල බහුතරයක් සහිත දිස්ත්‍රික්ක වීමය.
අනෙක නම්, පොදු ජන පෙරමුණේ ඡන්ද ප්‍රමාණය වැඩිපුරම ඉහළ ගිය දිස්ත්‍රික්කවල ඒ වැඩිවීමට හේතුව පොහොට්ටුව ලේබලය යටතේ තරග කළ කුඩා පක්ෂ වීමය.
නුවරඑළිය හා බදුල්ල ඡන්ද ප්‍රමාණය ඉහළ යාමට මූලික හේතුව ලංකා කම්කරු කොන්ග්‍රසය හා ඒ තුළ ජීවාන් තොන්ඩමාන් සාධකය බව නිගමනය කළ හැක. පොලොන්නරුවේ ඡන්ද ප්‍රමාණය වැඩිවීමට හේතුව ශ්‍රීලනිපය හා මෛත්‍රීපාල සිරිසේන සාධකයයි.
සමස්තයක් ලෙස සලකා බලන විට පැහැදිලි වනුයේ, එජාපය නොබෙදුණා නම් හා පොදුවේ විපක්ෂය ‘වෙන්ව ගමන් කොට එක්ව පහරදීමේ’ උපායකට අනුගත වූවා නම් මෙවර පාර්ලිමේන්තුවේ රාජපක්ෂ බලය සරල බහුතරයකයටට සීමා කිරීමේ සැබෑ හැකියාවක් තිබූ බවය.
මෙම තත්වයට මුලින්ම වගකිව යුත්තේ රනිල් වික්‍රමසිංහ හා සජිත් ප්‍රේමදාස මහත්වරුන් ප්‍රමුඛ එජාපයේ හා සමගි ජන බලවේගයේ නායකයෝය. ඡන්දයක කඩඉමේදී දෙකට බෙදීම ස්වයං විනාශකාරී බව වටහාගන්නට තරම් බුද්ධියක් ඔවුන් කිසිවකුට නොවීය.
තම නායකයන්ගේ ළාමක ක්‍රියා නිසා විපක්ෂ ඡන්දදායකයන් දුර්මුඛ වීම සාධාරණය. එජාපයට හෝ සමගි ජන බලවේගයට ඡන්දය නොදීමද සාධාරණය. වරද නම් ඉතාමත් තීරණාත්මක මැතිවරණයකදී තමන්ගේ ඡන්දය භාවිත නොකිරීම හෝ වුවමනාවෙන්ම කටු ගා දැමීමය. නාසය වසාගෙන වත් අලියාට හෝ දූරකථනයට කතිරය ගැසීමට නොහැකියැයි සිතුණා නම් මාලිමාවට හෝ තෝරාගත් ස්වාධීන කණ්ඩායමකට කතිරය ගැසීමේ හැකියාවක් මේ විපාක්‍ෂිකයන්ට විය. ඔවුන් එසේ කළා නම් රාජපක්‍ෂවරුන් තුනෙන් -දෙකේ බලයක් අත්පත් කර ගැනීම වළක්වා ගැනීමට ඉඩ තිබුණි.
රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයට දොරටු විවර කළ විපක්ෂ නායකයන්ගේ අසමගියත් විපක්ෂ සාමාජිකයන්ගේ කලකිරීමත් අද තවත් වර්ධනය වී තිබේ. මෙම ප්‍රශ්න දෙක සමනය කර නොගතහොත් එළැඹෙන දේශපාලනමය හා මැතිවරණ සටන්වලින් පරාජයෙන් පරාජයම අපට උරුම වනු ඇත.
පොදු උවදුරක්: පොදු අරමුණක්
ගෝඨාභය-මහින්ද පාලනයේ කෙටිකාලීන ඉදිරිමග පැහැදිලිය. 20වන සංශෝධනයක් තුළින් 19වන සංශෝධනය අහෝසි කිරීම, පළාත් සභා මැතිවරණය ජයගැනීම, හා නව ව්‍යවස්ථාවක් සම්මත කරවා ගැනීම ආණ්ඩුවේ කෙටිකාලීන ඉලක්කයන්ය.
20වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය කවර ස්වරූපයක් ගනිදැයි තවමත් අපැහැදිලිය. මේ පිළිබඳව ආණ්ඩුවේ පාර්ශ්වයෙන්ම එකිනෙකට වෙනස් මත ප්‍රකාශ වීම නිසා තත්වය තවත් ව්‍යාකුලව ඇත.
