දේශබන්දු තෙන්නකෝන් පොලිස්පති තනතුරෙන් ඉවත් කරන යෝජනාව පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත කෙරුණේ, අගෝස්තු 5 වැනිදාය. යෝජනාවට පක්ෂව ඡන්ද 177ක් ලැබුණි. විරුද්ධව කිසිවෙක් නැත.
ඉන්පසු තිබුණේ එවැනි යෝජනාවක් සම්මත වූ බව කථානායක ජනාධිපතිට දන්වා යැවීමය. අගෝස්තු 6 වැනිදා එය සිදුවුණු බව මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබිණ.
ඒ අනුව, මේ වන විටත් තෙන්නකෝන් මහතා ජනාධිපතිවරයා විසින් පොලිස්පතිධුරයෙන් ඉවත්කරනු ලැබ තිබෙනවා වන්නට පිළිවන. ඊළඟ පොලිස්පති ධුරයට ජනාධිපති නම්කරන නිලධාරියාගේ නම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට යොමුකර තිබෙන්නටත් පිළිවන.
මේ ලංකා ඉතිහාසයේ පළමුවැනි වරට, පොලිස්පතිවරයකු පාර්ලිමේන්තුව විසින් ඉවත් කරන ලද අවස්ථාවයි. එය සිදුකළේ, 2002 අංක 5 දරන නිලධරයන් ඉවත් කිරීමේ (කාර්ය පටිපාටිය) පනතේ 17 වන වගන්තිය අනුවය. එම පනත අනුව, නීතිපතිවරයා හා පොලිස්පතිවරයා පමණක් ධුරවලින් ඉවත් කළ හැකිය. පනත අනුව, පොලිස්පතිවරයාට තිබෙන චෝදනා මොනවාදැයි විස්තර කොට පාර්ලිමේන්තුවට මන්ත්‍රීවරුන්ගේ යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, කථානායක එය පිළිගෙන, එම චෝදනා විමර්ශනය කරන්නට කමිටුවක් පත්කළ යුතුය. ඒ අනුව ජාතික ජන බලවේගයේ මන්ත්‍රීවරුන් 115කගේ අත්සන් සහිත යෝජනාවක් 2025 මාර්තු 25දා, කථානායක ජගත් වික්‍රමරත්න වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදි.
ඉන්පසු දේශබන්දුගේ විමර්ශනය සම්බන්ධයෙන් පත්කළ කමිටුවේ සභාපති වුණේ, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු ප්‍රීති පද්මන් සූරසේනය. අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු නීල් ඉද්දවෙල සහ ජාතික පොලිස් කොමිසමේ සභාපති ලලිත් ඒකනායක සෙසු සාමාජිකයෝ වූහ.
කමිටුවේ වාර්තාව ලබාදුන් පසු සූරසේන විනිසුරුවරයා අගවිනිසුරුධුරයට නම් කර ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව වෙත යවන ලද්දේ ජනාධිපතිවරයා විසිනි. දැන් ඔහු රටේ අගවිනිසුරුය.
එම පරීක්ෂණ කමිටුව දේශබන්දු තෙන්නකෝන් වරදකරු කර තිබුණේ ඒකමතිකවය. විෂමාචාරය සහ ධුරයේ බලතල අනිසි ලෙස භාවිත කිරීම ඇතුළු චෝදනා 23ක් දේශබන්දුට විරුද්ධව එල්ල කර තිබිණි. එම චෝදනාවලින් වැඩිම ප්‍රමාණයක්, 2023 දෙසැම්බර් 31 වැනිදා රාත්‍රියේ වැලිගම ඩබ්ලිව්15 හෝටලයට වෙඩිතැබීම සඳහා පොලිස් නිලධාරීන් යැව්වේය කියන කතාව මත ගොඩනැගුණු ඒවාය.
ඒ හැරෙන්නට තෙන්නකෝන්ගේ සමස්ත පොලිස් භාවිතය තුළ සිදුවුණු විෂමාචාර ක්‍රියා ගැන සඳහනක් චෝදනා අතර නොවිණි. එම තත්වය පිළිගත හැක්කේ, අනෙක් චෝදනා ඔප්පු කරන්නට ගියා නම්, දීර්ඝ කාලයක් කමිටුව පවත්වන්නට සිදුවීමත්, විමර්ශනය සංකීර්ණ වීමට ඉඩ තිබීමත් නිසාය. පහසුවෙන් කරුණු ඉදිරිපත් කළ හැකි චෝදනා, ඒ අනුව ආණ්ඩුව සලකා බලන්නට ඇත.
