පසුගිය සඳුදා තවත් විකාර ප්‍රවෘත්තියක් මාධ්‍යවල ‘පැළ කර’ තිබිණ. අභ්‍යන්තර ආරක්ෂාව බාර ඇමති සරත් වීරසේකර, කැබිනට් පත්‍රිකාවක් අත්සන් කළ බවත්, ඒ අනුව, බුර්කාව තහනම් වන බවත්, මද්‍රසා පාසල් 1000ක්ද තහනම් කරන බවත් එම ප්‍රවෘත්තියේ අඩංගු විය.
රටේ ආණ්ඩුක්‍රමය ගැන උසස් පෙළ දැනුමක් තිබෙන කෙනකුට වුණත් මේ ප්‍රවෘත්තියේ ඇති විකාර ස්වභාවය පැහැදිලි වන නමුත්, තමා කැබිනට් පත්‍රිකාවට අත්සන් කළ විට එය රටේ නීතිය බවට පත්වන්නේයැයි අවංකවම සිතා, තමාගේ එකී වීර ක්‍රියාව පිළිබඳව ප්‍රසිද්ධියක් ලබා ගැනීමට වීරසේකර ඇමතිවරයාම ප්‍රවෘත්තිය මාධ්‍යවලට දුන්නේ යැයි සිතන්නටද ඒ සමගම අවස්ථාව තිබිණ. ඊටත් වඩා විකාරය නම්, ආණ්ඩුවේ මාධ්‍ය මෙන්ම පෞද්ගලික විද්‍යුත් හා මුද්‍රිත මාධ්‍යද මේ ප්‍රවෘත්තිය ප්‍රමුඛස්ථානය දී පළකිරීමය. ඊට හේතු දෙකක් තිබෙන්නට ඇත. එකක්, ඇමතිවරයකු කැබිනට් පත්‍රිකාවක් අත්සන් කළ පමණින් එය රටේ නීතිය නොවන බවට දැනුමක් මේ මාධ්‍යකාරයන්ට නොමැති වීමයි. දෙක, දන්නවා වුණත්, මේ නම් මුස්ලිමුන්ට රිදවන්නට හොඳ ප්‍රවෘත්තියකැයි සිතා ඒ ප්‍රවෘත්තිය ප්‍රමුඛතාව දී පළ කළ යුතුයැයි කල්පනා කිරීමයි.
කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමක් හැම සතියකම පැවැත්වෙයි. එවැනි රැස්වීමකට, ඇමතිවරයකු විසින් එකක් දෙකක් නොව සමහර විට විශාල ගණනක් අමාත්‍ය මණ්ඩල පත්‍රිකා ඉදිරිපත් කෙරෙයි. ඒ හැම පත්‍රිකාවකටම ඇමතිවරයා අත්සන් කළ යුතුය. ඒ විදියට බැලූ කල, මේ කියන්නේ ඇමතිවරයෙකු එදිනෙදා ලිපිවලට අත්සන් කරනවාක් මෙන් සාමාන්‍ය කාර්යපටිපාටිමය ක්‍රියාවක් ගැනය.
ඇමතිවරයා සිය අත්සන යෙදූ පමණින් කැබිනට් පත්‍රිකා ඇමති මණ්ඩල රැස්වීමට ඉදිරිපත් කෙරෙන බවට සහතිකයක් නැත. අත්සන් තබා මාධ්‍යවලට ප්‍රවෘත්තිය දුන් පමණින්ද එසේ වන්නේ නැත. කැබිනට් රැස්වීමට ඉදිරිපත් කළත්, එහිදී පත්‍රිකාව ප්‍රතික්‍ෂෙප වීමට, තවදුරටත් සලකා බැලීම සඳහා කල් තැබීමට, ඒ ගැන සොයාබැලීමට කමිටුවකට පැවරීමට හෝ වෙනත් ඕනෑම සුදුසු හේතුවක් මත දින නියමයක් නැතිව කල් තැබීමට වුවද ඉඩ තිබේ. ඒ නිසා, පළපුරුදු ඇමතිවරුන්, කැබිනට් රැස්වීමට යන්නට පෙර තමා අත්සන් තැබූ කැබිනට් පත්‍රිකා ගැන උදාන වාක්‍ය කියන්නට යන්නේවත් ප්‍රවෘත්ති පැළ කරන්නේවත් නැත.
සරත් වීරසේකර ඇමතිවරයාට මුහුණ දීමට සිදුවුණේ, තමා ගරුගාම්බීරව අත්සන් කළ බවට ප්‍රසිද්ධ කළ කැබිනට් පත්‍රිකාව ඒ සතියේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ න්‍යාය පත්‍රයටවත් ඇතුළත් කර ගන්නට බැරි ඉරණමකටය. ජිනීවා නුවරදී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් යෝජනාවක් සම්මත කරගැනීමට සිදුවන ගල උඩ සටනේ තීරණාත්මක මොහොතකදී, ඒ තත්වය ගැන කිසිම අවබෝධයක් නැතිවා වාගේ වීරසේකර ඇමතිවරයා බුර්කාව තහනම් කරන්නට යාමෙන්, අලුත් අර්බුද ගණනාවක් ජාත්‍යන්තර තලයේදී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් ඒ වහාම පැනනැගිණි. ජිනීවාහිදී ලංකාව ගලවා ගන්නට ඉදිරිපත් වී සිටින පාකිස්තානය, මේ බුර්කා තහනම ගැන සිය කනස්සල්ල පළකළේය. ලංකාව ගලවාගනු ඇති’යි විශ්වාසය තබා ඇති මැදපෙරදිග රටවල සහාය ලබා ගැනීමට ද එය නරක විදියට බලපාන්නට පුළුවන් බව ලංකාවේ ආණ්ඩුවට වහාම තේරුම් යන්නට ඇත. වීරසේකර ඇමතිවරයාගේ කැබිනට් පත්‍රිකාව කැබිනට් රැස්වීමටවත් ඉදිරිපත් නොවී අතුරුදහන් වන්නට මෙවැනි දේ බලපාන්නට ඇත. විදේශ අමාත්‍යාංහ ලේකම්වරයා වහාම කිව්වේ, බුර්කාව තහනම් කිරීමට කිසිම තීරණයක් ගෙන නැති බවය. සාකච්ඡාවට ලක්වෙමින් පමණක් පවතින බවය. කැබිනට් ප්‍රකාශක කෙහලිය රඹුක්වැල්ලද කිව්වේ එවැනි තීරණයක් ගෙන නැති බවය. ජාතික ආරක්‍ෂාවට අදාළව යම් යම් දේ ගැන කතා කළා පමණක් බවය.
ඒ අනුව සරත් වීරසේකර ඇමතිවරයාගේ ‘අවංක‘ උත්සාහය දැනට ලත් තැනම ලොප්වී තිබේ. දැනට යැයි කීවේ, ජිනීවා සැසිවාරය අවසන් වූ පසුව, ආණ්ඩුවේ අසමත්කම් ආවරණය කරගෙන තමන්ට ඡන්දය දුන් 69 ලක්‍ෂය තවදුරටත් තමන් වෙත ඇද බැඳ තබාගැනීමට, ආණ්ඩුව බුර්කාව තහනම් කරන්නට වුවද අනාගතයේදී බැරි නැති නිසාය.
බුර්කාව තහනම් කිරීම, කිසියම් ආකාරයකට හෝ සාධාරණය කරන්නට ආණ්ඩුව උත්සාහ ගන්නේ ජාතික ආරක්ෂාව සම්බන්ධ තර්කය ඉදිරියට දමමිනි. ඇත්ත, පුද්ගලයකු මුහුණෙන් හැඳිනගැනීමට හැකියාව තිබිය යුතුය. එය ජාතික ආරක්‍ෂාවට කෙසේ වෙතත් එදිනෙදා ආශ්‍රයේදී පවා බරපතළ බාධාවක් ඇතිකරයි. එහෙත්, ජාතික ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුව ඇත්තටම සලකනවා නම්, තහනම් කළ යුතුව ඇත්තේ කිසිවකුගේ මුහුණ ආවරණය කරන සියලු ආකාරයේ ආවරණයන්ය. සම්පූර්ණ මුහුණම ආවරණය කෙරෙන යතුරුපැදි හිස්වැසුම් පවා ඒ ගණයට වැටෙන්නේ නැද්ද? (රටේ හා මහජනතාවගේ ආරක්‍ෂාවට, අපරාධ වැළැක්වීමට යැයි පෙන්වමින් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව, මුහුණ සම්පූර්ණයෙන් ආවරණය වන හෙල්මට් මීට පෙර තහනම් කළ බවද, ඊට යතුරු පැදි ධාවකයන්ගෙන් බලවත් විරෝධයක් ආ බවද, තවමත් අභියාචනාධිකරණය ඉදිරියේ ඒ ගැන නඩු තිබෙන බවද මතක් කරගත යුතුය.)
වීරසේකර ඇමතිවරයා මේ ප්‍රශ්නය බලා ඇත්තේ ජාතික ආරක්ෂාව පැත්තෙන්වත් නොවන බව පැහැදිලිය. ඔහුගේ තේරුම් ගැනීමේ වපසරිය අනුව තිබීමට නිසැකවම ඉඩ ඇත්තේ, මුස්ලිම් භීතිකාව මිසක් අන් කිසිවක් නොවේ. ඒ නිසාය, තමා බුර්කාව තහනම් කිරීමට අදාළ කැබිනට් පත්‍රිකාවට අත්සන් කළ බවට ඔහු උදම් අනන්නේ. ජාතික ආරක්ෂාව ගැන සැලකුවේ නම්, ඔහු කිවයුතුව තිබුණේ, මුහුණ ආවරණය වන, අනන්‍යතාව හඳුනාගැනීමට නොහැකිවන ඕනෑම ආවරණයක් ජාතික ආරක්‍ෂාවේ නාමයෙන් තහනම් කරනවාය යනුවෙනි. එහෙත්, ඔහු බුර්කාව ඇඟිල්ල දිගුකර තහනම් කිරීමෙන් පැහැදිලිවම පෙන්වා ඇත්තේ, මුස්ලිම් විරෝධයයි.
ඒ අනුව සරත් වීරසේකර ඇමතිවරයාගේ ක්‍රියාව, රටේ එක් සුළුතර ජනවර්ගයක් ඉලක්ක කරගෙන, ඔවුන්ගේ අනන්‍ය ලක්ෂණයක් අරබයා කරන ලද පහරදීමකි. (මුහුණ වැසෙන සේ මුස්ලිමුන් වේවා, සිංහලුන් වේවා, හින්දුන් වේවා, ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන් වේවා ඕනෑම කෙනකු ඇඳීමට ලියුම්කරු විරුද්ධය. ඒ සෞඛ්‍යවත් පුද්ගලාන්තර සන්නිවේදනයකට ඉන් ඇතිකරන බාධාව සලකා බලාය.) එහි විසකුරු පාර්ශ්වය එයයි.
මේ ආණ්ඩුව බලයට ආවේ, සිංහල බෞද්ධ ඡන්ද ලබාගැනීමට සුළුතර ජනවර්ග විරෝධයක්, විශේෂයෙන් දැඩි මුස්ලිම් විරෝධයක් ඇතිදැඩි කර පතුරුවා හැරීමෙනි. දැන් ඒ තත්වය තවදුරටත් පවත්වා ගෙන යන්නට ආණ්ඩුවට සිදුවී තිබේ. එක පැත්තකින් ආණ්ඩුව හා ජනාධිපතිවරයා අසමත්යැයි සියලු විරුද්ධ පක්ෂ බලවේගවලින් නැගෙන දැඩි හඬ නිසාය. අනෙක් අතින්, 2019 හා 20දී ඡන්දය දුන් ලක්‍ෂ හැටනවයක ඡන්දදායකයන් පිරිසගේ නැගඑමින් පවතින කනස්සල්ල, පශ්චාත්තාපය හා විරෝධය සමහන් කරනු සඳහාය. බුර්කා තහනම ඒ කල්පනාවේ ප්‍රතිඵලයකි.
