■ අරුණ ජයවර්ධන
පසුගියදා කොළඹ වරාය ආශ්‍රිත මුහුදේදී ගිනිගත් එම්වී එක්ස්ප්‍රෙස් පර්ල් නෞකාවෙන් මුහුදට තෙල් කාන්දුවීමක් තවමත් දකින්නට නොලැබෙන බව, ලංකාවේ ඉන්දීය මහකොමසාරිස් කාර්යාලය නිකුත්කළ නිවේදනයක දැක්වෙයි.

මැයි 28වැනිදා සවස නිකුත් කළ එම නිවේදනයෙන් තවදුරටත් කියන්නේ ඉන්දීය වෙරළාරක්‍ෂක සේවයට අයත් සීජී ඩෝනියර් ගුවන් යානය මගින්, නෞකාව ගැන අහසින් කළ නිරීක්‍ෂණ හා තක්සේරු කිරීම්වලදී, ඒ බව තහවුරු කළ බවයි. කෙසේ වුවද, තෙල් කාන්දුවීමක් සිදුවේදැයි තවදුරටත් නොකඩවා එම යානාව මගින් නිරීක්‍ෂණය වෙමින් පවතින බවද එම නිවේදනයේ දැක්වෙයි.

නෞකාවෙන් මුහුදුට වැටුණු බහාලුම් මොනවාදැයි හඳුනාගෙන ඇති බවත්, ඒවායින් සිදුවිය හැකි හානි පිළිබඳව තක්සේරු කර ලංකාවේ අදාළ ආයතන සමග එම තොරතුරු හුවමාරු කරගෙන ඇති බවත් නිවේදනයේ තවදුරටත් දැක්වෙයි.

මැයි 25 වැනිදා ශ්‍රී ලංකාවේ බලධාරීන් නෞකාවේ ගින්න නිවීම සඳහා ඉන්දියාවේ සහාය ඉල්ලා සිටි වහාම පැය කිහිපයක් ඇතුළත නෞකා දෙකක් හා සීජී ඩෝනියර් යානය ලංකාවේ නාවික හමුදාවේ සහායට එවූ බවද නිවේදනයේ දැක්වේ. ඊට අමතරව මුහුදු දූෂණය වැළැක්වීමට යොදාගැනෙන සමුද්‍රා ප්‍රහාරි නෞකාව මැයි 29 වැනිදා ලංකාවට පැමිණීමට නියමිත බවද නිවේදනය කියයි.

මේ කටයුත්තේදී ඉන්දියානු පාර්ශ්වය කටයුතු කරන්නේ ‘අසල්වැසියා පළමුව’ යන ප්‍රතිපත්තිය මත බවත්, මහමුහුදේ සහ වෙරළාසන්න මුහුදේ ව්‍යසන කළමනාකාරිත්වයේදී හා හානි අවම කිරීමේදී අන්‍යොන්‍ය ගරුත්වය හා හොඳ හිත මත ඉන්දියාව ශ්‍රී ලංකාව සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන බවත් ලංකාවේ ඉන්දියානු මහකොමසාරිස් කාර්යාලය නිකුත්කළ නිවේදනයේ කවදුරටත් දැක්වෙයි.■

■ අරුණ ජයවර්ධන
සංචරණ සීමා පනවා ඇති කාලයේදී අත්‍යවශ්‍ය හා හදිසි කාරණා සම්බන්ධයෙන් සලකා බැලීමට අවම මට්ටමින්වත් අධිකරණ ක්‍රියාත්මක වීම අවශ්‍යයැයි ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය අගවිනිසුරුවරයා වෙත ලිපියක් යවමින් දැනුම් දී තිබේ.

නීතිඥ සංගමයේ ලේකම් නීතිඥ රජීව් අමරසූරිය හා සභාපති ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස්ගේ අත්සන් සහිතව, බුවනෙක අලුවිහාරේ, සිසිර ආබෘ විනිසුරුවරුන්ට හා අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිවරයාටද පිටපත් සහිතව, 2021 මැයි 26 වැනිදා අගවිනිසුරුවරයා වෙත යවා ඇති ලිපියේ මෙසේ ද සඳහන් වෙයි.

‘කොරෝනා වසංගතය හේතුවෙන් රජය 2021 ජුනි 7 දක්වා සංචරණ සීමා පනවා ඇති නමුත්, යුක්තිය පසිඳලීම අත්‍යවශ්‍ය සේවාවක් සේ සලකා අධිකරණ ක්‍රියාකාරිත්වය එම සංචරණ සීමාවලින් බැහැර කර තිබේ.
ඒ අතර, අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස සැලකෙන රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ආයතන හදිසි හා අත්‍යවශ්‍ය කටයුතු කරගෙන යාම සඳහා අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක වේ.

එම තත්වය සලකා, රට පුරා ඇති සිවිල් හා අපරාධ අධිකරණ මෙන්ම, උපරිමාධිකරණ දෙකද වත්මන් අවම තත්වයන් යටතේ වුවද හදිසි හා අත්‍යවශ්‍ය කාරණා සලකා බැලීම සඳහා රැස්විය යුතුයැයි නීතිඥ සංගමය ඉල්ලා සිටියි.
එසේම අලුත් නඩු පැවරීම් සඳහා මෙන්ම අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය හා හදිසි කාරණා සඳහාද, අධිකරණ ලේඛකාධිකාරී කාර්යාල සුදුසු ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම අවශ්‍ය බවට සංගමය ඉල්ලා සිටියි. සමහර අධිකරණ දැනටමත් නව්‍යකාරක විධික්‍රම සහ නවීන තාක්‍ෂණය එදිනෙදා යොදාගනිමින් රැස්වීම සංගමය අගය කරයි. එම විධික්‍රම අනෙකුත් අධිකරණ සඳහාද යොදාගන්නා ලෙස නීතිඥ සංගමය ඉල්ලා සිටියි.