හිටපු අගවිනිසුරු මුර්දු ප්‍රනාන්දු විශ්‍රාම යාමෙන් පසුව, අගවිනිසුරු ධුරයට පත්වීමට වඩාත්ම සුදුසුකම් ලබා සිටි සූරසේන මහතාට, දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ චෝදනා පිළිබඳ විමර්ශන කමිටුවේ සභාපති තනතුර ලබානොදුන්නා නම් හොඳය. ඒ වගේම විනිසුරු සූරසේන මහතා එම වගකීම භාර නොගත්තා නම් තවත් හොඳය. නමුත් එය සිදු නොවීය.
දේශබන්දු තෙන්නකෝන්, වැඩබලන පොලිස්පති තනතුරට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ නම් කළේ 2023 නොවැම්බර් 29 වැනිදාය.
වැඩබලන පොලිස්පති තනතුරේ සිට පොලිස්පති තනතුර දක්වා ගොස්, පසුව එම තනතුරේ රාජකාරි කිරීමට බැරිවන පරිදි අධිකරණ තහනමකට මුහුණදී, ඉන්පසු පාර්ලිමේන්තු කමිටුවක් හමුවේ චෝදනා විභාගයකටද මුහුණදී, අවසානයේ පාර්ලිමේන්තු යෝජනා සම්මතයක් නිසා පොලිස්පති තනතුරෙන් ඉවත් වන්නට සිදුවුණු දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ මේ අපකීර්තිමත් චාරිකාව පුරාම ඔහු සමග සිටි ප්‍රධානියා හිටපු ඇමති ටිරාන් අලස්ය. තකට තක ලෙස ටිරාන් අලස් සිටියේ නැතිනම්, සමහර විට දේශබන්දුට මෙවැනි ඛේදවාචකයකට මුහුණ දෙන්නට සිදු නොවන්නටද ඉඩ තිබිණ.
පුදුමයකට මෙන් දේශබන්දු ඉවත් කිරීම පිළිබඳ යෝජනාව අගෝස්තු 5 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේදී විවාද වන විට, ආණ්ඩුවේ කිසිම ඇමතිවරයකු, මන්ත්‍රීවරයකු ටිරාන් අලස්ගේ නම සඳහන් කරනු දකින්නට නොලැබිණි.
දේශබන්දු තෙන්නකෝන් පොලිස්පති කරවන්නට වුවමනා වුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ ආණ්ඩුවේ මහජන ආරක්ෂාව බාර ඇමති හැටියට ටිරාන් අලස්ටය.
හිටපු පොලිස්පති සීඩී වික්‍රමරත්නගේ විශ්‍රාම වයස එළඹුණු විට, දේශබන්දු තෙන්නකෝන් පොලිස්පති ධුරයට පත්කරන ලෙස ජනාධිපති වික්‍රමසිංහට බලපෑම් කළේ ටිරාන් අලස්ය. ඒ වන විට දේශබන්දු සතියකට දවස් දෙක තුනක් කොළඹ හත රොස්මීඩ් පෙදෙසේ ටිරාන් අලස්ගේ කන්තෝරුවට යන එන මිත්‍රයකු වී සිටියේය.
එහෙත් මුල් අවස්ථාවේදී වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා අලස්ගේ ඉල්ලීමට කැමති වුණේ නැත. තෙන්නකෝන් පොලිසිය තුළ හොඳ නමක් නැතිව සිටීම ඊට හේතුව වන්නට ඇත. මේ නිසා ජනාධිපතිවරයා කළේ, සීඩී වික්‍රමරත්නට මාස 3ක සේවා දිගුවක් ලබාදීමයි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව එම සේවා දිගුව අනුමත කළේය.
ඒ මාස තුනට පසුව, වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා කළේ නැවතත් සීඩී වික්‍රමරත්නට සේවා දිගුවක් දෙන්නට උත්සාහ කිරීමයි. එහෙත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව ඊට විරෝධය දක්වා කීවේ, අලුත් නමක් පොලිස්පති හැටියට යෝජනා කරන ලෙසයි. ඒ අනුව, 2023 නොවැම්බර් මාසයේදී වැඩ බලන පොලිස්පති (පොලිස්පති නොවේ) හැටියට දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ නම ජනාධිපතිවරයා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට යැවීය. ඒ බලවත් ලෙස බලපෑම් කළ ඇමති ටිරාන් අලස්ට අවනත වීමෙනි.
ව්‍යවස්ථා සභාවේ, එවකට සිටි ආණ්ඩු පක්‍ෂයේ නියෝජිත පිරිස, එනම් අගමැති දිනේෂ් ගුණවර්ධන, නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, සාගර කාරියවසම් මේ නම අනුමත කළෝය. විරුද්ධ පක්‍ෂයේ අය නම අනුමත නොකළ අතර, සමහරු නිශ්ශබ්දව සිටියහ. ප්‍රතිඵලය වුණේ වැඩි ඡන්දයෙන් තෙන්නකෝන්ගේ නම අනුමත වීමය. පත්වීම දුන්නේ මාස තුනකට වැඩ බලන්නටය.