එහෙත්, කිසිවකු මුහුණක ආවරණය නොකරගත යුතුයැයි නීති පනවන්නට තරම් ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ තර්ජනයක් ලංකාවට මේ මොහොතේ ඇති බවක් නොපෙනේ. ඒ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති වීමත්, ඔහු වටා, හිටපු හා සිටින හමුදා ඉහළ නිලයන් රාශියක් රොද බැඳ සිටීමත්, රටේ බුද්ධි අංශ ඉතා ඉහළින් හා කාර්යක්‍ෂමව ක්‍රියාත්මක වන බව ආණ්ඩුව හැම විටම සහතික කර කියාසිටීමත් නිසාය. එහෙම බලන විට, මුහුණ ආවරණය කිරීම හදිසියේ තහනම් කිරීමට අවශ්‍ය වන තත්වයකුත් නොපවතී නම්, සරත් වීරසේකර ඇමතිවරයා බුර්කාව තහනම් කිරීමක් ගැන මාධ්‍ය හමුවක් තබා උද්දාමයට පත්වූයේ ඇයි? තමන්ගේ ඇති මුස්ලිම් භීතිකාව නොනැසෙන බව නැවත සටහන් කිරීමටය.■
ඇමති කැබිනට් පත්‍රිකාව අත්සන් කළාම බුර්කාව තහනම් වෙනවාද?
නඩු නැතිව හිර කඳවුරු හදන රැඩිකල්හරණ ගැසට් එක
- බැලූ බැල්මට තීන්දුව දෙන්නේ මහේස්ත්‍රාත්වරයෙක් නිසා මෙය සාධාරණ ක්‍රමයක් යැයි කෙනෙක් කිව හැක. අනෙක් පැත්තෙන් මේ සිදු කරන්නේ පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියක් පමණක් නිසා ප්‍රශ්නයක් නැතැයි කිව හැක.
එහෙත්, සාධාරණ අධිකරණ ක්‍රියාවලියක මූලික ලක්ෂණයක් වන්නේ යම් කෙනෙකුට තමන් නිර්දෝෂී බව තහවුරු කිරීමට අවස්ථාව ලබා දීමය. ඔබ අන්තවාදියෙකු යැයි ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරමින් කීවා යැයි සිතමු. තමන් අන්තවාදියෙකු නොවන බවත්, තමන් පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියකට යැවීමේ අවශ්‍යතාවක් නැති බවත් අධිකරණය ඉදිරියේ කියන්නට ඔබට සාධාරණ ඉඩක් හිමි විය යුතුය.
අන්තවාදීන් පුනරුත්ථාපනය කිරීමට යැයි කියමින් කඳවුරු තැනීම ලෝකයේ අපකීර්තියට ලක් වූ සංකල්පයකි. ශ්‍රී ලංකාවේද එවැන්නක් කිරීමට ගැසට් පත්‍රිකාවක් පළ කර ඇත.
අපේ රටේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයෙන් බුද්ධි තොරතුරු ලබාගැනීම වෙනුවෙන් පාස්කු ඉරිදා ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය එල්ල කිරීමේ ක්‍රියාවට සම්බන්ධ ජාතික තවුහිත් ජමාත් සංවිධානයේ සාමාජිකයන් පිරිකට වැටුප් ගෙවා ඇතැයි ප්‍රකට චෝදනාවක් ඇත. පාස්කු ඉරිදා ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය පිළිබඳ ජනාධිපති කොමිසමට ලබාදුන් සාක්ෂිවලද ඒ පිළිබඳ සඳහන්ය.
‘සහරාන්ටත් ගෙව්වා, පොට්ටු අම්මාන්ටත් ගෙව්වා අපේ බුද්ධි අංශය නිසා තමයි බේරිලා ඉන්නේ.’ යනුවෙන් හිරු ටීවී බලය වැඩසටහනකදී කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල පිළිගෙන තිබුණි. ආණ්ඩු, විපක්ෂ භේදයකින් තොරව එම චෝදනාව ගැන වැඩිදුර සොයා බලන ලෙස ඉල්ලා ඇත.
දැන් ප්‍රශ්නය මේකය. සහරාන්ලාටම වැටුප් ගෙව්වායැයි චෝදනා ලබන ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය, ලංකාවේ අන්තවාදීන් කවුද, නොවන්නේ කවුද කියා වාර්තාවක් සැකසීම සුදුසුද?
දෙමළ භාෂාවෙන් කියවිය හැකි කෙනෙකුට කිසිදු අන්තවාදයක් නොපෙනෙන, ඒ වෙනුවට අන්තවාදයට එරෙහි අදහස් පෙනෙන නවරසම් නම් කාව්‍ය ග්‍රන්ථය ලියූ කවියා දැන් ඉන්නේ අත්අඩංගුවේය. ඒ පොත අන්තවාදී පොතක් යැයි හැඳින්වූ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයකට ලංකාවේ අන්තවාදීන් හඳුනාගෙන ඔවුන් සිරගත කර පුනරුත්ථාපනය කළ හැකිද.
අපේ මේ කතාව අන්තවාදීන් සිරගත කොට පුනරුත්ථාපනය සඳහා රජය ක්‍රියාත්මක කිරීමට බලාපොරොත්තු වන පුනරුත්ථාපන වැඩසටහන ගැනය. ඒ සඳහා ගැසට් පත්‍රය මාර්තු 09 වැනිදා ප්‍රකාශයට පත් විය.
ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ අත්සනින් යුතුව නිකුත් කරන ලද අංක 2218/68 අංකය සහිත ගැසට් නිවේදනයෙන් එම පුනරුත්ථාපන කඳවුරු බිහි කිරීමට අඩිතාලම දමා හමාරය. එය 1979 අංක 48 දරන ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ (තාවකාලික විධිවිධාන) පනතේ 27 වැනි වගන්තිය යටතේ නිකුත් කරන නියෝගයක් ලෙස සඳහන් කර තිබේ. එම වගන්තියේ සඳහන් වන ආකාරයට ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයාට පනතේ මූලධර්ම ක්‍රියාත්මක කිරීම වෙනුවෙන් නියෝග පැනවිය හැක. ඒවා ගැසට් කළ යුතුය. ගැසට් කිරීමෙන් පසු හැකි ඉක්මනින් එවැනි නියෝගයක් පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කළ යුතුය.
කඳවුරුවල දමා අන්තවාදීන් පුනරුත්ථාපනය කිරීම, ඩී-රැඩිකලයිසේෂන් හෙවත් රැඩිකල්හරණය ලෝකයට අලුත් සංකල්පයක් නොවේ. එය මේ වන විට ගෝලීය මට්ටමෙන් ඉමත් අපකීර්තියට පත් වූ සංකල්පයකි. ඒ ගැන මේ සටහන අවසානයේදී කතා කිරීමට අපි බලාපොරොත්තු වෙමු. දැනටමත් ජිනීවාහි මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේදී රටේ මානව හිමිකම් ප්‍රශ්න කිරීමට ලක් වී හමාරය. එවැනි පසුබිමක මෙම තීන්දුව ජාත්‍යන්තර සබඳතා අතින් තවත් වළපල්ලට යන තීන්දුවක් විය හැක.
මේ ගැසට් පත්‍රයෙන් කර ඇත්තේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය, නීතිපතිවරයා සහ මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ වාර්තාවක් මත යම් කෙනෙක් අවුරුද්දක් පුනරුත්ථාපනය කිරීමට නීතිමය පසුබිම සැකසීමය. ගැසට් පත්‍රය අනුව යම් කෙනෙක් අවුරුද්දකට වැඩි කාලයක් රඳවා තබා ගැනීමේ හැකියාවත් ඇත. එය සිදු වන ආකාරය මේ සටහනේදී විස්තර කෙරේ.
බැලූ බැල්මට තීන්දුව දෙන්නේ මහේස්ත්‍රාත්වරයෙක් නිසා මෙය සාධාරණ ක්‍රමයක් යැයි කෙනෙක් කිව හැක. අනෙක් පැත්තෙන් මේ සිදු කරන්නේ පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියක් පමණක් නිසා ප්‍රශ්නයක් නැතැයි කිව හැක.
එහෙත්, සාධාරණ අධිකරණ ක්‍රියාවලියක මූලික ලක්ෂණයක් වන්නේ යම් කෙනෙකුට තමන් නිර්දෝෂී බව තහවුරු කිරීමට අවස්ථාව ලබා දීමය. ඔබ අන්තවාදියෙකු යැයි ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරමින් කීවා යැයි සිතමු. තමන් අන්තවාදියෙකු නොවන බවත්, තමන් පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියකට යැවීමේ අවශ්‍යතාවක් නැති බවත් අධිකරණය ඉදිරියේ කියන්නට ඔබට සාධාරණ ඉඩක් හිමි විය යුතුය.
තවද් දෙයක් ඇත. පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියක් යන වචනයෙන් මෙය හැඳින්වුවද, මෙම ගැසට් පත්‍රයෙන් කරන්නේ නිසි අධිකරණ ක්‍රියාවලියක් නැතිව යම් කෙනෙක් සිර කර තැබීමට පසුබිම සැකසීමය. සති දෙකකට වතාවක් පවුලේ අය මුණ ගැසීමට අවස්ථාව ඇත. ඒ හැරුණාම අත්අඩංගුවට ගනු ලබන අය ඉන්නේ යෑම් ඊම් සීමා කළ කඳවුරකය.
මේ ගැසට් පත්‍රය අනුව අන්තවාදී ක්‍රියාවක් කළා යැයි හඳුනාගන්නා ඕනෑ කෙනෙකුට අවුරුද්දක පුනරුත්ථාපන කාලයක් ලැබෙයි. ඕනෑ නම් අමාත්‍යවරයාගේ අත්සනින් තවත් මාස දොළහක් දක්වා ඒ කාලය දිගු කිරීමේ හැකියාව ඇත.
ඒ අනුව යම් කෙනෙකු කරන ‘අන්තවාදී’ වරදේ බරපතලකම කුමක් වුණත් ඔහුට ලැබෙන්නේ එකම ආකාරයේ ‘දඬුවමකි.’ ඒ කෙනා කළ වරදේ බරපතලකම හඳුනාගැනීමට ඉඩ නැත. යම් කෙනෙකු හුදු ප්‍රකාශයක් කළත්, තවත් කෙනෙකු පොත් පත් ලියා පිරිස් සංවිධානය කළත් වරදේ පරිමාණය එකම විය හැක.
මෙම ගැසට් පත්‍රයේ මුලින්ම අන්තවාදීන් යන්න කෙටියෙන් විස්තර කර ඇත.
‘කියනු ලබන නැතහොත් කියවීමට අදහස් කරනු ලැබු වචන මගින් හෝ සංඥා මගින් හෝ දෘෂ්‍ය නියෝජන මගින් හෝ අන්‍යාකාරයෙන් සාහසික ක්‍රියා හෝ විවිධ ජන කොටස් නැතහොත් වර්ගීය හෝ ආගමික කණ්ඩායම් අතර ආගමික, වර්ගීය නැතහොත් ජාතිවාදී අසංගතිය නැතහොත් දුර්වේතනික හෝ එදිරිවාදී හැඟීම් ඇති වීමට සලස්වන්නා වූ හෝ ඇති කිරීමට අදහස් කරන්නා වූ හෝ තැනැත්තකු ලෙස සැක කරන යම් තැනැත්තෙකු…’
මෙවැනි පැහැදිලි කිරීමට ඕනෑම කෙනෙකු ඇතුළත් කිරීම අසීරු නැති බව අමුතුවෙන් විස්තර කළ යුතු නොවේ. ආගම් ගැන, ජනවර්ග ගැන යම් කෙනෙකු පළ කරන අදහසක් ජාතීන් අතර අසමගියක් ඇති කරන අදහසක් ලෙස අර්ථකතනය කිරීමේ ඉඩක් ඇත.
ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අනුව මෙවැනි පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගැනීමේ හැකියාව ඇත. ‘යම් පොලිස් නිලධරයෙකුට හෝ සන්නද්ධ හමුදාවල යම් සාමාජිකයෙකුට හෝ යම් රජයේ නිලධරයෙකුට හෝ ජනාධිපතිවරයා මගින් බලය පවරන ලද වෙනත් යම් තැනැත්තෙකුට හෝ පුද්ගල මණ්ඩලයකට හෝ…’ අත්අඩංගුවට ගැනීම කළ හැක. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත සහ ඒ ආශ්‍රිත ගැසට් නිවේදනවලින් අත්අඩංගුවට ගැනීමේ බලය ඇත.
මෙම ගැසට් පත්‍රයෙන් අලුතෙන් සිදු කෙරෙන්නේ එවැනි පුද්ගලයන් පුනරුත්ථාපනයට යොමු කිරීමය.
‘භාරවන්නන් සහ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තන් පුනරුත්ථාපනය කිරීමේ කාර්ය සඳහා (මෙහි මින් මතු ‘මධ්‍යස්ථානය’ යනුවෙන් සඳහන් කරනු ලබන) ඒකාබද්ධතා මධ්‍යස්ථාන යනුවෙන් හැඳින්විය යුතු මධ්‍යස්ථාන අමාත්‍යවරයාගේ අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා විසින්, කලින් කල අනුමත කළ යුතු අතර එසේ අනුමත කිරීමෙන් පසුව, පුනරුත්ථාපන කොමසාරිස් ජනරාල්වරයා විසින් ගැසට් පත්‍රයේ පළ කරනු ලබන නියමයක් මින්, ලේකම්වරයා විසින් අනුමත කරන ලද මධ්‍යස්ථාන වර්ගයද, එකී මධ්‍යස්ථානය පිහිටවනු ලබන ස්ථානය ද නිශ්චිතව සඳහන් කළ යුතු වේ.’
ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ (විශේෂ විධිවිධාන) පනත නැවත සලකා බලන බව මේ දිනවල ජිනීවාහි පැවැත්වෙන මානව හිමිකම් කවුන්සිල සැසිවාරයේදී ශ්‍රී ලංකාව දැනුම් දී තිබුණි. එම පනත අහෝසි කරන බව නිශ්චිතව සඳහන් නොකළත්, ඒ ගැන සලකා බැලීමට සූදානම් බව එම දැනුම්දීමේ සඳහන් විය. අනෙක් පැත්තෙන් මානව හිමිකම් කොමසාරිස්වරියගේ වාර්තාවේ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත නූතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට නොගැලපෙන පනතක් බව පැහැදිලි කර ඇත.
සාමාන්‍යයෙන් අත්අඩංගුවට ගනු ලබන කෙනෙකු සාමාන්‍ය තත්වය යටතේ පැය විසිහතරක් ඇතුළත මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු වෙත ඉදිරිපත් කරයි. ඒ කෙනාට තිබෙන චෝදනා ඉදිරිපත් කොට බන්ධනාගාරගත කිරීමේ අවසරය ඉල්ලයි. මහේස්ත්‍රාත්වරයා ඒ සලකා බලා බන්ධනාගාරගත කිරීම හෝ ඇප ලබා දීමට නියෝග කරයි. අදාල පුද්ගලයා කර ඇති වරද අනුව පැය හතළිස් අටක් හෝ හැත්තෑදෙකක් රඳවා තබා ගැනීම සිදු විය හැක. එය ලොව පිළිගත් ක්‍රමවේදයයි. අධිකරණ පද්ධතියට ඒ බලය හිමි වෙයි.
ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතේ ගැටලුව ඇත්තේ ඔතැනය. ලොව පිළිගත් යුක්තිය ඉටු කිරීමේ ක්‍රමවේදවලට ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත නොගැලපෙන්නේ එතැනින්ය. ඒ පනත යටතේ අත්අඩංගුවට ගත් කෙනෙක් ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතේ 9 වැනි වගන්තිය ප්‍රකාරව රඳවා තබා ගැනීමේ නියෝගයක් ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයාට නිකුත් කළ හැක. ඒ අමාත්‍යවරයා වෙත එම පුද්ගලයා වෙත ලබා දෙන වාර්තාවක් මතය.
ගැසට් පත්‍රයේ මෙසේ සඳහන්ය.
‘..එකී විමර්ශනය අතරතුරදී 3 වන නියෝගයේ නිශ්චිතව සඳහන් වරදක් එකී තැනැත්තා විසින් සිදු කර ඇති බව අනාවරණය වන්නේ නම්, නීතිය ප්‍රකාරව නිසි ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම සඳහා එකී කාරණය නීතිපතිවරයා වෙත යොමු කළ යුතුය.
භාරවන්නකු හෝ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තෙකු සිදු කරන ලද වරදේ ස්වභාවය අනුව එකී තැනැත්තාට එරෙහිව නඩු පැවරීමට විකල්පයක් වශයෙන් ඔහු මධ්‍යස්ථානයක් තුළ පුනරුත්ථාපනයට ලක් කිරීම සුදුසු බවට නීතිපතිවරයාගේ මතය වන විට, නීතිපතිවරයාගේ ලිඛිත අනුමැතිය සමග එකී භාර වන්නා හෝ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තා මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු වෙත ඉදිරිපත් කළ යුතුය.
එකී භාර වන්නා හෝ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තා 3 වන නියෝගයේ සඳහන් වැරදිවලට අමතරව වෙනත් වැරදි සිදු කර ඇත්ද යන කාරණය පිළබඳ සලකා බැලීමෙන් පසුව එකී තැනැත්තා වසරකට නොවැඩි කාලයක් පුනරුත්ථාපනය කිරීම සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වෙත යොමු කිරීමට මහේස්ත්‍රාත්වරයා විසින් යොමු කළ හැකිය..’
අවුරුද්දක් පුනරුත්ථාපනය වෙන අතරේ ඒ කෙනා කළ අන්තවාදී ක්‍රියාවට විරුද්ධව නඩු විභාගයක් ක්‍රියාත්මක නොවේ. වෙනත් වැරදි සිදු කර ඇත්ද කියන කාරණය සලකා බලන්නේ ඒ කෙනා අපරාධ වරදක් හෝ රටේ වෙනත් නීතියක් අනුව වරදක් කර ඇතිද කියා සෙවීමටය.
ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් ආකාරයට පුනරුත්ථාපනයට යොමු කළාට පසු, යම් කෙනෙක් පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියට බාධා කරනවා කියා පුනරුත්ථාපන කොමසාරිස් ජනරාල් නිගමනය කළොත් මහේස්ත්‍රාත් හරහා ඒ කෙනා පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියෙන් ඉවත් කළ හැක. ඉන් පසු ඔහු අදාල වරද පිළිබඳ අධිකරණ ක්‍රියාවලියකට යොමු කළ හැක.
යම් කෙනෙකුගේ අවුරුද්දක පුනරුත්ථාපන කාලය අවසාන වීමෙන් පසු ඒ කෙනා තවදුරටත් පුනරුත්ථාපනය කිරීමටත් බලය අමාත්‍යවරයාට දී තිබේ.
‘..පුනරුත්ථාපන කාල සීමාව අවසන් වූ පසුව එකී භාරවන්නා හෝ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තාගේ පුනරුත්ථාපනයේ ස්වභාවය සහ ප්‍රගතිය සලකා බැලීමෙන් පසු එම භාරවන්නා හෝ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තා නිදහස් කිරිම හෝ වැඩි දුර කාල පරිච්ඡේදයක් පුනරුත්ථාපනය කිරීම යෝග්‍ය ද යන්න පුනරුත්ථාපන කොමසාරිස් ජෙනරාල්වරයා විසින් සලකා බැලිය යුතු අතර එම නිර්දේශ දක්වමින් අමාත්‍යවරයාගේ අමාත්‍යංශයේ ලේකම්වරයා වෙත වහා වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. ලේකම්වරයා විසින් එම වාර්තාව වහාම අමාත්‍යවරයා වෙත ඉදිරිපත් කළ යුතුය.
අමාත්‍යවරයා වෙත ඉදිරිපත් කරන වාර්තාව පරීක්ෂා කර බැලීමෙන් පසු අමාත්‍යවරයා විසින් එකී භාරවන්නා හෝ අත්අඩංගුවට ගනු ලබන තැනැත්තා මුදා හැරීමට නියම කරනු ලැබිය හැකිය.
නැතහොත් පුනරුත්ථාපන කාල පරිච්ඡේදය, වරකට මාස හයක කාල පරිච්ඡේදයකට දීර්ඝ කළ හැකිය. කෙසේ වුවද, ඒ දීර්ඝ කිරීම්වල මුළු කාල පරිච්ඡේදය තවදුරටත් වූ මාස දොළහක් නොඉක්මවිය යුතුය. ඒ එක් එක් දීර්ඝ කිරීම පුනරුත්ථානය කොමසාරිස්- ජනරාල්වරයාගේ නිර්දේශය මත කරනු ලැබිය යුතුය..’
ඒ අනුව මහේස්ත්‍රාත් නියෝගය මත පුනරුත්ථාපනයට ගිය කෙනෙකු තවත් කාලයක් රඳවා තබන්නට නියෝග කිරීමේ බලය ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයාට ඇත.
පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියේදී සිදු කරන්නේ කුමක්දැයි ගැසට් පත්‍රයේ විස්තර කර නැත. කෙටි සඳහනක් පමණක් ඇත. ‘..එම මධ්‍යස්ථානයේ රැඳී සිටින කාලය තුළ දී ප්‍රජාවට සහ සමාජය තුළට යළි ඒකාබද්ධ කිරීම සඳහා පහසුකම් සැලැස්වීම පිණිස ඒ තැනැත්තාට මනෝ සාමාජික සහාය සහ වෘත්තිය සහ වෙනත් පුහුණු ලබා දීමේ කාර්යය පුනරුත්ථාපන කොමසාරිස්- ජනරාල්වරයා විසින් කළ යුතුය…’
සෑම මාස තුනකටම වතාවක් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කළ යුතු බවද ඒ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන්ය. ඊට අමතරව එහි අවසානයේ සඳහන් වී තිබෙන්නේ අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ තැනැත්තන්ට සති දෙකකට වතාවක් මධ්‍යස්ථානය භාර නිලධාරියාගේ අවසර ඇතිව භාරකරුවන් හමු වීමට අවස්ථාව ලැබෙන බවය.
මෙම ක්‍රමය මීට පෙර චීනයේ ක්‍රියාත්මක කළේය. මිලියන ගණනින් චීනයේ උයිගර් නම් මුස්ලිම් ජාතිකයන් අන්තවාදීන් ලෙස නම් කරමින් රඳවා තැබීය. ඒ සාධාරණ නඩු විභාගයක් නැතිවය. ඔවුන් බලහත්කාරයට ලක් කිරීම, කඳවුරුවල නිලධාරීන් අතින් තිරිසනුන් ලෙස සැලකීම්වලට ලක් වීම, වහලුන් ලෙස වැඩ සඳහා යොදා ගැනීම පිළිබඳ සිදුවීම් වාර්තා විය. ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් සංවිධාන පසුගිය වසර දෙකක පමණ කාලයේ ලොව දරුණුම මානව හිමිකම් කැඩීමේ ක්‍රියාවලියක් ලෙස එම කඳවුරු හැඳින්වීය. අන්තර්ජාලයෙන් ඕනෑ තරම් ඒ ගැන කියවීමේ හැකියාව ඇත. එවැනි පසුබිමක ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුව මේ ගැසට් පත්‍රය කෙසේ ක්‍රියාත්මක කරනු ඇතිදැයි විමසිල්ලෙන් බලා සිටිය යුතුය.■
බෞද්ධයන් ඒකාධිපතිත්වයට විරුද්ධව නැඟී සිටිය යුතු නැත්ද? (මියන්මාරය සහ ලංකාව)
වර්තමානයේ ඒකාධිපතිත්වය, රජ කාලේ ඒකා-අධිපති ක්‍රමයට වෙනස් ය. රජු කුරිරු වූ විටෙක වූවත්, සමස්ත ජනතාව සහ රට කෙරෙහි එහි බලපෑම එදා අල්ප විය. හේතුව, එදා සමාජය ප්‍රාථමික සහ නොදියුණු සමාජයක් වීමයි. නොදියුණු යන්නෙන් මෙහිදී අදහස් කරන්නේ, රාජ්‍ය යන්ත්‍රය සමග සමාජයේ සහසම්බන්ධය සංකීර්ණ නොවුණු බවයි. උදාහරණයක් වශයෙන්, එදා ජනතාව අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතියක් ඉල්ලා සිටියේ නැත. හේතුව, එවැනි නිදහසක් එදා පැවති ජීවන රටාවන් තුළ වැදගත් අංගයක් හෝ අයිතියක් නොවුණු බැවිනි.
