එකිනෙකට වෙනස් පාරවල් දෙකකින්, එකිනෙකට වෙනස් පරම්පරා දෙකක, එකම අරමුණක් හඹායන චරිත දෙකක් පමණක් ඉන්නා my red comrade මෙතෙක් ලාංකීය සිනමාවට විෂය නොවුණ නවමු සිනමා අත්දැකීමකි. මෙය සුදත් මහදිවුල්වැවගේ නවතම සිනමා නිර්මාණයයි. එහි විශේෂත්වය වන්නේ අවම සම්පත් භාවිතයකින්, චරිත දෙකක් පමණක් යොදා ගනිමින් එකම පසුතලයක, දින හතරක් ඇතුළත වෙනස් ආකෘතියකට නිමවූ සිනමා කෘතියක් වීමයි. තරින්දි ප්‍රනාන්දු සහ ආසිරි ඇල්ලගේ මෙහි රංගනයෙන් දායක වන අතර කැමරාකරණය රුවන් කොස්තා, සංස්කරණය අජිත් රාමනායක සහ සංගීතය නදීක ගුරුගේ විසිනි. my red comrade චිත්‍රපටය මැයි 03 දා සිට දිවයිනපුරා සිනමා ශාලාවල ප්‍රදර්ශනය වීමට නියමිතව ඇත.
‘සුදු කළු අළු’ චිත්‍රපටය කරලා ඊළඟ චිත්‍රපටය කරන්න අවුරුදු 19ක් බලාගෙන ඉන්න වුණේ ඇයි කියන ප්‍රශ්නයෙන්ම අපි මේ සාකච්ඡාව ආරම්භ කරමු.
මේ අවුරුදු 19ම ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාල හතක සිනමාව සම්බන්ධව විවිධ විෂයන් උගන්නපු එක තමයි මම කළේ. විශ්වවිද්‍යාල තුළ කළ ඉගැන්වීම්වල සමහර තැන්වල ප්‍රතිඵල නැහැ කියලා මට පෙනෙන්න ගත්තා. සිනමා පාසලක පරමාර්ථය අනාගත සිනමාව වෙනුවෙන් වුණාට විශ්වවිද්‍යාල තුළ කරන ඉගැන්වීම්වල පරමාර්ථය අනාගත සිනමාව වෙනුවෙන් නොවන බව තේරුම් ගිය මොහොතක මම තවදුරටත් උගන්වන්න යන්නේ නැහැ කියන තීරණය අරගෙන නැවත මම සිනමාවට එන්න හිතුවා. ඒ අවුරුදු 19 තුළ අලුත් පරම්පරාවේ අය හිතන විදිය කොහොමද වැඩ කරන විදිය කොහොමද කියන එක ගැන මට අධ්‍යයනයක් ලැබුණා. ඒත් නැවත සිනමාවට ආරම්භයක් ගන්න මට අර්ථපතියෙක් සොයාගැනීමට නොහැකි වුණා. අර්ථපතියෝ සොයාගෙන යද්දී මට ආව චෝදනාවක් තමයි, අවුරුදු ගණනාවකින් මම වැඩ කරලා නැහැ, සිනමාව ගැන අප්ඩේට් වෙලා තියෙනවාද? කියන ප්‍රශ්නය. අන්න එතකොට තමයි මට ඕනෑ කළේ මිනිමලිස්ටික් කියන කන්සෙප්ට් එක ඇතුළේ කොහොමද අවම සම්පත් සහිතව ඉතා බල සම්පන්නව ප්‍රකාශනයක් එළියට දාන්නේ කියන එක. මම දැනගෙන හිටියා අපේ තියෙන මහ සිනමාවේ විදියටම දේවල් කරන්න බැරි මොහොතකුත් එන බව. ඒ මොහොතේ දී මම කියන්න ඕනෑ දේ සිල්ලර කරගන්නේ නැතුව ප්‍රකාශ කිරීම ගැන මට උපකල්පනයක් තිබුණා.
අවම සම්පත් භාවිතයෙන් සිනමා කෘතියේ ගුණාත්මකබවත් ආරක්ෂා කර ගනිමින් සිනමා කෘතිය යථාර්ථයක් කරගැනීමේ භාවිතාවක් ලංකාවේ නම් නැති තරම්. නමුත් my red comrade, කරන්නේ එකම ලොකේෂන් එකක, චරිත දෙකක් පමණක් යොදා ගනිමින් දින හතරකින්.