වැඩ බලන පොලිස්පති දේශබන්දු හා ටිරාන් අලස් රටේ මත්ද්‍රව්‍ය පාලනයට, සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන් මර්දනයට පමණක් නොව, බස් රථවල කාන්තාවන්ට සිදුවන ලිංගික අපයෝජනයන්ට විරුද්ධවද මහා ක්‍රියාන්විතයක් ඇරඹුවෝය. එය දිනපතා විවිධ ප්‍රදර්ශනාත්මක අංග ඇතුළත් මහා සංදර්ශනයක් විය. නම ‘යුක්තිය මෙහෙයුම’ය. වැබ පොලිස්පතිත්, ඇමතිත් රට වටා යමින් පොලිස් ප්‍රජාසේවා නිලධාරීන් අමතන ව්‍යාජයෙන් තමන්ගේ නම් උත්කර්ෂයට නැංවෙන වැඩපිළිවෙළක් දියත් කළෝය. දෙදෙනාටම අනාගත දේශපාලන වශයෙන් වාසි අත්වන අන්දමට එය සිදුකෙරෙන බව බැලු බැල්මට පෙනෙන්නට තිබිණ. එහෙත් මුදල් වැයකෙරුණේ පොලිසියේ අරමුදල්වලිනි.
යුක්තිය මෙහෙයුම මුළුමනින්ම මහජනතාව පීඩාවට පත්කරන සංදර්ශනයකි. පොලිසිය මාධ්‍ය පිරිවරාගෙන, පොලිස් සුනඛයන් ගෙන ගෙවල්වලට කඩාවදිති. ඒවායේ පුටු යට, මෙට්ට යට, කුස්සියේ ගෑස් සිලින්ඩරය යට, බුදු පහන යට මත්ද්‍රව්‍ය ඇත්දැයි පරීක්ෂා කරති. ගෙදරට අඳින ඇඳුම් පිටින්ම කාන්තාවෝ ටෙලිවිෂන්වල ප්‍රවෘත්ති මගින් ප්‍රදර්ශනය කෙරෙති. මත්ද්‍රව්‍ය පාවිච්චි කරන පහල මට්ටමේ තරුණයන් අල්ලා කුඩු පැකට් ඔවුන්ගේ සාක්කුවට දමා අද දවසේ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කාරයන් මෙපමණ ඇල්ලුවායැයි පෙන්වමින් සංඛ්‍යා ඉදිරිපත් කරති.
ඒ අතර, සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන් මර්දනයට යොදාගත්තේ ආයුධ පෙන්වන්නට ගොස් ඝාතනය කිරීමේ පරණ ක්‍රමයයි. එක දිගට සැකකරුවෝ මෙලෙස ඝාතනය කරන ලදහ. පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක පරණ තිරනාටකය නැවත නැවත කියෙව්වේය. මේ පොලිස් ඝාතන ගැන ප්‍රශ්න කරන්නවුන් ටිරාන් අලස් හැඳින්වූයේ දේශද්‍රෝහීන් ලෙසය. ඒ අනුව ඔහුට නීතිඥවරුන්ද දේශද්‍රෝහීන් විය. ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමයද දේශද්‍රෝහී සංගමයක් විය.
තෙන්නකෝනගේ වැඩ බලන කාලය අවසන් වන්නට නියමිතව තිබුණේ 2024 පෙබරවාරි 29 වැනිදාය. ඒ අතර, 2023 දෙසැම්බර් 14 වැනිදා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඓතිහාසික තීන්දුවක් දුන්නේය.
මිරිහාන පොලිසියේ සැකකරුවකු ලෙස රඳවා සිටි පුද්ගලයකු නිරුවත් කොට, ඔහුගේ ලිංගේන්ද්‍රියේ සිද්ධාලේප ගල්වන්නට නියම කර, ත්‍රීවිලරයක පටියකින් ඔහුට පහර දුන්නේයැයි කියන චෝදනා යටතේ, දේශබන්දු තෙන්නකෝන් මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇතැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය එම තීන්දුවෙන් ප්‍රකාශ කළේය.
ඒ අනුව, දේශබන්දුට රුපියල් ලක්‍ෂ පහක වන්දියක් ගෙවන ලෙස නියම කළ එස් තුරෙයිරාජා, කුමුදිනි වික්‍රමසිංහ හා ප්‍රියන්ත ප්‍රනාන්දු විනිසුරුවරු, ඔහු සම්බන්ධයෙන් පියවර ගන්නා ලෙස ජාතික පොලිස් කොමිසමටද, අනෙකුත් රාජ්‍ය බලධාරීන්ටද නියම කළෝය.
එම නඩුවේ, එනම් අංක 107/2011 නඩුවේ තීන්දුවේ උපුටා දක්වා ඇති පරිදි, දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ වධක හැසිරීම ගැන පෙත්සම්කරු දිවුරුම් පෙත්සමෙන් කියන්නේ මෙසේය.
