No menu items!
29 C
Sri Lanka
12 September,2025
Home Blog Page 208

අවුරුද්දක් තුළ ආණ්ඩුව ඇලවූ පැලැස්තර

0

රටේ මහජනයාගේ ප්‍රශ්නවලට ආණ්ඩුව ගෙනෙන්නේ තාවකාලික සිල්ලර විසඳුම්ය. ඒ විසඳුම්වලින් ප්‍රශ්න විසඳෙන්නේ නැත. සිදු වන්නේ තාවකාලිකව ප්‍රශ්න යටගොස් නැවත උඩ ඒම පමණි.

■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර

ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් හෝ විධිමත් ක්‍රමවේදයක් නොමැතිකමින් රටේ විවිධ ක්ෂේත්‍රයන් තුළ විටින් විට බරපතළ ගැටලු පැන නගින බව අපි දනිමු. ඒවාට දිගු කාලීන, නිශ්චිත, තිරසර විසඳුම් සොයනවා වෙනුවට අපේ රටේ ආණ්ඩු කරන්නේ ඒ වෙලාවට පැලැස්තර විසඳුමක් හඳුන්වා දීමය. ඒ පැලැස්තර විසඳුමට විශාල මාධ්‍ය ප්‍රචාරයක් ලබා දී ජනතාව රැවටීමය. මෑත කාලය වන විට ඒ පැලැස්තර ප්‍රවණතාව ඉහළ ගොස් තිබේ. මේ එවැනි උදාහරණ කිහිපයකි.

තදබදයට හමුදාව
කොළඹ නගරයේ මාර්ග තදබදය හා රිය අනතුරු අවම කිරීමට විසඳුමක් ලෙස හමුදා පොලිස් අංශ යෙදවීමට රජය කටයුතු කළේ 2020 පෙබරවාරි මාසයේදීය. ආණ්ඩුව පෙන්වූ විදියට තදබදයට වගකියන්න ඕනෑ ‘පොලීසියය’. ඊට වඩා සාර්ථක වැඩක් කළ හැකි බව මවා පාමින් හමුදා පොලිස් කණ්ඩායම් යෙදවීය.
මාර්ග අනතුරුවලින් දෛනිකව 8 දෙනෙකු මිය යන බව පවසමින් කාර්යබහුල වේලාවන් වන උදේ හයත් දහයත්, සවස තුනත් හතරත් අතර කාලය තුළ රථවාහන හැසිරවීම සඳහා හමුදා පොලීසිය යොදවා තිබිණි. යුද හමුදා පොලීසිය, නාවික හමුදා පොලීසිය හා ගුවන් හමුදා පොලීසිය මේ සඳහා යොදා ගත්තේය.
මේ පොලිස් අංශ සිවිල් ක්‍රියාකාරීත්වයන්ට ගැළපෙන්නේ නැත. අනෙක් පැත්තෙන් එය නීතියට ගැළපෙන්නේත් නැත. රථවාහන හැසිරවීම සඳහා හමුදා පොලීසිය යෙදවීමට හේතුව වශයෙන් පොලිස් මාධ්‍ය කොට්ඨාසයේ අධ්‍යක්ෂ ජාලිය සේනාරත්න මාධ්‍යට පවසා තිබුණේ රථවාහන පොලිස් නිලධාරීන් 600ක පමණ හිඟයක් පවතින බැවින් මෙවැනි තීරණයක් ගත් බවය. හමුදා පොලීසිය යෙදවීමෙන් යම් අත්දැකීමක් ගන්නට අදහස් කරන බවත් එහි යහපත් ප්‍රතිඵල තිබේ නම් මේ පිළිබඳව බලපාන නෛතික තත්වයන් වෙනස්කිරීමට කටයුතු කරන බවත් ඔහු කීය.
එහෙත් එලෙස මහපාරට යෙදූ හමුදා පොලිස් නිලධාරීන්ට අත්දැකීම් නැතිකම නිසා, දවසක් දෙකක් යද්දී මාර්ග තදබදය තවත් වැඩි විය. අන්තිමේ ඒ හමුදා නිලධාරීන් පැත්තකට වී පොඩි දරුවන් සේ බලා සිටින අතරතුර පොලිසියේ අත්දැකීම් සහිත නිලධාරීන්ම ඒ කටයුත්ත කරන බව පෙනුණි. කොවිඩ්-19 නිසා ඇඳිරි නීතිය තිබූ කාලය අවසන් වෙද්දී, තදබදයට හමුදාව යෙදවීමත් නතර විය.

වී මිල දී ගැනීමට හමුදාව
සහල් මිල ප්‍රශ්නය විසඳීමේ අරමුණින් වී අස්වනු මිලදී ගැනීමට යුද හමුදාව යොදවන්නටත් රජය කටයුතු කළේය. ඒ 2019-2020 මහ කන්නයේ වී අස්වනු මිලදී ගැනීම සඳහාය. විවිධ වංචාවන්ට ගොදුරු නොවී ගොවීන්ගේ අස්වැන්න මිලදී ගැනීම අරමුණු කරමින් මෙසේ වී මිලදී ගැනීමට යුද හමුදා සහාය ලබා ගන්නා ලෙස ජනාධිපතිවරයා බලධාරීන්ට නියෝග කර තිබිණි. යුද හමුදාපතිවරයා ඒ වෙනුවෙන් බි්‍රගේඩියර් අයි.පී. කදනආරච්චි පත් කළේය.
රට ගිලගෙන ඇති සහල් මාෆියාවෙන් රට ගලවා ගැනීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා මේ තීරණය ගත් බව හමුදාපතිවරයා පැවසීය. රුපියල් මිලියන 163.4 කට, වී කිලෝ ග්‍රෑම් මිලියන 3.2 ක් මිලදී ගැනීමට යුද හමුදාව වී අලෙවි මණ්ඩලයට සහාය දක්වන බව එදා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ සඳහන් කළේය.
‘මේ වන විට අපි වී මෙටි්‍රක් ටොන් 25000 ක් මිලට ගෙන ගබඩා කර තිබෙනවා. සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ මෝල් හිමියන් වී මෙටි්‍රක් ටොන් 25000 ක් මිලට ගෙන ගබඩා කර තිබෙනවා. මේවා සහල් කර ගත්තාම ඉදිරි මාස නමයේ රටේ සහල් අවශ්‍යතාව සම්පූර්ණ වෙනවා.’ බි්‍රගේඩියර් කඳනආරච්චි 2020 අප්‍රේල් 27 වන දා පුවත්පතකට පවසා තිබුණි.
හමුදාව ගත් වී කොහේ ගියාදැයි දන්නේ නැත. 2020 අගෝස්තු වන විට සහල් හිඟයක් රට තුළ ඇති වෙන්නට පටන් ගත්තේය. රටේ සහල් මිල ඉහළ ගියේය. අවුරුද්දක් ගත වී 2020-2021 මහ කන්නයේ අස්වනු නෙලන කාලය පැමිණ තිබේ. සහල් කිලෝව රුපියල් 110 ඉක්මවා ගොස් තිබේ. ආණ්ඩුව කියූ සහල් මාෆියාව එසේමය. මෙවර වී මිලදී ගැනීමට හමුදාව යොදවන බවක් පෙනෙන්නට නැත. ඒ ව්‍යාපෘතිය අවසන්ය.

රථවාහන මං තීරු නීතිය
කොළඹ නගරයේ රථවාහන තදබදය අවම කිරීම සඳහා රථවාහන මං තීරු නීතිය පළමුවෙන් හඳුන්වා දුන්නේ පෙරහුරුවක් වශයෙනි. 2020 සැප්තැම්බර් 14 වන සඳුදායින් ආරම්භ වූ සතිය පුරා පෙරහුරුව පැවති අතර 21 වන සඳුදා සිට එය නීතියක් ලෙස ක්‍රියාත්මක කරන බව පොලිස් මූලස්ථානය මාධ්‍ය හමුවක් පවත්වා නිවේදනය කළේය.
හඳුන්වා දුන් රථවාහන මං තීරු නීතියට අනුව පාරේ වම් පස මං තීරුවේ ලංගම හා පුද්ගලික මගී ප්‍රවාහන බස් රථ, ත්‍රී රෝද රථ හා ත්‍රී රෝද රථ ගමන් කළ යුතු විය. නීතියේ අවසන් ඉලක්කය මාර්ග තදබදය අවම කර අනවශ්‍ය ලෙස මහජනයා මහ මග රස්තියාදු නොකර කඩිනමින් සේවා ස්ථාන කරා ළඟා කරවීමත්, සේවා කාලය අවසන් වීමෙන් පසු ඔවුන් කඩිනමින් නිවෙස් වෙත ගෙන යාමත්ය. සිදු වූයේ කාර්, වෑන් හා ජීප් වැනි සුඛෝපභෝගී වාහනවලට නිදහසේ ගමන් කිරීම සඳහා මං තීරු දෙකක් ලැබීමත්, එක මං තීරුවක මගී ප්‍රවාහන බස් රථ, ත්‍රී රෝද රථ හා යතුරු පැදි සිර වී විශාල රථවාහන තදබදයක් නිර්මාණය වීමත්ය. බොහෝ අය එය පන්තිමය වශයෙන් මාර්ගය බෙදා දැක්වීමක් සේ අර්ථකථනය කර තිබිණි. තවත් අතකට මගී ප්‍රවාහන බස් රථවල පැමිණෙන බහුතර ජනයා අපහසුතාවට පත් කිරීමක් විය. අද වන විට මං තීරු නීතිය පිළිබඳ ආණ්ඩුවටත්, පොලීසියටත් වගේ වගක් නැත.

අධිකාරියේ පොල් වළලු තුන
ඉහළ යන පොල් මිල පාලනය සඳහා පාලන මිලක් පනවන්නැයි කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය චමල් රාජපක්ෂ ප්‍රකාශ කර තිබිණේ 2020 මාර්තු මාසය අගදීය. වැවිලි කර්මාන්ත අමාත්‍යාංශය විසින් පොල් සඳහා පාලන මිලක් /14 පිටුවට

අලි නැති අලි රැඳවුමේ කතාව

0

විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවකින් හෙළි වන්නේ, හොරොව්පතාන අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය අසාර්ථක ව්‍යාපෘතියක් බවත්, එහි සැකසහිත ගනුදෙනු සිදුව ඇති බවත්ය.