පවතින තත්වය යටතේ අත්‍යවශ්‍ය අධිකරණ කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයන්ට ප්‍රවාහන දුෂ්කරතා ඇතිවිය හැකිය. වසංගත තත්ත්වය මධ්‍යයේ සිය කාර්යයන් ඉටුකරන රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ආයතන ප්‍රවාහන පහසුකම් සලසාගන්නා පරිදි, අත්‍යවශ්‍ය අධිකරණ කාර්ය මණ්ඩලය සඳහා ප්‍රවාහන පහසුකම් සැපයීමට කටයුතු කළ යුතු යැයි සංගමය නීතිඥ යෝජනා කරයි.’

වසංගත තත්වය යටතේ අධිකරණ රැස් නොවීම පිළිබඳව ‘අනිද්දා’ කළ විමසීමකදී, නිර්නාමිකව සිටීමට කැමති කොළඹ ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතිඥවරයකු පැවසුවේ, දැනටමත් සමහර අධිකරණ රැස්වන නමුත්, එය කිසිසේත්ම ප්‍රමාණවත් නැති බවයි. උදාහරණයක් හැටියට කොළඹ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ නවයකට අදාළ ඇප ඉල්ලුම්පත් එක් අධිකරණයක මහේස්ත්‍රාත්වරයකු පමණක් විනිශ්චයාසනාරූඪව සලකා බැලීම කිසිසේත් ප්‍රමාණවත් නොවන බවයි. ‘28 වැනි සිකුරාදා වන විට තවත් අධිකරණ රැස්වෙන බව පෙනෙන්න තිබෙනවා. සමහර විට ඒ නීතිඥ සංගමයේ ඉල්ලීම නිසා වෙන්නට ඇති. නමුත්, අධිකරණ හදිසි හා අත්‍යවශ්‍ය කටයුතු සඳහාවත් ප්‍රමාණවත් ලෙස රැස් නොවන තත්වයක් යටතේ එය බලපාන්නේ රටේ නීතියේ පාලනය සඳහා බව අපි තේරුම් ගන්නට ඕනෑ. එයින් නීතියේ පිහිට පතාගෙන එන මහජනතාවට සිදුවන අගතිය සැලකිල්ලට ගැනීම ඉතාම වැදගත්’ ඔහු තවදුරටත් කීවේය.
මේ අතර අධිකරණ අමාත්‍යාංහයේ අභ්‍යන්තර ආරංචි මාර්ග ‘අනිද්දා’ වෙත පැවසුවේ, අවශ්‍ය නම් අත්‍යවශ්‍ය අධිකරණ නිලධාරීන්ට ප්‍රවාහන පහසුකම් සැපයීමට, අධිකරණ අමාත්‍යාංශය සූදානමෙන් සිටින බවයි.■

■ අනුරංග ජයසිංහ

ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින දැවැන්ත විදේශ විනිමය සංචිත අර්බුදය විසඳීම සඳහා බංග්ලාදේශය ඉතිහාසයේ පළමුවැනි වතාවට ණයක් ලබා දී තිබෙන බව ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය ආයතන වාර්තා කර තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාවට ස්තූතිවන්ත වෙන්නට බංග්ලාදේශ මහ බැංකුව වෙනත් රටකට මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුමකින් ණය ලබා දී මුදල් ආයෝජනය කිරීමට තීන්දු කර ඇතැයි ඇමෙරිකාවේ සීබීඑස් ආයතනය වාර්තා කර තිබුණි. බංග්ලාදේශ මහ බැංකුව මෙතෙක් ජාත්‍යන්තර ණය ලබා ගන්නා රටක් වූ නිසා මහ බැංකුවේ අභ්‍යන්තර ආයෝජන මාර්ගෝපදේශ අනුව තවත් රටකට ණය ලබා දී ආයෝජනයක් කිරීමේ හැකියාව නොතිබුණු බව එම පුවතේ සඳහන්ය. විශේෂ සලකා බැලීමක් යටතේ ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජනය කිරීමට අනුමැතිය ලබාගත් බවත් එම පුවතේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත.

බංග්ලාදේශය ණය ලබා දෙන රටක් බවට පත් වීම එම රටේ අභිමානය වැඩි කරන සිදුවීමක් බව ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියෙකු වන, මේ වන විට බංග්ලාදේශයේ ප්‍රතිපත්ති සමීක්ෂණ ආයතනයක කටයුතු කරන අහ්සාන් එච් මන්සූර් ප්‍රකාශ කළ බව ඒඑෆ්පී පුවත් සේවය වාර්තා කර ඇත.

