‘මගේ දුවට පාසලේදී ශාරීරික හා මානසික දඬුවම් ලබාදුන් බව ගෙදර ඇවිත් කිහිප වතාවක්ම කියලා තියෙනවා. පළවැනි වතාවේම මම පොලීසියට ගියේ නැහැ. මම ඉස්කෝලෙට ගිහිල්ලා ළමයින්ට දඬුවම් කිරීම සුදුසු නොවන බවත්, ඉස්කෝලෙට ළමයින්ගේ ආරක්ෂාව ගැන නිසි ක‍්‍රමවේදයක් අවශ්‍ය බවත් පෙන්වා දීලා තියෙනවා. 2018 ජනවාරි මාසයේදී දරුවාව දණගස්වා තැබීමේ සිදුවීමෙන් පස්සේ තමයි පොලීසියේ පැමිණිලි කළේ. මට ඕනෑ වුණේ මගේ ළමයාට දඬුවම් කළ එක ගැන පියවරක් ගන්න නෙවෙයි. පාසලකදී දරුවන්ගේ ආරක්ෂාව ගැන නිසි ක‍්‍රමවේදයක් ඇති කරන්නයි.
පොලීසියට ගේට්වේ ආයතනයේ ප‍්‍රධානීන් කිහිපදෙනෙක් ආවා. ඔවුන් පොරොන්දු වුණා ළමයාට දඬුවම් කළ ගුරුවරයා ගැන පියවරක් අරන්, ළමයින්ගේ ආරක්ෂාව ගැන ක‍්‍රමවේදයක් හදන බව. ඉන්පස්සේ මම හිතුවා මේ ප‍්‍රශ්නය අවසාන වේවි කියලා. යහපත් දේකට මම මැදිහත් වුණ බව හිතලා සතුටු වුණා.
පොලීසියේදී අපි හොඳට කතාකළා. සියල්ල හොඳින් අවසන් වුණා. එතැනින් එහාට මේ ප‍්‍රශ්නය ඇදගෙන යන්න මට ඕනෑ වුණේ නැහැ. ඒත්, මම සිද්ධ නොවේවි කියලා හිතපු දේම සිද්ධවුණා. මම කළ පැමිණිල්ලට දරුවාගෙන් පළිගත්තා.’
පාසැලේදී පළිගැනීම
‘ගේට්වේ පාසල අලස් පවුලේ ප‍්‍රධානතම ආදායම් මාර්ගයක්. මෙතැනින් එහා සිදුවීම්වලදී අලස් පවුලේ අය ඍජුව මැදිහත් වුණ බව කියන්න පුළුවන්. අපේ සිදුවීම ඉලක්ක කරගනිමින් අලස් පවුලට අයත් මව්බිම පත්තරේ ලිපි පළවෙලා තියෙනවා. ගේට්වේ පාසලට පුංචි චෝදනාවක්වත් එල්ලවෙන්න නොදී ආරක්ෂා කරන්න ඔවුන් උපරිමය කරනවා. ඉතින්, මගේ දියණිය සමඟ දණගැස්වූ අනෙක් දරුවන්ගේ මාපියන් පාසල එක්ක හැප්පෙන්න බයවුණා.
ඔවුනුත්, ඔවුන්ගේ දරුවනුත් අපට විරුද්ධ තැනක හිටගත්තා. මගේ දියණිය පාසලේදීත්, ගුරුවරුන්ගෙනුත් කොන්වුණා. සති කිහිපයක් යද්දීම දරුවා මානසිකව ඇදවැටුණා. ඒ නිසා ඇය මානසික ආතතියෙන් පෙළෙන දරුවෙක් වුණා. වෛද්‍යවරු ඒක තහවුරු කරලා තියෙනවා.’