■ අරුණ ලක්ෂ්මන් ප්‍රනාන්දු

වාර්ෂිකව අලි මිනිස් ගැටුමට ගොදුරුව මියයන අලි ඇතුන් සහ මිනිසුන්ගේ ප්‍රමාණය ඉහළ යමින් පවතී. පාරිසරික තුලනය තහවුරු කිරීම, අලි ඇතුන්ගේ වාසස්ථාන, ආහාර සහ ජල මූලාශ්‍ර ආරක්ෂා කිරීම වැනි විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේදයන්ගෙන් විසඳිය යුතු මෙකී ගැටලුව ශ්‍රී ලංකාවේ විසඳීමට යන්නේ අලි ඇතුන් පරිස්ථාපනය, නිශ්චිත බිම් ප්‍රමාණයකට කොටු කිරීම වැනි අසාර්ථක ක්‍රම මගිනි. හොරොව්පතාන ප්‍රදේශයේ දැනට ඉදිව ඇති කුප්‍රකට අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය නොහොත් හොරොව්පතාන අලි ගාලද අයත් වන්නේ පෙර කී අසාර්ථක ක්‍රමවේදයන් අතරටය.
මෙම මධ්‍යස්ථානයට ගෙනවිත් දැමූ ගල්ගමුවේ තනි දළයා පමණක් දෙවරක් එහි විදුලි වැට බිඳ සිය මුල් වාසභුමියට පලා යාම අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානවල අසාර්ථක බවට හොඳම උදාහරණයකි. එහෙත් මේ ලියුම්කරු උත්සාහ දරනුයේ එහි අසාර්ථක බව යළි යළිත් කියන්නට නොව අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථනය අටවා ගැනීම තුළින් සිදුකර ඇති අලි වංචාවන් කිහිපයක් පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමටය.
හොරොව්පතාන අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයේ අසාර්ථක බව සහ එහි සිදුව ඇති මහා පරිමාණ වංචාවන් ගැන හෙළිවනුයේ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව නිකුත් කර තිබෙන වාර්ෂික වාර්තාව මගිනි. හොරොව්පතාන අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයේ කාර්ය සාධනය පිළිබඳව ජාතික විගණන කාර්යාලය මගින් ඉකුත් වසරේ ඔක්තෝබර් මස අයිඊඑන්/එෆ්/ඩීඩබ්ලිව්සී/19/පීආර්/11 අංක දරන වාර්තාව ඉදිරිපත් කර ඇත. එමගින් හොරොව්පතාන අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය පිහිටුවීමේ අරමුණ ඉටු කරගැනීමට නොහැකිවී ඇති බවත් වංචනික සිදුවීම් සිදුවී ඇති බවත් විගණකාධිපති ඩබ්ලිව්.පී.සී.වික්‍රමරත්න සඳහන් කරයි.
හොරොව්පතානේ අසාර්ථක බව පිළිගෙන මේ ව්‍යාපෘතිය අතහැර දමා විද්වත් මත විමසුමකින් මිනිස් අලි ගැටුම විසඳනු වෙනුවට වනජීවී බලධාරීන් කරනුයේ කෝටි ගණන් ජාතික ධනය වැය කරමින් තවත් අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයක් ලුණුගම්වෙහෙර ජාතික උද්‍යානයේ ඉදිකිරීමට පිඹුරු පත් සෑදීමය. ලෝක බැංකුවේ සහ ඊඑස්සීඒඑම්පී ව්‍යාපෘතියේ අරමුදල් වැයකරමින් ඉදිකිරීමට යෝජිත එම අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය හෙක්ටයාර් 3500 (අක්කර 8650) වැනි විශාල භූමි ප්‍රදේශයක ඉදිකිරීමට නියමිත අතර තවත් රුපියල් කෝටි ගණනක මුදලක් ඒ වෙනුවෙන් කරනු ඇතිදැයි සැකයක් තිබේ.
එහෙත් පෙර සඳහන් විගණන වාර්තාව මගින් පෙනී යන කරුණ වන්නේ ලුණුගම්වෙහෙර ජාතික උද්‍යානයේ අලුතින් අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයක් ඉදිකිරීමට ප්‍රථම හොරොව්පතාන ක්‍රියාත්මක වර්තමාන මධ්‍යස්ථානය සාර්ථක කරගැනීමට කටයුතු කළ යුතු බවය.
විගණන වාර්තාවට අනුව අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයට මුල්ම අලියා මුදා හැර ඇත්තේ 2015 සැප්තැම්බර් 04 දිනය. අවසන් වරට අලියෙකු ඊට මුද හැර ඇත්තේ 2019 ජුනි 25 දිනය. මෙම කාල සීමාව තුළ මුදාහැර ඇති අලි ඇතුන් සංඛ්‍යව 52 කි. කෙසේ වෙතත් 2019 ජුනි මස වන විට එහි ඉතිරිව සිට ඇත්තේ අලි ඇතුන් 09 දෙනෙකු පමණක් බව සඳහන් වීම විස්මය දනවනසුලු පුවතක් නොවේද? වාර්තාවට අනුව රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය ආශ්‍රිතව වාර්තාවෙන අලි මරණ සංඛ්‍යාව 12 කි. ඉතිරි අලින් 31ක් අතුරුදහන්වී ඇති බව වාර්තාව මගින් පෙන්වා දී ඇත.
අතුරුදහන් වීම වචනය යොදා ගත්තද සැබැවින්ම සිදුව ඇත්තේ අලිගාලේ විදුලි වැට බිඳ උන් පලායාමය. නොඑසේනම් එලෙස පලායන අතරතුර මිය යෑමය. ඒ අනුව අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයේ අසාර්ථක බවට තව දුරටත් තර්ක කළ යුතු නොවේ. වනජීවී බලධාරීන් කුමන තර්ක ගෙනැහැර පෑවද අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථාන අලින් හට මරු කැඳවන මධ්‍යස්ථානයක් වී අවසානය. එවන් තත්වයක් හමුවේ තවත් එවැනිම මධ්‍යස්ථානයක් ජාතික ධනය වැයකරමින් ලුණුගම්වෙහෙරේ ඉදිකළ යුතුදැයි අප විමසිය යුතුය.
මෙවැනි මධ්‍යස්ථානවලින් සැබෑ ලෙසම සිදුවන්නේ අලි ඇතුන් ඉදිරියට දමාගෙන ගසා කෑමද කියා හැඟෙන්නේ විගණන වාර්තාවේ ඇති තොරතුරු නිසාය.
2018 නොවැම්බර් 01 සිට 2019 ඔක්තෝබර් 31 දින දක්වා කාලපරිච්ඡේදයේ හොරොව්පතාන අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානයේ අලින් තිස් දෙනෙකු සඳහා ආහාර සැපයීමට රුපියල් 26,133,700ක කොන්ත්‍රාත්තුවක් පිරිනමා ඇත. සපයනු ලබන ආහාරවල ගුණාත්මකභාවය හෝ අලි ඇතුන් ඒවා ආහාරයට ගන්නට රුචිවේද යන්න සලකා බලා නැත. ඒ පිළිබඳව ප්‍රමාණවත් අධීක්ෂණයක්ද සිදුකර නැත.
අලි ඇතුන් ආහාරයට නොගන්නා සියඹලා කොළ සැපයීමත්, සපයන ලද කොස් කොළ ආහාරයට නොගෙන ඉතිරි වීමත් ආහාර සැපයීමේ ක්‍රියාවලියේ අඩුපාඩු තිබූ බවට උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැක. වඩාත්ම පුදුමය වනුයේ සපයන ලද ආහාරවල බර කිරීම සඳහා තරාදියක්වත් එහි නොතිබීමය. ගෙවීම් සියල්ල කර ඇත්තේ බර නිවැරදි දැයි තහවුරු කරගැනීමකින් තොරවය. පුද්ගලික සහල් මෝලක සවිකර ඇති තරාදියක් භාවිත කර ඇති අතර බර කිරීම සිදුකළ බව වාර්තාවුවද එය අධීක්ෂණය සඳහා නිලධාරියෙකු යොදවා නොතිබූ බව වාර්තා වේ.
2019 ජුනි මස වන විට මධ්‍යස්ථානයේ සිටින අලින් සංඛ්‍යාව 9ක් බව වාර්තා වුවද 2019 අගෝස්තු 01 දින සිට ඔක්තෝබර් 31 දින දක්වා අලින් තිස් දෙනෙකු සඳහා ආහාර පිටින් සපයා ඇති බව සඳහන් වේ.
ඒ වෙනුවෙන් රුපියල් 6,559,245 ක මුදලක් වියදම් කර ඇති බවද වාර්තාවේ සඳහන් වේ. මෙතරම් ප්‍රමාණයක් ආහර සැපයුවද මධ්‍යස්ථානයේ සිටි අලි පස් දෙනෙකුම මියගොස් ඇත්තේ ආහාර නොමැතිවීම සහ මන්දපෝෂණය හේතුවෙන් බව එහි සඳහන්ය.
අලි කෑමෙන් අලි ගසා කෑමක් කර අත්තේ කවුරුන්දැයි සොයා බැලිය යුතු නොවේද? මේ පිළිබද වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් චන්දන සූරියබණ්ඩාර මහතා ඇමතූ මුත් ඔහු කියා සිටියේ විගණන වාර්තාව පිළිබඳ අමාත්‍යාංශයට කරුණු දැක්වීමට සිදුව ඇති බැවින් මාධ්‍යට පසුව කරුණු දන්වන බවයි.
මීට අමතරව හොරොව්පතාන අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය ඉදිකිරීමේදි සිදුව ඇති මහා පරිමාණ අයථා ක්‍රියා රැසක් විගණන වාර්තාව මගින් පෙන්වා දෙයි. ඉන් පළමුවැන්න වනුයේ 2012/3/17 දිනැති අංක 12/0151/549/001 දරන අමාත්‍ය මණ්ඩල පත්‍රිකාවට අනුව හෙක්ටයාර 997 ක රුපියල් මිලියන 345 ක් වැය කරමින් සිදුකළ මෙම ඉදිකිරීමට පාරිසරික බලපෑම් වාර්තව ලැබගත යුතුව තිබුනද එවැන්නක් ලබාගෙන නොතිබීමයි.
දෙවැන්න වනුයේ ලෝක සත්ව සහ මින්මැදුරු සංවිධානය නිකුත් කර ඇති සත්ව සුබසාධන ආචාර ධර්ම මාලාවේ 10 වෙනි ඡේදය උල්ලංඝනය කරමින් ජාතික සත්වෝද්‍යාන දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ ඇති පින්නවල සිටි අලින් දෙදෙනෙකු අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය වෙත මුදා හැරීමයි. (මෙලෙස මුදාහළ ජයතු නම් අලියා ආහාර හිඟයෙන් මියගොස් ඇති අතර අනෙක් අලියා පලාගියේද මිය ගියේද යන්න පිළිබඳ වාර්තා නැත.)
අලි රැඳවුම් මධ්‍යස්ථනය සඳහා හොරොව්පතාන වනෝද්‍යානයේ මුළු බිම් ප්‍රමාණයෙන් 58% ක් යොදා ගැනීම නිසා සෙසු සතුන්ගේ වාසභූමි සහ ආහාර අවශ්‍යතා අහිමිව යෑම ද බරපතළ තත්ත්වයකි. රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය වටා විදුලි වැට ඉදිකිරීමට පෙර එම සීමාවේ කොටුවන සතුන් ඉවත් කිරීම දෙපාර්තමේන්තුවේ වගකීමකි. එහෙත් මී ගවයෙකු සහ කෙනරක් දිගු කලක් රැඳවුම් මධ්‍යස්ථාන බිමේ කොටු වී සිටීම නිළධාරීන්ගේ අපරීක්ෂාකාරී බවට සාක්ෂියකි. තණ බිම් ප්‍රමාණවත් නොවීම සහ සියලු තණ බිම් වියළී පැවතීම හාමතේ අලි මියයෑමට හේතුවකි, ලීටර් 2000ක ධාරිතාවෙන් යුත් පොකුණු කිහිපයක් ඉදිකර තිබුණද ඒවායේ ජලය නොවීම සහ ජලය සැපයීමට රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය සතුව බවුසර් නොමැතිවීම වැනි අඩුපාඩු ගණනාවක් අලි රැදවුම් මධ්‍යස්ථානය නිරීක්ෂණයට ගිය විගණන නිලධාරීන් නිරීක්ෂණය කළ බව සඳහන් වෙයි.
ප්‍රචණ්ඩ අලි යනු සක්‍රිය පිරිමි සතුන් වේ. එවැනි සතුන් මෙලෙස කොටු කිරීම නිසා කෙනරන් හා ලිංගිකව එක්විමේ අවස්ථා උන්ට අහිමිවෙයි. මෙය අලි ගහනය කෙරෙහි ඍජුවම බලපාන අතර ශක්තිමත් අලින්ගේ ජාන පරම්පරවක් අහිමි වීමටද හේතුවෙන බව සත්ව විද්‍යාඥයෝ පවසති. ලංකාව වැනි දූපත් රාජ්‍යයක 6000කට පමණ සීමා වී සිටිනා අලි ඇතුනගේ ඉරණමට තීරණාත්මකව බලපාන රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානය විධිමත් විය යුතුය. මිථ්‍යාවෙන් බැහැරව ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රාමාණිකයන් හා එක්ව පලදායී ප්‍රායෝගික වැඩ පිළිවෙළක් සැකසීම කාලීන අවශ්‍යතාවකි.■