එහෙත් අද ඒකාධිපතිත්වයක් යනු, සංකීරණ සමාජ සංස්ථාවක් තුළ, බරපතළ බලපෑම් ඇති කළ හැකි බල යාන්ත්‍රණයකි. අපට අද නිදහස අත්‍යවශ්‍යයි. අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය අත්‍යවශ්‍යයි. මානව හිමිකම් අත්‍යවශ්‍යයි. ගිය සතියේ වෙබ් මාධ්‍යවේදියෙකු පැහැරගෙන ගොස් තාඩනපීඩනයට ලක්කිරීමේ සිද්ධිය බරපතළ අවදානමක් වන්නේ එබැවිනි. කොටින්ම, අධිකාරීවාදී හෝ ඒකාධිපති පාලන තන්ත්‍රයක් තුළින් සමාජයකට නූතනයේ මුදාහැරෙන බලහත්කාරය, බරපතළ ලෙසින් ප්‍රචණ්ඩකාරී වන්නේය. හිංසනික වන්නේය.
බුදුන් වහන්සේ රාජ්‍ය පාලනයට මැදිහත් නොවුණි. එහෙත් දසරාජ ධර්මයක් දේශනා කළෝය. ඉන් පළමුවැන්න වුණේ දානයයි. එහි අදහස අද අප දාන යන්නෙන් අදහස් කරන දෙය නොවේ. අද දාන යැයි කියූ පමණින් අපේ හිසට එන්නේ, සාංඝික දාන ගැනයි. එහෙත් සැබෑ දානය වන්නේ, අනුන්ට පිහිට වීම සඳහා තමන්ගෙන් කෙරෙන පරිත්‍යාගයන් ය. දෙවැන්න වුණේ, ශීලයයි. එයද, පොහොයට සිල් ගැනීම නොව, යහපත්ව විසීමෙන් අනුන්ට ආදර්ශයක් වීමයි. තෙවැන්න, පරාර්ථකාමීත්වයයි. සිව්වැන්න, අවංකභාවය සහ අන්‍යයන් කෙරෙහි සහෘද වීමයි. පස්වැන්න, උද්ධච්ච නොවීමයි. සයවැන්න, ස්වයං-පාලනයයි. සත්වැන්න, ද්වේෂයෙන් අත්මිදීමයි. අටවැන්න, අවිහිංසාවයි. නවවැන්න, ක්ෂාන්තිය හෙවත් ඉවසීමයි. දසවැන්න, අවිරෝධන හෙවත් අනෙක් අයගේ අදහස්වලට ගරු කිරීම, අගතියෙන් බැහැර වීම සහ මහජන සාමය ආරක්ෂා කිරීමයි. මේ සියල්ල, රාජ්‍ය පාලනය උදෙසා බුදුදහමේ පැනවෙන ශික්ෂාවන් ය.
නූතන ඒකාධිපතිත්වය මේ සියල්ල සමග ගැටෙයි. ඒ නිසා, බුද්ධාගම සහ ඒකාධිපතිත්වය අතර මොනම සහජීවනයක්වත් තිබීමට පුළුවන්කමක් නැත. ලෝකයේ සියලු ආගම් අතරින්, සෑම ආකාරයකම හිංසනය පිටුදකින ප්‍රධාන ආගම බුද්ධාගමයි. මනුෂ්‍යයන්ට පමණක් නොව, සතා සීපාවා සහ ගහකොළට පවා බුද්ධාගම සලකන්නේ, අවිහිංසාවාදී ප්‍රතිපත්තියක පිහිටා ය.
මීට වසර දෙකකට පමණ පෙර, අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ අනුනායක හිමිනමක් ගෝඨාභය රාජපක්ෂගෙන් හිට්ලර් කෙනෙකු වන්නැයි ඉල්ලා සිටියහ. ඒ ප්‍රකාශය ගැන ගිහි සමාජයෙන් සෑහෙන විරෝධයක් පැනනැඟුණත්, සංඝ සමාජය කිසිවක් කීවේ නැත. හේතුව, ලංකාවේ බුද්ධාගම සහ සංඝ සාසනය මේ වන විට, පටු ජාතිකවාදී ස්ථානයකට පත්වී තිබීම නිසා විය හැකිය. එකී අබෞද්ධ ප්‍රකාශයට එරෙහිව සැබෑ බෞද්ධ පිළිවෙත දේශනා කළ යතිවරයන් දෙතුන් දෙනෙකු හැරුණු විට, සංඝ සමාජය පොදුවේ නිහඬ පිළිවෙතක් අනුගමනය කෙළේ, වර්තමාන සංඝ සමාජය සිංහල ජාතිය තමන්ගේ ‘සද්ධර්මය’ බවට පත්කරගෙන සිටින නිසා විය හැකිය.
බංග්ලාදේශය මුස්ලිම් රටකි. එහි වැසියන්ගෙන් සියයට 90 ක් මුස්ලිම් ය. බෞද්ධයෝ අති සුළුතරයක් එහි වෙසෙති. එම ප්‍රමාණය සියයට 0.6 කි. මේ බෞද්ධ ප්‍රජාවට එරට බහුතර මුස්ලිම් ජනතාව සහ පාලකයන් විවිධාකාරයෙන් වෙනස්කම් කරන බව විවිධ අවස්ථාවල වාර්තා වී ඇත. බුරුමය හෙවත් මියන්මාරය බෞද්ධ රටකි. එරටේ ජනගහනයෙන් සියයට 85 ක් අප වැනි ථෙරවාදී බෞද්ධයෝ ය. එම රටේ මුස්ලිම් ජනගහනය සියයට 4 කි. එම මුස්ලිම් සුළුතරයට එරෙහිව පසුගිය කාලයේ බෞද්ධයෝ ඉතා අමානුෂික අන්දමින් කටයුතු කළහ. 2017 දී, රෝහින්ග්‍යා නමින් හැඳින්වෙන එකී මුස්ලිම් ආගමිකයන් 700,000 (හත් ලක්ෂයක්) තමන්ගේ ජීවිත බේරාගත්තේ අසල්වැසි බංග්ලාදේශයට පලායාමෙනි.
ලෝකයේ ආගම් අතරින් වැඩිම කාලයක් වැඩිම හිංසනයක් ඉතිහාසය පුරා පාවිච්චියට ගෙන ඇති ආගම ක්‍රිස්තියානියයි. ඊළඟට එම තැන ගන්නා ආගම වන්නේ ඉස්ලාම් ආගමයි. මේ ආගම් දෙක තුළම, හිංසනය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය සඳහා වන ඉගැන්වීම් තිබේ. මේ අතර, හිංසනයත්, ප්‍රචණ්ඩත්වයත් මොන විදිහකින්වත්, මොන තත්වයක් යටතේවත්, අනුමත නොකරන ආගම් දෙකක් තිබේ. එකක්, ජෛන ආගමයි. අනෙක බුද්ධාගමයි.
ජෛන ආගම අදහන රටක් අද නැත. එහෙත් බුද්ධාගම අදහන බහුතරයක් වෙසෙන රටවල් පහක් තිබේ. ඒවා නම්, ලංකාව, මියන්මාරය (බුරුමය), කාම්බෝජය, ලාඕස් සහ තායිලන්තයයි. දැන්, හිංසනය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය සඳහා වන ඇතැම් ඉගැන්වීම් ඇති ක්‍රිස්තියානි ආගම හෝ ඉස්ලාම් ආගම අදහන බහුතරයක් වෙසෙන රටවල රාජ්‍ය මතවාදය සහ රාජ්‍ය පාලනය තුළ ඉතිහාසයේ යම් කාලයක් තිස්සේ පැවති හෝ තවමත් පවතින හිංසනයක් සහ ප්‍රචණ්ඩත්වයක්, බෞද්ධයන් බහුතරයක් වෙසෙන රටක රාජ්‍ය මතවාදය සහ රාජ්‍ය පාලනය තුළ තිබිය නොහැකි බව පැහැදිලි ය. එහෙත් යථාර්ථය ඊට වෙනස් ය. ඊට හොඳම උදාහරණය මියන්මාරයයි.
කිසි ලජ්ජාවකින් හෝ පැකිළීමකින් තොරව, රාජ්‍ය පාලනය සහ මතවාදය තුළ ආගමික හිංසනය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය තවමත් යොදාගන්නා එකම ථෙරවාදී බෞද්ධ රට වශයෙන් මියන්මාරය හඳුනාගත හැකිය. අස්ගිරියේ අනුනායක ස්වාමීන් වහන්සේට වඩා ගව් ගානක් එහාට ගොස් වැඩවසන භික්ෂූහු එරට වෙති. ඒ භික්ෂූන් අදහන්නේ, බුදුන් වහන්සේ වෙනුවට හමුදා පාලකයන්ව ය. ඒ හමුදාවේ නායකත්වයෙන් සහ අන්තවාදී භික්ෂූන්ගේ ආශීර්වාදයෙන් මීට කලකට පෙර මුස්ලිම් ගම් පිටින් විනාශ කෙරුණි. මුස්ලිම් ජනතාව ඝාතනය කෙරුණි. මුස්ලිම් කාන්තාවන් දූෂණය කෙරුණි. පසුගිය දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ එකී ජනඝාතක වැඩපිළිවෙළ පසුපසින් සිටින කුප්‍රකට භික්ෂුවක වන අෂීන් විරතු නමැත්තා, බුදුන් වහන්සේගේ අවිහිංසාවාදී දේශනා අදටත් ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රතික්ෂේප කරයි. ‘අපේ රටත්, බුද්ධාගමත් ආරක්ෂා කර දිය හැක්කේ හමුදාවට පමණක්’ බව ඒ භික්ෂුව බෞද්ධයන් අමතා දැනටත් කියා සිටී. ඔහු හැරුණුකොට එරටේ ඉහළින්ම පිළිගැනෙන, බෞද්ධයන්ගේ ගෞරවයට පාත්‍ර වන මහනායක භික්ෂුවක් වන සිතගු සයදෝව් හිමියන් වරක් මෙසේ කීය: “මියන්මාරයේ හාර ලක්ෂයකට වැඩිය භික්ෂූන් වහන්සේලා වැඩවාසය කරනවා. ඔබට අවශ්‍ය ඕනෑම වෙලාවක ඔවුන් ලවා වැඩ පටන්ගන්වන්ට මට පුළුවනි. ඒක හරි ලේසියි.” ඔහු ඒ උදව්ව කිරීමට ඉදිරිපත් වුණේ මියන්මාරයේ හමුදාවටයි.
1961 දී මියන්මාරයේ රාජ්‍ය ආගම බුද්ධාගම වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත්විය. ලංකාව සේම 1948 දී බි්‍රතාන්‍යයන්ගෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නිදහස ලබා ගත් මියන්මාරය, එවකට නැගෙනහිර ආසියානු කලාපයේ වඩාත් බලාපොරොත්තු තැබිය හැකි රට වශයෙන් සැලකුණි. එනම් අනිත් රටවලට කලින් සංවර්ධනය විය හැකි රටක් වශයෙනි. එදා (1950) කොරියාව, මැලේසියාව, හොංකොං සහ තායිලන්තයට වඩා ඉහළ ඒක පුද්ගල දළ ජාතික ආදායමක් මියන්මාරයට තිබුණි. ළඟදීම සෑම පවුලකටම ගෙයක් සහ වාහනයක් හිමි වනු ඇතැයි එරට පාලකයෝ එදා කීහ.