මැති-ඇමතිවරුන් කවර දේ කීවත්, 20වන සංශෝධනය තුළින් ස්වාධීන කොමිසම් අහෝසි කිරීම හෝ බල රහිත කිරීම සිදුවන බව අනුමාන කළ හැක. ස්වාධීන කොමිසම් තුළින් පාලකයන්ට රාජ්‍ය බලය අවභාවිත වීමට යම් සීමාවන් පැනවේ. රාජපක්‍ෂවරුන්ට අවශ්‍ය සකල බලය තමන් අත ඒකරාශි කරගැනීමය. මෙය මෙවර ඇති තනතුරු, බලතල හා ආයතන බෙදුණු ආකාරයෙන් මැනැවින් පැහැදිලි වේ.
දැඩි ලෙස දේශපාලනීකරණය වූ රාජ්‍ය තන්ත්‍රය යම් තරමකට හෝ නිර්දේශපාලනීකරණය කිරීමේ අරමුණෙන් ස්වාධීන කොමිසම් සභා ක්‍රමයක් මුලින්ම මෙරටට හඳුන්වා දුන්නේ 2001දී 17වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය තුළිනි. මෙම සංශෝධනය ඉදිරිපත් කිරීමට මූලිකත්වය ගත්තේ මන්ත්‍රීධුර 16ක් දිනා තෙවන බලවේගයක් ලෙස 2001 මහ මැතිවරණයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට ප්‍රවිෂ්ට වූ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණයි.
නිදහස් ලංකාවේ ව්‍යවස්ථා සම්පාදන ඉතිහාසය මුළුමනින්ම පක්‍ෂග්‍රාහී එකකි. 1972 ව්‍යවස්ථාව හා 1978 ව්‍යවස්ථාව සම්පාදනය ඒකපාක්‍ෂික ක්‍රියාවලියක් වූ අතර විපක්ෂයේ දායකත්වයක් ඊට නොවීය. පාර්ලිමේන්තුවේ ලොකු කුඩා පක්ෂ සියල්ලේම සහභාගිත්වයෙන් සකස් කොට ඒ පක්ෂ සියල්ලන්ගේම ඒකමතිකයෙන් අනුමත වූ මුල්ම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය 17වන සංශෝධනයයි.
සංශෝධනය සම්මත වුවද එය ක්‍රියාත්මක වූයේ නැත. ව්‍යවස්ථා සභාව හෝ ස්වාධීන කොමිෂම් සභා බලාත්මක කිරීමට 2002-2004 කාලය තුළ ආණ්ඩු බලය හෙබවූ එජාපයට හෝ ඉන්පසු යළිත් බලයට පැමිණි එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයට අවශ්‍යතාවක් නොවීය. විවිධ හේතු දක්වමින් ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකම 17වන සංශෝධනය බලාත්මක කිරීම මග හැරියේය.
2010 මහා මැතිවරණයෙන් මෙවර මහා මැතිවරණයටද වඩා විශිෂ්ට ජයක් ලැබූ මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාගේ මුල්ම ප්‍රමුඛතාව වූයේ තමන්ට යළිත් වරක් ජනපතිධුරයට තරග කිරීමට ඉඩ ලබාගැනීම සඳහා 1978 මුල් ව්‍යවස්ථාවේම අඩංගු වූ ජනපති ධුර කාල සීමාව අහෝසි කර දැමීමයි. මුලින්ම මේ යෝජනාව ආණ්ඩුව පැත්තෙන් ඉදිරිපත් වූ විට ඊට විපක්‍ෂයෙන්ද ඊටත් වඩා සමාජයෙන්ද බරපතළ විරෝධතාවක් මතුවිය. ආණ්ඩුව යෝජනාව පසෙක තැබීය. අනතුර පහව ගියායැයි සිතූ විපක්ෂය සුපුරුදු නින්දට වැටිණි.
විපක්ෂය නිදි කිරන අතරතුර ආණ්ඩුව කාටත් හොරා 18වන සංශෝධනය කෙටුම්පත් කළේය. ජනපතිධුර කාල සීමාව ඉවත් කිරීම හැරුණු විට ඊට ඇතුළත් වූ අනෙක් ප්‍රධාන අංග දෙක වූයේ ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තු ක්‍රියාකාරිත්වයට ඍජුවම මැදිහත්වීමට ඉඩ ලබාදීමත් ස්වාධීන කොමිසම් සභා ජනපතිවරයාගේ පාලනයට නතු කිරීමත්ය.