ඒඑෆ්පී පුවත් සේවය වැඩිදුරටත් වාර්තා කර ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාව සමග මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුම් අත්සන් කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ සංචිත අර්බුදය විසඳීම සඳහා චීනය, දකුණු කොරියාව සහ බංග්ලාදේශය ඉදිරිපත්ව සිටින බවය. බංග්ලාදේශය ඩොලර් මිලියන 200-250 අතර මුදලක් මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුමකින් ණය දීමට අනුමැතිය ලැබුණු බව බංග්ලාදේශ මහ බැංකුවේ ප්‍රකාශක මොහොමඩ් සිරජුල් ඉස්ලාම් ඒඑෆ්පී පුවත් සේවයට පැවසූ බව එම පුවතේ සඳහන්ය.

මීට පෙර ශ්‍රී ලංකාව චීනය සමඟ ඩොලර් බිලියන 1.5ක් වටිනා මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුමක් අත්සන් කළ අතර දකුණු කොරියාව සමඟ ඩොලර් මිලියන 500ක් වටිනා මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුමක් අත්සන් කර තිබුණි.

ඉන්දියාව ඩොලර් බිලියනයක මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුමත් අත්සන් කිරීමට නියමිතව සිටියත් පසුව එය අහිමි වී තිබුණි.
එස්ඇන්ඩ්පී නම් ගෝලීය ශ්‍රේණිගත කිරීම් ආයතනයට අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ දීර්ඝකාලීන මුදල් ඒකක ශ්‍රේණිගත කිරීම කඩා වැටී ඇති අතර මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාව ආජන්ටිනාව, මොසැම්බික් සහ බෙලිස් ආදී රටවල්වල මට්ටමට වැටී තිබේ.■

■ අරුණ ජයවර්ධන
කෝවිඩ් එන්නත්කරණය දේශපාලනීකරණය වී ඇතැ’යි හැම පැත්තෙන්ම චෝදනා නැගේ. එහෙත්, වැඩිදුර කරුණු සොයා බලන කෙනකුට පෙනෙනු ඇත්තේ එය දේශපාලනීකරණයෙන්ද ඔබ්බට ගොස්, පාදඩකරණයද වී ඇති බවයි.

මැයි 27 වැනි බ්‍රහස්පතින්දා, මොරටුවේ එන්නත්කරන වැඩසටහනට මැදිහත්වූ මොරටුවේ නගරාධිපතිවරයා පෙන්වූයේ එකී පාදඩකරණයේ නිර්වස්ත්‍ර ඇත්තයි. ‘අපේ ටෝකන්වලට ගහන්නේ නැතිනම්, මෙතන ගහන්න දෙන්නේ නෑ. ඩොක්ටර් හැරිලා යන්න.’ යැයි සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරිනියට නගරාධිපතිවරයා තර්ජනය කරන තරමට මේ පාදඩකරණය බලවත් වී තිබිණ. එහෙත්, කනගාටුදායක ලෙස පාන්දර හතරේ සිට පෝලිමට එකතුවී සිටි මිනිසුන්ගෙන් පස් හය දෙනකුට වඩා නගරාධිපතිවරයාගේ ක්‍රියාවට විරුද්ධ වන බවක්ද නොපෙනිණ. ඊටත් වඩා කනගාටුදායක ලෙස, මහජනතාවගේ අයිතිය ආරක්‍ෂා කිරීමේ වගකීම පැවරී ඇති පොලිසියද නගරාධිපතිවරයාටම කීකරු වෙමින් කුඩා කෙඳිරියක් පමණක් නගනු පෙනිණ. අවසානයේ සිදුවූයේ, සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරිනියගේ පිළිවෙළට උඩින් නගරාධිපතිගේ පිළිවෙළ බලවත් වී, නගරාධිපතිගේ ‘ටෝකන්’ ලබාගත් කණ්ඩායමටත්, උදේ හතරේ සිට පෝලිමේ සිටි කණ්ඩායමටත් පෝලිම් දෙකකින් සමෝසමේ එන්නත ලබාදීමය.

පිළියන්දලදී අඩුවැඩි වශයෙන් සිදුවූයේද මෙයයි. සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරිනියගේ උපදෙස් මත වසා දමන ලද පිළියන්දල පොදු වෙළඳසල ඇතුළත් ප්‍රදේශය, ඇමති ගාමිණී ලොකුගේගේ බලහත්කාරය මත විවෘත කිරීමෙන් පසුව, කැස්බෑවේ කොරෝනා ව්‍යාප්ති මධ්‍යස්ථානය බවට පත්වූයේ පිළියන්දල පොදු වෙළඳපොළයි. අවසානයේ මුළු වෙළඳපොළම වසා දැමීමට සෞඛ්‍ය අංශවලට සිදුවිය. සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරිනිය කීවේ, වසා දමන්නට නියම කළ පොදු වෙළඳපොල හා නගර සීමාව, නැවත විවෘත කළේ තමාද නොදැනුවත්ව බවයි. මේ ගැන රූපවාහිනී සාකච්ඡාවකදී සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල්වරයාගෙන් ප්‍රශ්න කළ විට, ඔහු කීවේ එවැන්නක් සිදුවී නම් වරදක් බවත්, වහාම පරීක්‍ෂණයක් කරන බවත්ය. ඔහු පරීක්‍ෂණයක් කළාද, එහි නිගමන මොනවාද යන්න තවමත් කිසිවෙක් දන්නේ නැත.