ප්‍රේක්ෂකයෝ හැමදාම ඉන්නේ අලුත් දෙයක් බලන්න. හැබැයි ප්‍රේක්ෂකයා ළඟට සිනමාව යන්න කලින් තව කඩුලු කිහිපයක් අධ්‍යක්ෂවරයාට පනින්න වෙනවා. සිනමාව බෙදාහරින්නන්ගේ ව්‍යාපෘතිවලින් එහාට ගිහිල්ලා, එක් බෙදාහරින්නෙක් සමග එකඟ විය යුතුයි. මේ මොහොතේ ලංකාවේ දෘශ්‍යමාන තලයේ නැති වුණත්, අදෘශ්‍යමාන තලයේ කැරකෙන යමක් තියෙනවා. ගැඹුරක් සහිත චිත්‍රපට යනු මිනිස්සු එක්ක ගනුදෙනු කරන්නේ නැති චිත්‍රපටය කියන සාකච්ඡාව යටිතලයේ බොහොම අප්‍රකාශිතව නමුත් බොහොම බලසම්පන්න විදියට සිද්ධවෙනවා. ඔවුන් ගාව තියෙනවා දුවන චිත්‍රපට වර්ගයක්. ඔවුන් කල් ඇතිවම හිතනවා මේවා තමයි දුවන්න ඕනෑ කියලා. ආදරය සම්බන්ධ චිත්‍රපට, ත්‍රාසය සම්බන්ධ චිත්‍රපට වැනි මාතෘකා වට්ටෝරුවකුත් ඔවුන් ළඟ තියෙනවා. හැබැයි ප්‍රේක්ෂකයාට එහෙම ප්‍රශ්නයක් නැහැ. නමුත් මේගොල්ලෝ හිතනවා ඔවුන්ට තියෙන බලාධිකාරියත් එක්ක ඔවුන් ගොඩ නගාගත්ත දේවල් අනුව තමයි දුවන චිත්‍රපටයක් තීරණය වෙන්නේ කියලා. මේ සියලුම අභියෝග භාරගෙන තමයි අපි වැඩේට බැස්සේ. වෙළඳ දැන්වීම් කරන එක මගේ එක් වෘත්තීය අවකාශයක්. මම පුරුදු පුහුණු කරලා තියෙන ඒ අභ්‍යාසය සහ පළපුරුද්ද මම 200%ක් මේ චිත්‍රපටය ප්‍රචාරණය සඳහා පාවිච්චි කරනවා. පෝස්ටරේ සිට කටවුට් එක දක්වා හැමදේකම හැඩහුරුකම සාමාන්‍යයෙන් අපි දකින චිත්‍රපටයකට වඩා වෙනස්.
මේ චිත්‍රපට අන්තර්ගතයේ වෙනම ගැඹුරක් තියෙනවා. අලුතෙන් චිත්‍රපට හදන්න ඉන්න, අර්ථපතියෝ හොයාගන්න බැහැ කියලා ඉන්න තරුණ පිරිස් මම හිතනවා මේ චිත්‍රපටයත් එක්ක සක්‍රිය ගනුදෙනුවක් කරයි කියලා. ඔවුන්ට මේක ආකර්ෂණීය ආකෘතියක්. දෙවැනි කාරණය තමයි මේ තුළ කතාකරන ගැඹුර අපේ පරම්පරාව හා අපිට කලින් පරම්පරාවේ අයට සෘජුවම වස්තු විෂයක් වෙන මතක පරාසයක් මුණගස්සනවා. මේ වගේ ගැඹුරු මාතෘකාවක් කොහොමද ආකෘතිමය ගැඹුරකුත් එක්ක ගොඩනැගුවේ කියන දේ තමයි මම හිතන්නේ අපි ජයගත්ත ලොකුම අභියෝගය. එකම ලොකේෂන් එකක්, චරිත දෙකක්, දින හතරකින් කළා කිව්වාම මට ඇහුණා සමහර අය කියනවා, එහෙනම් ඒක ලාභ වෙන්න ඇති, තිබ්බා ගැහුවා වගේ එකක් වෙන්න ඇති වගේ කතා. ඒ කතාවල සම්පූර්ණ විලෝමයක් තමයි මේ චිත්‍රපටය. මේ චිත්‍රපටය ඉතාම සූක්ෂ්මව, අපි ළඟ තිබුණ අවම බජට් එක කිසිම ආකාරයේ නාස්තිවීමක් නැතිව කළ නිර්මාණයක්.