දෙරණට හා හිරුට සලකන්නට යන ජාතියේ මහා පහන් ටැඹ

පසුගිය වසරේ සැප්තැම්බර් මස 09 වැනිදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී ගත් තීන්දුවක් රජයේ නිල වෙබ් අඩවියේ කැබිනට් මණ්ඩල තීරණ යටතේ සඳහන් කර තිබුණේ මේ ආකාරයටය.
එහි උද්ධෘතය වූයේ ‘රාජ්‍ය හා අර්ධ රාජ්‍ය ආයතනවල දැන්වීම් හා ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතන භාවිත කිරීම’ යන්නය.
එය පැහැදිලි කර තිබුණේ මේ ආකාරයටය.‘රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතනයන් රාජ්‍ය අයවැයට බරක් නොවන ලෙස පවත්වාගෙන යෑමට හැකිවනු පිණිස සියලුම රාජ්‍ය හා අර්ධ රාජ්‍ය ආයතනවල දැන්වීම් හා ප්‍රචාරණ අයවැයෙන් 25%ක වටිනාකමකින් යුත් ප්‍රචාරණ වැඩසටහන් ශ්‍රී ලංකා රූපවාහිනී සංස්ථාව, ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාව, ශ්‍රී ලංකා ස්වාධීන රූපවාහිනී මාධ්‍ය ජාලය සහ සීමාසහිත එක්සත් ප්‍රවෘත්ති පත්‍ර සමාගම යන රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතන මඟින් අනිවාර්යෙන් ප්‍රචාරය කිරීම පිණිස ජනමාධ්‍ය ඇමතිතුමා ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදි.’
එම තීරණයෙන් මාස තුනක කාලයක් ඉකුත් වනවිට ලංකා බැංකුව 2021 වසර සඳහා වූ සිය උපායමාර්ගික ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා තීරණයක් ගෙන ඇත. ඒ ප්‍රධාන රූපවාහිනී හා ගුවන් විදුලි නාලිකා මඟින් සහ සමාජ මාධ්‍ය මඟින් ප්‍රචාරණය ලබා ගැනීමටය. බදු රහිතව ඒ සඳහා වැයකිරීමට යන මුදල රුපියල් මිලියන 255ක් (රුපියල් 255,750,000) වන අතර ආයතනික ප්‍රතිරූපය ගොඩනැංවීම, බැංකුවේ නිෂ්පාදන හා සේවාවන් පිළිබඳ දැනුවත්භාවය ඇතිකිරීම හා බැංකුව කෙරෙහි ධනාත්මක මතයක් ඇති කිරීම යන කරුණු ඒ මඟින් සාක්ෂාත් කර ගැනීමට නියමිතය.
මෙම තීරණයට අදාළ යෝජනාව බැංකුවේ අලෙවි කමිටුව සකස් කර ඇති අතර එය එහි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කර ඇත. අලෙවි කමිටුවේදී එම යෝජනාවේ ඇති දෙරණ හා හිරු නාලිකාවලට ලබාදෙන ප්‍රචාරණ පංගු සම්බන්ධයෙන් කමිටුවේ සමහර සාමාජිකයන් විරුද්ධ වී ඇත. එහෙත් මුලින් තීරණය කළ වෙන්කිරීම් අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයට යොමුකර ඇති අතර ලබන සතියේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය රැස්වීමට නියමිතය.
ඒ අනුව රූපවාහිනී නාලිකා 8කට මාස 11ක කාලයක් සඳහා අනුමත කර ඇති මුදල රුපියල් 166,100,000කි. ඉන් රුපියල් මිලියන 55ක් දෙරණ නාලිකාවටද, තවත් රුපියල් මිලියන 50.6ක් හිරු නාලිකාවටද වැඩිම වෙන්කිරීම් වශයෙන් වෙන්කර ඇත. අනෙක් වෙන්කිරීම් වන්නේ ස්වාධීන රූපවාහිනී නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 16.5ක්, ජාතික රූපවාහිනී නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 11ක්, ස්වර්ණවාහිනී නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 13.2ක්, සිරස නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 13.2ක්, සියත නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 3.3ක් හා වසන්තම් නාලිකාවට රුපියල් මිලියන 3.3ක් වශයෙන්ය.
මුලින් උපුටා දැක්වූ කැබිනට් තීරණය මෙම වෙන් කිරීම් මඟින් උල්ලංඝනය කර ඇත. රූපවාහිනී ප්‍රචාරණය වෙනුවෙන් වෙන්කළ මුදලින් 25%ක් යනු රුපියල් මිලියන 41.5ක් වන අතර අයිටීඑන්, ජාතික රූපවාහිනී හා වසන්තම් යන නාලිකා තුනටම වෙන්කර ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 30.8ක් පමණය.
රේඩියෝ චැනල 11ක් සඳහා මාස 11ක කාලයකට රුපියල් මිලියන 86.35ක් වෙන්කර ඇති අතර වැඩිම මුදල වන රුපියල් මිලියන 19.8ක් වෙන්කර ඇත්තේ හිරු එෆ්එම්ටය. නෙත් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 11ක්, තෙන්රල් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 1.1ක්, එෆ්එම් දෙරණට රුපියල් මිලියන 11ක්, සූරියන් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 12.1ක්, ගෝල්ඩ් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 7.7ක්, සිටි එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 2.2ක්, සියත එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 12.65ක් රන් වන් එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 3.3ක්, ලක්හඬ එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 2.2ක් හා ඊ එෆ්එම්ට රුපියල් මිලියන 3.3ක් වශයෙන් මුදල් වෙන්කර ඇත.
ගුවන් විදුලි ප්‍රචාරණයේ 25%ක් යනු රුපියල් මිලියන 21.587ක් වන අතර එහිදීත් කැබිනට් තීරණය උල්ලංඝනය කර ඇත. සිටි, ලක්හඬ හා තෙන්රල් එෆ්එම් යන රාජ්‍ය ගුවන් විදුලි නාලිකා තුනට වෙන්කර ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 5.5ක් පමණය.
ආණ්ඩුවේ කැබිනට් තීරණය කෙසේ වෙතත් මුදල් වෙන්කර ඇති ආකාරය බැලූ විට පැහැදිලිවම පෙනෙන්නේ අනෙක් නාලිකා සමඟ ලොකු පරතරයක් ඇතිව මුදල් වෙන්කිරීම් කර ඇති බවයි. ඒ දෙරණ හා හිරු නාලිකා ආණ්ඩුවේ නාලිකාවලටත් වඩා ආණ්ඩුවේ වී ඇති නිසාද, නැතහොත් වෙනත් හේතුවක් නිසාද යන්න දන්නේ ඒ සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ දුන් අය පමණය.
මෙම ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා මාධ්‍ය ආයතන කාල වේලාවන් වෙන්කර ගැනීම සඳහා අලුත් ප්‍රචාරණ ආයතනයක් ලංකා බැංකුවේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය 2020 සැප්තැම්බර් 25 දින රැස්වී තෝරාගෙන ඇති අතර ඒ සඳහා සිදුකර ඇත්තේ යෝජනා කැඳවීම පමණය. එම යෝජනා ඇගැයීමට ලක්කිරීමක් සිදුකර නැත. එහෙත් මීඩියා ෆැක්ටරි ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් ඒ සඳහා තෝරාගෙන ඇත. ඔවුන්ට මෙම කාලවේලාවන් වෙන්කර දීම වෙනුවෙන් නාලිකාවලින් 5%ක කොමිස් මුදලක් ලැබීමට නියමිතය. ආසන්න වශයෙන් රුපියල් මිලියන 12.7ක් ලැබීමට නියමිතය.
මේ සියලු නාලිකා තෝරා ගැනීම කර ඇත්තේ මීඩියා ෆැක්ටරි ආයතනය ලබාදුන් නිරිදේශ මත බැංකුවේ අලෙවි අංශයේ ප්‍රධානියාය. ප්‍රචාරණ කේෂත්‍රයේ කටයුතු කරන අයට අනුව මීඩියා ෆැක්ටරි යනු දේශපාලන බලයත් සමඟ හිස ඔසවන ආයතනයකි. ඒ නිසාම එම ආයතනය සඳහා නිල වෙබ් අඩවියක්වත් නැත. හරියට සීඑස්එන් නාලිකාව වැනි සැබෑ අයිතිකරුවන් සැඟවී සිටින නාමික අයිතිකරුවන් පෙනී සිටින ආයතනයක් වැනිය. ඒ අනුව දෙරණට හා හිරුට සැලකීම ගැන පුදුම විය යුතු නැත. ■

ආසාදිත වරප්‍රසාදිතයෝ

0

රටේ වරප්‍රසාදිතයන් අතරින් කොවිඩ් ආසාදිතයන් හමුවීම සහ කොවිඩ් ආශ්‍රිතව රටේ ක්‍රියාත්මක වන පොදු නීතිය වරප්‍රසාදිත ආසාදිතයන්ගේ ග්‍රහණයට නතුවීම පිළිබඳ කෙටි හැඳින්වීමකි.