මේවා හුදෙක් පොහොට්ටුවේ ප්‍රාදේශීය දේශපාලකයන්ගේ චින්තනය නිසා ඇතිවන සිදුවීම් නොවේ. ඇත්ත වශයෙන්ම නම් මේ සිදුවීම් ජනාධිපතිවරයා ප්‍රමුඛ මුළු ආණ්ඩුවේම කොරෝනා මර්දන පිළිවෙතේ පිළිබිඹුය. කුරුණෑගලදී ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු ඇමතිවරයාගේද, මාතරදී මාතර නගරාධිපතිවරයාගේද, ගම්පහදී ප්‍රසන්න රණතුංග ඇමතිවරයාගේද මැදිහත්වීමෙන් සිදුවන්නේද මේ වැඩපිළිවෙළමය. ඊට අමතරව, බන්දුල ගුණවර්ධන ඇමතිවරයා කලාකරුවන් වෙනුවෙන් එන්නත් වෙන්කර ගැනීමෙන්ද, කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල ඇමතිවරයා ජනමාධ්‍යවේදීන් වෙනුවෙන් එන්නත් වෙන්කර ගැනීමෙන්ද, දිලුම් අමුණුගම ඇමතිවරයා ලංගම සේවකයන්ට එන්නත් ලබාදීමෙන්ද, රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සාමාජිකයන්ගේ පවුල්වල ගෘහ සේවිකාවන් ඇතුළු සියලු දෙනාටම එන්නත් ලබාගැනීමෙන්ද, මේ අපිළිවෙළ හැම පැත්තටම දිගුවී තිබේ. ඊට අමතරව, සෑම එන්නත්කරණ මධ්‍යස්ථානයකදීම, පැය හය හතක සිට මහජනතාව එකතුවී සිටින පෝලිම්වලට පිටතින් ගොස්, විවිධ වරප්‍රසාද හා දැනහැඳුනුම්කම්, බලවත්කම් මත විශාල පිරිසක් එන්නත් ලබාගනු දැකීම සාමාන්‍ය දර්ශනයක් වී තිබේ.

ෆේස්බුක් වෙත සටහනක් ලියූ මාතර ප්‍රදේශයේ අප මිතුරකු දක්වා තිබුණේ, හිත්තැටිය නැගෙනහිර සහ සුදර්ශී පෙදෙස යන ප්‍රදේශවලට එන්නත් ලබාදීමට නියමිතව තිබූ මධ්‍යස්ථානයේ පෝලිමට උදේ 10.30ට එකතු වූ තමන්ට, සවස 3ට පමණ, එන්නත් අවසානයැයි දන්වනු ලැබූ බවයි. එහෙත්, එන්නත් ලබාගත් විට ලැබෙන තම නම ගම සහිත කාඩ්පතක් තමාට ලැබුණු බවත්, එනිසා තමා එන්නත් නොලබා වුණත් එන්නත් ලද නාමලේඛනයට ඇතුළත් වනු ඇත්දැයි බියක් තමාට ඇති බවත් ඔහු ලියා තිබේ. ඒ අතර, රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ ලැයිස්තුව තුළින් තමාටත් බිරිඳටත් ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා දෙවැනි මාත්‍රාව ලබාගත හැකිවූ බව නීතිඥවරයෙක් අපට කීය.

විහිළුව නම්, ‘එක රටක් එක නීතියක්’ හා ‘විනයගරුක රටක්’ හදන්නට ආ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ ආණ්ඩුව යටතේම මෙවැනි අකටයුතුකම් සිදුවීමය. 2019 නොවැම්බරයේ සිට එක දිගට හැම තීරණාත්මක සමාජ ආර්ථික හා දේශපාලනික කාරණයකදීම සමස්තයක් හැටියට අසමත්බව පෙන්වූ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ ආණ්ඩුව, එන්නත්කරණ වැඩසටහනේදීද පෙන්වමින් සිටින්නේ ඒ අසමත්කමමය.

එන්නත්කරණ වැඩසටහනේදී ආණ්ඩුව අසමත්වූ ආකාරය තේරුම් ගැනීමට පහත කරුණු සැකෙවින් සැලකීම සුදුසුය.

1. වසංගතය පැතිරෙමින් තිබියදී හා ඊට මුහුණ දිය හැකි එකම ආකාරය රටේ සියයට හැත්තෑවක් පමණවත් ජනතාවට එන්නත් ලබාදීම යැයි සෞඛ්‍ය අංශ විසින් පුන පුනා කියද්දී, දුර දිග බලා එන්නත් ඇණවුම් කරනවා වෙනුවට, ආණ්ඩුව මුල් කාලයේ කලේ ධම්මික පැණිය, සුදර්ශන පැණිය වැනි මිථ්‍යා දෘෂ්ටිකයන්ගේ ප්‍රෝඩාවලට රාජ්‍ය අනුග්‍රහය සපයමින් ඒවා ප්‍රවර්ධනය කිරීමය.

2. එන්නත් මිලදී ගැනීමට ගිය සතියේ ඇමති මණ්ඩල අනුමැතිය ලබාගන්නා තෙක්ම, ආණ්ඩුව බලාපොරොත්තුව තැබුවේ විවිධ රටවලින් හා සංවිධානවලින් නොමිලේ ලැබෙන එන්නත් ගැන පමණකි. මේ සතිය වන තුරුම ජනතාවට එන්නත් කළේ, ඉන්දියාව, චීනය, රුසියාව හා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ කොවැක්ස් ව්‍යාපෘතිය යටතේ නොමිලේ ලැබුණු එන්නත්ය.