මම අවුරුදු ගණනක් පුරාවට හම්බකර ගත්ත මිනිස් ශ්‍රමය මේ චිත්‍රපටයට එකතු කළා. ඔවුන් ආවේ ඔවුන්ගේ නියම ගණන්වලට නෙමෙයි. මේ චිත්‍රපටයේ වැඩ කළ හැම කෙනෙක්ම සිනමාවේ විශේෂඥයෝ. ඔවුන් මිලගණන් කතා කරන්නේ නැතිවම ඔවුන්ගේ උපරිමය ලබා දුන්නා. ඇත්ත මිල ගණන් බැලුවොත් මේ චිත්‍රපටය මීට වඩා මුදල් වැයවන මිල අධික චිත්‍රපටයක්. නමුත් මට එහෙම වුණේ නැහැ. ඒ නිසා මයි රෙඩ් කොම්රේඩ් ලාභෙට හදපු චිත්‍රපටයක් නෙමෙයි.
චිත්‍රපටයේ රතු කොම්රේඩ්වරයා, එහෙම නැතිනම් දේශපාලන ක්‍රියාධරයා 89 ඉඳන් වාමාංශික දේශපාලනයේ සිටින, රාජ්‍ය මර්දනයට මුහුණ දීලා, ඒ වෙනකනුත් අලුත් සමාජයක් වෙනුවෙන් වැඩ කරමින් ඉන්න පුද්ගලයෙක්. ලෑලි ගෙදර තියෙන පොත් රාක්කවලින් පෙන්නනවා ඔහුට හොඳ කියවීමකුත් තිබෙන බවක්. නමුත් ලෑලි ගෙදරට එන කාන්තාවත් එක්ක වෙන සංවාදයේදී දැනෙන්නේ ඔහුට තියලා තිබෙන ඒ දේශපාලන බර මුළුමනින්ම හේදිලා යන හැඟීමක්.
මේ පිටපත ඉතාමත් විද්‍යාත්මකව ලියවිච්ච පිටපතක්. පිටපත් ලිවීමේ ඉතාමත් දියුණුම සංකල්ප පාවිච්චි කරලා ලියපු පිටපතක්. ඒ නිසා තමයි පැය එකහමාරක් තිස්සේ මිනිස්සු දෙන්නෙක් රඟපාන දිහා අපට බලාගෙන ඉන්න පුළුවන්කම ලැබෙන්නේ. මේ චිත්‍රපටයේ පිරිමියා වධක කඳවුරු ගණනාවක් එක්ක, අතිශය අමිහිරි මතක කන්දරාවක් එක්ක, ජීවිත කැපකරපු මිතුරන් ගණනාවකගේ ජීවිතත් එක්ක එයා බලාපොරොත්තුවන සිහිනය වෙනුවෙන් වැඩ කරගෙන යනවා. එයා ඒ සිහිනය වෙනුවෙන් වැඩ කරන්නේ එයා දැනගත්ත ප්‍රමාණයට අනුව. හැබැයි ඔහුට වැස්ස මඟ හැරිලා තියෙනවා. ඒ වැස්ස කියන්නේ එළියේ වහින වැස්ස නෙමෙයි. එයාට ජීවිතයේ එක කොටසක් මඟහැරිලා තියෙනවා.
