පද්මිනී සෙනෙවිරත්න
නවකතාව සමග ඔබේ ඇති ගනුදෙනුව ඔබ හඳුනාග න්නේ කෙසේද?
නව කතාව සම්බන්ධව ලොකු ගනුදෙනුවක් මට තිබුනේ නැහැ. ඇත්තටම කියනවානම් ඒ සම්බන්ධව මම කවදාවත් හදාරලවත් ඒ ගැන ලොකුවට හිතලවත් තිබුණේ නැහැ. ගුරුවරියක් වශයෙන් පවා මම ඉගැන්නුවේ ආර්ථික විද්‍යාව හා දේශපාලන විද්‍යාව. හැබැයි මම කියෙව්වා. කියවීම මගේ ජීවිතේ එක අංගයක් වෙලා තිබුණේ. නවකතා වගේම වෙනත් බොහෝ මාතෘකා යටතේ ලියවුණ බොහෝමයක් පොත්පත් මම කියෙව්වා. ඒ නිසා ග්‍රන්ථකරණය පිළිබඳව දළ වැටහීමක් විතරයි තිබුණේ. හැබැයි මගේ ලේඛන කලාවට කිසිම කෙනෙක් පූර්වාදර්ශයක් වුණේ නැහැ. කිසිම ලේඛකයෙක් හෝ ලේඛිකාවක් මට බලපෑවේ නැහැ. ඒ නිසා මට කාගෙවත් ආභාෂයක් ලැබුණේ නැහැ. එහෙම ලබාගන්න මම උත්සාහ කරෙත් නැහැ.
මම නවකතා කරණයට පිවිසිලා තාම වසර දෙකයි. මගේ පළවන නවකතාව බිහිවන්නේ 2016 දී. ඒ කියන්නේ දැනට අවුරුදු දෙකකට ඉස්සෙල්ලා. ඒකෙටි කාලය තුළ මම ලබපු අත්දැකීම් එක්ක බලනකොට නවකතාව තුළ හරවත් සිද්ධිදාමයක් තියෙන්න ඕන කියලා මම හිතනවා. ඒ වගේම එහි අලුත් බවක් තියෙන්න ඕන කියන අදහසද මම දරනවා. හැමදාම අපි අහන කතන්දරයට වඩා එහා ගිය යම්කිසි නැවුම් අදහස් මාලාවක් එහි චරිත නිරූපනය හරහා ඉදිරිපත් වෙන්න ඕන කියලා මම දැඩි ලෙස හිතනවා. එහෙම වුණොත් විතරයි පාඨකයන් හට එය වැදගත් කෘතියක් ලෙස තේරෙන්නේ. එවැනි කෙටි ගනුදෙනුවක් විතරයි නව කතාව සම්බන්ධව මගේ තියෙන්නේ. එහෙම නැතුව ගැඹුරු දෙවල් ගැන හිත හිතා මම ලියන්නේ නැහැ. නමුත් ලියන දෙය හරහා ගැඹුරක් ඇති කරන්න මම හැම විටම උත්සාහ කරනවා. ඒ උත්සාහය සාර්ථක වෙලා තියෙනවා කියලා පාඨක ප්‍රතිචාරවලින් මට දැනෙනවා.
ඉතිහාස ගත ප්‍රවෘත්ති ඇසුරෙහි නවකතා බිහි කිරීමට ඔබ වැඩි රුචියක් දක්වන්නේ මන්ද?
මම ඉතිහාසය හදාරමින් එය නැවත කියවීමට ලක් කරන්න ආසයි. ඕනම ලේඛකයෙකුට තමන් රුචි කරන දැනුම් කලාපයන් තියෙනවා. ඒ දැනුම් කලාපවලින් ඔවුන් ප්‍රයෝජනය ගන්නවා. මම කරන්නෙත් ඒ ටිකම තමයි.