විපක්‍ෂයත්, රටත් අපේක්‍ෂා නොකළ මොහොතක රාජපක්ෂ පාලනය 18වන සංශෝධනය එළිදැක්වූයේය. අධිකරණයේ අනුමැතිය ලබාගෙන පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන්-දෙකේ ඡන්දයෙන් සංශෝධනය සම්මත කර ගැනීමට ගතවූයේ සතියක පමණ කාලයකි. විපක්ෂය හැරෙන විට සියල්ල හමාරය.
18වන සංශෝධනයේ ප්‍රධානතම අනර්ථයක් වූයේ මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා සතුව තිබූ සීමිත ස්වාධීනත්වය පවා අහෝසි වී යාමය. 2011 මැතිවරණ ව්‍යාපාරය තුළ රාජ්‍ය දේපළ අවභාවිතය මහා පරිමාණයෙන් සිදුවීම පිළිබඳව පැමිණිලි කළ විපක්ෂයට නියෝජ්‍ය මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා කියාසිටියේ, මෙම තත්වය පාලනය කිරීමට නිසි බලධාරියකු පත්කිරීම සඳහා මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයාට පෙර තිබූ බලය 18වන සංශෝධනයෙන් අහිමිවූ නිසා රාජ්‍ය දේපළ අවභාවිතය පිළිබඳව තමන්ට කළ හැක්කක් නොමැති බවය (ඬේලිමිරර් 5.10.2011).
18වන සංශෝධනය අහෝසි කොට ජනාධිපතිධුර කාල සීමාව හා ස්වාධීන කොමිසම් යළි ස්ථාපිත කරන 19වන සංශෝධනයක් ගෙනඒමට 2015 ජනපතිවරණය තුළ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ප්‍රමුඛ විපක්ෂය පොරොන්දු විය. 17වන සංශෝධනය මෙන්ම 19 වන සංශෝධනයද සකස් වූයේ ඒකපාක්‍ෂික ක්‍රියාවලියක් ලෙස නොව පක්ෂ-විපක්ෂ සියල්ලන්ගේම සහභාගිත්වයෙනි. අවසානයේ එය සම්මත වූයේද එවක පාර්ලිමේන්තුවේ අති බහුතරයක අනුමැතියෙනි.
19වන සංශෝධනය කටු ගා දැමීම ගෝඨාභය-මහින්ද පාලනයේ මුල්ම ප්‍රමුඛතාව බවට පත්වීම සලකා බැලිය යුත්තේ මේ සංදර්භය තුළය. බැසිල් රාජපක්ෂ මහතාට පාර්ලිමේන්තුවේ දොර විවර කිරීම හැරුණු විට මෙම හදිසියට හේතු වනුයේ ලංකා රාජ්‍යය රාජපක්ෂ පවුලේ මෙවලමක් හා අවියක් බවට පත් කර ගැනීමේ අරමුණට ස්වාධීන කොමිසම් සභා බාධාවක් වන බැවිනි. උදාහරණයක් ලෙස ඉදිරි මැතිවරණවලදී හා නව ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා අවශ්‍ය වන ජනමත විමසුමකදී තම පිල දිනවීම සඳහා රාජ්‍ය බලය හා සම්පත් අවභාවිතයටත් ප්‍රචණ්ඩත්වය මුදා හැරීමටත් ස්වාධීන මැතිවරණ කොමිසම නිසා අපහසුය.
එපමණක් නොවේ. ව්‍යාජ හා නීති විරෝධී දෝෂාභියෝගයකින් එවකට අගවිනිසුරු ශිරාණි බණ්ඩාරනායක මහත්මිය පලවා හැරීමෙන් පසු ඒ තනතුරට මොහාන් පීරිස් මහතා පත්කිරීමට රාජපක්ෂ පවුලට එදා හැකිවූයේ තමන්ට කැමති පුද්ගලයකු ඉහළ අධිකරණයට යැවීමට ජනපතිවරයාට හැකිවූ නිසාය. සිංහල හා දෙමළ අලුත් අවුරුද්දට ජනපතිවරයා බැහැදැකීමට ඔහුගේ පෞද්ගලික නිවහනට ගිය එකම අගවිනිසුරුවරයා වීමේ කුප්‍රසිද්ධිය දිනාගත්තේ පීරිස් මහතාය. අධිකරණය හෑල්ලු කරන, ජනතාව අවදානමට පත්කරන අධිකරණ පත්වීම් සිදුකිරීමට ජනපතිවරයාට ඇති ඉඩකඩ 19වන සංශේාධනය නිසා යම් තාක් දුරකට හෝ ඇහිරී ඇත.