3. ඉන්දියාවෙන් ලද ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා කොවිෂීල්ඩ් එන්නතේ පළමු මාත්‍රා ලක්‍ෂ හය එන්නත් කළ පසුව, දෙවැනි මාත්‍රාව ලබාගැනීමට ඉන්දියාවේ විශේෂ තත්වය නිසා නොහැකි විය. ඒ නිසා අදත්, කොවිෂීල්ඩ් එන්නතේ පළමු මාත්‍රාව ලබාගත් පිරිස සිටින්නේ දෙවැනි මාත්‍රාව ගැන අවිනිශ්චිත අදහසකය. තමන්ට ලැබුණු එන්නත කොතරම් කාලයකට බලපවත්වන්නේද, ඊට පෙර දෙවැනි මාත්‍රාව ලැබෙයිද කියන අවිනිශ්චිතතාව විසින් ලක්‍ෂ ගණනක මහජනතාවක් බලවත් පීඩාවකට ලක්කරනු ලැබ තිබේ. එය භයානක අසහනකාරී තත්වයකි.

3. නොමිලේ ලැබුණු එන්නත් පවා බෙදාහැරීමේදී ප්‍රමුඛතාව පිළිබඳ බරපතළ අක්‍රමිකතා හැම තැනින්ම වාර්තා විය. එන්නත් ලබාගත් සමාජයේ බලවත් අයකුගෙන් ඇසුවොත්, තමන් එන්නත ලබාගත් ‘හොර පාරක්’ ගැන කියන්නට ඒ හැම කෙනකුටම පාහේ කතාවක් තිබේ. ඊට අමතරව, ආරක්‍ෂක අංශවල, විශේෂයෙන්ම හමුදා අංශවල අයට මුලින්ම එන්නත ලැබෙද්දී, ඉහළ හමුදා නිලධාරීන්ගේ පවුල්වල අයටද නිතැතින්ම එය ලැබිණ. රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ වෛද්‍යවරුන්ගේ පවුල්වල අයටද එය ලැබිණ. එහෙත්, සෞඛ්‍ය ක්‍ෂෙත්‍රවලත්, ග්‍රාම නිලධාරීන්, සමෘද්ධි නිලධාරීන් වැනි ක්‍ෂෙත්‍ර රාජකාරිවල යෙදෙන අයට අදටත් ඒවා නැත. වෙනකක් තියා, 80,000ක් පමණ වන පොලිසියේ නිලධාරීන්ගෙන් තවමත් එන්නත ලැබී ඇත්තේ 38,000කට පමණක් බව මාධ්‍ය වාර්තා කියයි. මිනිසුන් සමග සමීපව වැඩකරන පෞද්ගලික බස් කොන්දොස්තරවරුන්ට, රජයේ සහ පෞද්ගලික අංශයේ සමහර විශේෂ තීරුවල සේවකයන්ට එන්නත ලැබෙන විදියක් තවමත් නැත.

4. කිසිම ප්‍රමුඛතා අනුපිළිවෙළක් නැතිව, ප්‍රාදේශීය දේශපාලකයන්ට හිතෙන හිතෙන විදියට අනුව සකසන ලද පිළිවෙළට එන්නත ලබාදෙන ලදි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ තබා ලංකාවේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය විසින් සකසන ලද ප්‍රමුඛතා පිළිවෙළවත් ඒ කිසි තැනක දකින්නට නොලැබිණ. ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු ඇමතිවරයා, ‘කුරුණෑගල ජනතාවට එන්නත ලබාදීමට මුල්වූ ජනාධිපතිවරයාටත්, අගමැතිවරයාටත් ස්තුති කරමින්’ ෆේස්බුක් පෝස්ටු දැමීමෙන්, දැන් පවත්වාගෙන යන එන්නත්කරණ ක්‍රමය ගැන පැහැදිලි වෙයි.

5. එන්නත ලබාගැනීමට නම්, දන්නා කියන කෙනෙකු හරහා යායුතුයැයි අදහසක් මහජනතාව තුළ ඇතිවන අන්දමට විවිධාකාර අකටයුතුකම් බහුලය. කිසිම ශක්තියක් නැති පහළ හා මධ්‍යම පන්තික ජනතාවට සිදුවූයේ අවම වශයෙන් පැය හය හතක් අනෝරා වැස්සට තෙමෙමින් අව්වට වේලෙමින් පෝලිම්වල ගතකර එන්නත ලබාගැනීමටය. එවැනි කාලයක් ගතකර මධ්‍යස්ථානය අසළට පැමිණි විට, එන්නත් තොග අවසානයැයි යන පණිවුඩය ලැබ හැරී යාමට සිදුවූ පිරිසද ලක්‍ෂ ගණනකි. එන්නත ලැබීම පුරවැසි අයිතිවාසිකමක්ය යන අදහස එහිදී මුළුමනින්ම බිඳවැටුණු අතර, මානව ගරුත්වය බිංදුවටම වැටී තිබිණ.

