Coming
Home
මාවෝගේ සංස්කෘතික විප්ලවයේ ආනුභාවයෙන් රතු හමුදා භටයෝ බුද්ධිමය ප්‍රජාව අත්අඩංගුවට ගති. දැනුම් ගබඩා ගිනි තියති. වඩා සංස්කෘතිකවත් චීනයක් බලාපොරොත්තු වෙති. මේ මාවෝගේ නාමමාත්‍රික සමාජවාදී චීනයේ නිර්ධන පන්තික සංස්කෘතික විප්ලවයයි.
මහාචාර්ය ලූ යන්ෂි (Lu Yanshi) දේශපාලන සිරකඳවුරින් පලා එයි. පලා ආ සිරකරුවා සොයා රතු හමුදා භටයෝ හා පක්ෂ සාමාජිකයෝ වෙහෙසෙති. නගරයෙන් පිටත්ව යාමට මත්තෙන් තම බිරිඳ සහ එකම දරුවාගේ මුහුණ දැකගැනීම ඔහුගේ බලාපොරොත්තුවයි. මෙලෙස පසුදා උදෑසන දුම්රියෙන් පලා යාමට අදහස් කර සිටින මහාචාර්ය ලූ යන්ෂි දුම්රියපොළේ දී රතු හමුදා භටයන්ගේ අත්තඩංගුවට පත්වෙයි. කාලයක් දේශපාලන සිරකරුවකු ලෙස රඳවා තැබෙන ඔහු මාවෝගේ සංස්කෘතික විප්ලවය අවසන් වීමෙන් වසර තුනකට පසුව තම බිරිඳ සහ දරුවා කරා පැමිණි පසු මුහුණපාන සිද්ධි දාමයක් Coming Home සිනමා පටයේ වෙයි.
චීනයේ පස්වන වන පරපුර නියෝජනය සිනමාකරුවන් දෙපළගෙන් ප්‍රබලතම ප්‍රකාශකයා ලෙස ගැනෙන යං යිමොව් (Zhang Yimou) විසින් 2014 වසරේ මෙම සිනමා කෘතිය නිර්මාණය කෙරිණ. මොහුගේ අනෙකුත් සිනමා පටවල මෙන්ම මෙහිද මෘදු කොමියුනිස්ට් විරෝධය සහ සංස්කෘතික විප්ලවයෙන් පසු මානව සබඳතාවල වූ බිඳ වැටීම සාකච්ඡා කෙරෙයි.
සංස්කෘතික විප්ලවය නිමවීමෙන් වසර තුනකට පසු නිදහස ලද දේශපාලන සිරකරුවකු ලෙස යළි පැමිණෙන ලූ යන්ෂිට මුහුණපාන්නට වන්නේ ඔහු කිසිත් අපේක්ෂා නොකළ තත්ත්වයකටය. තම බිරිඳ හා දරුවා සමග සතුටින් කාලය ගෙවාදැමීමට අදිටන් කර සිටි ඔහුට දැක ගත හැකි වන්නේ බිඳී විසිරී ගිය පවුලකි. දියණිය නිවස හැර ගොසිනි. බිරිඳ වියපත්ය. ඇයට ඔහු සිය සැමියා ලෙස හඳුනාගත නොහැක. පැමිණ සිටින්නේ සැමියා බව ඒත්තු ගැන්වීමට පක්ෂ සාමාජිකයන් පවා උත්සහ ගත්තද එය පලක් වන්නේ නැත. අවසන ඔහුට පක්ෂ සාමාජිකයන් විසින් ලබාදෙන සිය නිවසට යාබද බිම් මහලක වූ කාමරයක සිට, සිය නිවස දෙස බලාගෙන සිටීමට සිදුවෙයි. එලෙස සිටිනා’තුර බිරිඳට අනන්‍යතාව සනාථ කර දැක්වීමට ඔහු දරන උත්සාහය මෙහි කතා හරය වෙයි.