රාජපක්‍ෂවරුන්ට අවශ්‍ය මුළු රටම, සමස්ත රාජ්‍ය තන්ත්‍රයම සුප්‍රිම් උසාවියේ සිට ගමේ පොලිස් ස්ථානය දක්වාවූ රාජ්‍ය සේවයේ සෑම අඟලක්ම, තමන්ගේ පාලනයට නතු කර ගැනීමය. ඔවුන් 19න් වැඩ අල්ලනුයේ එබැවිනි.
රාජපක්ෂ විරෝධී කඳවුරද තම ඉදිරි ගමන පටන්ගත යුත්තේ 19වන සංශෝධනය හැකිතාක් රැකගැනීමට උපරිම දේශපාලනික, නීතිමය හා ප්‍රචාරාත්මක උත්සාහයක් ගැනීමෙනි. 19 කටු ගා දමා ඒ වෙනුවට 20 ආදේශ කිරීමට ගෝඨාභය-මහින්ද පාලනයට තුනෙන් -දෙකේ බලයක් පාර්ලිමේන්තුව තුළ තිබේ. එනමුත් ඒ තත්වය තුළ පවා විපක්ෂයට කළ හැකි දෑ බොහෝය. 19 වැදගත්කම ජනතාවට යළි මතක් කොට දීමේ සිට 20 ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී අඩංගුවක් වෙතොත් ඊට එරෙහිව අධිකරණයේ පිහිට පැතීම දක්වා වූ බොහෝ ක්‍රියාමාර්ගක ඒ අතර වේ.
19වන සංශෝධනයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ගුණාංග සුරැකීම යනු දැනට කුලල් කාගන්නා විපක්ෂය එක් රොක් කළ හැකි අරමුණකි. ඒ සඳහා රනිල්ට හා සජිත්ටත් අනුරට, සම්පන්දන්ට හා හකීම්ටත්, කරූට මංගලට සුනිල්ට හා චන්ද්‍රිකාටත් එක් විය හැක.
අවසානයේ ආණ්ඩුව ජයගනු ඇත. නමුත් මේ ජය ප්‍රමාද කිරීමට, එය යම් තරමකට සීමා කිරීමට, 19 අහෝසි කිරීම සඳහා රාජපක්‍ෂවරුන් තදියම් වීමේ සැබෑ හේතුව රටට හෙළිදරව් කිරීමට විපක්ෂයට ඉඩක් ඇත. විපක්ෂ නායකකම නමට සීමා නොවී සැබැවින්ම ඉටුකිරීමට තමන්ට හැකි බවට රටට පෙන්වීමට මෙතුළින් සජිත් ප්‍රේමදාස මහතාට ඉඩක් ලැබේ. දුර්මුඛ වී දුර්වල වූ එජාපයට නව ජීවයක් හා ජවයක් ලබාදීමට රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාට මෙන්ම නායකත්වයට පොරබදන අනෙකුත් එජාප ප්‍රධානීන්ට මෙය අවස්ථාවකි. ජාතික මට්ටමේ අරගලයකට නායකත්වය දීමට තමන්ට හැකි බව රටට ඔප්පු කිරීමට මෙයින් ජවිපෙට ඉඩකඩක් ලැබේ.
ආණ්ඩුවට පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන්-දෙකේ බලයක් තිබුණාට රටේ ඇත්තේ සාමාන්‍ය බහුතරයකි. මෙයින්ද 10%කකට තරමක් අඩු-වැඩි ප්‍රමාණයක් ශ්‍රීලනිප ඡන්දය. රාජපක්‍ෂවරුන්ට රටේ ඇති සාමාන්‍ය බහුතරය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් මොට කිරීම කළ හැකි, කළ යුතු කර්තව්‍යයකි. ඒ ගමන පටන්ගත යුත්තේ 19නි.