එහෙත්, 1962 පටන් එරටේ හමුදාව සෘජුව රාජ්‍ය පාලනය අතට ගත්තේය. අනතුරුව 2011 දක්වා, එනම් සියවස් බාගයක කාලයක් එරට පාලනය කෙළේ හමුදා බලධාරීන් විසිනි. අස්ගිරියේ අනුනායක හිමියන් ගෝඨාභයට හිට්ලර් කෙනෙකු වන්නැයි ඉල්ලා සිටියේ, රටේ සංවර්ධනය සඳහා ශක්තිමත් තනි නායකත්වයක් අවශ්‍ය නිසා යැයි පසුව පැහැදිලි කොට තිබුණි. මියන්මාරයේ හමුදා පාලකයන් 1962 පටන් එක දිගටම තමන්ගේ බලය පවත්වා ගත්තේ හරියටම මේ කියන ‘අස්ගිරි උදාන වාක්‍යයම’ කියමිනි.
එහෙත් ඔවුන්ගේ පාලනය යටතේ මියන්මාරය දියුණු කොට සංවර්ධනය කෙළේද? අදටත් මියන්මාරය යනු ලෝකයේ අඩුවෙන්ම සංවර්ධිත සීමිත රටවල් අතලොස්සෙන් එකකි. අවුරුදු පනහක ඊනියා හමුදා කාර්යක්ෂමතාව සහ දක්ෂතාව යටතේ උපයාගෙන ඇති මියන්මාරයේ (2018) ඒක පුද්ගල දළ ජාතික ආදායම කීයද? ඩොලර් 1255 කි. මියන්මාරය සේම 1948 දී නිදහස ලබා, සියලු සීමාකම් සහිතව, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයක් යටතේ පැවති ශ්‍රී ලංකාවේ 2018 ඒක පුද්ගල දළ ජාතික ආදායම ඩොලර් 4102 කි.
නිදහස ලැබීමෙන් පසු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යටතේ වෙසෙන්නට මියන්මාර ජනතාවට ලැබුණේ, ගත වූ අවුරුදු දහයකටත් අඩු කාලයක් පමණි. එය පවා, සිවිල් සහ හමුදා යන සුසංයෝගයක් යටතේ ය. ඒ අනුව, ගිය නොවැම්බරයේ පැවති මැතිවරණයෙන්, හමුදා පෙරමුණ පරාජය කොට ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා වන ජාතික ලීගය’ බලයට පත්විය. එහි නායකත්වයේ සිටියේ, දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ හමුදා පාලන තන්ත්‍රයන්ට විරෝධය පාමින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයට නායකත්වය දුන්, දීර්ඝ කාලයක් සිරඅඩස්සියේ සිටි, සාමය පිළිබඳ නොබෙල් ත්‍යාගලාභී අවුන් සාන් සූ කී ය. එම ව්‍යාපාරය සියයට 80 ක ජයග්‍රහණයක් ලබා ගත්තේය. අලුත් පාර්ලිමේන්තුව රැස්වීමට තිබුණේ පෙබරවාරි 2 වැනි දා ය.
එහෙත් නොවැම්බරයේ ඡන්ද ප්‍රතිඵලය අවලංගු කොට, පසුගිය පෙබරවාරි 1 වැනි දා හමුදාව යළි රටේ සෘජු පාලනය තමන්ගේ අතට ගත්තේය. අවුන් සාන් සූ කී ඇතුළු සිවිල් නායකයන් හිරභාරයට ගැනුණි. මාර්තු 16 වන විට විරෝධතා දැක්වූ සිවිල් වැසියන් 184 දෙනෙකු හමුදාව විසින් ඝාතනය කොට ඇති අතර, 1700 ක් හිරබාරයට ගෙන ඇත. එක්සත් ජාතීන්ගේ විශේෂ නියෝජිතයා පසුගිය සතියේ වාර්තා කළ පරිදි, මියන්මාරයේ හමුදා ජුන්ටාව මේ වන විට ‘මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධ’ සම්බන්ධයෙන්ද වගඋත්තරකරුවන් වීමට ඉඩ තිබේ. එසේ තිබියදී, ලංකාවේ රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව, ඉදිරියේදී ලංකාවේ පැවැත්වීමට නියමිත ජාත්‍යන්තර සමුළුවකට එකී මියන්මාර හමුදා ජුන්ටාවට නිල වශයෙන් ආරාධනා කොට ඇත. එය, එරටේ ජනතාවගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රීය අයිතීන්ට අපහාස කරන, හමුදා ජුන්ටාවට සුජාතභාවය ප්‍රදානය කරන ක්‍රියාවක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත.
මියන්මාරයේ වර්තමාන ව්‍යවස්ථාව, හමුදා පාලකයන් විසින්ම ඔවුන් බලයේ සිටි කාලයේ (2008) ඇති කරගත් ව්‍යවස්ථාවකි. ඊට අනුව, පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන සංඛ්‍යාවෙන් සියයට 25 ක් අනිවාර්යයෙන් හමුදාවට අයත් වන්නේය. එපමණක් නොව, ස්වදේශීය අමාත්‍යාංශය (පොලීසිය), රාජ්‍ය ආරක්ෂාව සහ දේශසීමා කටයුතු යන වැදගත් අමාත්‍යාංශ තුනත් අනිවාර්යයෙන් හමුදාවට අයත් වන්නේය. මේ වනාහී, පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයක් ඇතුළේ පවා හමුදා බලය පවත්වා ගැනීමේ අපූරු ආණ්ඩු මාදිලියකි. (ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත්වීමේ සිට මීට සමාන තත්වයක් ලංකාවේත් දක්නට ලැබේ). එහෙත් පසුගිය පෙබරවාරි 1 වැනි දා මියන්මාරයේ හමුදාව තමන්ගේ අතට සම්පූර්ණ බලය පැහැරගැනීමෙන් පෙන්නුම් කෙළේ, සිවිල් පාලනයක් හෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් වෙනුවෙන් තිබෙන කිසි අවසරයක් තමන් නොඉවසන බවයි.
කෙසේ වෙතත්, ලංකාවේ අස්ගිරි අනුනායක හිමියන්ට සහ මියන්මාරයේ කුප්‍රකට අෂීන් විරතු භික්ෂුවට වෙනස්ව, මෙවර බොහෝ බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලා එරටේ හමුදා පාලනයට එරෙහිව නැඟී සිටිනු දක්නට ලැබේ. ඒ අතරේ, ඉහතින් කී, සිතගු සයදෝව් හිමියන්ගේ නිකායද වෙයි. එපමණක් නොව, කතෝලික පල්ලියත් සිය විරෝධය පල කරමින් සිටී. එය යහපත් ලක්ෂණයකි. අතීතයේ මොන තරම් හිංසනයට දායක වී තිබුණත්, නූතන ලෝකය තුළ හිංසනය අනුමත කිරීමට කිසිම ආගමකට පුළුවන්කමක් නැත. මීට දෙවසරකට කලින්, පාප් වහන්සේ දකුණු සුඩානයේ සාමය ආරක්ෂා කරගන්නා ලෙස බැගෑපත් වෙමින්, එරටේ පසමිතුරු දේශපාලනික නායකයන් තුන් දෙනෙකු ඉදිරියේ බිම වැටී ඔවුන්ට දණගසා වැන්දෝය. එය ඉතාමත් සංවේදී අවස්ථාවක් විය.
රාජ්‍ය පාලනයෙන් ආගම හැකිතාක් ඈත්ව තිබෙන තරමට ආගමත්, රාජ්‍යයත් දෙකම ආරක්ෂා වන බව ඉතිහාසය පුරා දකින්ට තිබෙන පාඩමයි. ආගම ඈඳෙන්නේ හමුදා ඒකාධිපතිත්වයක් සහිත රාජ්‍ය තන්ත්‍රයක් සමග නම් තත්වය තවත් බරපතල වන්නේය. ආගම සහ රාජ්‍යය එකට ඈඳී ඇති ඕනෑම රටක් අරගෙන බලන්න. ඒ කිසි තැනක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නැත. ඇත්තේ, මූලධර්මවාදය සහ අධිකාරීවාදයයි. ආගමට නිශ්චිත ‘භූමියක්’ තිබේ. ඒ භූමිය වන්නේ පුද්ගල පරිශ්‍රයයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, සෑම ආගමකින්ම ඉගැන්විය යුත්තේද, පුද්ගල විමුක්තිය මිස රටක හෝ ජාතියක විමුක්තිය නොවේ. රට හෝ ජාතිය යනු රාජ්‍යයේ ලෞකික පරිශ්‍රයට අයත් විෂය පථයකි. ලංකාවේ සෑම පුරවැසියෙකුම මාසයකට දවසක් පන්සල් යාම අනිවාර්ය කෙරෙන යෝජනාවක් මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැතිවරයාගෙන් ඉදිරිපත් වූ බව පසුගිය දා වාර්තා විය. ඇත්ත වශයෙන්ම අවශ්‍ය කරන්නේ, වෙසක් සහ පොසොන් වැනි දවසක හැර වෙන කිසි දවසක පන්සල් යාම රටේ පාලකයන්ට තහනම් කෙරෙන නීතියක් ගෙන ඒමයි. අද අප මේ පඹගාලේ පැටලී සිටින්නේ, 1956 පටන් සැදැහැවතුන්ට වඩා මෙරටේ දේශපාලනඥයන් පන්සල් ගිය නිසා ය.
1962 පටන් මියන්මාරයේ හමුදා පාලකයන් තමන්ගේ සභ්‍යත්ව-විරෝධී පාලනය සුජාත කරගත්තේ එරටේ භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ සහායෙන් සහ බුද්ධාගමේ නාමයෙන් ය. හමුදා පාලකයන් තමන්ගේ බෞද්ධකම හැම අවස්ථාවකම උඩ දැමූ අතර, භික්ෂූන් වහන්සේලා හමුදා වීරත්වය උඩ දැම්මෝය. වෙනත් ආගමක් සමග එවැනි සුසංයෝගයක් ඇති විය හැකි මුත්, අප දන්නා බුදුන්ගේ දහම තුළ එවැනි සුසංයෝගයකට කිසි ඉඩක් නැති බව බෞද්ධයෝ දත යුත්තාහ. ■
ටෙන්ඩර්වලින් රිංගීමට කැබිනෙට්ටුව බයිපාස් කළ ලේකම්වරුන්ගේ කමිටු
- පසුගිය සතියේ අප පෙන්වා දුන් පරිදිම තමන්ට පක්ෂපාති අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන් මඟින් ප්‍රශ්න කිරීම හා සෝදීසියට ලක්වීම මඟහැර ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා මේ සියල්ල සිදුවන බව පැහැදිලිය. එය සැබෑ ලෙසම දැකගත හැකිවනු ඇත්තේ මේ චක්‍රලේඛය මෙන්ම කැබිනට් තීරණද ක්‍රියාත්මක වන විටදීය.
සංවර්ධන ක්‍රියාකාරකම් වේගවත් කිරීම සඳහා පද්ධති හා ක්‍රියාවලීන් සරළ කිරීම යනුවෙන් භාණ්ඩාගාර ලේකම් එස්ආර් ආටිගල චක්‍රලේඛයක් නිකුත් කර ඇත. එම චක්‍රලේඛය නිකුත් කර ඇත්තේ කැබිනට් අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්ට, රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්ට, පළාත් සභා ප්‍රධාන ලේකම්වරුන්ට, දෙපාර්තමේන්තු ප්‍රධානීන්ට, දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරුන්ට, පළාත් පාලන ආයතන ප්‍රධානීන්ට, රාජ්‍ය සංස්ථා හා ව්‍යවස්ථාපිත මණ්ඩල සභාපතිවරුන්ට හා රාජ්‍ය සමාගම්වල සභාපතිවරුන්ටය. එම චක්‍රලේඛය අප පසුගිය සතියේ විස්තර කරන ලද රාජ්‍ය ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියෙන් අමාත්‍යාංශ කිහිපයක් බැහැර කිරීම සඳහා ලබාගත් කැබිනට් අනුමැතියට අදාල ඊටම ඈඳුන එකක් බව පෙනේ.