6. ඒ අතර, රුපියල් 5000කට එන්නත් විකිණීමේ ජාවාරමක් ගැන පරීක්‍ෂණ පවත්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියේ රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරින්ගේ සංගමයමය. තම ව්‍යාපාර හෝ කර්මාන්තශාලාවල සේවකයන්ට අවශ්‍ය එන්නත් ලබාගැනීම සඳහා රුපියල් 5000 බැගින් ගෙවා ලියාපදිංචි වන ලෙස දැන්වීම් පළකර ඇති වාණිජ මණ්ඩලයක් ගැනද ඒ අතර වාර්තා විය.

7. දෙවැනි මාත්‍රාවට ලක්‍ෂ හයක හිඟයක් පවතින ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නත ඇතුළු එන්නත් ලබාගැනීම සඳහා නිසි කලට ඇණවුම් කිරීම ගැන රාජ්‍ය ඖෂධ නීතිගත සංස්ථාවේ සභාපතිවරයා ඇතුළු මැති ඇමතිවරුන් කියන කිසිවක් ගැන, නියම කරන දින වකවානු ගැන, කිසිම විශ්වාසයක් මේ වන විට ජනතාවට නැත. මේ මැති ඇමතිවරුන් හා නිලධාරීන් කියන එකිනෙකට පරස්පර කාරණාකාරණ මෙන්ම සංඛ්‍යාලේඛනද නිසා, ආණ්ඩුව එන්නත් ආනයනය ගැන අඳුරේ අතපත ගාන බව පමණක් නොව, මහජනතාවට අලි බොරුද කියන බව මැනැවින් පැහැදිලි වෙයි. ඒ හරහා ආණ්ඩුව තමන්ගේ විශ්වාසවන්තභාවය මුළුමනින්ම අහිමිකොට ගෙන තිබේ.

8. එන්නත් ගෙන්වීමට විදේශ විනිමය හිඟයක් තිබෙන තත්වයක් යටතේ, හැකි හැම ආකාරයකින්ම රජයේ රෝහල්වලට ආධාර කරන ලෙස ඇමතිනියක ධනවතුන්ට බැගෑපත්වන අතරේ, මන්ත්‍රීවරුන්ට සුඛෝපභෝගී ජීප්රථ 227ක් ආනයනයට අගමැතිවරයා ඇමති මණ්ඩල පත්‍රිකාවක් ඉදිරිපත් කිරීමත්, පසුව එම ඇණවුම අවලංගු කළ බව ඔහු විසින්ම ප්‍රෝඩාකාරී ලෙස ප්‍රචාරය කිරීමත්, රූපවාහිනි සාකච්ඡා කිහිපයකදීම රජයේ මැති ඇමතිවරුන්, ‘දෙනවා නම් එම වාහන ගැනීමට’ තම කැමැත්ත ප්‍රකාශ කිරීමත් හරහා, ආණ්ඩුවේ ප්‍රමුඛතාව ඇත්තේ තමන් වසංගතයෙන් බේරාගැනීමට නොව තමන්ගේ පක්‍ෂ දේශපාලකයන්ට වරප්‍රසාද දීමට බව මහජනතාවට පැහැදිලිව පෙනීගොස් තිබේ.

හැම කෙනකුම සිටින්නේ වසංගතයට බියෙනි. ඉන් ගැලවීමට, එන්නත ලබාගැනීමට හැම පුරවැසියකුටම අයිතියක් තිබේ. රටේ කිසි පිළිවෙළක් නැතිව එන්නත්කරණය ක්‍රියාත්මක වෙද්දී, ජීවිතාශාව නිසාම ඒ අපිළිවෙළ තුළ තමන්ටද අවස්ථාවක් තිබේදැයි මිනිසුන් කල්පනා කිරීම ස්වාභාවිකය. එය වැළැක්විය හැක්කේ නිශ්චිත වැඩපිළිවෙළකට අනුව එන්නත්කරණය ක්‍රියාත්මක කිරීමෙනි. ආණ්ඩුවෙන් මේ තාක් සිදුවී නැත්තේද එයමය. එපමණක් නොවේ. එන්නත්කරණය මුළුමනින්ම දේශපාලනීකරණයද, පාදඩකරණයද වන්නට ඉඩ හැර තිබේ. එන්නත සියලු මහජනතාවගේ අයිතියක් කරනවා වෙනුවට බලය හා ශක්තිය ඇත්තන්ගේ වරප්‍රසාදයක් බවට පත්වන්නට ඉඩදීමෙන් නැවත පෙන්වා ඇත්තේ රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවේ අනවරත අසමත්කමමය.■

■ අනුරංග ජයසිංහ
කොළඹ වරාය නගර කොමිෂන් සභා පනත මගින් අක්වෙරළ හෙවත් ඕෆ්ෂෝ බැංකු සහ සමාගම් ස්ථාපනය කිරීමෙන් මුදල් විශුද්ධිකරණයට සහ නීති විරෝධී මුල්‍ය ප්‍රවාහයන්ට පසුබිම සැකසෙන බව සඳහන් කරමින් ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂල් ශ්‍රී ලංකා ආයතනය නිවේදනයක් නිකුත් කර තිබේ.

කළු සල්ලි සුදු කිරීම යනුවෙන් එදිනෙදා හඳුන්වන මුදල් විශුද්ධිකරණය සහ නීති විරෝධී මූල්‍ය ප්‍රවාහයන් නැවැත්වීමට ලෝකයේ අනෙක් රටවල් වෑයමෙන් කටයුතු කරන කාලසීමාවක ශ්‍රී ලංකාව අනෙක් පසට අඩියක් තබා ඇති බව එම නිවේදනයේ සඳහන් වේ.