රන් සංචිතය සුදුවෑන්කරණය වීම හා මූල්‍ය අර්බුදය
ලංකාවේ රන් සංචිතය 2019 දෙසැම්බර් 31 වෙනිදා වන විට ඩොලර් මිලියන 954.88ක් විය. නමුත් 2020 මැයි 29දා වන විට ලංකාවේ රන් සංචිතය ඩොලර් මිලියන 372.7ක් දක්වා පහත වැටී ඇති බව මහා බැංකු වාර්තා උපුටා දක්වමින් ඔයැ ඵදරබසබට පුවත්පත 2020 ජුලි 12 වැනිදා වාර්තා කළේය.
මාස 5කටත් අඩු කාලයක් තුළ මෙරට රන් සංචිතය ඩොලර් මිලියන 502කින් අඩුවූයේ කෙසේද? ආණ්ඩුව කාටත් හොරා එදා වේල පිරිමහ ගැනීමට මෙරට රන් සංචිතයෙන් අඩක් පමණ විකුණුවාද?
රන් සංචිතය සුදුවෑන්කරණය වීමේ පුවත ලංකාව මුහුණ දෙන බරපතළ ආර්ථික අර්බුදයේ තවත් එක් ප්‍රකාශනයක් පමණි.
වත්මන් මූල්‍ය අර්බුදය ආරම්භ වූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනපති ධුරයට පත්වූ වහාම ක්‍රියාත්මක කළ බදු ප්‍රතිපත්තිය තුළිනි. කිසිදු ආර්ථිකමය දැක්මකින් තොරව ක්‍රියාත්මක කළ මෙම බදු කප්පාදුව නිසා රාජ්‍ය ආදායමේ විශාල හිඩැසක් නිර්මාණය විය. ඒ හිඩැස පිරිමසා ගත්තේ ණය ගැනීමෙන් හා විකිණීමෙනි.
රටේ රන් සංචිතය හැකිතාක් විකිණීමෙන් පසු ඉතිරි වනුයේ කුමක්ද? ඉඩම්ය.
මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව 18 වන සංශෝධනයෙන් පසු ගෙන ආ වැදගත්ම පනත වූයේ නගර සහ ගම් සැලසුම් (සංශෝධන) පනතයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ සංකල්පයක් ලෙස වාර්තා වූ මෙම පනතේ ඉලක්කය වූයේ ඕනෑම ඉඩමකට (රජයේ හෝ පෞද්ගලික) ලේබලයක් ගසා ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කිරීමෙන් එය අත්පත් කර ගැනීමේ බලය රජයට ලබාදීමය. ඕනෑම ඉඩමක් සංරක්ෂණ හෝ ආරක්‍ෂණ හෝ ගෘහ නිර්මාණය හෝ ඓතිහාසික හෝ ආගමික වැදගත්කමක් ඇති බිමක් ලෙස නම්කොට එය අත්පත් කරගැනීමට පනත තුළින් රජයට ඉඩ ලබාදුන් අතර රජයේ තීන්දුවට එරෙහිව අධිකරණයේ පිහිට පැතීමට පුරවැසියන්ට ඇති මූලික අයිතියද ඉන් අහෝසි කෙරිණ.
පනත සම්මත කරවා ගැනීමට එදා ආණ්ඩුවට නොහැකි වූයේ 13වන සංශෝධනයට පින් සිදුවන්නටය. 13වන සංශෝධනයට අනුව ඉඩම් විමධ්‍යගත විෂයකි. ඒ විමධ්‍යගත විෂයන්ට සම්බන්ධ නීති රීති අණ පනත් සම්මත කරගැනීමට සියලුම පළාත් සභාවල අනුමැතිය ලැබිය යුතුය.
පනත ගෙන ආ 2012 වසර වන විට උතුරු පළාත් සභාව ක්‍රියාත්මක වෙමින් තිබුණේ නැත. අනෙක් සියලුම පළාත් සභාවල බලය හිමිවූයේ ආණ්ඩු පක්‍ෂයටය. නව පනත සම්මත කර ගැනීමට නම් පළාත් සභාවල අනුමැතිය අවශ්‍ය බවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීන්දු කළ විට චමල් රාජපක්ෂ කතානායකවරයා පනත අනුමත කරන්නැයි සියලු පළාත් සභාවලට දන්වා සිටියේය.