ඉතිහාසය පිළිබඳ මගේ විපරම නිසා දිවයින බදාදා අතිරේකයට මහනුවර රාජධානිය පිළිබඳ ලිපි මාලාවක් මම ලියුවා. එතැනදී මම අලුත් අලුත් දේ සෙව්වා. ඒ නිසා ඒ ලිපි පෙළ රාජධානිය පිළිබඳ කෙරෙන ලිපි මාලාවකට වඩා මහනුවර රාජධානියේ අප නොදැක තිබුණු තැන් ඉස්මතු කරපු ලිපි මාලාවක් වුණා. ඒ නිසාම එය පාඨකයන් අතර ප්‍රසාදයට ලක් වුණා. ඊට පස්සේ එය නැවත්තුවා. ඔය අතරෙදී තමයි ගුරුවෘත්තියෙන් විශ්‍රාම ගන්නේ. ඊට පස්සේ මට කාලයක් ගෙවා ගන්න විදියක් තිබුනේ නැහැ. ඒ නිසා මම අධ්‍යයනය කරපු දේවල් සමග මගේ පරිකල්පනය මුසු කරලා නවකතාවක් ලියන්න ඕන කියලා, මම එය පටන් ගත්තා. හැබැයි මට මං ගැන දැඩි විශ්වාසයක් තිබුණේ නැහැ. ඔය අතරෙදි තමයි මගේ දුව සුමුදු නිරාගිගේ “දූල්වල අලංකාරේ” පොත පිටවෙන්නේ. ඒ පොත ලියනකොට මුල ඉඳන්ම වගේ මම ඇයට සහයෝගය දුන්නා. එතකොට තමයි මම හිතුනේ මටත් ලියන්න පුළුවන් කියලා. ඒකේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස තමයි මගේ න ගච්ඡති” කියන පළවන නව කතාව ලියවුණේ. ඊට පස්සේ ගිය අවුරුද්දේ “වරණ” ලියවුණේ. ඒ දෙකටම පදනම් වෙලා තියෙන්නේ මහනුවර රාජධානියයි.
අනිකුත් රාජධානි අතර ඔබ, මහනුවර රාජධානියට වැඩි ඇල්මක් දක්වන්නේ ඇයි?
එයට බලපාන මූලික කරුණු දෙකක් තියෙනවා. පළමු කාරණය තමයි මහනුවර රාජධානිය සම්බන්ධව දිවයින පත්තරේට ලියනf කාට ඒ සම්බන්ධව මම එකතුකරගත්ත අලුත් කරුණු සමුදාය. අනික් කාරණය තමයි ඒ. සී ලෝරිගේ ඔයැ ට්The gazzetter of the central province of ceylon කියන කෘතියට මගේ තියෙන ආසාව. මේ කාරනා දෙක නිසා තමයි මම මහනුවර රාජධානිය මගේ නවකතා දෙකේම පසුබිම කරගන්නේ. එයට අමතරව පෝල්.ඊ.පිරිස්, රාසනායගම් මුදලිතුමා, ඇතුළු විශාල පිරිසකගේ කෘති පරිශීලනය කරනකොට ප්‍රබන්ධ කරණය සඳහා මහනුවර රාජධානිය හොඳ තෝතැන්නක් බවට හැඟී ගියා. හැබැයි මගේ තුන්වන නවකතාවේදී මම මහනුවරින් සබරගමුවට මාරු වෙනවා.