■ පවිත්‍රා රූපසිංහ

ශ්‍රී ලංකාවේ කොවිඩ් ආසාදිතයන් ගණනින් පනස් දහස ඉක්මවා යද්දී, රටේ ප්‍රභූන් ලෙස නම් කෙරෙන සැලකිය යුතු පිරිසක් ආසාදිතයින් බවට පත්ව ඇති බව සෞඛ්‍ය ආරංචි මාර්ග පවසා තිබේ. ආසන්නතම වශයෙන් රාජ්‍ය අමාත්‍ය පියල් නිශාන්ත ඇතුළු පවුලේ කීපදෙනෙකුද කොවිඩ් ආසාදිතයන් බව තහවුරු වුණු බව ජනවාරි 18 වනදා වාර්තා වෙද්දී, ඔහුගේ ආශ්‍රිතයන්ද විසි දෙනෙකු පමණ ස්වයං නිරෝධායනයට යොමුවිය යුතු බව මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන් පවසා තිබේ.
ලංකාවේ කොවිඩ් දෙවන රැල්ලේදී, මිනුවන්ගොඩ පොකුර, පෑළියගොඩ පොකුර වශයෙන් ඇඟලුම් කර්මාන්ත ශාලා සහ මත්ස්‍ය වෙළඳසල වටා කොවිඩ් පොකුරු නිර්මාණය වූ බව ප්‍රචලිත වුවද, දැන් සමාජයේ ‘පාර්ලිමේන්තු පොකුරක්’ ගැනද කතා කරන්නට පටන් ගෙන තිබේ. ඒ බොහෝ අය ආණ්ඩු පක්ෂයේ සාමාජිකයන්ය.
කොවිඩ් පැතිරෙන විට එහි වරදකරුවන් ‘මහජනතාව’ බව පෙන්වමින් බැණවැදුණු උදවිය දැන් ආණ්ඩුවේ නායකයන් අතර කොවිඩි පැතිරෙද්දී වරද කාගේදැයි අපට කියාදිය යුතුය.
කොවිඩ් වෛරසයේ සමාජ ව්‍යාප්තියක් සිදුවන බව එනයින් තහවුරු වන බව පොදු කතාබහ තුළ තිබුණත්, තවදුරටත් රටේ සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් වෛද්‍ය අසේල ගුණවර්ධන පවසන්නේ, කොරෝනා වෛරසයේ සමාජ ව්‍යාප්තියක් සිදු නොවන බවයි.
ප්‍රභූන් කොවිඩ් ආසාදිතයන් බවට පත්වීමත් සමඟ නිරෝධායනයේ සහ නේවාසික ප්‍රතිකාර ගැනීමේ ක්‍රමවේදයන්හි අලුත් මානයක් ඇති වූ බව සමාජයේ පොදු මතයයි. කොවිඩ් රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර ලබන්නට, අප නොදන්නා අලුත් තැන් මතු විය. පේළියට ඇඳන් ඇති නිරෝධායන කඳවුරු වෙනුවට කොග්ගල හෝටල්වල නිරෝධායනයට ගිය දේශපාලන නායකයන් ගැන වාර්තා විය.
මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ සංගමයේ ලේකම් මහේන්ද්‍ර බාලසූරිය පවසන්නේ, දැන් රටේ ඉහළ තනතුරුවල සිටින අය, පෞද්ගලික අංශයේ අය, ආරක්ෂක අංශවල ඉහළ නිලධාරීන් සහ දේශපාලනඥයින් යන පාර්ශ්වය කොවිඩ් වෛරසයේ ආසාදිතයන් වන විට, ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික අභිප්‍රායයන් අනුව කටයුතු කරමින් සිටින බවත්, පොදු නීතීන් උල්ලංඝනය කරමින් සිටින බවය. මේ ඇත්තන්ට රටේ විවිධ පළාත්වල නිවාස ඇති බවත්, ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්ට නතු කර ගැනීමට නොහැකි ආකාරයෙන් ඔවුන් හැසිරෙන බවත් ඔහු තවදුරටත් පවසන්නේය. මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන් වෙත නිල තොරතුරු ලාබ දුනහොත් පමණක් ඔවුනට අවශ්‍යය මැදිහත්වීම සිදුකළ හැකිය. මෙම වරප්‍රසාදිත කොටස් එසේ තොරතුරු ලබාදීමෙන් තොරව හිතුමනාපේ කටයුතු කිරීමට යොමුවී ඇති බව බාලසූරිය මහතා තවදුරටත් අනාවරණය කරයි.
මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ සංගමය පවසන ආකාරයට, රටේ ප්‍රභූන් කොවිඩ් 19 වෛරස් පාලන පොදු නීති රීතිවලට යටත් නැත. එවන් අවස්ථාවකදී රටේ ප්‍රධාන සෞඛ්‍ය බලධරයා වන සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාද නිහඬ පිළිවෙතක සිටින බව එම සංගමයේ මතයයි. සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා, මාධ්‍ය ඉදිරියට පැමිණ රටේ කොවිඩ් ව්‍යාප්තිය පිළිබඳව රටට ඉදිරිපත් කරන තොරතුරු සිනහ උපදවන්නේය යන්න ඔහු වැඩිදුරටත් කියයි. 2020 මාර්තු 11 සිට 2021 ජනවාරි 20 දක්වා රටේ කොවිඩ් ව්‍යාප්තියේ සිතියම කුමක්දැයි රටේ වසංගත රෝග විශේෂඥයා ප්‍රකාශ කළ යුතු මුත්, එවැන්නක්ද සිදු නොවන බව ඔහුගේ මතයයි. කෙසේ නමුත් රටේ ප්‍රභූන් වසංගතය හමුවේ ක්‍රියාකරන ආකාරය පිළිබඳව තමන් ඉතාමත් කනගාටුවට පත්වන බවත්, වෛරසය පාලනයේදී සැමට එකම නීතියක් රටේ ක්‍රියාත්මක නොවන බව ඇත්තක් බවත් ඔහු පවසයි.
මේ අතරම රටේ ආසාදිත වරප්‍රසාදිතයන් වෙනුවෙන් පවත්වාගෙන යන හෝටල්ද මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ අනුදැනුමින් පිටත පවතී. ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ කොග්ගල ප්‍රදේශයේ සුපිරි හෝටලයක්, කොවිඩ් රෝහලක් බවට පත්වද්දී එය පාලනය වන්නේ හමුදා මැදිහත්වීමෙනි. මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ට එහි කටයුතුවලට මැදිහත්විය නොහැක.
එම ආයතනයන්හි ක්‍රියාකලාපය පොදුවේ රටවැසි ආසාදිතයන්ගේ ඉරණමට සපුරා වෙනස් බව ආරංචි මාර්ග පවසයි. ප්‍රභූන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ හිතමිත්‍රාදීන්ගේ නේවාසික රෝහල් බවට ඒවා පත්වෙද්දී ඒවා වෙත රෝගීන් පැමිණෙන්නේද ප්‍රභූ වරප්‍රසාද මධ්‍යයේය. කොවිඩ් ආසාදිතයෙකුට හිතුමතේ තමන්ගේ වාහනයෙන් නිරෝධායන කඳවුරුවලට යෑමේ හැකියාවක් නැත. සාමාන්‍ය ජනතාව හමුදාවෙන් ගෙනගියද, කොග්ගල ප්‍රදේශයේ හමුදාව මෙහෙයවන කොවිඩ් රෝහලකට රෝගීන් පැමිණ ඇත්තේ අධිවේගී මාර්ගය හරහා පෞද්ගලික වාහනවලිනි. අතරමගදී අධිවේගී මාර්ගයේ ප්‍රවේශපත් කවුළුවලට සහ පොලිස් නිලධාරීන්ට ඔවුන් නිරාවරණය වී ඇත. මේ ප්‍රභූන් ගමන් කරන පාරේදී ඒ ඒ තැන්වල සිටින අහිංසක මිනිසුන්ද අවදානමේ හෙලා ඇත්තේ ඒ විදියටය.
ඊට අමතරව තවත් කීදෙනෙකුට ඔවුන් අනාවරණය වූවාදැයි හරියටම කිව නොහැක. ඔවුන් හමුදා මූලස්ථානයේ ලිඛිත අවසරයෙන් මෙසේ ගමන්කොට ඇති විටෙක ක්ෂේත්‍ර නිළධාරීන් කුමක් කරන්නද? ඔවුන් නිසා අතරමග බිහිවූ ආශ්‍රිතයන් නිරෝධායනයට යොමු කරනවා විනා ඔවුන්ට කිරීමට කිසිවත් අද ඉතිරිවී නැති තරම්ය. ක්ෂේත්‍රයේ සෞඛ්‍ය නිලධාරීන් මහත් අපහසුතාවන්ට පත් කරමින් වරප්‍රසාදලාභීන් කටයුතු කරද්දී රටේ සාමාන්‍ය ජනතාවද වෛරසය මැඩපැවැත්වීමේ උත්සාහය අතහරිනු ඇතැයි යන බියෙන් ඔවුන් රාජකාරීන්වල නිරතව සිටියි.
රාජ්‍ය අමාත්‍ය පියල් නිශාන්ත කොවිඩ් ආසාදිතයකු වීමත් සමග ජනාධිපතිවරයාද කොරෝනා ආසාදිතයෙකුගේ පළමු පෙළ ආශ්‍රිතයකු බවට පත්වුණු බව සනාථ විය. ජනවාරි 14 වන දින හොරණ පිහිටි ටයර් කර්මාන්ත ශාලාවක් විවෘත කිරීමේ අවස්ථාවට රාජ්‍ය අමාත්‍යවරයා ඇතුළ පිරිසක් සහභාගි වී සිටි අතර එහි ප්‍රධාන ආරාධිතයා වූවේ ජනාධිපතිවරයාය.
ඊට අමතරව තවත් පළමු පෙළ ආශ්‍රිතයන් වූ මන්ත්‍රීවරුන් කිහිපදෙනකුම නිරෝධායනය නොවී විවිධ මහජන ක්‍රියාකාරකම්වලට සහභාගි වී ඇති බවට සාක්ෂි තිබේ. රාජ්‍ය අමාත්‍ය නිශාන්තගේ පළමු පෙළ ආසාදිතයන් ලෙස හඳුනාගත හැකි මන්ත්‍රීවරුන් කිහිපදෙනකුම එසේ කටයුතු කර ඇති බව මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබෙද්දී රටේ සෞඛ්‍ය සේවා බලධාරීන් දැඩි නිහඬ පිළිවෙතකය. මෙරට සෞඛ්‍ය අංශ දැනුම් දී ඇති පරිදි ආසාදිතයන්ගේ පළමු පෙළ ආශ්‍රිතයන් සියලු දෙනාම නිවාසවල නිරෝධායනය විය යුතු වුවත් මොවුන් එය නොතකා කටයුතු කිරීම පාලනය කළ නොහැකි බව මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ අදහසයි.
අනෙක් අතට හමුදාපති ශවේන්ද්‍ර සිල්වා පවසා ඇති ආකාරයට මේ වන විට පෞද්ගලික රෝහල් කිහිපයක කොවිඩ් ආසාදිතයන්ට නේවාසිකව ප්‍රතිකාර ලබා ගත හැකිය. කොළඹ නවලෝක රෝහල, ලංකා පෞද්ගලික රෝහල ඇතුළු රෝහල් කිහිපයක මේ වන විටත් රෝගීන් ප්‍රතිකාර ගනිමින් සිටින අතර ඔවුන් සියලු දෙනා ධනවතුන් සහ ප්‍රභූන් වන බව කියැවේ. වෛරස ව්‍යාප්තිය හමුවේ වරප්‍රසාදලාභීන්ට වෙනම නීතියකුත් සාමාන්‍ය ජනතාවට වෙනම නීතියකුත් ක්‍රියාත්මක වීම පළමුව ක්ෂේත්‍රයේ සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්ට පීඩාවට පත් කරන්නේය. දැන් එය සිදුවී හමාරය.
පසුගිය සතියේ පාර්ලිමේන්තුවේ මැති ඇමතිවරුන් සඳහා කොරෝනා පරීක්ෂණ සිදු කිරීමට දින නියම කර තිබුණද ඊට ඉතා සුළු පිරිසක් පමණක් සහභාගි වී ඇති බව සැල විය. සියල්ලන්ටම පරීක්ෂණ සඳහා සහභාගි වීමට පූර්ව දැනුම්දීමක් කර තිබුණද, වැඩි පිරිසකගේ සහභාගිත්වය නොතිබූ බව ආරංචි මාර්ග පවසයි. මේ ආකාරයට රටේ නායකයන් කොරෝනා පරීක්ෂණය මගහැර යාම හමුවේ සෞඛ්‍ය අංශ නිරුත්තරව ඇත. සෞඛ්‍ය අංශ බරපතළ අභියෝගයකට තල්ලු කරමින් වරප්‍රසාද ලද්දන් පරීක්ෂණ සහ නිරෝධායන රීති මගහැරයාම ඉතාමත් නරක පූර්වාදර්ශයක් වෙමින් තිබේ.
වෛරසයේ සමාජ සම්ප්‍රේෂණයක් දැන් සිදුවන බව ක්ෂේත්‍රයේ සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්ගේ මතයයි. රට පුරා දෛනික හමුවන ආසාදිතයන්ගේ කිසියම් හෝ පාලනයක් නැතිවීමත්, බස්නාහිර පළාතෙන් පිට පළාත්වලට ගමන් කරන පුද්ගලයන් ඉලක්ක කරගෙන ස්ථාන 11ක දිනපතා සිදුකෙරෙන අහඹු පරීක්ෂණ හරහා නිතිපතා ආසාදිතයන් තහවුරුවීමත් වෛරසයේ සමාජ සම්ප්‍රේෂණයක් සිදුව ඇති බව හෝ සිදුවෙමින් තිබෙන බව පැහැදිලි කරන්නේය.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ‘සමාජ සම්ප්‍රේෂණය’ පිළිබඳ ලබාදී ඇති නිර්වචනය පිළිනොගනිමින් සමාජ සම්ප්‍රේෂණයට නව අර්ථකථනයක් ලබාදෙන්නට දත කන ලංකාවේ සෞඛ්‍ය බලධාරීහු රට තුළ වසංගත ව්‍යාප්තියේ සැබෑ ස්වරූපය වසන් කරති. එය වසංගතයේ ව්‍යාප්තියට තුඩු දෙන කාරණයක් බව මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ මතයයි.
ආණ්ඩුව ඒ සියල්ල නොතකා හරිමින් මාරක ‘නව සාමාන්‍ය’ පිළිවෙත දැන් ක්‍රියාත්මක කරනු පෙනේ. ඇඟලුම් කම්හල් තුළ ආසාදිතයන් දිගින් දිගටම හමුවද්දීත් ඒ ආයතන වසා නොදැමීම, ආසාදිතයින් වාර්තා වෙද්දී පාසල් විවෘත කිරීම, කම්කරුවන් රාජකාරීවල යෙදවීම, සංචාරකයන්ට රට විවෘත කිරීම කරමින් රටේ පොදුවේ සැමට එකම සෞඛ්‍ය ක්‍රමවේදයක් ක්‍රියාත්මක නොකිරීමටද ආණ්ඩුව පියවර ගෙන ඇති බව සිහිබුද්ධිය ඇති කාටත් දැන් දැකිය හැකිය.■

අදානිටම දෙන්න යන්නේ කෝටි 2500 මිල වෙනස නිසාද?

වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තයේ ඉදිරි සංවර්ධන කටයුතු සඳහා ඉන්දීය ආයෝජනයේ හා වරාය ඉංජිනේරුවන්ගේ ඇස්තමේන්තු අතර මිල වෙනස හා චීන පර්යන්තයට ලබාදුන් බදු සහන මෙහි සාකච්ඡා කෙරේ.