එම නිවේදනයේ වැඩිදුරටත් මෙසේ සඳහන්ය.

‘වරාය නගරය හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාව, මුල්‍ය ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ කාර්ය සාධක බලකාය විසින් අවතක්සේරුවට ලක් කිරීමේ අවදානමට මුහුණ දේ.

2021 මැයි මස 20 වන දින ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව විසින් කොළඹ වරාය නගර ආර්ථික පනත් කෙටුම්පත නීතියක් ලෙස සම්මත කරන ලදි. පනත් කෙටුම්පතට චන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට දින දෙකකට පෙර පාර්ලිමේන්තු කථානායකවරයා විසින් පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය පිළිබඳ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයින්ට සහ මහජනතාව වෙත දැනුම් දෙනු ලැබීය. ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ශ්‍රී ලංකා ආයතනය ද වරාය නගර පනත් කෙටුම්පත අභියෝගයට ලක් කළ එක් පෙත්සම්කාර පාර්ශ්වයකි. TISL ආයතනය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුව පිළිගන්නා නමුත් මෙම නීතියේ නොවිසඳුණු ගැටලු පිළිබඳව දැඩි අවධානයෙන් පසුවේ.

නීති සම්පාදනය ආරම්භයේදීම එහි ඉක්මන්කාරී බව පිළිබඳව සැලකිල්ලට ලක්විය යුතු අතර එය ශ්‍රී ලාංකීය පුරවැසියාගේ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය උදුරාගැනීමකි. මෙම යෝජිත කෙටුම්පත මුලදීම ගැසට් පත්‍රයට ඇතුළත් නොකළ අතර ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් අනතුරුව පවා මහජන අදහස් ලබාගැනීමට හෝ මහජන සමාලෝචනයකට අවස්ථාවක් ද නොතිබුණේ, රටේ තුන්වන කොවිඩ් රැල්ල උච්චතම ලෙස පවතින අතරතුරදී පනත් කෙටුම්පත විවාදයට ලක් කර ඒ වහාම එය සම්මත කර ගත් බැවිනි. මෙම තීරණාත්මක පනත් කෙටුම්පත සම්මත කරගැනීමට ලබා ගත් කෙටි කාල පරාසය තුළින් ඉස්මතු කරන්නේ, රටට දීර්ඝකාලීනව බලපෑම් ඇති කළ හැකි නීතියක් පැනවීමේ මෙම වෑයමේදී, ව්‍යවස්ථානුකූලව සහතික කර තිබෙන ශ්‍රී ලාංකීය පුරවැසියාගේ තොරතුරු දැනගැනීමේ මූලික අයිතියට ගරු කිරීමක් සිදු නොවූ බවයි. ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයන්ට පවා මෙම කෙටුම්පතට ඇතුළත් කරන ලද සංශෝධන පිළිබඳව පූර්ණ සමාලෝචනයක් කර දැනුවත් වූ තීරණයක් ගැනීමට ප්‍රමාණවත් කාලයක් මෙම ක්‍රියාවලිය හරහා ලබා නොදුන් බව TISL ආයතනය දැඩි සැලකිල්ලකින් යුතුව අවධාරණය කර සිටී.

පනත් කෙටුම්පතට එරෙහිව ටීඅයිඑස්එල් ආයතනය ඉස්මතු කරන ලද එක් මූලිකම කරුණක් වුයේ, අක්වෙරළ බැංකු සහ සමාගම් ස්ථාපනය කිරීම තුළින් මුදල් විශුද්ධිකරණයට සහ නීති විරෝධී මුල්‍ය ප්‍රවාහයන්ට පසුබිම සැකසීමයි. 2005 අංක 25 දරණ ත්‍රස්ත මූල්‍ය මර්දන සම්මුතිය පිළිබද පනත, 2006 අංක 5 දරණ මුදල් විශුද්ධිකරණය වැළැක්වීමේ පනත, 2006 අංක 6 දරණ මූල්‍ය ගනුදෙනු වාර්තාකරණය පිළිබඳ පනත, කොළඹ වරාය නගරයේ පරිපාලන ප්‍රදේශයට අදාළ වන බව පැහැදිලි ලෙස ප්‍රකාශ කරමින්, මෙම කාරණය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය යම් පමණින් නිරවුල් කරන ලදි. කෙසේ වුවද, අක්වෙරළ සමාගම් කෙරෙහි සමාගම් රෙජිස්ට්‍රාර් වෙත ඇත්තේ ඉතා සීමිත බලතල ප්‍රමාණයක් වන අතර, මෙම අක්වෙරළ මූල්‍ය ආයතන (බැංකු) සඳහා බැංකු පනත අදාළ වන්නේදැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කර නැත.