ඉතිහාස ගත තොරතුරු ඇසුරෙහි නවකතා ලියවෙන එක සම්බන්ධව යම් විවේචනයක් සමහරු අතරේ තියෙනවා. සමකාලීන සමාජ ප්‍රශ්න නවකතාවෙන් ඉදිරිපත් විය යුතුයි කියන අදහසේ ඉන්න පිරිසක් ඉන්නවා. එහි වරදක් නැහැ. නවකතාව තුළ සමකාලීන සමාජ ප්‍රශ්න අනිවාර්යෙන්ම සාකච්ඡා විය යුතුයි. ඒක ගැන තර්කයක් නැහැ. හැබැයි හැමෝම එහෙම කරන්න ඕන කියලා කියන්න බැහැ. එක එක ලේඛකයෝ ප්‍රියකරන ප්‍රස්තුත තියෙනවා. ඒ වගේම තමයි පාඨකයෝ. ඔවුනුත් විවිධ විවිධ ප්‍රස්තුතවලට කැමතියි. සමකාලිකන ප්‍රශ්න ගැන කතා කරන්න වැඩි ආසාවක් තියෙන අය එහෙම ලියයි. ඵෙතිහාසික තොරතුරු ඇසුරෙහි ලියන්න කැමති අය එහෙම ලියයි. ඔය කොයි එකත් අපිට ඕන. ඒවගේම තමයි පාඨකයෝ. සමකාලින ප්‍රශ්න ගැන උනන්දුවන අය ඒ පොත් කියවයි. ඵෙතිහාසික තොරතුරු ගැන ලියවෙච්ච පොත් කියවන්න කැමති අය ඒ පොත් කියවයි. එහෙම නැත්නම් මේ වන කොට “වරණ” නව කතාවේ පිටපත් මුද්‍රණවාර කිහිපයකින් පිටවෙන්නේ නැහැනේ. “වරණ” නවකතාවට විශාල පාඨක ආකර්ශනයක් තියෙන කරුණෙන්ම පෙනෙනවා එවැනි කෘති කියවන්න පාඨකයෝ විශාල කැමැත්තක් දක්වනවා කියලා.
“වරණ” කියන්නේ මහනුවර රාජධානියේ ආර්ථික, දේශප ාලන, සමාජ හා සංස්කෘතික හැඩරුවෙහි එක් හරස් කඩක් කීවොත් නිවැරදිද?
එය නිවැරදියි. “වරණ” කෘතියේ මූළිකම තේමාව වෙන්නේ කෝල්බෲක් කොමිසමේ යෝජනා උඩරට පවුල්වලට බලපෑවේ කොහොමද කියලයි. එතෙක් කල් තිබුණු රාජකාරි ක්‍රමය අහෝසි කරලා ඒ ඔස්සේ පෞද්ගලික දේපල ක්‍රමයක් ස්ථාපිත කරන්න අධිරාජ්‍යවාදීන් දැරූ උත්සාහය උඩරටට බලපෑවේ කොහොමද කියලා ඒ පොත පෙන්වලා දෙනවා. රාජකාරි ක්‍රමය අහෝසි කරන්න කලින් අපිට තිබුණේ සාමුහිකව භූක්ති විඳින පොදු දේපල ක්‍රමයක්. ඒ යුගයේ රජ්ජුරුවෝ කියන්නේ භූමියේ භාරකාරයා මිසක් අයිතිකරුවා නෙමෙයි. ඔහු තමන්ට ලොකු සේවයක් කරපු අයට නින්දගම් ප්‍රධානය කරනවා. ඒ නින්දගම් තුළ ඔවුන් සතුටින් කල් ගෙවනවා. සමහර ආත්මාර්ථකාමී නිළමේවරු පාලනය කරපු සමහර ප්‍රදේශවල නින්දගම් වැසියෝ කිසියම් පීඩනයකට ලක් වෙන්න ඇති වුණත් පොදුවේ ඒ හැම දෙනා නිදහසේ ජීවත් වුණා. රාජකාරි ක්‍රමය ඒ සමාජ සංවිධානය තුළ ඉතා වැදගත් හා ශක්තිමත් කාර්යභාරයක් ඉටු කළා.