‘..නැවතත් අර බිල්ඩිමට රැගෙන ගිහින් මාංචු දාලා මේසවල් යට වාඩිකර තැබුවා. එදා දවසේ අපට කන්න බොන්න කිසිම දෙයක් දුන්නේ නැහැ. පැනඩෝල් පෙත්ත ගානේ විතරක් දුන්නා. එදා රෑත් අපි මේස යටට වෙලා හිටියා. එසේ සිටින විට උසස් නිලධාරියෙකු අපි සිටි තැනට ආවා. ඔහු එම නිලධාරීන්ගෙන් මොවුන් කව්ද කියා විමසා සිටියා. එවිට එම නිලධාරීන් කිව්වා, ‘සර් මේ අර සාජන් මේජර්ගේ කේස් එකේ එවුන්. මෙතන හරක් හොරෙකුත් ඉන්නවා’ කියලා.
එවිට එම නිලධාරියා අපිව නිරුවත් කොට එකා පිටුපස එකා තියා ත්‍රීවීල් රබර් පටියකින් අපි හතරදෙනාටම ඇඟ පුරාවටම පහරදුන්නා. එසේ පහරදෙන ගමන් සිද්ධාලේප අපේ ලිංගේන්ද්‍රියවල ගාගන්නා ලෙස අණ කළා. අපි අපහසුවෙන් ගාගත්තා. පසුව ඔහු නැවත නැවතත් පහර දුන්නා. දැවිල්ලත් සමග වේදනාවෙන් සිටින විට ඔහුට දුරකථන ඇමතුමක් ආවා. ඔහු කිව්වා මුන්ට ඇඳගන්න දෙන්න එපා. පැය 2ක් විතර මෙහෙම තියන්න. මම ආයෙත් එනවා කියා ඔහු ගියා… එම නිලධාරියා පොලිස් අධිකාරි දේශබන්දු තෙන්නකෝන් බව පසුව මම දැනගත් බවත් ප්‍රකාශ කර සිටිමි.’
යුක්තිය මෙහෙයුම ජයට පැවැත්විණි. ඇමතිත්ත වැබ පොලිසස්පතිත් රට වටා යමින් රටේ නීතියේ පාලනය වනසන යුක්තියට විරුද්ධ වන පාර්ශ්වයන්ට තර්ජනය කරමින් සිටියෝය.
දෙසැම්බර් 16 වැනිදා අම්බලන්ගොඩ පැවැති ප්‍රජා පොලිස් නිලධාරීන් හා මහජනතාව රැස්වූ රැස්වීමකදී මහජන ආරක්ෂක ඇමති ටිරාන් අලස් මෙසේ කීවේය.
‘..කුඩු විකුණන අයටත් මට පණිවිඩයක් දෙන්න තියෙනවා. කරුණාකරලා මේ දේ නවත්තන්න. අද ඉඳලා කුඩු විකුණන එක්කෙනෙක් හරි අහුවුණොත් මම නං කියලා තියෙන්නේ ඉතුරු කරන්න එපා කියලා. පාතාලේ අයට මට දෙන්න තියෙනවා පණිවිඩයක්. ලොකු චණ්ඩි අන්තිමේට මැරෙනවා. මැරෙන්නෙත් කොහොමද, එක්කෝ පොලිසියෙන් මැරුම් කනවා. එක්කෝ විරුද්ධවාදීන්ගෙන් මැරුම් කනවා. මේ පාතාලේ නායකයන් දන්න කවුරුහරි ඉන්නවනං තේරුම් කරලා දෙන්න, තමුසෙල මොනව කෙරුවත් අන්තිමට තමුසෙලාට මෙච්චරයි වෙන්නේ.. මම දෙන පණිවිඩය තමයි ඒක නැවැත්තුවේ නැත්තං අපි ඒගොල්ලන්ව හොයාගෙන එනවා. හොයාගෙන ඇවිල්ලා වෙඩි හුවමාරු වෙනවා. ඒගොල්ලන් මැරෙනවා. ඒක නවත්තන්න බෑ. එහෙනං මැරුම් කනවට වඩා හොඳ නැද්ද මේ වැඩේ නවත්තලා තමංගෙ ළමයි පවුල අයත් එක්ක ඉන්න එක.’
එදිනම මාතරදී එවැනිම පිරිසක් අමතමින් කීවේ මෙසේය.
