ඔක්තෝබර් 26 දා හටගත් දේශපාලන අර්බුදය හමුවේ, එම අර්බුදයේ කතෘකයන්ටත්, ඒ අර්බුදය වෙතින් හදිසියේ පැනනැඟි දේශපාලන අධිකාරවාදී ව්‍යාපෘතියටත් එරෙහිව මතු වූ අරගලයේ දේශපාලන අගය සහ ඒ වෙතින් උගත යුතු දේශපාලන පාඩම් පිළිබඳ සාකච්ඡාව තවදුරටත් ගෙනගිය යුතු බව මගේ හැඟීමයි.
එම විරෝධතා අරගලයේ ප්‍රධාන ධාරා දෙකක් තිබිණ. ඉන් පළමුවැන්න, ලිබරල්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදී ධාරාවයි. දෙවැන්න, පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී-සමූහාණ්ඩුවාදී ධාරාවයි. මේ විරෝධතා ධාරා දෙකෙහි දෙමෝදර වීම, නැතහොත් එක්වීම, (‘සංගම්’ යන හින්දි වචනයෙන් එන්නේද මෙම අර්ථයයි.), එම අරගලයේ තිබුණු වැදගත්ම ලක්ෂණයකි. එය හඳුනාගැනීම අප රටේ දැනට තරමක් විවේකයෙන් සිටින ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සිවිල් සමාජ ක්‍රියාධරයන්ට බොහෝ ප්‍රයෝජනවත් වනු ඇත යන්න මගේ විශ්වාසයයි.
ව්‍යවස්ථාවාදී ධාරාව
පළමු වැනි ධාරාවට නායකත්වය දුන්නේ මූලික වශයෙන් එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ද්‍රවිඩ ජාතික සන්ධානය සහ ජවිපෙයි. මේ සන්ධානය ඒ අවස්ථාවේදී දේශපාලන වශයෙන් ඉතා වැදගත් එකක් විය. එයට හේතු හතරක් තිබේ යැයි මට පෙනේ. පළමුවැන්න, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයේදී සාමාන්‍යයෙන් වැනෙනසුලු සහ අතීරණාත්මක අතීත වාර්තා ඇති එජාප නායකත්වය, රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා වරින්වර දැක්වූ වැනෙනසුලුභාවයද ජය ගනිමින්, අධිෂ්ඨානසහගතව, ජයග්‍රහණය තෙක් අරගලයේ ඉදිරියෙන්ම සිටීමයි. දෙවැන්න එජාපයේ එම අධිෂ්ඨානශීලී නොවැටී සිටීමට, ටී.එන්.එ.් එක සහ ජ.වි.පෙ. විසින් ඉටු කරන ලද තීරණාත්මක දායකත්වයයි. මෙම පක්‍ෂ දෙකේ නොසැලෙන සහභාගිත්වය නොවන්නට එ.ජා. පෙරමුණට ජයග්‍රහණය තෙක් එම අරගලයේ රැඳී සිටීමට හැකියාවක් තිබුණාද යන්න සැකසහිතය. තෙවැන්න ටී.එන්.ඒ. සහ මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ නියෝජනත්වය මාධ්‍ය කොටගෙන, උතුරේ සහ නැගෙනහිරේත්, සිංහල සහ දෙමළ සමාජවලත් සහභාගිත්වය තුළින් සුළු ජන ප්‍රජාව පොදු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයට සම්බන්ධවීමයි. සිව්වැන්න, ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැක ගැනීමේ සටනේදී අන්තර්-පක්‍ෂ සහ අන්තර්-වාර්ගික පුළුල් දේශපාලන සන්ධානයක් ගොඩ නැගීමේ අවශ්‍යතාව ජවිපෙ නායකත්වය විසින් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කරගනු ලැබීමයි.
ජවිපෙ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදයේ මූලධර්ම සහ භාවිතයන්ද, ආයතනද ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා එම අරගලයට සහභාගි වීමෙන් කළ දායකත්වය තරම්ම තවත් වැදගත් කාර්යයක් ද ඉටු කළේය. එය නම් එම අරගලයේ තිබුණු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හරය, අර්ථය, අරමුණු සහ වටිනාකම් පිළිබඳව ඉතාම ඉවසීමෙන් පරිණත ලෙස සහ විචක්ෂණව සිදුකළ මහජන අධ්‍යාපන කාර්යයයි. මේ කාලය තුළ අප රටේ පුරවැසියන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන විඥානයත්, අවබෝධයත් ඉහළ මට්ටමකට ගෙන ඒමට ජ.වි.පෙ. මෙන්ම ටී.එන්.ඒ. එකේද, නායකත්වය කළ බුද්ධිමය දායකත්වය, එම අරගලයේ සාර්ථකත්වයට බෙහෙවින් හේතුවිය. එජාප නායකයන්ගේ කථාවලින්, එම කාර්යය කෙරුණේ අඩු පරිමාණයකිනි. ඇත්තටම එම අරගලයේ බුද්ධිමය නායකත්වය සපයන ලද්දේ ජ.වි.පෙ. සහ ටී.එන්.ඒ. විසින්ය යන්න අතිශයෝක්තියක් නොවේ.
පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමූහාණ්ඩුවාදය
ඉහත ව්‍යවස්ථාවාදී ධාරාවට සමාන්තරවත්, ඊට ස්වාධීනවත් පැන නැගි දෙවන බලවේගයේ දේශපාලන හරය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ සමූහාණ්ඩුවාදය යන දේශපාලන උරුමයන් දෙකම සංයෝග කරගත්, සක්‍රිය පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වයයි. පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වය යනු සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රධාන ප්‍රවාහයේ දේශපාලන පක්‍ෂ පුරවැසියන්ගෙන් අපේක්‍ෂා කරන ඡන්දය දීම, පක්‍ෂ සාමාජිකයන් වීම, ඉඳහිට පැවැත්වෙන රැස්වීම් සහ පෙළපාලිවලට සහභාගි වී නැවත ගෙදර ගොස් නිද්‍රාවට පත්වීම වැනි අවම දේශපාලන සහභාගිත්වය නොවේ. දේශපාලන වශයෙන් නිරතුරුව අවදියෙන් සිටින (Alert) දේශපාලන වශයෙන් ක්‍රියාකාරී(Active) පුරවැසි නිදහසට කැප වූ සහ අරගලය සහ සහභාගිත්වය වෙතින් පමණක් පුරවැසි නිදහස රැකගත හැකි යයි විශ්වාස කරන, එකිනෙකා සමග සහයෝගීව ක්‍රියාකිරීමයි. මෙම ලිබරල් ප්‍රජතාන්ත්‍රවාදයට වඩා පැරණි දේශපාලන භාවිතයකි. 18 වැනි සියවසේ සිට යුරෝපයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සමග සංයෝගවීමෙන්, සමූහාණ්ඩුවාදී භාවිතයන්වලට නව දේශපාලන වටිනාකමක්ද ලැබී තිබේ. ‘සමූහාණ්ඩුවක්’ එනම් ජනරජයක් ලෙස නාමිකව පමණක් ව්‍යවස්ථාවෙන් ප්‍රකාශකර ඇති අප රටේ, සමූහාණ්ඩුවාදී ජීවගුණය ප්‍රකාශ කරන්නේ නිදහස සඳහා අරගල කරන මෙවැනි සක්‍රිය පුරවැසියන්ය.
මෙම පුරවැසි-සමූහාණ්ඩුවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයට දේශපාලන ධාරා දෙකක් සහභාගි වූහ. පළමුවැන්න ජවිපෙට සම්බන්ධ ක්‍රියාකාරී කොටස්ය. දෙවැන්න කොළඹත්, රටේ විවිධ පළාත්වලත් සිටින ස්වේච්ඡා පුරවැසි කණ්ඩායම්ය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ පුරවැසි නිදහස අනතුරට පත්වීම පිළිබඳව බලවත් ලෙස කම්පා වී සිටියේත්, විරෝධය පෑමේ ජීවගුණය වෙතින් මගපෙන්වනු ලැබ සිටියේත් මෙම විවිධ පුරවැසි කණ්ඩායම්ය. ආණ්ඩු බලයේ සිට එම බලය නැති වූ එජාප පෙරමුණේ පක්‍ෂවලට මෙන්, යළි ලබාගත යුතු වූ, නැතිවී ගිය ද්‍රව්‍යමය සම්පත් කිසිවක් නොතිබීමත්, යළි ලබාගත යුතුව තිබුණ එකම දෙය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ නිදහස මිස, ආණ්ඩු බලය, තනතුරු හෝ ද්‍රව්‍යමය සම්පත් නොවීමත්, මෙම පුරවැසි කණ්ඩායම් වෙත තිබුණු දේශපාලන කැප කිරීමේ ප්‍රධාන නිර්ණායක ලක්ෂණයක් විය. දිනපතා ලිප්ටන් වටරවුම, ලිබර්ටි වටරවුම යන ස්ථානවලටත්, වරින්වර කොටුව දුම්රිය ඉදිරිපසටත් පැමිණ, සටන් පාඨ කියමින් විරෝධතා දැක්වූයේත්, කොළඹ නගර සභාව ඉදිරිපිට තිබුණු සත්‍යග්‍රහය බලන්නට පැමිණ සහයෝගය දැක්වූයේත් මෙම පුරවැසි කණ්ඩායම්ය. ඔවුහු ඔක්තෝබර්- නොවැම්බර්- දෙසැම්බර් අරගලයේ සිටි කුඩා එහෙත් දෘශ්‍යමාන, දෛනික සහභාගිත්වයේ කොටස්ය.