මානව හිමිකම් කොමිසම
‘මම මේ සම්බන්ධයෙන් පැමිණිලි කරන්නට ආයතන කිහිපයකටම ගියා. මුලින්ම පොලීසියට. සාමාන්‍යයෙන් මෙවැනි සිදුවීම්වලදී පොලීසිය මුලින්ම අහන්නේ ළමයාට තුවාල තියෙනවාද කියලා. තුවාල නැත්නම් පැමිණිල්ල බාරගන්නේවත් නැහැ. තුවාලයක් තියෙනවා නම් ඊළඟට අහන්නේ ඒ තුවාල බරපතළද කියලා. පුංචි තුවාලයක් නම් ඒකත් ගණන් ගන්න එපා කියනවා.
පස්සේ මම මානව හිමිකම් කොමිසමට ගියා. මුලින්ම මානව හිමිකම් කොමිසම පැමිණිල්ල භාරගත්තා.
ඔය අතරේ මගේ දරුවා එක දවසක් කිව්වා ඉස්කෝලේ මොකක් හරි වෙනසක් තියෙන බව. ළමයා ටොයිලට් එකට යන්න අවසර ඉල්ලූවාම, ‘ඒක ඔයාගෙ අයිතියක් නෙවෙයි’ කියලා කීවාලූ. තවත් වෙලාවක දරුවා ප‍්‍රශ්නයක් ඇහුවාම, ගුරුවරිය කියලා තිබුණා ‘ඒක ඔයාගේ අයිතියක් නෙවෙයි’ කියලා. යාළුවෙකුගෙන් මකනයක් ඉල්ලූවාමත්, ඒ ළමයි ‘ඒක ඔයාගේ අයිතියක් නෙවෙයි’ කියලා කිව්වාලූ. අපි ඒක ඒ තරම් ගණන් ගත්තේ නැහැ.
ඒ අතරේ මම මානව හිමිකම් කොමිසමේ පැමිණිල්ලට අදාළ පැමිණිලි අංකය හොයමින් හිටියේ. කොමිසමට හැමදාම කතාකරලා අංකයක් ඉල්ලද්දී අංකයක් දෙන්නේ නැහැ. එක දවසක් මට පිළිතුරු දුන් කෙනා කීවා මගේ පරීක්ෂණයට අදාළ ලිපිගොනුව කොමිසමේ එක නිලධාරිනියක් ගෙදර ගෙනිහින් තියෙන හින්දා, පැමිණිලි අංකය නොදන්නා බව. මට ඒ ගැන සැක හිතුණා. මම ඒ කියපු නිලධාරිනියට කෝල් එකක් අරගෙන ඒක පටිගත කළේ ඒ සැකය හින්දා. මම ඇගෙන් ලිපිගොනුව අරගෙන ගිහින් මොකද කළේ කියලා ඇහුවා. ඒ නිලධාරිනිය කියනවා එයාගේ ඥාති දියණියක් ගේට්වේ එකේ ඉන්නවාලූ. මේ පරීක්ෂණය ගැන එයාලා එක්ක කතාකළාලූ. මම පස්සේ හොයලා බලද්දී කතාකරලා විතරක් නෙවෙයි. මගේ පරීක්ෂණ ලිපිගොනුවේ තිබුණු කරුණුත් ඔවුන්ට දීලා. ඒ නිසා තමයි මගේ දුවට ඉස්කෝලෙදී ‘අයිතියක් නැති බව’ කියමින් කොන්කරලා තියෙන්නේ.
මම ඒ පටිගත කිරීම අරගෙන මානව හිමිකම් කොමිසමේ කොමසාරිස්වරියක් මුණගැහෙන්න ගියා. ඇය මා ලවා නැවතත්, පැමිණිල්ලි දෙකක් ගත්තා. දියණියගේ සිදුවීමට අදාළවත් මේ නිලධාරිනිය සම්බන්ධයෙනුත්. ඒ දෙවැනි පැමිණිල්ලෙන් පස්සේ මානව හිමිකම් කොමිසමේ පරීක්ෂණයත් ඉදිරියට ගියා. ඔවුන් ඉතාම පැහැදිලිව කීවා, ගේට්වේ පාසල ජාත්‍යන්තර පාසලක් වුණත් පරීක්ෂණය ඉදිරියට ගෙන යන බව. පාසල පෞද්ගලික ආයතනයක් වුණත් එය විවිධාකාරයෙන් රජය එක්ක සම්බන්ධ වෙනවා. අනෙක් පැත්තෙන් මේ සිදුවීමට අදාළ රජයේ ආයතන කිහිපයක්ම තිබුණා. කොමිසම ආයෝජන මණ්ඩලයටත්, අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයටත් ලියුම් ලියලා තිබුණා.