මම මම සමඟ, මම මම නොවන අනෙකා සමඟ සහ මම පරිසරය සමඟ කියන දම්වැලේ එක් පුරුකක් ගැලවුණොත් ඒක සම්පූර්ණ වෙන්නේ නැහැ. පරිසරය කියන කෑල්ල අයින් කළොත්, අපිට සම්පූර්ණ මනුස්සයා හමුවෙන්නේ නැහැ. මොහු ඉන්න ලෑලි ගෙදරට එන ඒ ගෑනු ළමයා ඒ දැනුම අරගෙන එන්නේ. එහි තිබෙන හරය ඇය වඩා දීප්තිමත්ව අරගෙන එනවා. ඇය පරණ අදහස ප්‍රශ්න කරනවා. ඇය ප්‍රශ්න කරන්නේ පරණ අදහස කුඩු කරන්න නෙමෙයි. පරණ එක කුඩු කරන්නේ අලුත් දෙයක් හොයාගන්න. පරණ අදහසත් එක්ක ඇයට වෛරයක් නැහැ. පරණ අදහස්වල අහුවෙන ප්‍රශ්න ටික තමයි ඇය ප්‍රශ්න කරන්නේ. වම පිළිබඳව ආදරයක් තියෙන මනුස්සයෙක් මේ චිත්‍රපටයට ආදරය කරන්න පටන් ගනීවි. වම වෙනස් වෙන්න ඕනෑ, වමේ තියෙන දේවල් ප්‍රශ්න කරන්න ඕනෑ, කුඩු වෙන්න ඕනෑ තැන් තියෙනවා නම් කුඩුවෙලා යන්න ඕනෑ. හැබැයි වමේ මුල් අදහස නිර්වචනය කරමින් වඩාත් හොඳ අර්ථකථනයකට එන්න නම්, අපිට මේ සක්‍රිය සාකච්ඡාව තිබිය යුතුයි. ඒ අදහසින් බැලුවොත් මේ චිත්‍රපටය වම සම්බන්ධව කෙරිච්ච ආදරණීය ප්‍රකාශනයක්.
ඔබ මේ චිත්‍රපටයෙන් ප්‍රබලව ප්‍රශ්න කරන්න උත්සාහ කරනවා වාමාංශික දේශපාලන භාවිතාව සහ වාමාංශිකයා එහෙමත් නැතිනම් චිත්‍රපටයේ විදියටම රෙඩ් කොම්රේඩ්ගේ සංස්කෘතික ජීවිතය ගැන. හැබැයි චිත්‍රපටයෙ ගොඩනගන ෆැන්ටසිය තුළ ප්‍රේක්ෂකයාව සිනමාත්මක ඉසව්වකට රැගෙන යාම පිළිබඳව චිත්‍රපටය නරඹපු අය අතර තිබෙන්නේ තිබෙන්නේ බෙදුණු අදහසක්.
චිත්‍රපටයක සරල රසවින්දනයක් කියන එකනේ දැන් තියෙන ජනප්‍රිය මතය. අපි චිත්‍රපටයක් බලන්න යන්නේ පොඩි ෆන් එකක් ගන්න. නමුත් මම චිත්‍රපටය නිර්වචනය කරගන්නේ ඊට සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් ආකාරයකට. ඒකෙන් අදහස් කරන්නේ සරල වින්දනය කියන එක මගේ ළඟ නෑ කියලා නෙමෙයි. වින්දනය කියන දේ තියෙනවා. හැබැයි මගේ කුඩය ඊට වඩා ලොකු කුඩයක්. මම කියන්නේ සිනමාව කියන්නේ වෙන මුකුත් නෙමෙයි ජීවිතයමයි කියලා. සිනමාවෙන් අපට මුණගස්සවන්නේ ජීවිතයමයි. ජීවිතය හැමවෙලේම සුන්දර නැහැ. හැමවෙලේම පොප්කෝන් කාලා ඉන්න බැහැ. හැමවෙලේම හිනාවෙලා ඉන්න බැහැ. හිනාවෙන්න පුළුවන් මොහොතක් එයි.
හැබැයි අපි ඒ මොහොතට එන්න අඬාවැටුණ මොහොතවල් ගොඩක් පහුකරගෙන එන්න වෙනවා. මෙන්න මේ ජීවිතයත් එක්ක කරන ගනුදෙනුව, ජීවිතය පරිවර්තනය කරන, මට වඩා වෙනස් කෙනෙක් මුණගැහෙන, මම තුළ පරිවර්තනයක් සිද්ධ වෙනවා කියන කාරණය තමයි මම චිත්‍රපටයකින් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ. අපි මේ රටේ දේශපාලනය අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ දැකලා තියෙනවා. එතනදි අපිට මඟහැරිච්ච කාරණාවක් තමයි සංස්කෘතික ජීවිතය. සංස්කෘතික මිනිහෙක් ගැන මේ මොහොතේ අඩු වැඩි වශයෙන් සාකච්ඡාවක් තියෙනවා. කොහොමද ප්‍රශ්නයකදි ප්‍රශ්නය විනිවිද ගිහිල්ලා, ප්‍රශ්නයේ මූලය හොයාගෙන, ප්‍රශ්නයට උත්තරයක් හොයන්නේ. ප්‍රශ්නය පෙනෙන්න තියෙන තලයෙන් එහාට ගිහිල්ලා, ප්‍රශ්නයේ යටි ගැඹුරට ගිහිල්ලා කොහොමද පිළිතුරක් හොයා ගන්නේ. කලාවකොහොමද ජීවිතය වඩාත් ඔපමට්ටම් කරන්න භාවිත කරන්නේ කියන තැනේදී, කොහොමද ඒ සඳහා මෙන්න මේ සංස්කෘතික මනුස්සයා හොයාගන්නේ කියන ගැටලුව මේ මොහොතේ තියෙනවා. මේ ගැටලුවත් එක්ක මම අවුරුදු ගණනක් එකඟ වෙමින් දඟලමින් ආවා.