එම කැබිනට් අනුමැතියේ ඇත්තේ මහජනතාවට කඩිනම් සහන සලසන ව්‍යාපෘති රාශියක් 2021-2023 මධ්‍යකාලීන අයවැය රාමුව තුල ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අනුමැතිය ලැබී ඇති බවත්, දැනට පවතින කොන්ත්‍රාත් ප්‍රදානය කිරීමේ අධිකාරි සීමාවන් අමාත්‍යාංශ කිහිපයකට අදාලව ඉහළ දමන බවය. මහාමාර්ග, ජල සම්පාදන, වාරිමාර්ග, විදුලිබල, වරාය හා නාගරික සංවර්ධන එම අමාත්‍යාංශ වේ.
භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාගේ මෙම චක්‍රලේඛයේ මාතෘකාවට යටින් ඇති පැහැදිලි කිරීම තුළින්ද අපට එය හඳුනාගත හැකිය. එහි දැක්වෙන්නේ රජයේ ප්‍රමුඛ සංවර්ධන කාර්යයන් සාක්ෂාත් කර ගැනීමට පවතින නියාමන රාමු හා පැරණි ආයතන ක්‍රමවේදයන් බාධාවක් බවයි. විශේෂයෙන් ජලය වෙත ප්‍රවේශය සහතික කිරීම, වෙළඳපල වෙත සම්බන්ධතාවය හා ප්‍රවේශය සපයන මාර්ග පුනරුත්ථාපනය හා සංවර්ධනය කිරීම, වාරිමාර්ග සහ ජීවනෝපායන් වැඩිදියුණු කිරීම, කෘෂිකර්මාන්තයට ආධාර කිරීම ඒ යටතට ගැනෙන බව සඳහන් කර ඇත. එහි වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කර ඇත්තේ කිහිපදෙනෙකුගේ අනුමැතිය අවශ්‍ය වන අනුමත කිරීමේ යාන්ත්‍රණය වේගවත් සංවර්ධන කටයුතු සඳහා ප්‍රධාන බාධාවක් වශයෙන් හඳුනාගෙන ඇති බවත්, ඒ නිසා කොන්ත්‍රාත්නරුවන්ට කරන ගෙවීම් සම්බන්ධයෙන්ද ප්‍රශ්න ඇතිවී ඇති බව කැබිනට් මණ්ඩලයේද අවධානයට යොමුවී ඇති බවයි.
ඒ අනුව අමාත්‍ය මණ්ඩලය කරුණු කිහිපයක් සම්බන්ධයෙන් අනුමැතීන් ලබාදී ඇති බව භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාගේ චක්‍රලේඛයේ සඳහන් වේ.
අදාල ව්‍යස්ථාපිත සීමාව තුළ ණයවර ලිපි නිකුත් කිරීම, අස්වැසුම් ලිපි(ලෙටර් ඔෆ් කොම්පොට්) නිකත් කිරීම හා ඇපකර ලිපි නිකුත් කිරීමට භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාට කැබිනට් මණ්ඩල අවසර ලබාදී ඇත. ඒ රාජ්‍ය ව්‍යවසායවල මෙහෙයුම් ප්‍රාග්ධනය සඳහා හා සංවර්ධන ක්‍රියාකාරිත්වයන් සඳහාය.
දැනට ක්‍රියාත්මක ව්‍යාපෘති වෙනස් කිරීම යනුවෙන්ද මෙම චක්‍රලේඛයේ උප මාතෘකාවක් වෙන්කර ඇත. දැනට ක්‍රියාත්මක ව්‍යාපෘති ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම හා විෂය පථය වෙනස් කිරීම, නව ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ඉතිරිකිරීම් උපයෝගි කර ගැනීම, නව අදියර සඳහා අතිරේක මූල්‍යකරණය, ණය දිගු කිරීම , වන්‍ාපෘති දිගු කිරීම, ව්‍යාපෘති අවලංගු කිරීම ආදිය ඒ යටතට වැටේ.
ඒවාහි අවසන් අනුමැතිය සඳහා භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාගේ සභාපතිත්වයෙන් යුත් ස්ථාවර කමිටුවක් පත්කර ඇති අතර එහි සෙසු සමාජිකයන් වශයෙන් ජල සම්පාදන, වරාය, විදුලිබල, මහාමාර්ග, කෘෂිකර්ම, වැවිලි කර්මාන්ත යන අමාත්‍යාංශවල ලේකම්වරුන් සහ භාණ්ඩාගාරයේ නියෝජ්‍ය ලේකම්වරයෙක් හා ජාතික සැලසුම් දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා කටයුතු කරයි. එම කමිටුවට නිරීක්ෂකයින් වශයෙන් අයවැය දෙපාර්තමේන්තුවේ, බාහිර සම්පත් දෙපාර්තමේන්තුවේ හා රාජ්‍ය ව්‍යවසාය දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරු සහභාගිවේ.
ඉහත සඳහන් කර ඇති දැනට ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතින සියලු ව්‍යාපෘතිවලට අදාල අවසන් තීන්දුව එම කමිටුව ගනු ලබයි.
තවද රාජ්‍ය ආයතනවලට භාණ්ඩ හා සේවා මිලදී ගැනීමේදී රජයේ ප්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ වලින් බැහැරව කටයුතු කළ හැකි බවද රාජ්‍ය ආයතන ගිවිසුම් සම්බන්ධයෙන් සඳහන් කර ඇත.
එමෙන්ම එහි ඊලඟ කාරණය වශයෙන් සඳහන් රට තුළ ඇති ද්විපාර්ශවීය හා බහු පාර්ශවීය මූල්‍ය ආයතනවලට අදාල ප්‍රතිපත්ති, මෙහෙයුම් ගැටලු විසදීමේ අවසන් තීරණය ගැනීමද ඒ යටතේ භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාට පවරා ඇත.
එසේම අමාත්‍ය මණ්ඩලය අනුමත කරඇති ක්‍රියාත්මක නොවන, ඈවර කිරීමට නියමිත හා වසා දැමීමට නියමිත රාජ්‍ය ව්‍යවසාය සම්බන්ධයෙන් තීරණ ගැනීමේ බලධාරියා වන්නේද භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාය.
රාජ්‍ය ව්‍යවසායන්හි කල්ඉකුත් වී ඇති සේවයේ පිහිටුවීම් හා උසස්වීම් සම්බන්ධයෙන් තීරණ ගැනීමටද ස්ථාවර කමිටුවක් පත්කර ඇති අතර එහි සභාපති වන්නේ රාජ්‍ය සේවා,පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාය. එහි සෙසු සාමාජිකයින් වන්නේ භාණ්ඩාගාරයේ නියෝජ්‍ය ලේකම්වරයෙක්, මුදල්, ප්‍රාග්ධන වෙළඳපොල රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා, රාජ්‍ය ව්‍යවසාය,ජාතික අයවැය හා කළමනාකරණ සේවා යන දෙපාර්තමේන්තුවල අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරුය.
එම කමිටුවේ තීරණයද ඒ සම්බන්ධයෙන් අවසන් තීරණය වන අතර ඔවුන් උපරිම විභාග කිරීම් දෙකක් ඇතුලත තීන්දු තීරණ ගත යුතුය.
රාජ්‍ය ව්‍යවසායන්හි මූල්‍ය ව්‍යාපෘති සම්බන්ධයෙන්ද එහි සඳහන් කර ඇති අතර සිය ව්‍යවසාය සම්බන්ධයෙන් එහිදී රේඛීය අමාතයාංශය කැබිනට් මණ්ඩලයෙන් අවසර ගත යුත්තේ ව්‍යාපෘති සංකල්පයට, මූල්‍ය ක්‍රමවේදයට හා ඇපකර ලිපි සම්බන්ධයෙන් පමණය.
මෙම චක්‍රලේඛයේ ඇති උසස් කිරීම් හා බඳවා ගැනීම්වලට අදාල කොටසත්, රාජ්‍ය ආයතන ඈවර කිරීමේ හෝ වසා දැමීමේ කොටසත් ඇරුන විට සෙසු සියලු කොටස් ප්‍රසම්පාදන හෙවත් ටෙන්ඩර් පටිපාටියට අයත්ය. ටෙන්ඩර් පටිපාටියට අදාල නොවන කොටස් මේ චක්‍රලේඛය තුළ ඇත්තේ ඒ මගින් සිදුකරන්නට යන සැබෑව මතුපිටින් පෙනීම වැළැක්වීමේ උපක්‍රමයක් වශයෙන් විය හැකිය. එම චක්‍රලේඛයේ පිටපත් ජනාධිපතිවරයාට, අගමැතිවරයාට, කැබිනට් මණ්ඩලයේ ලේකම්වරයාට, විගණකාධිපතිවරයාට හා මුදල් කොමිසමේ ලේකම්වරයාට යොමුකර ඇත්තේ ඒ නිසා විය යුතුය.
මේ ආකාරයේ තමන් සතුව පැවති බලයක් භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයා ඇතුළු අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන් කිහිප දෙනෙකුට කිසිඳු හේතුවක් නොමැතිව කැබිනට් මණ්ඩලය ලබාදේවි යැයි සිතිය නොහැකිය. විශේෂයෙන් කැබිනට් මණ්ඩලයේ ප්‍රධානීන් වන රාජපක්ෂ අයියා මලෝ දෙදෙනා තමන් සතු එවැනි බලයක් කිසිඳු හේතුවක් නැතිව ලබාදෙනු ඇතැයි සිතිය නොහැකිය. පසුගිය සතියේ අප පෙන්වා දුන් පරිදිම තමන්ට පක්ෂපාති අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන් මඟින් ප්‍රශ්න කිරීම හා සෝදීසියට ලක්වීම මඟහැර ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා මේ සියල්ල සිදුවන බව පැහැදිලිය. එය සැබෑ ලෙසම දැකගත හැකිවනු ඇත්තේ මේ චක්‍රලේඛය මෙන්ම කැබිනට් තීරණද ක්‍රියාත්මක වන විටදීය.■
දේශපාලන ආධාරකරුවන්ට සන්තෝසමක් වූ රඹකැන් ඔය
- මේඉඩම් බදු දුන්නේ පසුගිය රජය ගත් තීන්දුවකට අනුව බවත් මේ වන විට රඹකැන් ඔය රක්ෂිතයේ බඩ ඉරිඟු වගා කිරීම නවතා දමා ඇති බවත් රාජ්‍ය අමාත්‍ය සිරිපාල ගම්ලත් මාධ්‍යට පවසා තිබිණි. ඇමතිවරයා එසේ පැවසුවත් සමාගම්වලට ලබා දුන් රඹකැන් ඔය රක්ෂිතයේ ඉඩම් බොහෝමයක් මේ වන විටත් ඩෝසර් කර එළි කර හමාරය.
- ‘මේ අක්කර 5,400 ක ප්‍රදේශයෙන් වැඩිම පාලන බලතල තිබෙන්නේ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට. එවැනි ප්‍රදේශයකට ඇතුල් වී වනාන්තර එළිපෙහෙළි කිරීම, වගාබිම් ස්ථාපිත කිරීම, මාර්ග ඉදි කිරිම නීති විරෝධීයි. එසේම ජාතික පාරිසරික පනතට අනුව හෙක්ටයාර් එකකට වැඩි ප්‍රදේශයක් එළි කරලා යම්කිසි සංවර්ධනයක් කරනවා නම් ඒ සඳහා අනුමැතියක් ලබා ගත යුතුයි.