ඒත් නොහිතපු විදියට ඒ පරීක්ෂණය නැවතුණා. 2018 අපේ‍්‍රල් මුලදී තවත් ලියුමක් එවලා තිබුණා මේ පැමිණිල්ල මානව හිමිකම් කොමිසමේ විෂය පථයට අයිති නැති බව. මම නැවත කිහිප වතාවක් කොමිසමට පැමිණිලි කරන්න උත්සාහ කළා. ඒත් පිළිතුරු ලැබුණේ නැහැ. මම එතැනින් නැවතුණේ නැහැ. මම ජිනීවාවල එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමිසමට ලිව්වා, ලංකාවේ මානව හිමිකම් කොමිසම දරුවන්ගේ මානව හිමිකම් කඩකරනවා කියලා.
2018 නොවැම්බර් මාසයේදී විතර මට ලියුමක් ආවා අර නිලධාරිනිය සම්බන්ධ විමර්ශනය අවසාන කළ බව කියලා. පාසලේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයෙනුත් ප‍්‍රශ්න කළ බව කීවා. මගේ ෆයිල් එක දුන්නු බව අර නිලධාරිනිය පිළිගත් බවත් ඒ ලියුමේ තිබුණා. ඇය මගෙන් සමාව ඉල්ලන බව තිබුණා. එච්චරයි. මට හරි පුදුම හිතුණා. මගේ පැමිණිල්ලක් මත කළ පරීක්ෂණයට මාව ගෙන්වුවේ නැහැ. මම පිළිතුරක් යවමින් පරීක්ෂණය ගැන සෑහීමට පත් නොවෙන බව කීවා. ඒත් මේ වනතුරු ඒකට පිළිතුරක් නැහැ.’
ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය
‘මේ සිදුවීම වුණ මුල්ම කාලයේදී මම ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියටත් පැමිණිලි කළා. එතකොට ඒ ආයතනයේ සභාපති තනතුරේ හිටියේ මරිනි ද ලිවේරා මහත්මිය. ඉතාම පැහැදිලිව ඇයට මේ පරීක්ෂණය නවත්වන්නැයි බලපෑම් ආවා. ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ හිටපු ඉතාම ඉහළ නිලධාරියෙකුගෙන් ¥රකථන ඇමතුම් ආවා. මටත් ඇමතුම් ආවා.
2018 අපේ‍්‍රල් 9 වැනිදා ලිවේරා මහත්මිය ළමාරක්ෂක අධිකාරියට යද්දී සභාපති පුටුවේ එච්.එම්. අබේරත්න නම් එවකට උපසභාපතිවරයා ඉඳගෙන හිටියාලූ. කවුරුත් නොදැන මරිනි ද ලිවේරා මහත්මියව ඉවත් කරලා. මගේ දියණිය සම්බන්ධ පරීක්ෂණය ඇතුළු සිදුවීම් ගණනාවක් පිළිබඳව ක්රියාත්මක වීම තමයි ලිවේරා මහත්මිය කරලා තිබුණු වැරැුද්ද.’
අලූත් සභාපතිවරයාගේ බලපෑම තුෂ් වික‍්‍රමනායකගේ දියණිය පිළිබඳ පරීක්ෂණය ඇතුළු පරීක්ෂණ ගණනාවක් මන්දගාමී කිරීමට හේතු වූ බව ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ අභ්‍යන්තර ආරංචි මාර්ග කියන්නේය. ළමාරක්ෂක අධිකාරියෙහි ක‍්‍රියාකාරීව සිටි ඇතැම් නිලධාරීන් මාරු කර යවන්නටද නව සභාපතිවරයා කටයුතු කර තිබුණි.