‘රහසක් නෙවෙයි හිටපු පොලිස්පතිතුමා යනකොට මාධ්‍යවල ගියා මම තමයි මේ දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ව පොලිස්පති කරන්න හදන්නේ කියලා. ඔව්. මං ඒක කෙරුවා. ඒ මොකෝ අපට ඕනකම තිබුණා රටේ ප්‍රශ්න විසඳන්න. මං හිතුවා ඒක මෙතුමා එක්ක කරන්න පුළුවන් කියලා. නැතුව දේශබන්දු තෙන්නකෝන් පොලිස්පති කරලා මං ගෙදර ගෙනියන්න නෙවෙයිනේ. ඒකටත් සමහර ආගමික නායකයන්, හුඟාක් නීතිඥවරු විරුද්ධයි. දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ව පොලිස්පති කරන්න මම කියන වෙලාවේ ඒකට විරුද්ධ වෙච්ච නීතිඥවරු තමයි පස්සේ බලනකොට මිලියන බිලියන ගණන්වලින් සල්ලි අරගෙන මේ කුඩු ජාලයේ ඉන්න ඔක්කොටම පෙනී හිටින්නේ. සමාජ මාධ්‍ය ජාලාවල ප්‍රෙස් කොන්ෆරන්ස් තියන ඔය ලොකු ලෝයර්ස්ලා ඉන්නේ, ඒ ලෝයර්ස්ලා තමයි ඇපිල් කෝට් එකේ කොටුවේ උසාවියේ පෙනී ඉන්නේ කුඩුකාරයො වෙනුවෙන්.’
යුක්තිය ගැන ටිරාන් අලස්ගේ වහසිබස් එසේ විය.
2024 අප්‍රේල් 27 වැනිදා පැවැති ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමයේ විධායක සභා රැස්වීමේදී, මහජන ආරක්ෂක ඇමති ටිරාන් අලස්, එම ඇමති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය යුතුයැයි යෝජනාවක් ඒකමතිකව සම්මත කර ගන්නා ලදි. ඔහු ඉල්ලා අස්වෙන්නේ නැතිනම්, ජනාධිපතිවරයා ඔහු එම තනතුරෙන් ඉවත් කළ යුතුයැයි ජනාධිපතිවරයාගෙන් ඉල්ලා සිටීමටද නීතිඥ සංගමයේ විධායක සභාව ඒකමතිකව තීරණය කළේය. ඊට පසු එම තීරණය සම්බන්ධ මාධ්‍ය ප්‍රකාශයක් සංගමය විසින් මාධ්‍ය වෙත නිකුත් කරන ලදි.
ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය මේ තීරණය ගත්තේ අප්‍රේල් 25 වැනිදා කළුතර කටුකුරුන්ද විශේෂ කාර්ය බළකායේ ක්ෂණික විහිදුම් යතුරුපැදි පාඨමාලාව හැදෑරූ පොලිස් නිලධාරීන්ගේ විසිරයෑමේ උත්සවයේදී ඇමති ටිරාන් අලස් කළ භයානක ප්‍රකාශයකට දැඩි සේ විරෝධය පාන්නටය. ඇමතිවරයා එම විසිරයාමේ උත්සවයේදී කතාකරමින් මෙසේ කීවේය. ‘අපරාධකරුවන් මේ රටින් තුරන් කිරීම පවක් නොවෙයි. අතේ තිබෙන වෙපන් එක පාවිච්චි කරන්න බය වෙන්න එපා.’
‘මම අමාත්‍යාංශය භාර ගන්නකොට ඔබ සියලු දෙනාම දන්නවා ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය වැටිලා තිබුණු තත්ත්වය. අරගලය කාලෙ පොලිස් නිලධාරීන්ට මුහුණ දෙන්න සිදුවී තිබුණු දේවල්. අපි රූපවාහිනියේ දැක්කා. මගේ වගකීම තිබුණේ ඒ වෙලාවේ ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය නඟා සිටුවන්න. මම ඒ වෙලාවේ විශ්වාස කෙරුවා ඔබලා වෙනුවෙන් අපි කෙළින් පෙනී සිටිනවා නම් ඔබ සියලු දෙනාට විශාල වැඩ කොටසක් මේ රටේ කරන්න පුළුවන් කියලා. ඉතින් මම ඒ වෙලාවේ තීරණය කළේ මගේ පැත්තෙන් කළ යුතු දේ ශ්‍රී ලංකා පොලිසියට කරනවා කියලා. දෙන්න තිබෙන දේවල් දෙන්න. අපි එකපාරක් බටා වැඩි කෙරුවා. ආහාර හා නවාතැන් දීමනාවක් දුන්නා. වාහන දුන්නා.
ඒ සියලු දේ දෙනකොට මට විශ්වාසයක් තිබුණා ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය දැන් තිබෙන තත්ත්වයට නඟා සිටුවන්න පුළුවන් වෙයි කියලා. යුක්තිය මෙහෙයුම පටන් ගන්න හේතුව අපේ රට කුඩුවලින් හා පාතාලයෙන් බේරගන්න. අපේ දරු පරපුර බේරගන්න. යුක්තිය මෙහෙයුම පටන් ගන්න කලින් අපි මේක අධ්‍යයනය කළා. වැඩ බලන පොලිස්පති පොලිස්පති කරන්න යම් වෙහෙසක් ගන්න සිදුවුණා. මා දැනගෙන සිටියා එතුමාට කරන්න පුළුවන් මොකක්ද කියලා. ඒ අනුව අපි මෙහෙයුම පටන් ගත්තා.