මගේ චිත්‍රපටය බලපු එක මිතුරෙක් මට කිව්වා, ‘මට කාලයක් තිස්සේ ප්‍රශ්නයක් තිබුණා, අපි හොඳ ආර්ට් එකක් හොයනවා, හොඳ චිත්‍රපටයක් බලන්න කියලා හොයනවා, හොඳ නවකතාවක් කියවන්න කියලා හිතනවා, හොඳ සංගීතයක් අහන්න ඕනෑ කියලා හිතනවා. මොකටද අපිට මේ දේවල් ඕනෑ වෙන්නේ කියන ප්‍රශ්නයේ දොරේ යතුර නැතිවෙලා මම හොය හොයා ඉද්දි තමයි, ඔයාගේ මේ චිත්‍රපටයෙන් ඒ දොරේ යතුර හොයලා දුන්නේ’ කියලා. ඒක තමයි මේ චිත්‍රපටය පිළිබඳව මා වඩාත් සතුටට පත් කරපු උත්තරේ.
මේ චිත්‍රපටය සමාජය තුළ කතිකාවතක් ඇති කළොත්, ඒ කතිකාවතේ සංස්කෘතික සිටින මිනිහෙක් අපි ගාව නැද්ද? අපි සංස්කෘතික මිනිහාව හොයාගන්නේ කොහොමද? එහෙම නැත්නම් තමා ගාව ඉන්න සංස්කෘතික මිනිහාව තවදුරටත් පෝෂණය කරන්නේ කොහොමද? කියන කාරණයට ආවොත් මම හිතනවා මීට වඩා යහපත් පුරවැසියෙක් හැදෙයි සහ ඒ වාගේ පුරවැසියෙන් සිටින සමාජයක් හැදෙයි. ඒ සමාජය ඉතා දියුණු සමාජයක් වේවි.
මෙන්න මේ දියුණු සමාජය කියන එක අපිට වෙන මොනවත් කරලා හදන්න බැහැ. පුද්ගල පරිවර්තනය විය යුතුම වෙනවා. මා හිතනවා ඒ පරිවර්තනය මේ මොහොතේ ඉතාම වැදගත් කාරණාවක් කියලා. මේ චිත්‍රපටය ඇතුළේ විශේෂයෙන්ම මාක්ස්වාදය ගැන ඉතාම ආදරණීය ප්‍රකාශනයක් සහ එහි භාවිතාව පිළිබඳව විවේචනය කියන කාරණා දෙකම වෙනවා. මේක ඇතුළේ ඉඳලා නැති වෙච්ච වාමාංශිකයා, මරලා දාපු වාමාංශිකයෙක් ඉන්නවා සියල්ල දැනගෙන හිටපු. මේ මනුස්සයා කොහොමද අපේ සමාජයට නැවත රැගෙන එන්නේ. අපි මේ චිත්‍රපටය බැලුවාට පස්සෙ මම ළඟ ඉන්න වාමාංශිකයා කොච්චර දියුණු වාමාංශිකයෙක්ද, කොච්චර පිරිපහදුද? නැත්නම් භාවිතාවේදී මට ඕනෑ විදියට වෙනස් කර ගත්ත කෙනෙක්ද? කියන සාකච්ඡාව ගැඹුරින් හිතන්න පුළුවන්නම් මම හිතනවා සමාජයට ඒ දේ වටිනවා කියලා.