■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
නැගෙනහිර පළාතේ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කයේ මහ ඔය ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයට අයත් රඹකැන් ඔය ජලාශයේ ජල පෝෂක ප්‍රදේශයේ ඉඩම් සමාගම් 15 කට බදු දීම පිළිබඳ මේ වන විට රටේම අවධානය යොමු වී තිබේ. මුන්දෙනුආර හරහා 1215 ක දිගින් හා මීටර් 25.5 ක් පළල වේල්ලක් ඉදි කර ඇති රඹකැන් ඔය ජලාශයේ ජල පෝෂක ප්‍රදේශය වර්ග කිලෝමීටර් 129.5 කි.
රඹකැන් ඔය ජලාශයෙන් කුඹුරු අක්කර 3000 ක් පමණ පෝෂණය වේ. පවුල් 4700 කට පමණ පානීය ජලය ලබා දෙයි. ඉඩම් අක්කර 5420 ක් බදු පදනම මත සමාගම් 15 කට ලබා දී තිබෙන්නේ එම ජලාශයේ ජල පෝෂක කලාපයෙනි. ගල්වලයාය, පොල්ලෙබැද්ද යන ප්‍රදේශවලිනි. මෙම ඉඩම් දැනට පවතින්නේත්, සමාගම්වලට ලබා දී තිබෙන්නේත් මහවැලි සංවර්ධන අධිකාරිය විසිනි. ඒ මහා පරිමාණයෙන් බඩ ඉරිඟු වැවීම සඳහාය. ඉඩම් අල්ලාගත් සමාගම් එම ඉඩම්වල ශාක කපා දමා සම්පූර්ණයෙන් එළි කර ඒ වටා අලිවැට ඉදිකර තිබේ. සමාගම්වලට ඉඩම් ලබා දී තිබෙන්නේ අවුරුද්දකට ඉඩම් අක්කරයක් සඳහා රුපියල් 1000 ක් අය කිරීමේ පදනම යටතේය. මේ ඉඩම් කොල්ලයේ යට වත්මන් රජයේ මැති ඇමතිවරුන් සිටින බව පසක් කිරීමට ඒ තක්සේරුවම ප්‍රමාණවත්ය.
සෙන්ට්‍රල් ඉංජිනියරින් කන්සල්ටන්සි බියුරෝ සමාගම සඳහා අක්කර 150 ක්, සීඩබ්ලිව්එස් හර්බල් ප්ලාන්ටේෂන් ප්‍රයිවෙට් ලිමිටඩ්සඳහා අක්කර 100 ක්, ලයිව්ස්ටොක් ඩිවලොප්මන්ට් සමාගම සඳහා 1270 ක්, මොරගොඩ ඇග්‍රො සර්විස් ප්‍රයිවෙට් ලිමිටඩ් සමාගම සඳහා අක්කර 500 ක්, ආර්එන්එන් ප්ලාන්ටේෂන් ලිමිටඩ් සමාගම සඳහා අක්කර 500ක්, ඇග්‍රිකල්චර් ඩිවලොප්මන්ට් සමාගම සඳහා අක්කර 100 ක් ලබා දී තිබේ.
මෙම රක්ෂිත ඉඩම් කාලයක් තිස්සේ ප්‍රද්ශවාසීන් හේන් ගොවිතැන සඳහා භාවිතා කළ ඉඩම්ය. පසුව වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව හේන් ගොවීන් ඒ භූමිවලින් ඉවත් කොට මායිම් දමා ඒවා වනාන්තර බවට පත් කලේය. හේන් කොටන ගොවීන්ට නඩු පවරමින්, පලවා හරිමින් දඩුවම් දෙමින් වන වගා කරමින්, අධීක්ෂණය කරමින් මෙම ඉඩම් රක්ෂිත වනාන්තර බවට පත කළේ මෙසේ සමාගම්වලට ලබාදීමටද යන ප්‍රශ්නය අපට පැන නැගේ.
මේ ඉඩම් බදු දුන්නේ පසුගිය රජය ගත් තීන්දුවකට අනුව බවත් මේ වන විට රඹකැන් ඔය රක්ෂිතයේ බඩ ඉරිඟු වගා කිරීම නවතා දමා ඇති බවත් රාජ්‍ය අමාත්‍ය සිරිපාල ගම්ලත් මාධ්‍යට පවසා තිබිණි. ඇමතිවරයා එසේ පැවසුවත් සමාගම්වලට ලබා දුන් රඹකැන් ඔය රක්ෂිතයේ ඉඩම් බොහෝමයක් මේ වන විටත් ඩෝසර් කර එළි කර හමාරය. කුඹුරු ඉඩම් අක්කර 3000 ක් හා ගොවි පවුල් 4700 ක් පෝෂණය වන ජලාශයක ජල පෝශක ප්‍රදේශක් මෙසේ එළි කිරීමට පෙර නිසි පරිසර ඇගයීම්ක් තක්සේරුවක් කළේ නම් මේ විනාශය මුල් අවස්ථාවේදීම නවතා ගන්නට තබිණි. එසේ වුවත් අස්සයා ලැන ගිය පසු ඉස්තාලය වැසීමේ න්‍යාය වත්මන් ආණ්ඩුවේ තේමාවය.
කුඹුරු ඉඩම් අක්කර 3000 ක් හා ගොවි පවුල් 4700 ක් පෝෂණය වන ජලාශයක ජල පෝශක ප්‍රදේශයක් නිසා මෙහි විශාල පාරිසරික වටිනාකමක් තිබේ. ජලාශයක ජල ධාරිතාව පවත්වාගැනීම සඳහා ජල පෝෂක ප්‍රදේශයක් ආරක්ෂාකරීම අත්‍යවශ්‍යය. අක්කර 5400 ක් පමණ වන මෙම භූමි ප්‍රදේශය වියළි මිශ්‍ර සදාහරිත වනාන්තර හා සැවානා තෘණ භූමිවලින් සමන්විතය. මෙම ප්‍රදේශය ආදිවාසි ජනතාව ජීවත්වන මුල්ලේගම, ගල්වලයාය හා පොල්ලේබැද්ද යන ගම්මානවලට යාබදව පිහිටා තිබේ. එම ප්‍රදේශවල ජනතාව තම එදිනෙදා අවශ්‍යතා සඳහා භාවිත කරන ප්‍රධාන වනාන්තර පද්ධතියකි. පාරම්පරික කිරි ගව පට්ටිකරුවන් 30ගේ කිරි ගවයින් 1500 ක පමණ ප්‍රධාන ආහාර බිමකි. අලි ඇතුන්ගේ ප්‍රධාන වාසස්ථානයකි. ප්‍රංශ රජයේ ආධාර යටතේ ඇල්ලේගොඩ ප්‍රදේශයේ ඉදිකිරීමට යෝජිත මුන්දෙනිආරු ජලාශයේ ප්‍රධාන ජල පෝෂක ප්‍රදේශය වන්නේ ද මෙම වනාන්තර හා තෘණ බිම් පද්ධතියයි.
සමාගම්වලට ලබා දුන් පසු එම ඉඩම්වලට ගවයින්ගෙන් වන හානිය නතර කිරීමට ප්‍රදේශයේ පොලීසිය සමාගම්වලට පොරොන්දු වී තිබේ. ජලාශයේ උපරිම ජල සීමාවේ සිට මීටර 200 ක කොටසක් වෙන්කර සෙසු ප්‍රදේශයේ බඩඉරිඟු වගා කිරීමට මහවැලි අධිකාරියේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා අදාළ සමාගම්වලට අවස්ථාව ලබා දී ඇත.
මෙම ප්‍රදේශය වන අලි බහුලව ගැවසෙන ප්‍රදේශයක් බැවින් සමාගම් අල්ලාගත් ඉඩම්වල අලි වැට ඉදි කිරීම හේතුවෙන් අවට ගම්වාසීන් හා ඔවුන්ගේ ගොවි බිම් විශාල වශයෙන් වන අලි තර්ජනයට ලක් වීම වැලැක්විය නොහැකිය. ජලපෝෂක වනාන්තර සමාගම්වලට ලබා දීමෙන් ඉදිරියේදී සාම්ප්‍රදායික ගොවීන්ගේ වගාවන් සඳහා ජලය හිඟ වූ පසු එම ගොවීන් තම ගොවිබිම්වලින් ස්වයංව ඉවත් වීමට පසුබිම සැකසීමද මෙහි යටි අරමුණක් විය හැකිය. අලි ඇතුන්ගේ වාසස්ථාන සමාගම්වලට ලබා දී අලි ඇතුන් ගොවි ජනතාවගේ බිම්වලට පිවිසීමට සලස්වා ගොවි ජනතාවට කෘෂිකර්මාන්තයේ නිරත වීමට බාධා ඇති කර ඔවුන් වගා බිම්වලින් පළවා හැරීමට කටයුතු කිරීමය. ගොවි ජනතාව ඉවත් වූ පසු එම ගොවි බිම්ද සමාගම්වලට ලබා දිය හැකිය. සමාගම් ආරක්ෂක අංශ හා රාජ්‍ය ආයතනවල සහයෝගය ලබාගනිමින් ඔවුන්ට අවශ්‍ය ඉඩම්වලින් පාරම්පරික ගොවි ජනතාව ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරමින් තිබේ.
මහවැලි අධිකාරියට හෝ සමාගම්වලට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව, පාරිසරික නීති හා ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන් කඩකරමින් කටයුතු කිරීමට කිසිදු හැකියාවක් නැති බව පරිසරවේදී සජීව චාමිකර පවසයි.
‘මේ අක්කර 5,400 ක ප්‍රදේශයෙන් වැඩිම පාලන බලතල තිබෙන්නේ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට. එවැනි ප්‍රදේශයකට ඇතුල් වී වනාන්තර එළිපෙහෙළි කිරීම, වගාබිම් ස්ථාපිත කිරීම, මාර්ග ඉදි කිරිම නීති විරෝධීයි. එසේම ජාතික පාරිසරික පනතට අනුව හෙක්ටයාර් එකකට වැඩි ප්‍රදේශයක් එළි කරලා යම්කිසි සංවර්ධනයක් කරනවා නම් ඒ සඳහා අනුමැතියක් ලබා ගත යුතුයි. මේ අනුව මහවැලි අධිකාරිය ජාතික පාරිසරික පනත, වන සංරක්ෂණ ආඥා පනත, පුරාවිද්‍යා ආඥා පනත උල්ලංඝණය කර තිබෙනවා.
අපි පැහැදිලිව කියනවා 1979 අංක 23 දරණ ශ්‍රී ලංකා මහවැලි අධිකාරියේ පනතේ කිසිම වගන්තියක වන සංරක්ෂණ ආඥා පනත, ජාතික පාරිසරික පනත, පුරාවස්තු ආඥා පනත උල්ලංඝණය කරමින් සමාගම්වලට ඉඩම් ලබාදෙන්න පුළුවන් කියලා සඳහන් වෙන්නෙ නැහැ.’
‘වර්තමානයේ සිදු වන බොහෝ මනුෂ්‍ය ක්‍රියාකාරකම් නිසා පරිසර පද්ධතියට සිදු වන විනාශය අති විශාලය. එම නිසා අනාගත පරපුරට සුරක්ෂිත පරිසර පද්ධතියක් තුළ ජීවත් වීමට ඇති අයිතිය ආරක්ෂා කිරීමේ වගකීම අපහට පැවරී තිබේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ භූමිය භාවිතා කළ යුත්තේ ජනතාවගේ යහපැවැත්ම සඳහාය. මිනිසාට මෙන්ම අනෙක් සත්වයන්ටත් භූමියට ඇති අයිතිය සුරක්ෂිත කරන භාරකරුවකු ලෙස රජය ක්‍රියා කළ යුතුය. එලෙසටම තමන් වෙනුවෙන් හඬක් නැගිය නොහැකි කොට්ඨාස, එනම් සත්වයන් හා ඉපදීමට සිටින අනාගත පරම්පරාව සඳහා භූමිය ආරක්ෂා කරන භාරකාරයන් ලෙසට රජය ක්‍රියා කළ යුතුය.’