අපි හිතන්නේ රාජකාරි ක්‍රමය කියලා කිව්වම එය රජ්ජුරුවන්ට කරන සේවය කියලා. ඒක එහෙම නෙමෙයි. රාජකාරි ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වුණේ තමන් ජීවත්වන ප්‍රදේශයේ පොදු අවශ්‍යතා ඉටුකර ගැනීමේ පරමාර්ථයෙන්. අපි ඉගෙන ගත්ත විදිහට රාජකාරි ක්‍රමය බොහොම භයානක දෙයක්. නමුත් භයානකකම ඇතිවුණේ කෝල්බෲක් යෝජනා මඟින් පොදු දේපළ ක්‍රමය වෙනුවට පෞද්ගලික දේපළ ක්‍රමයක් හඳුන්වා දීමෙන් පසුවයි. ඒ ආර්ථික ක්‍රමය පිළිගන්න උඩරට කැමති වුණේ නැහැ. තමන් පොදුවේ පරිහරණය කරන ලද ඉඩම් මුදලට විකිණෙනවට ඔවුන් කැමති වුණේ නැහැ. හඟුරන්කෙත හිටපු කෝරාල කෙනෙක් ඉඩම් සුද්දන්ගේ අයිතියට පත්වෙන්න දෙන්නේ නැතුව එය රැකගන්න මුදල් පවා වියදම් කරලා තියෙනවා. මේ ආකාරයට කෝල්බෲක් ප්‍රතිසංස්කරණය මඟින් එතෙක් කල් සන්සුන්ව පැවති සමාජ ක්‍රමය දැඩි දෙදරීමකට ලක්වෙනවා. “වරණ” කෘතියට පදනම් වුණේ උඩරට දැනුනු ඒ කම්පනයයි.
ඒ යුගයේ අපේ ස්වදේශීක ජනතාව ඉතා නිදහස් ලිංගික සම්බන්ධතා පැවැත්වූ බව සාක්ෂි තියෙනවා.
පැහැදිලිවම. සුදු ජාතිකයන් එන්න කලින් අපිට ලොකු ලිංගික නිදහසක් තිබුණා. බහු පුරුෂ සේවනය, බහු භාර්යා සේවය සාමාන්‍ය දෙයක් මිසක් විශේෂිත දෙයක් නෙමෙයි. සුද්දෝ එන්න කලින් අපේ රටේ, විශේෂයෙන්ම උඩරට ස්ත්‍රී පුරුෂ සම්බන්ධන්තාවන්හී පැවැති ලිබරල් ක්‍රමය හරි විවෘතයි. උඩරට වලව්වල කුමාරිහාමිලා පුරුෂයෝ දෙතුන් දෙනෙක් එක්ක ලිංගික සම්බන්ධකම් පවත්වලා තියෙන අවස්ථා ඒ.සී. ලෝරිගේ පොතේ සඳහන් වෙනවා. ඒ වගේ ඬේවි ගේ පොතේ සඳහන් වෙනවා පුරුෂයන් හත්දෙනෙකු සමග ලිංගික සම්බන්ධකම් පැවැත්වූ කාන්තාවක් පිළිබඳව. ලිංගික වශයෙන් විවෘත භාවයක් ඒ කාලේ තිබුණා. එකගෙ යි කෑම වගේ චාරිත්‍රයක් සමාජය විසින් ද අනුමත කරලයි තිබුණේ. ඒ චාරිත්‍රයට උඩරට මිනිස්සු ගරු කලා මිසක් ඒ දිහා අපහාසයෙන් බැලුවේ නැහැ. ඇත්තටම කියනවා නම් එවැනි පසුබිමක් ඒ සමාජ සංවිධානය ශක්තිමත් කරා මිසක් එය දුර්වල කළේ නැහැ. ඒ අනුව අපිට ඒ කාලේ ලොකු ලිංගික නිදහසක් තිබුණා.
ඒ නිදහස් බව පළමුවරට නැතිවෙලා ගියේ පෘතුගී සින්ගේ පැමිණීමත් සමගයි. පෘතුගීසි ලංකාවට ගොඩ බසින කොටම ඔවුන් සමග ක්‍රිස්තියානි ආගමත් අපේ රටට එනවා. ක්‍රිස්තියානී ආගමට අනුව දෙවියන් වහන්සේ එක පුරුෂයෙකුට මවාදීලා තියෙන්නේ එක ගැහැනියන් විතරයි. අර මුලින්ම තිබුණු නිදහස නැතිවෙලා ගියා. ඒ වුණත් ඒ ආධිපත්‍යය පැවතුණේ පහත රට නිසා පහතරට මිනිස්සු එය අනුගමනය කරන්න පටන් ගත්තත් තවදුරටත් උඩරට සමාජ ක්‍රමය තුළ පරණ සම්ප්‍රදායම ක්‍රියාත්මක වුණා. සුද්දෝ සම්පූර්ණ වශයෙන්ම අපේ රට යටත් විජිතයක් බවට පත්කර ගත්තට පස්සේ තමයි ටිකෙන් ටික ඒ නිදහස නැතිවෙලා ගියේ. ඇත්තටම අපේ සැබෑ ස්වරූපය තියෙන්නේත් එය හඳුනාගත හැක්කෙත් ඉතිහාසය තුළයි. අද තියෙන්නේ කෘතිමව ගොඩ නගන ලද සමාජ ව්‍යුහයක්.