රාජ්‍ය ආයතන පෞද්ගලික අංශයට ලබාදීම ගෙවුණු එජාප යුගයේදී හැඳින්වූයේ ප්‍රතිව්‍යුහගතකරණය නමිනි. ලාභ නොලබන රාජ්‍ය ආයතන ප්‍රතිව්‍යුහගතකරණය කරනවා යැයි කියූවද ලාභ ලබන රාජ්‍ය ආයතනත් ඒ යටතේ එදා පෞද්ගලීකරණය කරනු ලැබීය. ඒ සඳහා හොඳම උදාහරණය ශ්‍රී ලංකා රක්ෂණ සංස්ථාවය.
රාජ්‍ය ආයතන හා දේපළ පෞද්ගලික අංශයට ලබාදීම සම්බන්ධයෙන් දැන් දැඩි විවාදයක් ඇතිවී ඇත්තේ වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තය ඉන්දියාවේ අදානි සමාගමට ලබාදීම පිළිබඳවය. වත්මන් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව එය හඳුන්වන්නේ ආයෝජනයක් ලෙසය. තවම අවසන් ගිවිසුමක් සකස්කර නැතත් එම ආයෝජනය යැයි කියන කටයුත්තේදී වසර තිහකට වැඩි කාලයක් නැගෙනහිර පර්යන්තය මෙහෙයවීමේ පාලනය වරාය අධිකාරියෙන් ගිලිහේ.
කොළඹ වරායේ රැජිණ පාලම හෙවත් අද සවුත් ඒෂියා ගේට්වේ ටර්මිනල් වශයෙන් හඳුන්වන පර්යන්තයේ 85%ක අයිතිය වසර තිහකට සමාගම් කිහිපයකට දීමෙන් සිදුවී ඇත්තේ එයය. එය ආපසු ලැබීමට නියමිතව ඇත්තේ 2029 වර්ෂයේදීය. කළම්බු ඉන්ටර්නැෂනල් කන්ටේනර් ටර්මිනල් වශයෙන් හඳුන්වන කොළඹ දකුණු වරාය පර්යන්තයේ 85%ක අයිතිය වසර 35කට චීන සමාගමකට ලබාදීමෙනුත් සිදුවී ඇත්තේ එයමය. ලැබෙනවා නම් එය ආපසු ලැබෙනු ඇත්තේ 2045 න් පසුය.
කොළඹ දකුණු වරාය ගොඩනැඟීමේදී එහි ප්‍රධානම කටයුත්ත වූ දියකඩනය ඉදිකිරීම සඳහා ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවෙන් ඩොලර් මිලියන 300ක ණයක් ලබාගත් අතර එය ගෙවන්නේ වරාය අධිකාරියය. එමෙන්ම නැගෙනහිර පර්යන්තය වත්මන් තත්වයට ගොඩනැඟීම සඳහා ලංකා බැංකුවෙන් ලබාගත් ඩොලර් මිලියන 80ක ණය මුදල ගෙවන්නේද වරාය අධිකාරියය. ඇත්ත ආයෝජනයක් නම් සිදුවිය යුත්තේ දැනට කිසිඳු ඉදිකිරීමක් සිදුකර නැති බටහිර පර්යන්තය ඉදිකිරීම සඳහා ඉන්දියාවේ අදානි සමාගමට හෝ වෙනත් රටක සමාගමකට ආරාධනා කිරීමය.
ණයක් ලබාගෙන රටටම ක්‍රියාත්මක කළ හැකි ලාභ ලැබීම ස්ථීර, ආයෝජනය යැයි කියන මෙවැනි ව්‍යාපෘති ගණුදෙනුවලින් රටට ලැබී ඇත්තේ මොනවාද යන්න පිළිබඳ හොඳ උදාහරණයක් අපට චීනයට ලබාදී ඇති කොළඹ දකුණු වරායෙන් ලබාගත හැකිය.
වත්මන් වරාය විෂය භාර අමාත්‍ය රෝහිත අබේගුණවර්ධන අදානි සමාගමට නැගෙනහිර පර්යන්තයේ 49%ක කොටස් අයිතිය ලබාදීම වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් කරන ලද කැබිනට් පත්‍රිකාවේ සඳහන් කරන්නේ 2013 වසරේ සිට වසර 7ක කාලයකට බිම් කුලී හෙවත් රාජ්‍ය භාගය ලෙස හා 15% කොටස් අයිතිය වෙනුවෙන් චීන සමාගමෙන් ඩොලර් මිලියන 120ක මුදලක් ලැබී ඇති බවය. අමාත්‍යවරයා කැබිනට් පත්‍රිකාවේ සඳහන් කරන එම සංඛ්‍යා ඇත්ත ලෙස සැලකුවහොත් ඔවුන්ගේ 85% කොටස වෙනුවෙන් ඩොලර් මිලියන 500ක් යැයි කියූ ආයෝජනය මෙන් දෙගුණයක මුදලක් එම කාලයේදී උපයා ඇති බව පැහැදිලිය.
එහෙත් ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියේ සංඛ්‍යා දත්ත අනුව මෙහෙයුම් ආරම්භ වූ 2013 සිට වසර 8ක කාලයේදී චීනයට ලබාදුන් පර්යන්තයෙන් බිම් කුලිය හා 15%ක කොටස් අයිතිය වෙනුවෙන් ඇත්තටම ලැබී ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 12,273 ප්‍රමාණයක් පමණය. එය ඩොලරයක සාමාන්‍ය අගය රුපියල් 150 ලෙස සැලකුවහොත් ඩොලර් මිලියන 82ක් පමණය. එහිදීත් 15%ක කොටස් අයිතිය වෙනුවෙන් මුදල් ලැබී ඇත්තේ අවස්ථා දෙකකදී පමණය. ඒ 2018 දී රුපියල් බිලියන 1ක් හා 2020 දී රුපියල් මිලියන 838ක් වශයෙන් පමණය. ඉතිරි මුදල් ලැබී ඇත්තේ බිමි කුලිය හෙවත් රාජ්‍ය භාගය වශයෙන්ය. ලාභ නැතැයි හෝ පාඩු යැයි කියමින් කොටස් අයිතියේ ලාභාංශයට වෙට්ටු දැමීමට හැකි බව මේ අනුව පෙනේ. මන්ද එම පර්යන්තයේ මෙහෙයුම්වල ගණනයන් සිදුකරන්නේ චීන සමාගම බැවින්ය. ඇත්ත වෙනුවට බොරුවද එම සමාගමට පෙන්විය හැකි නිසාය.
එම තත්වය හොඳින් වටහා ගැනීම සඳහා අප කරුණු දෙකක් දෙස අවධානය යොමු කළ යුතුය. එකක් මේ ආකාරයටම 85%ක අයිතිය ලබාදී ඇති රැජිණ පාලමෙන් ලැබී ඇති ආදායමය. අනෙක චීන සමාගමේ පර්යන්තයට ගොස් ඇති නැව්වල සංඛ්‍යාවෙන්ය. රැජිණ පර්යන්තයෙන් 2013 සිට 2020 දක්වා 15%ක කොටස් වෙනුවෙන් රුපියල් මිලියන 6948ක් ලැබී ඇති අතර බිම් කුලිය හෙවත් රාජ්‍ය භාගය වශයෙන් රුපියල් මිලියන 7012ක් ලැබී ඇත. එම ලැබීම් දෙකෙහි එකතුව රුපියල් මිලියන 13,960කි.
ගැඹුරෙන් අඩු රැජිණ පර්යන්තයෙන් එවැනි ආදායමක් ආවා නම් චීන පර්යන්තයෙන් ඊට අඩු ආදායමක් ලැබෙන්නට හේතුවක් නැත. මන්ද 2019 වර්ෂයේ කොළඹ වරාය සිදුකළ කන්ටේනර් මෙහෙයුම් මිලියන 5.8න් 2.2ක්ම සිදුකර ඇත්තේ චීන පර්යන්තය නිසාය. රැජිණ පර්යන්තය සිදුකර ඇත්තේ මෙහෙයුම් මිලියන 1.5ක් පමණය. ඉතිරි මිලියන 1.9ක මෙහෙයුම් සිදුකර ඇත්තේ වරාය අධිකාරියේ ජයබහාලු පර්යන්තයය.
2017 වර්ෂයේදී මීටර් 14.25කට වඩා ගැඹුර අවශ්‍ය නැව් 294ක් චීන පර්යන්තයට ගොස් ඇති අතර එය 2018දී 308ක්, 2019 දී 374ක් හා 2020 දී 401ක් ලෙස වර්ධනය වී ඇත. 2017 දී කන්ටේනර් 844,650ක මෙහෙයුම්ද, 2018 දී හා 2019 දී කන්ටේනර් දස ලක්ෂය බැගින්වූ මෙහෙයුම්ද, 2020 දී කන්ටේනර් ලක්ෂ 12ක මෙහෙයුම්ද චීන පර්යන්තය සිදුකර ඇත. අඩි 20ක කන්ටේනරයක මෙහෙයුම් ගාස්තුව ඩොලර් 148ක්වේ. එම වර්ෂ හතරේදී පමණක් චීන පර්යන්තය ඩොලර් මිලියන 600කට ආසන්න මුදලක් උපයා ඇති බව ඒ අනුව පෙනේ. නැගෙනහිර පර්යන්තයේ මෙහෙයුම් වරාය අධිකාරියෙන් සිදුකළා නම් එම නැව්වලින් භාගයක්ම එහි ගෙන ඒමේ හැකියාව හා ආදායම් ලැබීමේ හැකියාව තිබුන බව මේ අනුව පැහැදිලිය.
තවත් කාරණයක් වන්නේ චීන පර්යන්ත සමාගම වෙනුවෙන් ලබාදී ඇති බදු සහනයන්ය. 2011 අප්‍රේල් 29 අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයක් මගින් එවක ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍ය බැසිල් රාජපක්ෂ ඩොලර් මිලියන 466ක දකුණු පර්යන්ත ව්‍යාපෘතිය, ක්‍රමෝපාය සංවර්ධන පනත යටතට වැටෙන ව්‍යාපෘතියක් ලෙස නම්කර බදු සහන ලබාදුන් අතර පසුව එය 2011 අගෝස්තු 12 අති විහේෂ ගැසට් පත්‍රයක් මගින් වෙනස් කරමින් ඩොලර් මිලියන 500ක් වශයෙන් නම්කර බදු සහන ලබාදුන්හ. මේ ඩොලර් මිලියන 34ක වෙනස යනු ඩොලරයක් රුපියල් 150ක් ලෙස සැලකූ විට රුපියල් මිලියන 5100ක හෙවත් රුපියල් කෝටි 510ක වෙනසකි. මාස තුනකටත් අඩු කාලයකදී ව්‍යාපෘති මුදල වැඩිවීමේ වෙනස එයාකාරය. මේ තත්වය තවදුරටත් අප සලකා බැලිය යුත්තේ ඉන්දීය අදානි සමාගමේ ආයෝජන යෝජනාව සමඟය. එය ඩොලර් මිලියන 700ක් බව ආණ්ඩුව කියයි. එහෙත් වරාය අධිකාරියේ ඉංජිනේරු සංගමය කියන්නේ ඔවුන්ට ඒ සඳහා වැයවන්නේ ඩොලර් මිලියන 556ක් බවයි. මිල වෙනස ඩොලර් මිලියන 144කි. ඩොලරයක් රුපියල් 180ක් ලෙස ගණනය කළහොත් වෙනස රුපියල් මිලියන 25,920ක් හෙවත් රුපියල් කෝටි 2592කි. ආණ්ඩුව බලයට පත්කළ සංඝයා ඇතුළු ජාතික යැයි කී බලවේග දැඩි විරුද්ධත්වයක් පාද්දීත් නැගෙනහිර පර්යන්තය ඉන්දියාවේ අදානිට දෙන්නම ඕනෑ යැයි කියන්නේ මේ මිල වෙනස නිසාද?
එම සමාගම ලාභ උපයන හෝ වානිජ කටයුතු ආරම්භ කරන වර්ෂයේ සිට අවුරුදු 25කට ආදායම් බද්දෙන් නිදහස් කරනු ලැබූ අතර ඊට අමතරව වසර 25කට පසු කොටස්කරුවන්ට ගෙවන ලාභාංශද ආදායම් බද්දෙන් නිදහස් කළේය. විදේශ ණය සඳහා ගෙවන පොළිය, උපදේශකයන්ට ගෙවන ගාස්තු රඳවා ගැනීමේ බද්දෙන් නිදහස් කළ අතර සේවකයන් 20ක්ද වසර 5ක් යන තෙක් රඳවා ගැනීමේ බද්දෙන් නිදහස් කළේය. එම ව්‍යාපෘතිය සඳහා ආනයනය කරන හා දේශීය වශයෙන් මිලදී ගන්නා භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා වසර 5ක් දක්වා වැට් බද්ද නිදහස් කළේය. වරාය හා ගුවන් තොටුපල බද්ද ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ හෝ ඉදිකිරීම් කාලයට නිදහස් කළේය. ජාතිය ගොඩනැගීමේ බද්ද වසර 7කට නිදහස් කළේය. මුදල් පනත යටතේ එන ඉදිකිරීම් කර්මාන්ත සහතික අරමුදල් අය කිරීම් නිදහස් කළේය. ආනයනයේදී සෘණ ලැයිස්තුවේ සඳහන් භාණ්ඩ හැර අනිකුත් භාණ්ඩ ආනයනයන් රේගු ගාස්තුවෙන් නිදහස් කළ අතර සෘණ ලැයිස්තුවේ ඇති භාණ්ඩ දේශීය වශයෙන් සපයාගත නොහැකි නම් එම ආනයනයන්ද රේගු ගාස්තුවෙන් නිදහස් කළේය.
එපමණකින් නැවතුනේ නැත. 2020 නොවැම්බර් තවත් අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් මුදල් ඇමතිවරයා ලෙස මහින්ද රාජපක්ෂ දකුණු පර්යන්ත චීන සමාගමට තවත් අවුරුදු 2ක් රේගු බද්දෙන් නිදහස් කළේය. එමෙන්ම එම නිවේදනයට පෙර බැංකු ඇපකර මත ගෙන්වා ඇති භාණ්ඩද රේගු බද්දෙන් නිදහස් කළේය.
ආදායම් බදු හැරුණු විට රේගු, වැට්, වරාය හා ගුවන් තොටුපල බද්ද යන බදු තුන සැලකුවත් අඩුම තරමේ 20%ක පමණ බදු ආදායමක් මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් අත්හැර ඇත. ව්‍යාපෘතිය ඩොලර් මිලියන 500ක් වන විට දල වශයෙන් අත්හරින බද්දේ ප්‍රමාණය ඩොලර් මිලියන 100කි. අවසන් වරට ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති බදු නිදහසත් සමඟ එය තවදුරටත් වැඩිවිය හැක.
ඉදිරියට එන ඉන්දියාවේ අදානි ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙනුත් සිදුවීමට නියමිතව ඇත්තේ මෙවැන්නකි. මේවා ඇත්තටම ආයෝජනද යන්නත් ඒ මඟින් රටට ලැබෙනවා යැයි කියන ප්‍රතිලාභ කුමක්ද යන්නත් ඒ නිසා අප වරක් දෙවරක් නොව කිහිප වතාවක් සලකා බැලිය යුතුය. මන්ද මිල වෙනස පමණක් දේශපාලකයින් හා නිලධාරින් සලකා බලන නිසාය.■

දෙමළ පක්ෂ එක්ව ජිනීවා යනවා – ගජේන්ද්‍රකුමාර්

කොවිඩ්-19 වසංගතය නිසා ගුවන් ගමන් සීමා නොවුණොත්, දෙමළ දේශපාලන පක්ෂවල නායකයන් එක්ව ජිනීවා මානව හිමිකම් කවුන්සිල සැසිවාරයට සහභාගි වන බව දෙමළ ජනතා පෙරමුණේ නායක පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ගජේන්ද්‍රකුමාර් පොන්නම්බලම් අනිද්දා සමඟ පැවසීය. මාර්තු මාසයේදී පවත්වන එම සැසිවාරයට සහභාගිවීමට නොහැකි වුවහොත්, වෙනත් ක්‍රමවේදයක් පාවිච්චි කරමින් සැසිවාරයට තම පක්ෂවල අදහස් ඉදිරිපත් කරන බවද ඔහු කීය.මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේදී මෙවර ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ නව යෝජනාවක් සම්මත වනු ඇති බව ඔහු කියයි.
කුමන ආණ්ඩුවක් බලයට පත්වුණද, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ යෝජනා අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුව මෙරට සිදු වූ අපරාධ පිළිබඳ ස්වාධීන පියවරක් ගන්නේ නැතැයි පැහැදිලි බවත්, එම නිසා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ අනෙකුත් බලවත් ආයතනවල මැදිහත්වීමක් අවශ්‍ය බවත් එහිදී දැනුම්දෙන බවද ඔහු කියයි.■