එච්.එම්. අබේරත්න සභාපතිවරයා ළමාරක්ෂක විෂය ගැන විහේෂඥයෙක් නොවේ. ඔහු කළ බරපතළ කතාවක් එයට සාක්ෂ්‍ය ලෙස සැපයිය හැකිය. ගැහැනු දරුවෙකු ළාබාල වියේදී ¥ෂණයට ලක්ව දරු ප‍්‍රසූතියක් කළහොත් එම දරුවා ¥ෂකයාට විවාහ කරදිය යුතු බව ඔහු වතාවක් කියා තිබුණි. මේ කතාව ළමාරක්ෂක විෂය උනන්දු වූ බොහෝ දෙනෙකු කැළඹීමට පත්කර තිබුණි. ළමාරක්ෂක විෂයෙහි ක‍්‍රියාකාරිනියක මෙන්ම, පෞද්ගලිකව එවැනි සිදුවීමකට මුහුණදුන් කෙනෙකු ලෙස වෛද්‍ය තුෂ් වික‍්‍රමනායකද කැළඹීමට ලක්වී තිබුණි. එම ප‍්‍රකාශය ගැන කථානායකවරයාට පැමිණිල්ලක්ද කළ බව ඇය කියන්නීය.
‘ළමාරක්ෂක අධිකාරියෙන් මහේස්ත‍්‍රාත් අධිකරණයේ පැමිණිල්ලක් කරගෙන යනවා. ඒක අවුල් ජාලාවක්. මාසයකට වතාවක් හෝ දෙකක් එය කැඳවනවා. බොහෝ විට නඩු වාරයට එන්නේ සිදුවීම ගැන කිසිවක් නොදන්නා නිලධාරීන්. මගේ ජංගම ¥රකථනයට ආ ඇමතුම් ආදි වැදගත් සාක්ෂි සැලකිල්ලට ගන්නේ නැහැ. දරුවාගේ ආරක්ෂාව ගැන සැලකිලිමත් වෙන්නේ නැහැ. එක් වතාවක් මහේස්ත‍්‍රාත්වරියත් නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවට නියෝග කළා දරුවාගේ ආරක්ෂාව ගැන සැලකිලිමත් වෙන්න කියලා.
නඩුවට අදාළ ෆයිල් එක නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව, ළමාරක්ෂක අධිකාරිය, පොලිස් ළමා හා කාන්තා කාර්යාංශය කියන ආයතන එකින් එකට මාරුවෙවී යනවා. ඒත් කිසිම ප‍්‍රගතියක් නැහැ. මම දන්න විදියට දැන් ළමාරක්ෂක අධිකාරිය උත්සාහ කරන්නේ මේ සිදුවීම ගැන එතරම් බරපතළ නොවන චෝදනා යටතේ මහාධිකරණයේ නඩු පවරන්නයි.
මගේ දරුවා රජයේ වෛද්‍යවරයෙක් ගාවටත් යොමුකළා. දරුවා මානසික ආතතියෙන් ඉන්න බව වෛද්‍යවරුන් තහවුරු කරලා තියෙනවා. මේ සිදුවීමෙන් මමත්, මගේ දියණියත් දැඩි අසාධාරණයකටත්, පීඩාවකටත් ලක්වෙලා තියෙනවා.‘
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය
‘අවසානයේදී මම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමකුත් ගොනුකළා. අපි මේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම ගොනුකළේ දරුවාගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කරන්නට ගේට්වේ පාසල ඇතුළු ආයතන අසමත් වූ නිසයි. දරුවා දණගස්වපු ගුරුවරිය, පාසලේ විදුහල්පතිවරයා හා පාසලේ අධිපතිවරයාට එරෙහිව තමයි පෙත්සම ගොනුකළේ. වගකීම හා වගවීම කියලා සංකල්ප දෙකක් තියෙනවානේ. ඒ අනුව අපි රජයේ ආයතන කිහිපයකට එරෙහිවත් ඒ පෙත්සම ගොනුකළා. අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයට ජාත්‍යන්තර පාසල් නියාමනය නොකිරීමේ චෝදනාව මත නඩු පැවරුවා. ළමාරක්ෂක අධිකාරියට, ළමා හා කාන්තා කටයුතු අමාත්‍යාංශය, පොලීසිය වගේ ආයතනවලටත් රාජකාරිය හරිහැටි ඉටු නොකළ බව චෝදනා කරමින් අපි නඩු පැවරුවා.