Amnesia නමැති මානසික රෝගයට ගොදුරුව සිටින බිරිඳ ඉදිරියට වරෙක මහාචාර්ය ලූ යන්ෂි ලෙසද තවත් වරෙක පියානෝ සුසර කරන්නෙකු ලෙස ද තවත් වරෙක ලිපි කියවන්නෙකු ලෙස ද විවිධ උපක්‍රම මඟින් සමීප වීමට උත්සහ කරන ලූ යන්ෂිට යමක් අනාවරණය කරගැනීමට හැකි වෙයි. ඒ තමා සිරගතව සිටින කාලයේ දී ෆැන්ග් නමැති අයෙකු අතින් ඇය අතවරයට ලක් ව ඇති බවත් එයින් ඇති වූ පීඩනය මත මෙම මානසික රෝගයට ඇය ගොදුරුව ඇති බවත්ය. මේ අතර ලූ යන්ෂි විසින් එවන ලද ලිපියකට අනුව සෑම මසකම පස්වන දිනට ඔහු පැමිණෙති’යි අපේක්ෂාවෙන් තවමත් ඇය දුම්රියපොළ වෙත යන බව ද ඔහු දැනගනී. කුමන හෝ අයුරකින් තම අනන්‍යතාව තහවුරු කරගත නොහැකි වූ මහාචාර්ය ලූ යැන්ෂිට අවසානයේදී සිදු වන්නේ ඇය හා සමග ඔහු පැමිණෙතැ’යි අපේක්ෂාවෙන් දුම්රියපොළ ගේට්ටුව ඉදිරිපිට සෑම මසකම පස් වන දින රැඳී සිටීමටයි.
Raise the Red Lantern, To Live, Red Sorghum, House of Flying Daggers, The Great Wall වැනි චීන සිනමාවේ සුවිශේෂ සිනමා කෘති රැ සක් බිහි කළ සිනමාකරුවා ලෙස හඳුන්වන යං යිමොව්ගේ මෙම සිනමා පටය තුළින් ගොඩනැගීමට උත්සාහ කරන දේශපාලනික තේමාව චීනයේ සංස්කෘතික විප්ලවය නමින් ක්‍රියාත්මක වූ වැඩපිළිවෙළෙහි අතුරු විපාක හඬගා කියන්නකි. දේශපාලන සිරකරුවන් ලෙස දහස් ගණනක් ජනයා සිරගත කළ, ප්‍රතිවාදී දේශපාලනික අදහස් දරන්නන් මිලියන හැත්තෑ හතරක් ඝාතනය කළ සංස්කෘතික විප්ලවයේ ආදිනව මින් කියාපායි. එහි ප්‍රතිවිපාක එම කාලසීමාවෙන් පසුව ද ජනයාට භුක්ති විඳින්නට සිදුවේ. ඒ අනුව, මහාචාර්ය ලූ යන්ෂිට සිය අනන්‍යතාව හෙළිදරව් කිරීමේ අර්බුදයට මුහුණ දෙන්නට සිදු වේ.
දේශපාලන සිරකරුවන් යනු කවුද? ඒ සඳහා වූ විශේෂ නිර්වචනයක් තිබේද? නැත! පාලකයන්ගේ අදහස් නුහුල්ලන, ඒවාට විරුද්ධ වන සංවිධාන කණ්ඩායම්වල සාමාජිකයන් සිරගත කොට මේ ලේබලය ඔවුන් පිට අලවති. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ජීවත්වීමේ අයිතිය ආදිය පිළිබඳව වහසිබස් දොඩවන රටවල් බහුතරයකම මෙම මර්දනය ක්‍රියාත්මක වෙයි. නැතිනම් හෙජමොනික ක්‍රියාවලියකින් හෝ අදහස් මඬින්නට උත්සාහ කරයි. මෙය චීනයේද එසේමය. එහි ආනුභාවයන් බලාසිටින ලංකාවේ ද එසේමය.