අතුරුදන්වූවන්ගේ අයිඩෙන්ටිටි කොමිසමේ සභාපති ඉල්ලයි

අතුරුදන් පුද්ගලයන්ගේ හැඳුනුම්පත් ඉදිරිපත් කර නොමැති නම්, එම පුද්ගලයන්ගේ පැමිණිලි පිළිනොගන්නා ලෙස අතුරුදන්වූවන්ගේ කාර්යාලයේ සභාපති උපාලි අබේරත්න එම කාර්යාලයේ නිලධාරීන්ට නියෝග කර ඇතැයි වාර්තා වේ. යම් පුද්ගලයෙකු අතුරුදන් කරන විට ඔහු සතුව හැඳුනුම්පත තිබිය හැකි බවත්, තවත් පුද්ගලයන්ගේ හැඳුනුම්පත් පුළුස්සා ඇති බවත්, අතුරුදන්වූවන් වැඩි පිරිසකගේ පවුල්වල සාමාජිකයන් සතුව හැඳුනුම්පත් නොමැති බවත් එම කාර්යාලයේ නිලධාරීන් පෙන්වා දී ඇත. එහෙත් සභාපතිවරයා එය පිළිගෙන නැත.
ඊට අමතරව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා අතුරුදන්වූවන්ගේ කාර්යාලයේ ප්‍රගතිය පිළිබඳ තොරතුරු ලබාදෙන ලෙස විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය කළ ඉල්ලීමක්ද ඔහු ප්‍රතික්ෂේප කර තිබේ. ඒ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට පිළිතුරු දීමට තමා බැඳී නොසිටින බවත්, ශ්‍රී ලංකාව එම කවුන්සිලයේ 30/1 යෝජනාවෙන් ඉවත් වූ බවත් කියමිනි.■

ලංකාව සංහිඳියාවෙන් ෆේල් ජිනීවා මහකොමසාරිස් කියලා

0

■ අනුරංග ජයසිංහ

එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස් කාර්යාලය, මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ මාර්තු මස සැසියට ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිත වාර්තාවේ ශ්‍රී ලංකාව සංහිඳියාව සඳහා අවශ්‍ය පියවර ගැනීමට අසමත් වූ බව සඳහන් කර තිබේ.
එම වාර්තාවෙන් වත්මන් ආණ්ඩුව සහ මීට පෙර ආණ්ඩුව ඒ සඳහා අසමත් වූ බව පෙන්වා දී තිබේ.
ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිත එම වාර්තාවේ පිටපතක් ශ්‍රී ලංකා රජයට නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සූදානම් වීමට කාලය ලබාදීම සඳහා මෙරට රජය වෙත එවා ඇත.
මාර්තු මාසයේදී පැවැත්වීමට නියමිත මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ සැසිවාරයට පෙර, එම වාර්තාව පෙබරවාරි මාසයේදී සභාගත කිරීමට නියමිතය. මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ 30/1 යෝජනාවෙන් ශ්‍රී ලංකාව ඉවත් වීම, එම යෝජනාවේ සඳහන්ව තිබුණු යෝජනා අතරින් අතුරුදන්වූවන් පිළිබඳ කොමිෂන් සභාව හැර අනෙකුත් යෝජනා ක්‍රියාත්මක කිරීමට අසමත් වීම, අතුරුදන්වූවන්ගේ කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිධුරයට නුසුදුස්සෙකු වන උපාලි අබේරත්න පත් කිරීම ආදි කරුණු එහි සඳහන්ය.■

ජාතියේ මහා පහන්ටැඹ විකුණන්නේ චීනයටද?

කොළඹ කොටුවේ පිහිටි පිට්ටු බම්බුව ලෙස හඳුන්වන ගොඩනැගිල්ලෙන් ලංකා බැංකු මූලස්ථානය ඉවත්කර ගන්නා ලෙස නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියෙන් එම බැංකුවට දැනුම් දීමක් ලැබී ඇත.
ලංකා බැංකු මූලස්ථානය ඉදිකිරීම සඳහා බත්තරමුල්ල ප්‍රදේශයෙන් අක්කර 5ක ඉඩමක් ලබාදෙන බවද නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය ලංකා බැංකුවට ඒ සමඟම දැනුම් දී ඇත.
ලංකා බැංකු සේවක සංගමයේ ලංකා බැංකු ශාඛාව මේ පිළිබඳ දැනගන්නට ලැබීමෙන් පසු එහි මහා කළමනාකරුගෙන් ජනවාරි 15 දින සාකච්ඡාවක් ඉල්ලා ඇති අතර ඒ අනුව ජනවාරි 18 වැනිදා සාකච්ඡාවක් ලබාදී ඇත. එම සාකච්ඡාවේදී මහා කළමනාකරු සුගත් ගුණසේකර බැංකු සේවක සංගම් නියෝජිතයන්ට දන්වා ඇත්තේ නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය එවැනි ඉල්ලීමක් කර ඇති බවය.
වැඩිදුරටත් වාර්තා වන්නේ ලංකා බැංකුවේ ආයතනික කළමනාකරණ රැස්වීමකදී එහි සභාපතිවරයා නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියේ එම ඉල්ලීමට අනුමැතිය ලබාදුන් බව ප්‍රකාශ කර ඇති බවයි.
මේ පිළිබඳ ප්‍රශංසාව ආණ්ඩුවට ලබාදෙමින් පත්‍රිකාවක් මඟින් මුලින්ම කරුණු අනාවරණය කර ඇත්තේ ආණ්ඩු හිතවාදී ප්‍රගති බැංකු සංගමය වන අතර ලංකා බැංකු සේවක සංගමය සාකච්ඡාවක් ඉල්ලා ඇත්තේ එය පදනම් කර ගනිමින්ය.
ලංකා බැංකු මූලස්ථානය ඇතුළු ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථාන කුලුනු, හිල්ටන් හා ගලදාරි යන හෝටල් පිහිටි භූමිය නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියට අයත් අතර මීට පෙර කොරියානු ආයෝජකයන් පිරිසක් ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථාන කුලුනු ඉල්ලා ඇතත් එහි සිංගප්පූරු හිමිකරුවන් එය ලබාදීමට එකඟ වී නැත. වැඩිදුරටත් වාර්තා වන්නේ ලංකා බැංකු- මූලස්ථාන ගොඩනැඟිල්ල ඇතුළු එම භූමියේ ගොඩනැඟිලි කිහිපයක් කොළඹ පෝට් සිටි චීන ආයෝජකයන් ඉල්ලා ඇති බවයි.■

රාජපක්‍ෂ රාජ්‍යය, රාජපාක්‍ෂික ධනේශ්වරය හා මංමුලාවූ දේශප්‍රේමය

0

■ තිසරණි ගුණසේකර

රත්නපුරේ මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජාත්‍යන්තර මැණික් කුලුනට මුල් ගල තැබුණේ 2021 ජනවාරි 16දාය. මෙම කුලුන මුල් අදියරේදී මහල් පහකින් සමන්විත වන අතර, එය අවසානයේ මහල් 14ක් දක්වා විහිදීමට නියමිතය. මේ සඳහා වැයවෙතැයි දැනට ඇස්තමේන්තුගත මුදල් රුපියල් මිලියන 800කි.
රත්නපුරේ ජනතාව දශක කිහිපයක් බලා සිටියේ මැණික් කුලුනක් ඉදිවන තෙක් බව මහින්ද රාජපක්‍ෂ අගමැතිවරයා මුල්ගල තැබීමේ උත්සවය අමතා ප්‍රකාශ කළේය. රත්නපුරේ ජනතාවට ඇති ප්‍රධාන අඩුපාඩුව මැණික් කුලුනක් නැතිකමද යන්න වෙනම කතාවකි. තමන්ගේ නමින් යුතු කුලුනක් නැතිවීම අගමැතිවරයාට නම් බරපතළ අඩුවක් සේ පෙනුණු බව අනුමාන කළ හැක. ඔහු නමින් ගුවන් තොටුපොළක්, වරායක්, ජාත්‍යන්තර සම්මන්ත්‍රණ ශාලාවක්, ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩාංගණයක් ඇතුළු බොහෝ දේ තිබුණද ඔහු නමින් ජාත්‍යන්තර කුලුනක් නම් නොවීය. මහ රජාණන්ට තමන්වම අන්දාගත් මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතාට මේ අඩුව තදින් දැනීම පුදුමයක්ද?
තම නමැති කුලුනට මුල්ගල තබන උළෙලට මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා සහභාගි වූයේ වීඩියෝ තාක්‍ෂණය හරහාය. හේතුව වසංගතයයි. ලොව අනෙක් බොහෝ රටවල් වසංගත තත්වය තුළ මුල් තැන දෙන්නේ රෝග ව්‍යාප්තිය පාලනය කිරීමටත්, සෞඛ්‍ය පහසුකම් දියුණු කිරීමටත්, කෝවිඩ්-19 ප්‍රතිශක්තිකරණ එන්නත ලබාගැනීමටත්ය. ලංකාවේ එසේ නොවේ.
ලොව බොහෝ රටවල් සංචාරකයන්ට දොරටු වසද්දී අපි යුක්රේනයෙන් සංචාරකයන් ගෙන්වා ගන්නෙමු. බි්‍රතාන්‍යයේ පැතිර යන වඩාත් දරුණු කෝවිඩ්-19 වෛරස ප්‍රභේදයෙන් ගැලවීම සඳහා බහුතරයක් රටවල් බි්‍රතාන්‍ය වැසියන් තම රටවලට ඒම වළකද්දී අපි බි්‍රතාන්‍යයෙන් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමක්ම ගෙන්වා ගත්තෙමු. අනෙක් රටවල් සෞඛ්‍යයට වැඩියෙන් ප්‍රතිපාදන ලබාදෙද්දී අපි සෞඛ්‍යයට දෙන ප්‍රතිපාදන කප්පාදු කළෙමු. අනෙක් රටවල් හැකි ඉක්මනින් එන්නත් හැකි තාක් ප්‍රමාණයක් ලබාගැනීමට උත්සාහ කරද්දී අපි කාළි පැණිය වැනි මිථ්‍යාවන්හි නිමග්න වූයෙමු.
අඩුම තරමින් මෙරටට ගෙන්වා ගන්නේ කවර එන්නතද යන්න පිළිබඳවත් එකඟතාවක් ආණ්ඩුව තුළ තවමත් නොමැත. සමහරුන් ඉන්දියාවෙන් එන්නත් ගෙන්වා ගැනීම ගැන කතා කරන විට තවත් සමහරු බි්‍රතාන්‍යයෙන් හෝ රුසියාවෙන් එන්නත් ගෙන්වන බවට ප්‍රකාශ කරති. මේ අතර චීනයේ නිෂ්පාදිත SINOVAC එන්නත ලබා දෙන්නැයි ලංකා ජනාධිපතිවරයා චීන ජනාධිපතිවරයාගෙන් ඉල්ලා සිටි බව මාධ්‍ය වාර්තා සඳහන් කරයි. චීන එන්නතේ සාර්ථකත්වය 50.4% තරම් අඩු අගයක් බව එය භාවිත කළ බ්‍රසීලයේ අත්දැකීමෙන් හෙළි වී ඇත. නමුත් එය අපේ පාලකයන්ට ගැටලුවක් විය නොහැක. කාළි පැණියත් රිටිගල පැණියත් වැළඳගත් මහින්ද-ගෝඨාභය ආණ්ඩුව 50.4%ක් වූ අවම සාර්ථකත්වයක් ඇති එන්නතක් ජනතාවට ලබාදීම මිථ්‍යාවෙන් විද්‍යාවට පියවරක් තැබීමක් වේ.
බැලූ බැල්මට ආණ්ඩුවේ බැරිකම්, උවමනා නැතිකම් ප්‍රශ්නාර්ථයන් වුවද, ඒවාට පැහැදිලි හේතුවක් ඇත. ආණ්ඩුවේ ප්‍රමුණඛතාවන් තීරණය වනුයේ රාජපක්‍ෂ පවුලේ අවශ්‍යතාවන් අනුවය. ඒ අනුව දැඩි සත්කාර ඒකකයක් අලුතෙන් පිහිටුවීමට නැති මුදල් මැණික් කුලුන ඉදිකිරීමට තිබේ. නාමල් රාජපක්‍ෂගේ ක්‍රිකට් සැණකෙළිවලට උදයංග වීරතුංගගේ සංචාරක ව්‍යාපෘතිවලට කෝවිඩ් බාධාවක් නොමැත. රජයත්, ආණ්ඩුව/පාලක පක්‍ෂයත් අතර තිබිය යුතු පරතරය මකා දමමින් ජනාධිපතිවරයාගේ මැතිවරණ ප්‍රකාශය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා ප්‍රතිඥා දීමට රජයේ සේවකයන්ට සිදුව ඇත.
ලංකාව නමැති කේක් ගෙඩියේ ලොකු කැබැල්ල කාටද, අයිසිං මල් හෝ චෙරි ගෙඩි කාටද වැනි කරුණු සම්බන්ධයෙන් රාජපක්‍ෂ පවුලේ සාමාජිකයන් අතර තරග, වාද විවාද, මතභේද ඇතිවා නිසැකය. නමුත් කේක් ගෙඩියේ අයිතිකාරත්වය මුළුමනින්ම හා සදාකාලිකව තම පවුලට හිමි විය යුතුය යන්න පිළිබඳව ඔවුන් තුළ ඇත්තේ නොබිඳෙන එකඟතාවකි.
මෙය පැහැදිලිව විද්‍යමාන වූ අවස්ථාවක් නම් මහජන උපයෝගිතා කොමිසම අහෝසි කිරීමට දැරුණු මෙතෙක් අසාර්ථක වූ උත්සාහයයි. කොමිසම අහෝසි බව පවසමින් මුලින්ම ලිපියක් ඉදිරිපත් කළේ ජනපති ලේකම්වරයාය. මෙම නීතිමය නොවූ උත්සාහයට ආණ්ඩුව තුළින්ම විරෝධතාවක් මතුවිය. ඇමතිවරු සමහරක් අගමැතිවරයාට මේ ගැන පැමිණිලි කළේ මෙම උත්සාහයට ඔහු විරුද්ධය යන විශ්වාසය මත විය යුතුය. මහජන උපයෝගිතා කොමිසමේ තටු කපන යෝජනාව මුලින්ම ඉදිරිපත් කළේ අගමැතිවරයා විසින් ඔහුගේ 2021 අයවැය කථාවේ බව ඔවුන්ට අමතක විය.
2020 දෙසැම්බර් 21 දා මහජන උපයෝගිතා කොමිසම බෙලහීන කොට අකර්මණ්‍ය කිරීමේ යෝජනාව කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කළේද අන් කිසිවෙක් නොව මහින්ද රාජපක්‍ෂ අගමැතිවරයාය. නව බලශක්ති ව්‍යාපෘති කඩිනමින් ක්‍රියාත්මක කිරීමට මහජන උපයෝගිතා කොමිසම බාධාවක් බවත් නව ව්‍යාපෘති අනුමත කිරීමේ පූර්ණ බලය කැබිනට් මණ්ඩලයට හිමිවිය යුතු බවත් මෙම යෝජනාවෙන් කියැවේ. රාජපක්‍ෂ පවුල අභ්‍යන්තරයේ මොන මතභේද පැවතියද ලංකාව තම පෞද්ගලික සුරභිධේනුව බවට පත්කර ගැනීම සඳහා වූ උත්සාහයේදී ඔවුන් සියලු දෙනා එක මිටට කටයුතු කරන බවට මෙය තවත් උදාහරණයක් පමණි.