අපි ඔබලා වෙනුවෙන් හරි දේට පෙනී සිටිනවා. මම මෙතැන වැඩිය කතා කරන්න ඕනෑ නැහැ. මෙතැන ඉන්න අය මොකක්ද කරන්න ඕනෑ කියා දන්නවා. ඔබ සැම දන්නවා මේ මෝටර් සයිකල් කණ්ඩායමේ අවශ්‍යතාව මොකක්ද කියලා. මේ කණ්ඩායම මදි වුණොත් තව පොලිස් යතුරුපැදි කණ්ඩායමක් පිහිටුවනවා. අපට ඉලක්කයක් තිබෙනවා. ඒ ඉලක්කය මොකක්ද කියා සියලු පොලිස් නිලධාරීන් දන්නවා. මට අවශ්‍ය ඒ ඉලක්කයට යන්න පමණයි. ඔබලා සියලු දෙනාටම පඩි වැඩි කිරීම් ඇතුළු හැමදෙයක්ම කළා. මම ඔබගෙන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ ඉලක්කයට යෑම පමණයි.
මං අද මේ මෝටර් සයිකල් කණ්ඩායමේ සියලු දෙනාගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ කරුණා කරලා බය නැතිව අපට යා යුතු ඉලක්කයට යන්න. ඕනෑම හදිස්සි වෙලාවක තමන් අතේ තිබෙන වෙපන් එක පාවිච්චි කරන්න වෙනවා නම් හරිදේට පාවිච්චි කරන්න. අපි ඔබලා වෙනුවෙන් හරි දේට පෙනී සිටිනවා. ඒ වගේම වැරදි දේවල් කරන අයට විරුද්ධව තදින් ක්‍රියාත්මක වෙනවා.’
ඇමතිවරයාගේ මේ ප්‍රකාශය, නීතියේ පාලනයට දැඩි ලෙස එරෙහිව යන්නක් බව ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය සිය නිවේදනයෙන් කීවේය. නිවේදනයෙහි අත්සන් කළ නීතිඥ සංගමයේ සභාපති ජනාධිපති නීතිඥ කෞශල්‍ය නවරත්න හා ලේකම් චරිත් ගල්හේන කියන්නේ, අමාත්‍යවරයා විසින් කරන ලද මිනීමැරුම්, මත්ද්‍රව්‍ය අලෙවිය සහ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්වලට සම්බන්ධ අය තුරන් කිරීම ‘පාපයක් නොවේ’ යන ප්‍රකාශය තරයේ හෙළා දකින බවයි.
මව්බිම සහ සිලෝන් ටුඩේ යන ටිරාන් අලස් මහතාගේ පුවත්පත් දෙකේම, ආණ්ඩුවේ පුවත්පතකවත් පළවූයේ නැති මුල් පිටුවේ ප්‍රධාන ප්‍රවෘත්ති දෙකක්, පෙබරවාරි 20 වැනිදා පළකර තිබුණි. එහි කියන්නේ, යුක්තිය මෙහෙයුම නොනවත්වා පවත්වාගෙන යාම නිසා, ඇමති ටිරාන් අලස්ටත්, වැඩ බලන පොලිස්පතිටත් ජීවිත තර්ජන ඇතිවී තිබෙන බවයි. එම ප්‍රවෘත්තිවල තිබුණු එක අනුශීර්ෂයක් වැදගත් කතාවක් කියයි. එය නම් ‘වැඩබලන පොලිස්පති ඉවත් කිරීමටත් බලපෑම්’ යන්නයි.
ඊට පෙර පෙබරවාරි 29 වැනිදා වන විට, මාස තුනකට පමණක් පත්කරන ලද වැඩබලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ ‘වැඩ බලන කාලය’ අහවර වෙයි. එවිට අලුත් පොලිස්පතිවරයකු පත්කරන්නට සිදුවෙයි. ටිරාන් අලස් පෙන්වන්නට හැදුවේ, වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා පොලිස්පතිකමෙන් ඉවත් කරන්නට මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කාරයන්ගේ බලපෑමක් තිබෙන බවටයි. නැවත වරක් පත්නොකළොත්, මාසය අන්තිමේදී වැඩබලන පොලිස්පති තනතුරෙන් දේශබන්දු ඉවත් වෙයි.