යනුවෙන් වත්මන් ආණ්ඩුවේ ජනාධිපතිවරයාගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයේ සඳහන් වුවද අද වන විට ක්‍රියාත්මක කරමින් පවතින්නේ ඊට ඉඳුරාම වෙනස් වැඩ පිළිවෙලකි. රටපුරා දේශපාලන අධාර කරුවන්ට සන්තෝසම් ලෙස මහා පරිමාණයෙන්වනාන්තර ඉඩම්, රක්ෂිත ඉඩම් ලබා දීමට වත්මන් රජය කටයුතු කරමින් සිටින බව පෙනේ.■
ඩොලරය 200 පැනීමෙන් බඩු මිල ඉහළ යාවි – හර්ෂ ද සිල්වා
ඇමෙරිකානු ඩොලරය රුපියල් දෙසීය ඉක්මවීමෙන් සාමාන්‍ය ජනතාවට බඩු මිල ඉහළ යෑම ආදි ප්‍රශ්නවලට මුහුණපෑමට සිදු වනු ඇතැයි අනිද්දා කළ විමසීමකදී අදහස් දැක් වූ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී, ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා කීය.
ඩොලරය රුපියල් දෙසීය ඉක්මවීමෙන් අපනයනකරුවන්ට යම් කිසි වාසියක් තිබුණත්, සමස්තයක් හැටියට පාරිභෝගිකයන්ට විශාල අවසියක් බවද ඔහු කීය. එමෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජනය කළ විදෙස් ආයෝජකයන්ද රුපියලේ අගය පහළ වැටෙන විට මුදල් ඉවත් කර ගැනීමේ ඉඩක් ඇති බව ඔහු පවසයි.මේ වන විට ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව ඩොලරයේ අගය රුපියල් දෙසීයට අඩුවෙන් තබා ගැනීමට ආණ්ඩුව උපරිම උත්සාහ ගත් බව ඔහු කීය. ‘මේ වන විට ඩොලර් සංචිත නොමැති වීම නිසා රුපියලේ අගය දෙසීය ඉක්මවීම වැළැක්විය නොහැකියි. වෙළඳපළේ ඩොලරයේ අගය දෙසීය ඉක්මවීම පාලනය කිරීමට අසීරු තත්වයක්’ ඔහු වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කළේය.■
විදුලි ටෙන්ඩරයට නිරීක්ෂණ බලකායෙන්
බැසිල් රාජපක්ෂ ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කරන ආර්ථික පුනර්ජීවනය හා දරිද්‍රතාව තුරන් කිරීමේ ජනාධිපති කාර්ය සාධක බලකාය චීන ආයෝජකයකුට ලබාදී තිබූ විදුලි ටෙන්ඩරයක් සම්බන්ධයෙන් නිරීක්ෂණ ඉදිරිපත් කර තිබේ. අගමැති ලේකම් ගාමිණී සෙනරත්ට පෙබරවාරි 21 දින සහිතව එම කාර්ය සාධක බලකායේ ලිපි ශීර්ෂයකින් රහස්‍ය ලෙස සඳහන් කරමින් එහි කණ්ඩායම් ප්‍රධානී එම්එම්සී පර්ඩිනැන්ඩු යවන ලිපියක් මගින් මෙම නිරීක්ෂණ ඉදිරිපත් කර තිබේ.
එහි පිටපත් මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම්වරයාට හා විදුලිබල අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාට යොමු කර තිබේ.
මෙම නිරීක්ෂණ යවා ඇත්තේ කැලණිතිස්ස විදුලි බලාගාරයේ ස්ථාපිත කිරීමට නියමිතව පසුව ටෙන්ඩරය අවලංගු කරන ලද මෙගාවොට් 35 බැගින්වූ ගෑස් ටර්බයින් තුනක් සම්බන්ධයෙන්ය.
එම නිරීක්ෂණ මගින් කියන්නේ සාවද්‍ය ලෙස අමාත්‍ය මණ්ඩලයට කරුණු ඉදිරිපත් කර එම ටෙන්ඩරය අවලංගු කර ඇති බවයි. මෙම නිරීක්ෂණ ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා ඊට අදාල ලියවිලි එම බලකායට ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ අගමැති ලේකම් ගාමිණී සෙනරත්ය.■
යුවාන් ණය ආර්ථික උගුලක්
ශ්‍රී ලංකාව වෙත චීනය ලබා දෙන මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුම හෙවත් ස්වාප් ණය මුදල යුවාන්වලින් වන නිසා, ශ්‍රී ලංකාවේ ණය ගෙවීමට හෝ චීනය හැර වෙනත් රටවලින් භාණ්ඩ ආනයනය කිරීමට එම මුදල ප්‍රයෝජනවත් නොවන බවත්, රජයේ ඩොලර් අර්බුදය දිගටම පවතින බවත් අනිද්දා කළ විමසීම්වලදී අදහස් දැක්වූ ආර්ථික විශේෂඥයෝ කිහිපදෙනෙක් කීහ.
පසුගිය මාර්තු 16 වැනිදා චීනයේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති ආචාර්ය පාලිත කොහොන මාධ්‍ය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා තිබුණේ චීනය යුවාන් බිලියන 10ක මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුමක් සඳහා අනුමැතිය ලබා දී තිබෙන බවය. ඇමෙරිකන් ඩොලර් බිලියන 1.5ක වටිනාකමින් යුක්ත එම මුදල යුවාන් මුදල් ඒකකයෙන් ලැබීම පිළිබඳ අදහස් දක්වමින් ආර්ථික විශේෂඥයෝ එසේ පැවසූහ.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඩොලර් සංචිත ඩොලර් බිලියන 4.5ක් පමණ දක්වා පහළ වැටී ඇති පසුබිමක ශ්‍රී ලංකාව ඉදිරි ජුලි මාසයේදී ඩොලර් බිලියනයක විශාල ණය වාරිකයක් ගෙවිය යුතු බවත්, යුවාන්වලින් ණය ගෙවීමේ හැකියාවක් නොමැති බවත් මේ පිළිබඳ අදහස් දැක්වූ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා කීය. ශ්‍රී ලංකාවට භාණ්ඩ ආනයනයේදී විශාල අර්බුදයකට මුහුණ දීමට සිදු වන බවද ඔහු කීය.
මේ පිළිබඳ පැහැදිලි කරමින් මහ බැංකුවේ හිටපු නියෝජ්‍ය අධිපති ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.ඒ. විජේවර්ධන ප්‍රකාශ කළේ යුවාන් ඒකකයෙන් ලැබෙන මුදල්වලින් විදෙස් ණය ගෙවීමට නම්, ජාත්‍යන්තර වෙළඳපළේ ඩොලර්වලට හරවාගත යුතු බවය. එය අවදානම් ක්‍රියාවක් බවත්, ලෝකයේ යුවාන් මිලදී ගැනීමට කැමති පාර්ශ්ව නොමැති බවත් ඔහු කීය.
යුවාන් පාවිච්චි කළ හැක්කේ චීනයෙන් එන ආනයනවලට වියදම් කිරීම සඳහා පමණක් බවත් ඔහු කීය. ඉදිරියේදී චීනයෙන් භාණ්ඩ ආනයනය වැඩි වීමේ ඉඩක් ඇතැයි ඔහු කීය. චීන ඖෂධ වර්ග, චීනයේ පිරිපහදු කළ ඛණිජ තෙල් මෙන්ම දැනට ආනයන සීමා කර ඇති උපකරණ සහ වාහන පවා චීනයෙන් ආනයනය කිරීමේ ඉඩක් ඇතැයි ඔහු කීය.
මෙම ණය මුදල චීනයෙන් භාණ්ඩ ගෙන්වාගැනීමට වියදම් කොට වසර දෙකකට පසු නැවත ණය ගෙවීම සඳහා 2022 දී නැවත මුදල් ගෙවන විට ශ්‍රී ලංකාව සතුව යුවාන් ඒකකයෙන් මුදල් නොමැති නිසාත්, ඩොලර් වියදම් කර යුවාන් මිලදී ගැනීමට සිදු වන නිසාත් අර්බුදයක් ඇති වීමේ ඉඩක් ඇතැයි ඔහු කීය.■
ශ්‍රීලනිපය තනිවම නාමයෝජනා හදයි
■ අනුරංග ජයසිංහ
ඉදිරි පළාත් සභා මැතිවරණය වෙනුවෙන් තනිවම තරග කිරීමට සිදු වනු ඇතැයි උපකල්පනය කරමින් ශ්‍රීලනිපය සෑම ආසනයක් සඳහාම සම්පූර්ණ නාමයෝජනා ලැයිස්තු සකස් කිරීමට තීන්දු කළ බව අනිද්දා වෙත අදහස් දැක්වූ ශ්‍රීලනිප මධ්‍යම කාරක සභිකයෙක් කීය.
ශ්‍රීලනිපයේ නව නිලධාරීන් පත් කිරීමෙන් පසු, නාමයෝජනා කැඳවීම ඇරඹූ බවත් ඔහු කීය. මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමට කැමති සාමාජිකයන් මෙන්ම සිවිල් ක්‍රියාකාරීන්, විද්වතුන්, කලාකරුවන් සහ වෘත්තිකයන්ට නාමයෝජනා සඳහා අයදුම්පත් ඉදිරිපත් කරන ලෙස ආරාධනා කර ඇතැයි ඔහු පැහැදිලි කළේය. මේ වන විට අයදුම්පත් ලැබෙන බවත්, ඉදිරියේදී නාමයෝජනා කමිටුවක් පත් කර අපේක්ෂක ලැයිස්තු සකසන බවත් ඔහු කීය.
ශ්‍රීලනිපය තනිව මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙනවාද නැද්ද යන්න තීන්දු කර නැති බව ඔහු වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කළේය. ඉදිරි දේශපාලන වටපිටාව සලකා බලා මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙන ආකාරය පසුව තීන්දු වෙන නමුත්, ශ්‍රීලනිපයට තිබෙන කුඩම්මාගේ සැලකිලි නිසා තනිව ඉදිරිපත් වීමට සිදු වුණොත් එයට සූදානම් වෙන බවද ඔහු කීය.
ඊට අමතරව ශ්‍රීලනිපය සමඟ හවුලේ නාමයෝජනා ඉදිරිපත් කිරීමට කැමති ආණ්ඩුවේ අනෙකුත් පක්ෂවල සාමාජිකයන් සහ සංවිධානවල සාමාජිකයන් සමඟ සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තුවන බවද ඔහු කීය.■
පළාත් සභා පැවැත්වීම බැසිල්ට බාරදෙයි
පළාත් සභා මැතිවරණය හැකි ඉක්මනින් පැවැත්වීම සඳහා නව පළාත් සභා ඡන්ද විමසීම් පනතක් සකස් කිරීම ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික සංවිධායක බැසිල් රාජපක්ෂ වෙත පවරා ඇතැයි වාර්තා වේ.
මාර්තු 17 වැනිදා සවස්වරුවේ බැසිල් රාජපක්ෂ මහතා සහ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිවරයා අතර මැතිවරණ ක්‍රමය පිළිබඳ සාකච්ඡාවක්ද පවත්වා ඇතැයි වැඩිදුරටත් වාර්තා වේ. අලුතින් සීමා නිර්ණය සිදු නොකොට, මීට පෙර තිබුණු සීමා නිර්ණය යටතේ පළාත් සභා ඡන්ද විමසීම් පනත සංශෝධනය කිරීමට ඇති ඉඩකඩ එහිදී සලකා බලා ඇත.
මැතිවරණ ක්‍රමය පිළිබඳ ඉක්මන් තීන්දුවක් ගෙන පළාත් සභා මැතිවරණය ඉක්මනින් පැවැත්වීම සඳහා ආණ්ඩුවේ සියලු පක්ෂවල නායකයන් මාර්තු 16 වැනිදා පැවති ආණ්ඩුවේ පක්ෂ නායකයන්ගේ රැස්වීමේදී ඒකමතිකව කැමැත්ත පළ කර ඇත.
කෙටි කාලසීමාවක් ඇතුළත නව පනතක් සැකසීමට නොහැකි වුවහොත් පැරණි ක්‍රමයට මැතිවරණය පැවැත්වීමට එකඟ වී තිබේ.■