අපි බලාපොරොත්තු වුණේ මේ සිදුවීම පොදු වටිනාකමක් සහිත නඩුවක් විදියට ඉදිරියට ගෙනයන්නයි. ඒත් අපේ පෙත්සම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරුන් තිදෙනකුගෙන් සමන්විත විනිසුරු මඬුල්ලක් ප‍්‍රතික්ෂේප කළා. අපි තීන්දුව පිළිගන්නවා. ඒත් ඒ ගැන අපි කනගාටුවෙනවා. මම දන්නවා. දණ්ඩ නීති සංග‍්‍රහයේ පාසල් දරුවන්ට දඬුවම් කිරීම සාධාරණය කරන වගන්ති තවමත් වෙනස් නොවී පවතිනවා. අපි මේ නීති වෙනස් කරන්න ඕනෑ.
විනිසුරුතුමන්ලාගේ මතය වී තිබුණේ විනාඩි 5ක්-10ක් දණගැස්වීම බරපතළ කාරණයක් නොවෙන බව. මම අධිකරණ තීන්දුවට අභියෝග කරන්නේ නැහැ. එහෙත් මට පුංචි ප‍්‍රශ්නයක් තියෙනවා. තත්පර 10කට වුණත් වැඩිහිටියෙකු දණගැස්වුවහොත් එය බරපතළ තත්වයක් ලෙස සමාජය සලකනවා. මගේ මතය නම්, දරුවෙකු දණගැස්වුවත් එසේ සලකන තත්වයක් ඇතිවිය යුතුයි. මට තියෙන අනෙක් පුංචි ප‍්‍රශ්නය තමයි මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය වීමක් ලෙස සලකන්නට නම් දරුවෙකු විනාඩි කීයක් දණගස්වා තැබිය යුතුද කියන එක. සීමාවක් නැතිවීම තුළ මේ තීන්දුව වැරදි විදියට පාවිච්චි කරමින් ගුරුවරුන් දරුවන්ව දණගැස්වීම වැනි දඬුවම් ලබාදීම සාධාරණීකරණයට ඉඩ තියෙනවා.‘x
හර්ෂ අලස්: ගේට්වේ පාසල් ජාලයේ සභාපති
තුෂ් වික‍්‍රමනායකගේ දරුවා ඇතුළු දරුවන් 8 දෙනෙකු අපේ පාසලේ ගුරුවරයෙක් දණගස්වලා දඬුවම් කළා කියලා අපිට පැමිණිල්ලක් කලා. ඉන්පසුව පාසල ඇතුළේම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් අපි විමර්ශනයක් කළා. ඒ විමර්ශනයේදී ගුරුවරයා පිළිගත්තා මේ දරුවන් විනාඩි 8කට ආසන්න කාලයකට දණගස්වලා දඬුවම් දුන්නා කියලා. ඔහු තමා කළ වරදට සමාව ඉල්ලූවා. සිද්ධියෙන් සතියක් ඇතුළත ගුරුවරයා පාසලෙන් ඉල්ලා අස්වුණා. ගේට්වේ පාසල ප‍්‍රතිපත්තියක් විධියට ළමයින්ට දඬුවම් කිරීමට විරුද්ධයි. පාසල පැත්තෙන් අපිට කරන්න පුළුවන් හැම දෙයක්ම අපි කළා. ඉන්පසුව තුෂ් වික‍්‍රමනායක සීදුවේ පොලිසියට පැමිණිල්ලක් දැම්මා. මේ වන විට නඩුවක් යනවා. නමුත් ඉස්කෝලේ කිසි සම්බන්ධයක් නැහැ නඩුවට. x