බර්ටි ප්‍රේමලාල් දිසානායක මහතා මහා ඇමතිධුරය දැරූ උතුරුමැද පළාත් සභාව පනත අධ්‍යයනය කිරීමට කල් ඉල්ලා සිටියේය. නැගෙනහිර පළාත් සභාව පනත ප්‍රතික්‍ෂෙප කළේය. අවසානයේ පනත ඉල්ලා අස්කර ගැනීමට ආණ්ඩුවට සිදුවිය.
පනත ක්‍රියාත්මක කිරීමේ එක් ප්‍රධාන අරමුණක් හෙළිදරව් කරන පුවතක් 2012 මාර්තු 2දා සිලෝන් ටුඬේ පුවත්පතේ පළවිය. පනත සම්මත වූ පසු අලුත්කඬේ සමස්ත උසාවි සංකීර්ණයම වෙනත් ප්‍රදේශයකට ගෙනගොස් ඒ ඉඩම් සංවර්ධනය කොට වාණිජමය කටයුතු සඳහා යෙදවීමට ආණ්ඩුව සැලසුම් කර ඇති බවය. හෙවත් ඒ ඉඩම කාට හෝ විකිණීමට හෝ 99 වසරකට බදු දීමට ආණ්ඩුව අපේක්‍ෂා කරන බවය.
එදාට වඩා අද මූල්‍ය අර්බුදය බරපතළය. දැනටමත් වනාන්තර ඉඩම් විශාල ප්‍රමාණයක් විකිණීම සඳහා පිඹුරුපත් සකස් කරමින් සිටින බව අනුමාන කළ හැක. දැනට වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ පාලනය වන ‘අවශේෂ වනාන්තර’ ලෙස හැඳින්වෙන ඉඩම් ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්ගේ පාලනය යටතට පත්කිරීමට කැබිනට් මණ්ඩලය තීරණය කළේ මහා මැතිවරණයට පෙරය. සංවර්ධන කටයුතු සඳහා මෙම තීරණය කඩිනමින් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බව ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානීන් කියා තිබුණි.
මෙවැනි විනාශකාරී තීන්දු නතර කර ගැනීමට ඇති එකම ඉඩකඩ අධිකරණයයි. නමුත් 19වන සංශෝධනය අහෝසි වුවහොත් අධිකරණය විධායකයේ ග්‍රහණයට ලක්වනු ඇත. තමන්ගේ හිතුමනාපයට උපරිමාධිකරණ විනිසුරුවරුන් පත්කිරීමටත් තම අණසකට අවනත නොවන විනිසුරුවරුන්ට එරෙහිව ව්‍යාජ දෝෂාභියෝග ඉදිරිපත් කිරීමටත් ආණ්ඩුවට ඉන් හැකිවනු ඇත.
මහා ඉඩම් මංකොල්ලයක් අරමුණු කරගත් නගර හා ගම් සැලසුම් පනතට කොන්දේසි විරහිත අනුමැතියක් නොදුන් ශිරාණි බණ්ඩාරනායක අගවිනිසුරුවරියට අත්වූ ඉරණම අප අමතක නොකළ යුතුය. එය සමස්ත අධිකරණයටම පාඩමක් ඉගැන්වීමකි.
එදා ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය කෙරුණේ සියලු මාධ්‍යවේදීන්ට පාඩමක් ලෙසටය. අද ශානි අබේසේකර අත්අඩංගුවට පත්ව ඇත්තේ සියලු පොලිස් නිලධාරීන්ට පාඩමක් ලෙසටය. හිජාස් හිස්බුල්ලා සිරගත කොට ඇත්තේ සියලු නීතිඥයන්ට අනතුරු හැඟවීමක් ලෙසටය.
මේ භීෂණයට යම් තරමකින් හෝ සීමාවක් පැනවී ඇත්තේ 19වන සංශෝධනය නිසාය. එයද අහිමි වූ විට නිර්මාණය වනුයේ ‘නඩුත් හාමුදුරුවන්ගේ-බඩුත් හාමුදුරුවන්ගේ’ තත්වයකි. එවිට අපට කළ හැකි වනුයේ පොල් ගැසීම පමණි.
ගෝඨාභය-මහින්ද පාලනයට පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක් ලැබුණේ විපක්ෂයේ වැරැද්දෙනි. මෙම වරද නිවැරදි කර දීම සඳහා වූ දිගු ගමන 19න් පටන් ගැනීමට විපක්ෂය සූදානම්ද? ■