ඉදිරිය
මේ පසුබිම මත ලංකාවේ ඉදිරි දේශපාලන ක්‍රියාවලිය තුළ මතුවන අභියෝගයක් වන්නේ, යළි මතුවන අධිකාරවාදී පුනරාගමනය ඉදිරියේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයේ ඉදිරි ස්වරූපය කුමක් විය යුතුද යන්නයි. බොහෝ විට ඉඩ තිබෙන්නේ එජාපයේ න්‍යාය පත්‍රය සම්පූර්ණයෙන්ම මැතිවරණ ජයග්‍රහණය සහ මැතිවරණ දිනීමේ සන්ධාන ගොඩනැගීම යන අරමුණු වටා ගොඩනැගීමයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලය එජාපයට ද්විතීයික වනු ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලය වෙතට එජාපය කරනු ඇත්තේ, අනෙකුත් දේශපාලන පක්‍ෂද සාමාන්‍යයෙන් කරන ‘මැතිවරණ ක්‍රියාවලියට සහභාගි වීම’ යන අවමවාදී දායකත්වයයි.
මේ අතර දේශපාලන පක්‍ෂ සම්බන්ධයෙන් බලන විට දැන් පවතින්නේ සන්ධානවල යුගයකි,Age of Coalitions එකකි. තමන්ට තනියම සිට කළ හැකි දේ සීමිත බව, දැන් දේශපාලන පක්‍ෂ ලෝකය පුරාම පාහේ වටහාගෙන තිබෙන්නකි. එය දේශපාලනය පොදුවේත්, දේශපාලන පක්‍ෂ විශේෂයෙනුත්, පත්වී ඇති පරිවර්තනවල ප්‍රතිඵලයකි. මෙය ලංකාවේ දේශපාලන පක්‍ෂද වටහාගෙන තිබෙන්නක් බව පෙනේ.
මෙම සන්ධාන යුගයේදී ලංකාවට අවශ්‍ය වන්නේ මැතිවරණ අරමුණු කරගත් සන්ධානම නොවේ. දීර්ඝකාලීන ඉදිරි දර්ශනයක් සහිත පරිවර්තනීය සන්ධානයකිTransformative Coalition එකකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ නිදහස රැක ගැනීම වෙනුවෙන් සිදුවූ ඔක්තෝබර්-දෙසැම්බර් අරගලය වෙතින් ප්‍රකාශ වූ වැදගත් දේශපාලන අවශ්‍යතාවක් මෙන්ම විභවතාවක්ද වන්නේ මේ ආකාරයේ පරිවර්තනීය සන්ධානයකි. ජ.වි.පෙ., ටී.එන්.ඒ. සහ සක්‍රිය පුරවැසි කණ්ඩායම්වලට එවැනි පරිවර්තනීය සන්ධානයක, දේශපාලන, මතවාදීමය සහ බුද්ධිමය අරටුව විය හැකි බවද එම අරගලයේ අත්දැකීම වෙතින් පෙනිණ. එම සන්ධානය ආණ්ඩු බලය දිනා ගැනීම නොව, ඊට වඩා දීර්ඝකාලීන, පරිවර්තනීය න්‍යාය පත්‍රයක්ද, ඉදිරි දර්ශනයක්ද විසින් මෙහෙයවනු ලබන්නක් විය යුතුය. මේ සඳහා සාකච්ඡාවක් ආරම්භ කිරීම ඉහත කී බලවේග තුනේම නායක කොටස්වල ක්ෂණික අවධානය යොමු විය යුතුවා මෙන්ම එම අරමුණ සඳහා ඔවුන් තල්ලු කිරීමට මතවාදී ව්‍යාපාරයක් ගොඩ නැගිය යුතුවද තිබේ. පසුගිය අරගලයට පෙර අප රටේ තිබුණු දේශපාලන අපේක්‍ෂාභංගත්වය පරදවමින් මතු වූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිවර්තනය පිළිබඳ සාධනීය සුබවාදීත්වය ඉදිරියට ගෙන නොගියහොත් සහ ඒ මත නව පරිවර්තනීය දේශපාලන ප්‍රයත්නයක් ගොඩ නොනැගුවහොත් ඒ අවස්ථාව හුදෙක් අහිමිවූ අවස්ථාවක් පමණක් වනු ඇත.■