යුක්තිය අයුක්තිය දන්නා කවුරුත් සිතුවේ, පෙබරවාරි 29න් පසු, දේශබන්දුගේ ධුරකාලය ජනාධිපතිවරයා අවසන් කරනු ඇත කියාය. වධහිංසාව සම්බන්ධයෙන් වරදකරුවකු කරන ලදුව රුපියල් ලක්‍ෂ පහක වන්දියක් ගෙවන්නට නියම වුණු පුද්ගලයකු රටේ පොලිස්පති හැටියට නම් කරන්නේ කොහොමද? ජනාධිපති ටිරාන් අලස්ගේ බලපෑමට තවදුරටත් යටත්වී, පොලිස්පති හැටියට ඔහුගේ නම යෝජනා කරනු ඇත්ද? ජනාධිපති යෝජනා කළත්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව එවැනි අයිතිවාසිකම් කළකළ අයකු පොලිස්පති තනතුරට පත්කිරීම අනුමත කරාවිද?
එහෙත්, ජනාධිපති තෙන්නකෝන්ගේ නම පොලිස්පති ලෙස ව්‍යවස්ථා සභාවට යැවීය. ව්‍යවස්ථා සභාවේ සිදුවුණේ කුමක්ද?
දේශබන්දු පිළිබඳ ජනාධිපතිගේ නාමයෝජනාව, 2024 පෙබරවාරි 26 වැනිදා පැවැති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභා රැස්වීම වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදි. රැස්වීමට සාමාජිකයෝ නව දෙනෙක් සහභාගි වූහ. ඒ, සභාපති මහින්ද යාපා අබේවර්ධන, අගමැති දිනේෂ් ගුණවර්ධන, විපක්ෂ නායක සජිත් ප්‍රේමදාස, ඇමති නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී කබීර් හෂීම් සහ සාගර කාරියවසම් මෙන්ම සිවිල් සමාජය නියෝජනය කරමින් සභාව තුළ සිටින විශේෂඥ වෛද්‍ය අනුලා විජේසුන්දර, ආචාර්ය ප්‍රතාප් රාමනුජන් හා ආචාර්ය දිනේෂා සමරරත්නය.
සභාවේ සභාපති කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධනය. අනෙකුත් සාමාජිකයන් වන්නේ, අගමැති දිනේෂ් ගුණවර්ධන, විපක්ෂ නායක සජිත් ප්‍රේමදාස, ඇමති නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී කබීර් හෂීම් සහ සාගර කාරියවසම් මෙන්ම සිවිල් සමාජය නියෝජනය කරමින් සභාව තුළ සිටින විශේෂඥ වෛද්‍ය අනුලා විජේසුන්දර, ආචාර්ය ප්‍රතාප් රාමනුජන් හා ආචාර්ය දිනේෂා සමරරත්නය.
දේශබන්දුගේ නාමයෝජනාවට හතර දෙනෙක් පක්‍ෂ වූහ. දිනේෂ් ගුණවර්ධන, නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, සාගර කාරියවසම් හා අනුලා විජේසුන්දරය. දෙදෙනෙක් විරුද්ධ වූහ. සජිත් ප්‍රේමදාස හා කබීර් හෂීම්ය. දෙදෙනෙක් ඡන්දය දීමෙන් වැළකුණහ. දිනේෂා සමරරත්න හා ප්‍රතාප් රාමනුජන්ය.
මෙවැනි බෙදීමක් ඇතිවිට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට කිසිම තීන්දුවක් ගත නොහැකිය. මන්ද යත්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් පරිදි, ව්‍යවස්ථා සභාව යම් කාරණයක් ගැන නාමයෝජනා කිරීමක් හෝ, නාමයෝජනාවක් පිළිගැනීමක් හෝ ප්‍රතික්‍ෂෙපයක් කළ යුත්තේ අනිවාර්යයෙන්ම එම තීරණයට සාමාජිකයන් ‘පස් දෙනකු’ එකඟ නම් පමණක් නිසාය. එනම්, සාමාජිකයන් පස් දෙනකු ඡන්දය නොදුන්නොත් කිසිම තීරණයක් ගත නොහැකිය. ඒ අනුව දේශබන්දුගේ නම සභාවෙන් අනුමත වුණේ නැත. එවිට කථානායක කළ යුතුව තිබුණේ දේශබන්දුගේ නම අනුමත නොවුණු බව ජනාධිපතිට දන්වා යැවීමය. එවිට ජනාධිපති වෙනත් නමක් එවිය යුතුය.
රැස්වීම අවසන් වූ පසුව, සාමාජිකයන් පිටව ගිය ඉක්බිති, කථානායකවරයා සිය ‘තීරක ඡන්දය’ දේශබන්දුගේ පැත්තට පාවිච්චි කර තිබේ. එවිට දේශබන්දුට පක්ෂව ඡන්ද 5කි. වැළකී සිටි ඡන්ද දෙක යෝජනාවට විපක්ෂ ඡන්ද ලෙස සකා, 4:4 බැගින් සමාන ඡන්ද දෙපැත්තටම තිබෙන නිසා, තමා තීරක ඡන්දය පාවිච්චි කළ බව කථානායක මහින්ද අබේවර්ධන, ජනාධිපතිවරයාටම ලියුමක් යවමින් පැවසිය.