ප්‍රහාරක ගුවන්යානා සාප්පු සවාරිය හා කෝවිඩ්-19 එන්නත හිඟමනේ යාම
බංග්ලා දේශය වැනි රටවල් පවා කෝවිඩ්-19 එන්නත මිලට ගැනීමට කටයුතු කරද්දී ලංකාව එන්නත ලබාගැනීම සඳහා ලොවට අත පාමින් සිටී. එන්නත හිඟමනේ ගියද ගුවන් හමුදාවට ප්‍රහාරක ගුවන් යානා තොග පිටින් මිලට ගැනීමට නම් රටේ පාලකයන්ට මුදල් අහේනියක් නොමැත.
ගතවූ ඉරිදා දිවයින පුවත්පත වාර්තා කළ පරිදි, C130 හර්කියුලිස් හමුදා ප්‍රවාහන ගුවන් යානා දෙකක්, MI35 ප්‍රහාරක හෙලිකොප්ටර් 3ක්, Y12 ගුවන් යානා දෙකක් හා කුඩා හෙලිකොප්ටර් 4ක් මිලට ගැනීමටත් කෆීර් යානා 5ක් අලුත් වැඩියා කිරීමටත් රාජපක්‍ෂ පාලනය තීරණය කර ඇත. ඇමරිකාවේ Lockheed-Martin සමාගම විසින් නිෂ්පාදිත ක්‍-130 හර්කියුලිස් යානාවක මිල ඩොලර් මිලියන 11.9 සිට 30.1 දක්වා විය හැකි බව අන්තර්ජාලයේ දැක්වේ. MI35 ප්‍රහාරක හෙලිකොප්ටර් රුසියාවේ නිෂ්පාදනයක් වන අතර, එය මහා පරිමාණයෙන් නිපැයීම 2020දී ඇරඹුණ බව වාර්තා වේ. චීනයේ නිෂ්පාදිත Y12 යානා යුද්ධමය මෙන්ම සිවිල් ගුවන් සේවා සඳහාද යොදා ගත හැක. 2020 ජනවාරි මස 3 දා හපුතලේදී ජීවිත 4ක් විනාශ කරමින් අනතුරට පත්වූයේ මේ වර්ගයේ ගුවන්යානයකි.
ඊලාම් යුද්ධය නිමා වී වසර 11කට වැඩි කාලයක් ගතව ඇත. තවත් එවැනි යුද්ධයක් ඇති වෙතැයි අනුමාන කිරීමටද නොහැකිය. දේශ සීමා නොමැති බැවින් අපට දේශ සීමා යුද්ධද නැත. පාස්කු බෝම්බ ප්‍රහාරය වැනි ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයන් අනාගතයේදී සිදුවුවද එවැනි තර්ජනයන්ට මුහුණ දීම සඳහා ප්‍රහාරක ගුවන් යානා අවශ්‍ය නැත. මෙවැනි යානා යොදා ගැනෙනුයේ සාම්ප්‍රදායික යුද්ධ තත්වයන් තුළය.
රට දරුණු ආර්ථිකමය හා මූල්‍යමය අර්බුදයකට ගොදුරුව ඇති හා තවමත් නිමාවක් නොපෙනෙන වසංගතයකින් බැට කන සංදර්භයක් තුළ ඩොලර් මිලියන ගණනින් වැය කරමින් යුද ගුවන් යානා මිලට ගන්නේ කුමකටද?
මේ සම්බන්ධයෙන් ඉඟියක් මුල් වාර්තාවේ සඳහන්ය. එනම් මෙම ටෙන්ඩර් ලබාගැනීම සඳහා ‘අතරමැදි ඒජන්තවරුන් අතර දැඩි තරගයක් හටගෙන ඇත’ යන්නය. මෙම තරගයට හේතුව යුද අවි ගනුදෙනුවලදී අතරමැදි ඒජන්තයන්ට ඉතාමත් ඉහළ කොමිස් දීමනාවක් ලැබීමයි. රාජපක්‍ෂ ඥාති සොහොයුරු උදයංග වීරතුංග මහතාද සම්බන්ධ මිග් ගනුදෙනුව මෙයට එක් උදාහරණයකි. අලුත්ම ගුවන්යානා ගනුදෙනුවෙන් සුපිරි වාසි ලබාගැනීමට උනුන් කුලල් කා ගන්නා ‘අතරමැදියන්’ කවුදැයි දිවයින වාර්තාවේ හෝ එය උපුටා දැක්වූ රාජපාක්‍ෂික වෙබ් අඩවියක් වන ලංකා සීනිව්ස්හි හෙළිදරව් කොට නොතිබිණි. ඒ කෙසේ වෙතත් මෑතකදී රට හෙල්ලූ සීනි ගනුදෙනුව මෙන්ම මෙයද රාජපාක්‍ෂික ධනේශ්වරයේ කවරෙකුට හෝ සතර මහා නිධානයක් වනු ඇතැයි නිගමනය කළ නොහැකිද?
නිශ්චිතවම කිව හැකි එක දෙයක් නම්, මෙයින් රටේ ණය බරත් ජනතාවගේ බදු බරත්, තවත් ඉහළ යෑමට මග පෑදෙන බවයි. සාම්ප්‍රදායික යුද ගැටුමක් නොමැති හා එවැන්නක් ඇතිවීමට ඉඩක් නැති තත්වයක් තුළ ඩොලර් මිලියන් ගණනින් ගෙවමින් ගන්නා මෙම ප්‍රහාරක ගුවන් යානාවලින් එකම ප්‍රයෝජනය වනු ඇත්තේ ගුවන් සංදර්ශන වර්ණවත් කිරීමය.
රටේ පවතින ආර්ථිකයට සම්බන්ධ නීති රීති අධ්‍යයනය කොට ඒවා ලිහිල් කිරීම සඳහා යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීමට ජනාධිපතිවරයා විසින් කොමිසමක් පත්කර ඇත. මෙහි විශේෂත්වය වනුයේ රාජ්‍ය නිලධාරීන් හා ව්‍යවසායකයන්ගෙන් පමණක් මෙය සමන්විත වීමය. පිළිගත් ආර්ථික විද්‍යාඥයන් හෝ කම්කරු අයිතීන්, පරිසර සංරක්‍ෂණය, පාරිභෝගික සුබසිද්ධිය වැනි අතිශය තීරණාත්මක ක්‍ෂෙත්‍රයන් නියෝජනය කරන කිසිවකුත් මෙම කොමිසමට අයත් නොවේ. ආර්ථිකය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී එකම අදාළ සාධකය ව්‍යවසායකයාය යන දුර්මතයේ ගෝඨාභය-මහින්ද පාලනයද එල්බ සිටින බව මින් පැහැදිලිය.
මේ යන ගමනේ ප්‍රතිවිපාක පිළිබඳ ඉඟියක් මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජනපතිවරයාගේ දෙවන ධුර කාලයේ ප්‍රවණතාවන් තුළින් දැකිය හැක. අද මෙන්ම එදාද රාජපක්‍ෂවරුන් ආර්ථිකය හැසිරවූයේ තමන්ට යටහත් පහත් අතවැසි ධනේශ්වරයේ (acolyte capitalists) වාසිය තකාය. අතවැසි ධනේශ්වරයට සුපිරි ලාභත් බහුතර ජනතාවට දේශප්‍රේමී සටන්පාඨත් ලැබෙන ආකාරයට ආර්ථික-දේශපාලන පිළිවෙත් එදා නිර්මාණය විය.
මෙහි ප්‍රතිඵලය 2012 වන විට පැහැදිලි වෙමින් පැවතිණි. ලොව සුප්‍රකට Gallup ආයතනය ලංකාවේ සිදුකළ විමසුමකින් අනාවරණය වූයේ 2011 අග වන විට ලංකාවේ ජනගහනයෙන් අඩකට පමණ ජීවිතයේ මූලිකම අවශ්‍යතාවන් වූ ආහාර හා නිවාස පහසුකම් සපයා ගැනීමට තරම් ප්‍රමාණවත් ආදායමක් නොමැති බවය. තිරිඟු පිටි හා අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩවල මිල තවදුරටත් ඉහළ ගියහොත් ඉන් ලංකාවේ දුප්පත් ජනකොටස්වලට බලවත් පහරක් එල්ල වන බව ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව 2012 මාර්තු මස ප්‍රකාශ කළේය.
ජනතාවගෙන් බහුතරයක් මූලික අවශ්‍යතාවන් පවා සපුරාගත නොහැකිව සිටියදී අතිශය සුළුතරයක් ලොව දියුණු රටවල් හා සම කළ හැකි සුපිරි සුඛෝපභෝගී ජීවන රටාවක් ගොඩනංවමින් සිටියහ. ලෝකයේ මිල අධිකම අතුරුපස ලංකාවේ සුපිරි හෝටලයක් විසින් නිර්මාණය කළේ මෙලෙස ජනතාවගෙන් 50%ක් ආහාර මදිකමෙන් පෙළෙන කාලයකය. 2012 මාර්තු මස අහුන්ගල්ලේ හෙරිටන්ස් හෝටලය නිර්මාණය කළ මේ කේක් ගෙඩිය ඩොලර් මිලියන 34ක් මිල වූ අතර මෙරටින් ලැබෙන නිල් මැණික් වර්ග සියල්ලක්ම එය අලංකරණය සඳහා යොදාගෙන තිබිණි.
2012 වන විට ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 8% ක පමණ තත්වයක පැවතුණි. නමුත් මෙම වර්ධනයෙන් වාසි ලැබුවේ ඉහළ ආදායම් ලබන සුළුතරය පමණි. ප්‍රමාණවත් ලෙස කුසට අහරක් හා හිසට සෙවණක් නැතිව සිටි ජනතාව වෙනුවෙන් රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ අනුග්‍රහය සහිතව බොදු බල සේනා සංවිධානය මුස්ලිම් විරෝධී මහා ව්‍යාපාරයක් දියත් කළේද 2012දීය.
ගෝඨාභය-මහින්ද ආර්ථික දිශානතියේ ගැබ්වී ඇති ප්‍රතිවිරෝධතාවන් හෙළිකරන පුවත් දෙකක්, 2021 ජනවාරි මස 21දා Financial Times පුවත්පතේ පළවිය. එකක් නම්, කොටස් වෙළඳපොළ ඉතාමත් ඉහළ අගයක් වාර්තා කළ බවය. අනෙක නම් මෙරට ව්‍යාපාරික විශ්වාසි දර්ශකය (Business Confidence) දිගින් දිගටම පහළ වැටෙමින් තිබෙන බවය. Lanka Monthly Digest සඟරාව ව්‍යාපාරික ප්‍රජාව ඉලක්ක කරගනිමින් මාස් පතා සිදුකරන මත විමසුමකින් අනාවරණය වූයේ පාලකයන් මොන තරම් දෙඩෙව්වත්, මෙරට ආර්ථික අනාගතය පිළිබඳව ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවේ ඇති විශ්වාසය මසින් මස හීන වන බවය.
2020 නොවැම්බර් මස අගයන්ට අනුව ලංකාවේ ආර්ථිකය යහපත් ලෙස වෙනස් වනු ඇතැයි විශ්වාස කළේ ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවෙන් 23%ක් පමණි. 2020 දෙසැම්බර් මස වන විට මෙම ප්‍රමාණය 19%ක් දක්වා පහත වැටී තිබුණි. පවතින ආයෝජන පරිසරය (Investment Climate) යහපත් යැයි සිතනුයේ ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවගෙන් 7%ක් පමණ වූ අතිශය සුළුතරයකි. 53%ක් සිතනුයේ එය අයහපත් බවය.
රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ දේශපාලන පිළිවෙත්වල මූලික අරමුණ පවුල් බලය තහවුරු කිරීමයි. පාලක සන්ධානය තුළ පවා ඉරිතැලීම් ඇති කළ 20වන සංශෝධනය මෙයට කදිම උදාහරණයකි. ඔවුන්ගේ ආර්ථික පිළිවෙත් සකස් වනුයේද රටේ බහුතර ජනතාවගේ යහපත හෝ ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවගෙන් බහුතරයක වාසිය තකා නොව තමන්ට යටහත් පහත් තමන් හා ඓන්ද්‍රීය ලෙස බැඳුණු අතවැසි ධනේශ්වරයේ උවමනා එපාකම් මතය. එහි ප්‍රතිඵලය වනුයේ පාලකයන්ගේ ආර්ථික හස්තය ලෙස කටයුතු කරන ව්‍යාපාරිකයන් සුළුතරයකට ව්‍යවසායකමය- මූල්‍යමය කෙළිබිමක් නිර්මාණය වීමය.