ලංකාව තුළ මෑත කාලීනව මෙම අත්දැකීමට සමාජයක් ලෙස අප මුහුණ දෙන්නේ 1971 තරුණ කැරැල්ල සමගයි. ඒ අනුව දහසය දහසකට ආසන්න තරුණ ප්‍රජාවක් මෙම නාමකරණයට ලක් කරන ලදහ. දෙවැන්න 1988-89 තරුණ නැගිටීම හා සම්බන්ධ සිදුවීම්ය. තෙවැන්න පසුගි ය රජය ගෙන ගිය (අ) මානුෂික මෙහෙයුමය. මේ අනුව අවස්ථා තුනක මෑත කාලීන අත්දැකීම් අපට හිමිය. අපට උතෝපියානු රාජ්‍යය ලෙස පාලකයන් විසින් මවාපාන ලද චීනය මෙන්ම ලංකාවේ ද එසේ කෙරිණ. එබැවින් මේ මොහොත වන විටත් ලංකාවේ දේශපාලන සිරකරුවෝ සිටිති. එහෙත්, ඒ වගක් පාලකයෝ නොපිළිගනිති. මැතිවරණවලදී කතිර බාගැනීමේ ඇමක් ලෙස භාවිතාකරන දේශපාලන සිරකරුවන්ගේ ගැටලු‍ව මැතිවරණයෙන් පසු අමතක කරති.
පසුගිය රජය තරම් චීනය හා සම්බන්ධව කටයුතු කළ අන් කිසි රජයක් මෙතෙක් නොමැත. ඔවුන්ගේ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිවලත් සංස්කෘතිකමය ව්‍යාපාරවලත් පරමාදර්ශය චීනයයි. එබැවින් මාවෝ මෙන් දේශපාලන සිරකරුවන් තබාග ැනීමට ඔවුනට කිසිදු බියක් සැකක ්නැත. ඔවුන් සැමවිටම දේශපාලන සිරකරුවන් යොදා ගත්තේ කටගැස්මටය. පසුගිය පාලකයන්ට එල්.ටී.ටී.ඊ. සංවිධානය සමග ගැටලුවක් තිබුණා නම් එහිදී මූලික විය යුත්තේ එහි නායකයන් ය. එහෙත් ඔවුහු කරුණා අම්මාන්, පිල්ලෙයාන් ඉදිරියට ගෙනවිත් සුදුහුණු තැවරුවෝය. ඔවුන් පාර්ලිමේන්තුවේ වාඩි කරවූහ. එහෙත් අහිංසක පවුල්වල ද්‍රවිඩ තරුණ තරුණියන් තවමත් දේශපාලන සිරකරුවන් ලෙසය. ඔවුන්ගේ බිරින්දෑවරුන් “කමින් හෝම්”හි මහාචාර්ය ලූගේ බිරිඳ මෙන් ඔවුන් එන තුරු දින ගනිමින් ය. පියවරු “පිරවි” චිත්‍රපටයේ මෙන් උමතුවෙන්ය. අම්මාවරු “පාංශු” චිත්‍රපටයේ මෙන් විස්සෝපයෙන්ය. මෙය අපට විතරක් උරුම ප්‍රශ්නයක් නොවේ. ලෝකයේ එදා මෙදා තුර ඉතිහාසයේ වරෙක යුදෙව්වන්, වරෙක කොමියුනිස්ට්වාදීන්, වරෙක විකල්ප කලා කණ්ඩායම්වල සාමාජිකයෝ මෙම පීඩාවට ලක් වූහ. ඔවුන්ගේ මව්වරු, පියවරු, බිරින්දෑවරු, සහෝදරයෝ මෙම ගින්දරේ පිළිස්සෙන්නට වූහ.
“කමින් හෝම්” චිත්‍රපටය යනු ‘දේශපාලන සිරකරුවන් ද මනුෂ්‍යයෝය’ යන්න අවස්ථාවාදී දේශපාලකයන්ට හා ඔවුන්ගේ අනුගාමිකයන්ට මතක් කර සිටින සිනමා පටයක් වන්නේය.■
■ වරුණ සූරියආරච්චි
