අතුලසිරි සමරකෝන්
ශි‍්‍රමත් අයිවර් ජෙනිංග්ස් සිය ‘කැබිනට් ආණ්ඩුව’ නම් කෘතියෙහි දී අමාත්‍යවරයකු සතු විය යුතු මූලික සුදුසුකම් දෙකක් ඇති බව දක්වයි. එ්වා නම්, අවංකභාවය සහ දුෂිතභාවයට පත්නොවී සිටීමේ හැකියාවයි. අවංකභාවය හා දුෂිතභාවයට පත්නොවී සිටීමේ හැකියාව යනු ප‍්‍රතිමානීය අගයන් දෙකකි. මෙම සාරධර්ම සහිත මන්ත‍්‍රීවරයකු හෝ ඇමතිවරයකු අද දවසේ දී සොයා ගැනීම නොමළ ගෙයකින් අබ සොයනවා වැනි ම වූ අනුභූතිකව සත්‍යේක්‍ෂණය කළ නොහැකි අභ්‍යාසයක් බව අපට වැටහෙයි.
ලාංකේය දේශපාලන කරළිය තුළ පාර්ලිමේන්තු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය අත්පත් කොටගෙන සිටින අතිශය ඛේදජනක ඉරණම වනාහි පාර්ලිමේන්තු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය අතාර්කික වීමක් වශයෙන් අර්ථ දැක්වුවහොත් එහි වරදක් තිබිය නොහැක. ‘දේශපාලන ක‍්‍රියාවලිය’ අතාර්කික වීම තුළ පවතින භයානකකම වන්නේ එතුළින් සමාජීය අරාජකභාවය නිර්මාණය වීම හා එම අරාජකත්වය තුළ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී, බලකාමී, හා ආධානග‍්‍රාහි පාලන තන්ත‍්‍ර නැත්නම්, එ්කාධිපති (ෆැසිස්ට්) පාලකයන් නිර්මාණය වීමට පවතින විභවතාවයි. මෙරට ඇතිවු යහපාලන රෙජීමයේ කාර්ය සාධනය දෙස බලන විට අපට නිතැතින්ම එ්ත්තු ගැන්වෙන්නේ යහපාලනික අරාජකභාවයේ තාර්කික අවසානය සලකුණු වනු ඇත්තේ ‘ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී’ නැතිනම් ‘දේශපාලන විරෝධී’ අත්තනෝමතික පාලන තන්ත‍්‍රයක් බිහිවීමෙන් පසු බවයි.
ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය සතුව මුහුණු දෙකක් පවතී. නැතිනම් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය එකම අවස්ථාවක දී ද්විත්ව ස්වරූපයකින් ක්රියාත්මක වෙයි. එක් අන්තයක දී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ‘දේශපාලනය’ නැමැති ප‍්‍රපඤ්චය ක්රියාත්මක විය හැකි මානුෂවාදී පීඨිකාව නිර්මාණය කරයි. අනෙක් අන්තයේදී, ‘ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය’ විසින් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී තත්වයන් නැතිනම් ‘ප‍්‍රතිදේශපාලනය’ (anti-politics) සඳහා අවශ්‍ය කරන තත්වයන්ට ද යහමින් සේවය සලසයි. බහුතරයේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය බොහෝ විට මෙරට දී ක්රියාත්මක වී ඇත්තේ දේශපාලනික සමාජය සවිබල ගැන්වීමට වඩා ප‍්‍රජාතන්තී‍්‍රය ව්‍යුහයට තර්ජනය වන ප‍්‍රතිදේශපාලනික පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමටයි.
ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ඉතා පටු ලෙස අර්ථ දැක්වෙන සංදර්භයක් තුළදී එය හැමවිටම ගමන්කොට ඇත්තේ මානව සමාජයේ විශ්වීයතාවන් හඳුනා ගැනීමට වඩා මානව සමාජය සතු පටු අනන්‍යතාවන් (parochial identities) ප‍්‍රවර්ධනය කිරීමටයි. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය හා ලාංකේය වාර්ගික අනන්‍යතා දේශපාලනය අතර පවතින සබඳතාවේ ස්වරූපය මඟින් ඓතිහාසිකව මෙරට බිහි වී ඇත්තේ අතිශය හිංසාකාරී, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී, මානව විරෝධී, අවනීතික පාලන ක‍්‍රමයකි.
කෙටියෙන් කිවහොත්, වත්මන් මොහොත තුළ මෙරට දේශපාලන කතිකාව තුළ හොල්මන් කරන ෆැසිස්ට්වාදී අවතාර (හිට්ලර් සහ ප‍්‍රභාකරන්) මඟින් ගෙනදෙන සංඥාව වන්නේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ මළගම නුදුරේ ම විය හැකි බවයි. නැතිනම් සිවිල් සමාජය ලිබරල් මනුෂ්‍යවාදී පැරඩයිම තුළ වඩාත් සක‍්‍රියව ක‍්‍රියා කිරීමේ අවශ්‍යතාව මේ මොහොත තුළ පවතින බවට එම සංඥාවන් ඉඟිකරයි.
ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය යනු සාපේක්ෂ වශයෙන් හා ප‍්‍රාදේශීය වශයෙන් අර්ථ දැක්වීමට බඳුන් වන සංකල්පයක් වී තිබේ. විටෙක ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී වීම යනු උසාවිය තුළ දී නීතියේ ක‍්‍රියාවලියට අභියෝග කිරීම හෝ උසාවි විනිසුරන්ට බියට පත් කිරීමක් වශයෙන් මෙරට දී අර්ථ දැක්වී තිබේ. එසේම අනෙක් අතට ‘ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය යනු ඕනෑම මනෝව්‍යාධියකින් පෙළෙන පුද්ගලයකුට මෙරට පාර්ලිමේන්තුව තුළ තමන්ට අවශ්‍ය ආකාරයේ භාෂාවක් භාවිත කරමින් පාර්ලිමේන්තු වරප‍්‍රසාදවලට මුවාවෙමින් කටයුතු කිරීමට පවතින හැකියාව’ වශයෙන් ද යමෙකුට එ්ත්තු යා හැක.
මේ ආකාරයෙන් මෙරටට බි‍්‍රතාන්‍ය සම්ප‍්‍රදායෙන් උරුම වු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය දේශපාලනය සංස්කෘතිකව හා ආචාර ධාර්මිකව වත්මන් මොහොත වන විට අතිශය දැඩි ඛාදනයකට ලක් වී පවතින බව අවබෝධ කර ගැනීමට අපහසු නොවෙයි. එම නිසා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට අවශ්‍ය කරන නැතිනම් පාර්ලිමේන්තු සම්ප‍්‍රදායට අවශ්‍ය මූලික සුදුසුකම් ද්විත්වය සැපිරිය නොහැකි නියෝජිත මණ්ඩලයක් සහිත පාර්ලිමේන්තුවක් බිහිකිරීම තුළ අප සිදු කොට ඇත්තේ කුමක්ද? අප සැබවින්ම සිදුකරමින් සිටින්නේ ‘දේශපාලනිකත්වයට’ (political) එරෙහිව යන ‘ප‍්‍රතිදේශපාලනිකත්වයක්’ (anti-political) නිර්මාණය කොටගෙන, ජාතික ධනය වැය කරමින් එම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධීත්වය කරඬුවක් මෙන් ආරක්ෂා කිරීම නොවේද?
පාර්ලිමේන්තුවේ පිළිබඳ සංඥාවේ වත්මන් ව්‍යුහය විසින් සැබවින්ම සංඥාකරණය කරන්නේ කුමක්ද? ‘හිස්බව’ මිස අනෙක් අරුතක් අපට එ් තුළින් ලබා ගත හැකිද? මේ ‘හිස්බව’ පිළිබඳ සංඥාව සැබවින්ම අරාජකභාවය, සමාජීය අනාරක්ෂිතභාවය, වංචාව, දුෂණය, නීතියේ කඩා වැටීම හා මනුෂ්‍ය ජීවිතය අත්විඳින අනවරත පීඩනය ආදි බොහෝ හැඟවුම්කරණයන් අපට ඉතිරි කරයි.
මේ සියලූම තත්වයන් පවතිද්දී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය අපට අවශ්‍ය කර තිබේ. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය පිළිබඳ අරගලය දකුණේ හෝ උතුරේ ෆැසිස්ට් බලවේග නිසා අහවර කිරීමට මේ සමාජය සූදානම් නැති බව අපගේ අවබෝධයයි. ව්‍යවස්ථා සංශෝධන හා අනවරත සිවිල් සමාජීය අරගල හරහා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීමේ භාරධුර වගකීම අප සියලූම දෙනාගේ උර මත පැටවී තිබේ.
වඩාත් වැදගත් වන්නේ සමාජීයව ගොඩනඟන බලව්‍යාපෘතීන් තුළින් බිහිකරන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රී‍්‍රිය රාජ්‍යයක බලය නීතියේ සීමාවන්ට යටත් ව ක්රියාත්මක කළ හැකි පාලකයන් නිර්මාණය කර ගැනීමයි. එ් සඳහා පුරවැසියා බලවන්ත කිරීමේ දේශපාලනය වහා ඇරඹිය යුතුව තිබේ. ජනතාවට සැබෑ ලෙසම බලය ලැබෙන ‘අලූත් පාර්ලිමේන්තුවක්’ අපගේ පැතුමයි.