මෑතකදී බලාත්මක කරන ලද වරාය නගර කෙටුම්පත මඟින් වරාය නගරයේ ක්‍රියාත්මක වන සමාගම්වලට, එම සමාගම්වල සැබෑ හිමිකරුවන් පිළිබඳ තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම අනිවාර්ය කර නැත. සමාගම්වල හිමිකාරීත්වය අවසාන වශයෙන් සතු වන පුද්ගලයන් කවුරුන්ද යන තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම ත්‍රස්ත මූල්‍යකරණය සහ මුදල් විශුද්ධිකරණයට නිත්‍යානුකූල ප්‍රභවයන් භාවිත කිරීම වැළැක්වීමේ මූලිකම ක්‍රමවේදයයි. නීති බලාත්මක කරන ආයතනවලට එවැනි තොරතුරුවලට ප්‍රවේශවීමේ හැකියාව තිබුණද, මහජන ප්‍රවේශය සීමිත වීම තුළින් එම ආයතන පිළිබඳ මහජන අධීක්ෂණය අවම මට්ටමක පැවතීම නිසා නීති විරෝධී ගනුදෙනු කිරීමට අවශ්‍ය පසුබිම සැකසෙනු ඇත. සමාගම්වල සැබෑ හිමිකාරීත්වය පිළිබඳ තොරතුරුවලට මහජනතාවට ප්‍රවේශ විය හැකි වීම හොඳ භාවිතයක් පමණක් නොව, නීති විරෝධී ගනුදෙනුවල ප්‍රවණතාවන් නිරීක්ෂණය කිරීමටත් ඒවා පිළිබඳ අනතුරු හැඟවීමටත් එය ඉඩකඩ සලසයි.

වරාය නගරය හරහා කළු සල්ලි ඇද ගැනීමේ සහ ඒවාට පහසුකම් සැපයීමේ අවදානම වර්ධනය වීම හේතුවෙන්, ශ්‍රී ලංකාව මුල්‍ය කාර්ය සාධක බලකායේ ශ්‍රේණිගතකිරීම්වලින් පහතට ඇදවැටීමේ අවදානම පවතින අතර ඒ හේතුවෙන් රටට විදේශ ආධාර, ණය සහ නීත්‍යනුකූල ආයෝජනයන් ලබා ගැනීම කෙරෙහි අහිතකර බලපෑම් එල්ල විය හැකිය.

ටැක්ස් ජස්ටිස් නෙට්වර්ක් සංවිධානයට අනුව ලෝකය පුරා ඇමෙරිකානු ඩොලර් ටි්‍රලියන 21 සිට 32 දක්වා තක්සේරුගත කරන ලද බදු නොගෙවන ලද මුල්‍යමය ධනයක් රහස්‍ය /අක්වෙරළ බල ප්‍රදේශ තුළ රඳවා ඇත. මෙම අක්වෙරළ බල ප්‍රදේශ, ආයතනික බදු අවභාවිතය, පෞද්ගලික හා ප්‍රාග්ධන බදු ගෙවීම පැහැරහැරිම සහ දේශ සීමාවන් හරහා සිදු කෙරෙන නීති විරෝධී මුල්‍ය ප්‍රවාහයන්ටද හේතු වේ. 2021 ජූනි මස 24 වන දින පැවැත්වීමට නියමිත දූෂණයට එරෙහි එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා සභාවේ විශේෂ සැසිය අරමුණු කර ගනිමින් ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ආයතනය විසින්, දේශසීමා හරහා සිදුවන දූෂණයන්ට සහ අනෙකුත් අපරාධයන්ට පහසුකම් සලසන නිර්නාමික සමාගම් සහ අනෙකුත් නීතිමය වාහන භාවිතය නතර කරන මෙන් ඉල්ලා මහජන සුබසිද්ධිය උදෙසා පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කරනු ලැබීය. සමාගම්වල සැබෑ හිමිකරුවන් පිළිබඳ අන්තර්ජාලීය පොදු ලේඛනයක් සැකසීම සඳහා දැඩි ප්‍රතිපත්තියක් ඇති කර ගැනීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රටවල් ඒ හරහා පොළඹවනු ලබයි. 2006 වර්ෂයේ සිට පැනමා ලේඛන සහ පැරඩයිස් ලේඛන හෙළිදරවු වීමෙන් පසුව, සමාගම්වල සැබෑ හිමිකරුවන් හඳුනාගැනීමෙන්, අපරාධයන්ගෙන් උපයා ගන්නා දේපළ සඟවා ගැනීමට, මහජන මුදල් සොරකම් කිරීමට සහ බදු පැහැර හැරීමට ලොව පුරා ඇති සමාගම්වලට හැකියාව සලසන අනාවරණය නොවූ සංවිධානාත්මක දූෂණයන් සහ නීතිමය ආයතනයන් තුරන් කර දැමීමට හැකි වනු ඇතැයි ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ආයතනය අපේක්ෂා කරයි.

ට්‍රාන්ස්පේරෙන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ආයතනය කනගාටුවෙන් යුතුව ප්‍රකාශ කර සිටින්නේ, සමාගම්වල සැබෑ හිමිකරුවන්ගේ තොරතුරුවල විනිවිදභාවය ඇති කිරීම හරහා නීති විරෝධී මුල්‍ය ප්‍රවාහයන් මැඩපැවැත්වීමට ලෝකයේ රටවල් එකට එක් වී දැඩි වෑයමකින් කටයුතු කරන කාල සීමාවක, ශ්‍රී ලංකාව විරුද්ධ දිශාවට අඩියක් ගෙන ඇති බවයි. එනම්, වරාය නගර පනත හරහා නීති විරෝධී මුදල් ප්‍රවාහයන් සම්බන්ධ ගැටලු මැඩලීමට ප්‍රමාණවත් ක්‍රියාමාර්ගයන් නොගන්නා මූල්‍යමය කේන්ද්‍රස්ථානයක් නිර්මාණය කර ඇති බවයි.’■