ජෙකිල් හා හයිඩ් පාලනය
මහරගම පමුණුව පාරේ රෙදිපිළි ව්‍යාපාරය අවිධිමත් ආර්ථික අංශයේ සාර්ථකත්වය පිළිබිඹු කරන සංකේතයක් වැනිය. මාර්ග සංවර්ධනයට මුවා වී මේ රෙදිපිළි ව්‍යාපාරිකයන් බොහොමයකට ජීවිකාව අහිමි කිරීමට දැරුනු උත්සාහයකින් ගතවුණු සතියේ මහරගම ගිනියම් විය.
මහරගම නගරාධිපතිවරයා හා ගජමිතුරු ව්‍යාපාරිකයකු මෙම උත්සාහය පිටුපස ඇති බවත්, ඊට අවශ්‍ය නියෝග හා පොලිස් බලය ලබා දුන්නේ සරත් වීරසේකර ඇමතිවරයා බවත් වාර්තා වේ. මෙම උත්සාහයට විරුද්ධව පාලක සන්ධානයේ පළාත් පාලන මන්ත්‍රීවරු පිරිසක් පෙරමුණ ගත් අතර ඊට එජාපයේද සහාය ලැබිණි.
ආණ්ඩුවේ අමනෝඥ මූල්‍ය පිළිවෙත් නිසා ආරම්භ වූ ආර්ථික අවපාතය වසංගතය තුළින් තවත් තීව්ර විය. මේ සංදර්භය තුළ ජනතා යහපත හා රටේ ආර්ථික අනාගතය පිළිබඳව බිඳකුදු හැඟීමක් ඇති ආණ්ඩුවක් කළ යුත්තේ ඍජුව හා අනියමින් ලක්‍ෂ ගණනකගේ බඩ වියත රකින ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවක් සුරැකීම විනා ඔවුන් මහ මඟට ඇද දැමීම නොවේ. බුද්ධිමත් ධනේශ්වර පාලනයක් මෙවැනි ක්‍රියා නොකරයි. අතවැසි ධනේශ්වරයකට ප්‍රමුඛතාව දෙන පවුල් පාලනයක් මෙවැනි ආර්ථික මෝඩකම් කිරීම පුදුමයක් නොවේ.
තමන්ට හොඳ හා දරුණු යැයි චරිත දෙකක් ඇති බවට හැඟවෙන පරිදි ගෝඨාභය ජනපතිවරයා කළ ප්‍රකාශය හරින් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයාටත් අනෙකුත් විවේචකයන්ටත් කළ වක්‍ර තර්ජනයක් ලෙස පෙනේ. එක් පුද්ගලයකු තුළ පරස්පර විරෝධී චරිත දෙකක් තිබීම මනෝ විද්‍යාවේ හඳුන්වනුයේ Dissociative Personality Disorder යනුවෙනි. Split Personalityයනු මෙම මානසික කොන්දේසිය හැඳින්වීමට භාවිත කරන ජනප්‍රිය යෙදුමකි. ආර් එල් ස්ටීවන්සන් කුවරයාගේ ලොව සුප්‍රකට Strange case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde යන කෙටි නවකතාවට (novella) පාදක වනුයේ මෙවැනි බීජයකි. හෙන්රි හයිඩ් යනු ප්‍රසන්න ගුණැති ජනප්‍රිය වෛද්‍යවරයෙකි. නමුත් ඔහු එක්තරා රහසිගත පැණියක් පානය කළ විට ජෝන් හයිඩ් නමැති මිනීමරු ක්‍රියා කරන දරුණු හා අමන පුද්ගලයකු බවට පත්වේ.
තමන් තුළ එකිනෙකට පරස්පර චරිත දෙකක් ඇතැයි යමකු කියන්නේ නම් ඒ පිළිබඳ විවාදයක් අනවශ්‍යය. ඒ කෙසේ වෙතත්, ගෝඨාභය-මහින්ද පාලනය නම් ක්‍රියාත්මක වනුයේ ජේකිල්-හයිඩ් ක්‍රමයට බව නම් ඉතාම පැහැදිලිය.
මිනීමරු චෝදනාවකට වරදකරු වූ පොදු ජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රී ප්‍රේමලාල් ජයසේකර මහතාට පාර්ලිමේන්තු වරම් ලැබීමත්, අධිකරණයට අපහාස කිරීම පිළිබඳ වරදකරු වූ රන්ජන් රාමනායක මන්ත්‍රීවරයාට මන්ත්‍රී ධුරය පමණක් නොව ප්‍රජා අයිතියත් අහිමි කිරීමට දැරෙන උත්සාහයන් මෙම දෙබිඩි පිළිවෙතට නවතම උදාහරණයයි. නත්තල් දාට පෙරදා මැදියම් රෑ දේව මෙහෙයට සහභාගි වෙමින් සිටියදී පල්ලිය තුළම වෙඩි තබා ජෝසප් පරරාජසිංහම් මන්ත්‍රීවරයා ඝාතනය කිරීම පිළිබඳ චෝදනා ලැබ සිටි පිල්ලෙයාන් මන්ත්‍රීවරයා නිදොස් කොට නිදහස් කර ඇත. නමුත් හෙජාස් හිස්බුල්ලා නීතිඥවරයා වසරකට ආසන්න කාලයක් සිරගතව සිටී. හිස්බුල්ලා මහතාට එරෙහිව බොරු සාක්කියක් නිර්මාණය කිරීමට මහේස්ත්‍රාත්වරයකු ඉදිරියේ උත්සාහ කළ අපරාධ පරීක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් නිදැල්ලේ ඇති අතර, බොරු සාක්‍ෂි නිර්මාණය කළායැයි චෝදනා කරමින් මෙරට බිහිවූ කීර්තිමත්ම රහස් පරීක්‍ෂකයා වූ ශානි අබේසේකර මහතා මාස 5ක් පුරා සිරගත කර ඇත.
උදයංග වීරතුංග රාජපක්‍ෂ ඤාති සොහොයුරා යුක්රේනියානු සංචාරකයන් පිරිසක් සමග සීගිරි බිතුසිතුවම් අබියස ඡායාරූප ගෙන ඇත්තේ ඒ පෞරාණික උරුමයට හානිවන බැවින් ඒ ස්ථානයේ ඡායාරූප ගැනීම තහනම් කරන නීතිය අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කරමිනි. සාමාන්‍ය විවාහ මංගල්‍යයකට ආරාධනා කළ හැක්කේ 50 දෙනකුට වුවද ඒ කෝවිඩ්-19 නීති රීති සියල්ල උල්ලංඝනය කරමින් කතානායකවරයා 500කට ආසන්න පිරිසක් සඳහා අයවැය සාදයක් පැවැත්වූ බව වාර්තා වේ. ඉරාන් වික්‍රමරත්න මන්ත්‍රීවරයා පාර්ලිමේන්තුවේදී හෙළිදරව් කළ පරිදි හිටිගමන් සීනි ආනයන බද්ද කිලෝවකට රුපියල් 50 සිට සත 25 දක්වා අඩු කිරීම නිසා රජයට රුපියල් බිලියන 10ක පමණ පාඩුවක් වී ඇතැම් ව්‍යාපාරිකයන් බිලියන ගණනින් ලාබ ලබා ඇත. නමුත් රාජපක්‍ෂවරුන් යළි බලයට ගෙනඒමට දර දිය ඇදි පමුණුවේ රෙදිපිළි ව්‍යාපාරිකයන්ට උරුම කර ඇත්තේ මහ මඟය.
බුදු බණ විකෘති කරමින් සංඝ සාසනය කිසි කලෙක නොවූ විරූ තරම් දේශපාලනීකරණය කරමින් රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ ජයග්‍රහණයට මහාමෙරකටත් වැඩි මෙහෙවරක් කළ භික්‍ෂූන්ට නොලැබුණු දේශපාලන හයිය ලැබී ඇත්තේ අනුරාධපුරේ ඥානක්කා නමැති කාන්තාවකට බව අන්තර්ජාල මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.
ගෝඨාභය- මහින්ද සංයෝගයෙන් සිංහල-බෞද්ධ රාජ්‍යයක් බිහිවනු ඇතැයි සිංහල-බෞද්ධ දේශප්‍රේමීහු විශ්වාස කළහ. නමුත් නිර්මාණය වෙමින් පවතිනුයේ රාජපක්‍ෂ පවුලේ අවශ්‍යතා උවමනාවන් හා අභිමතාර්ථයන් මත පදනම් වූ රාජපක්‍ෂ රාජ්‍යයකි. ඒ රාජ්‍යය තුළ පාලක පවුලේ දේශපාලන ව්‍යාපාරික හෝ හමුදාමය අන්තේවාසිකයන්ට ඕනෑම පිනුමක් ගැසීමේ නිදහස ඇත. රාජපක්‍ෂ පවුලේ කවරකුට හෝ සිතින් කයින් හෝ වචනයෙන් විරුද්ධ වන්නන්ට හිමි වනුයේ දේශපාලන කුණු බක්කිය හෝ සිපිරි ගෙයයි.
තමන්ගේ සිංහල-බෞද්ධ රාජ්‍යය පිළිබඳ සිහිනය ඇස් පනාපිටම බොඳවී යනු බලමින් අපේක්‍ෂා භංගත්වයට පත්ව ඇති ‘දේශප්‍රේමීන්’ වෙනුවෙන් ‘දෙමළ විරෝධය’, ‘මුස්ලිම් විරෝධය’ හා ‘බටහිර විරෝධය’ හැර වෙන ප්‍රතිකර්මයක් රාජපක්‍ෂවරුන්ට නොමැත. මංමුලාවූ දේශප්‍රේමය මුස්ලිම්-විරෝධී හෝ දෙමළ විරෝධී හෝ කිතුනු විරෝධී දිශාවකට යොමු කිරීම පාලකයන් හමුවේ ඇති එකම විකල්පයයි. ප්‍රශ්නය නම් කිහිප වරක් වැටුණු නරා වළට තවත් වරක් පැනීමට තරම් බහුතර ජනතාව අඥානසම්පන්නද යන්නයි. ■