චරිත ගොඩ නැංවීමේදීත් “වරණ” තුළ ඔබ යම් යහ් අත්හදා බැලීම් සිදුකරනවා
ඔව් එහි එන සුදුබණ්ඩා කෝරාලගේ චරිතය හරහා මට ඕන වුණේ ආදරය, කරුණාව, ඇතුළු විශේෂයෙන්ම සංහිඳියාව වැනි හැමදෙයක්ම ඇතුළත් වුණ චරිතයක් ගොඩ නගන්න. ඒ හරහා පාඨකයා හට අලුත් මානයක් ගොඩනගලා දෙන්න. නව කතාව සඳහා මම නිර්මාණය කළේ අවශ්‍යම චරිත කිහිපයක් පමණයි. ඒ හරහා අලුත් දැකීමක් පාඨකයන්ට ලබා දෙන්නටයි. එය මම මගේ පළමු නවකතාව වන න ගච්ඡති තුළත් සිදු කෙරුවා.
ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ කියන්නේ මිලේච්ඡ අධම මනුස්සයෙක් කියලනේ. ඇත්තටම කියන්නේ ඉතිහාසය පරීක්‍ෂා කරගෙන යනකොට මට තේරුණා ඔහු එහෙම කෙනෙක් නෙමේ කියලා. හියු නෙවිල්ගේ කවි එකතුවක් පී.පී. දැරනියගල සංස්කරණය කරලා තියෙනවා. එහි තියෙනවා දලුමුර කවි කියලා විශේෂයක්. ඒ කවිවලින් ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්ව දෙවියෙක් බවට පත් කරලා තියෙනවා. රජ්ජුරුවෝ දෙවි කෙනෙක් කියලා මිනිස්සු කියන්නේ බයටයි කියලා අපි හිතනවා. ඒක එහෙම නෙමෙයි. රජ්ජුරුවෝ ගැන ආදරයක් බැඳිමක් තිබුණොත් විතරයි. ඔහුව දේවත්වයට පත් කරන්නේ. ඒ වගේම මට හම්බවුණා රුහුණේ පැරණි අත් ලිපි කියලා පොතක්. ඒ පොතේ තියෙනවා වැලිගම අග්‍රබෝධි විහාරයෙන් ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්ට එවපු පින් අනුමෝදනාවක්. ඒකේ තියෙනවා මෛත්‍රී බෝධි සත්වයන් බුදුවෙන කොට ඉපදිලා විවරණය ලබාගෙන මතු බුදුවෙන්න ඕන කියලා. එවැනි කෙනෙක් ම්ලේච්ඡ අධම පුද්ගලයෙක් වෙන්න බැහැනේ. මහාචාර්ය ගණනාථ ඔබේසේකරත් එය පැහැදිලිව පෙන්වා දී තිබෙනවා.
මේ හැම දෙයක් ගැනම මම සතුටුයි. මම ලොකු බලාපොරෝත්තු තියාගෙන හිටිය කෙනෙක් නෙමෙයි. මගේ නවකතා දෙකටම මම ආදරෙයි. ඒ අතර “වරණ” ලංකාවේ සාහිත්‍ය ක්‍ෂේත්‍රය තුළ විශේෂ ඇගයීමකට ලක්වුණු එක ගැන මට තියෙන්නේ නිරහංකාර ප්‍රීතියක්. දැන් මගේ ජීවිතය වෙලා තියෙන්නේ ලිවීමයි.■