එලෙස ලංකා ඉතිහාසයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවක තීරණයක් පිළිබඳ ලජ්ජාසහගතම අවස්ථාව එළැඹිණි.
අසරණ කථානායකවරයා, ජනාධිපතිට යැවූ ලියුමේ මෙසේ සඳහන් වෙයි.
‘2024 පෙබරවාරි මස 29 වැනි දින සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති ටීඑම්ඩබ්ලිව්ඩී තෙන්නකෝන් මහතා පොලිස්පති ධුරයට පත් කිරීම සඳහා උක්ත ලිපිය මගින් ඔබතුමන් (ජනාධිපති) විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද නිර්දේශය අද දින පැවති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභා රැස්වීමේදී සලකා බලන ලදී. එහි දී ඔබතුමන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද නිර්දේශය අනුමත කරමින් සාමාජිකයින් සිව් දෙනෙකුද, එම නිර්දේශය අනුමත නොකරමින් සමාජිකයින් දෙදෙනෙකු ද ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන ලද අතර අනෙකුත් සාමාජිකයින් දෙදෙනා ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමෙන් වැලකී සිටින ලදි.’
‘ඒ අනුව, ඔබතුමන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද නිර්දේශය අනුමත කිරීම හෝ අනුමත නොකිරීම ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 41 (ඉ) (4) ව්‍යවස්ථාවේ දක්වා ඇති පරිදි අවම සාමාජිකයන් පස් දෙනෙකු විසින් සනාථ නොකරන ලදි.’
‘කෙසේ වුවද, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 41 (ඉ) ව්‍යවස්ථාව අනුව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභා රැස්වීමකදී ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටීමක් සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිපාදන සලසා නොමැති බැවින් නීතිය ඉදිරියේ ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටීම විපක්ෂ වීමක් ලෙස සලකනු ලබන්නේ නම් හා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 41 (ඉ) (5) ව්‍යවස්ථාව අනුව උක්ත ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් සම සමව ඡන්දය ලැබුණා සේ සලකන්නේ නම් සභාපතිවරයා වශයෙන් මාගේ තීරක ඡන්දය ද පක්ෂව ලබාදෙන බව කාරුණිකව දන්වමි.’
මෙලෙස පොලිස්පති ධුරයට බැලු බැල්මට පෙනෙන නීති විරෝධී ආකාරයෙන් දේශබන්දු පත්කිරීමට එරෙහිව පාර්ශ්ව 9ක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියට ගියෝය.
යසන්ත කෝදාගොඩ, මහින්ද සමයවර්ධන හා අචල වෙංගප්පුලි යන විනිසුරුවරුන්ගෙන් සැදුණු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මඬුල්ල, 2024 ජුලි 24 වැනිදා, පෙත්සම් අසා නිමවන තුරු, පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් එම තනතුරේ රාජකාරි කිරීම වළක්වාලමින් අතුරු තහනම් නියෝගයක් නිකුත් කළේය. ඒ අනුව, පොලිස්පතිධුරයේ කටයුතු කිරීම, බලතල ක්‍රියාවේ යෙදවීම, රාජකාරි ඉටුකිරීම යනාදි සියලුම දේ ඔහුට තහනම් කරන ලදි. ඉදිරිපත් කරන ලද මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් 9 විභාග කිරීමටද තීරණය කළේය. පෙත්සම් පිළිබඳ විභාගය මේ වසරේ නොවැම්බරයට නියමිතව තිබේ.
දැන් දේශබන්දුට සිදුවී ඇති දේ සියල්ලෝම දනිති. එහෙත්, ඔහුට මේ ඉරණම පිළිගන්නට සිදුවී ඇත්තේ ඔහුගේ අපාය සහාය ප්‍රධානියා සුවසේ සනීපයෙන් සිටිද්දීය. දේශපාලකයන්ට වුවමනා පරිදි තම ආත්මය පාවාදෙමින් වැඩ කරන පොලිස් නිලධාරීන්ටද, තමන්ගේ බලයෙන් හිස උදුම්මවාගෙන ඕනෑම අපරාධයක් පොලිස් නිල ඇඳුමට මුවා වී කළ හැකියැයි සිතන පොලිස් නිලධාරීන්ටද, දේශබන්දු ආ මාවත පාඩම් රැසක් කියා දෙන්නේය. ඉන් එකක් වන්නේ, තමන්ට තනියෙන් සියලු දුර්විපාකවලට මුහුණ දෙන්නට සිදුවන දවසක් හැමෝටම එන බවයි.
