■ ඉඳුවර බණ්ඩාර
ත්‍රස්ත්‍රවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත්අඩංගුවට ගන්නා පුද්ගලයින් රඳවා තබා ගැනීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා නව ස්ථානයක් ප්‍රකාශයට පත්කර තිබේ.
අංක 145 කිරුලපන ඇවනිව් කොළඹ 05 යන ස්ථානයේ පිහිටි ත්‍රස්ත මර්දන හා විමර්ශන ඒකකය එම පුද්ගලයින් රඳවා තබා ගැනීමේ ස්ථානය වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත්කර තිබේ.
ජනාධිපතිවරයා මේ බව ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත්තේ ජුනි 04 දින අංක 2230/15 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රය මගින්ය.■
නව කැලණි පාලමේ සිට අතුරුගිරිය දක්වා කණු මතින් දිවෙන අධිවේගී මාර්ගයේ කොන්ත්‍රාත්තුව චයිනා හාබර් ඉංජිනියරින් කෝපරේෂන් වෙත ලබා දී ඇත්තේ විවෘත තරඟකාරි ටෙන්ඩර් කැඳවීමකින් නොවන බව අනාවරණය වේ.
මේ බව අනාවරණය වූයේ ඒ සම්බන්ධයෙන් මහාමාර්ග අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ආර්ඩබ්ලිව්ආර් ප්‍රේමසිරිගෙන් ‘අනිද්දා’ කළ ප්‍රශ්න කිරීමේදීය. අනිද්දා ඔහුගෙන් විමසුවේ අනෙකුත් මහා පරිමාණ මාර්ග ව්‍යාපෘති සම්බන්ධයෙන් ටෙන්ඩර් කැඳවීමේ ලියවිලි මහාමාර්ග අමාත්‍යාංශයේ වෙබ් අඩවියේ මෙන්ම මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියේ වෙබ් අඩවියේ ප්‍රසිද්ධ කර ඇතත් මෙම ව්‍යාපෘතියට අදාළ ටෙන්ඩර් කැඳවීම සම්බන්ධයෙන් කිසිඳු විස්තරයක් එම වෙබ් අඩවිවල සඳහන් නොවන බැවින් මෙය චීන සමාගමේ ස්වේච්ඡා යෝජනාවක් අනුව ක්‍රියාත්මක කිරීමට යන ව්‍යාපෘතියක්ද යන්න හා ඒ සම්බන්ධයෙන් ලංසු ක්‍රියාවලියක් සිදුකළ බව කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයේ සඳහන් වන හෙයින් එම ස්වේච්ඡා යෝජනාවට එරෙහි යෝජනා කැඳවූවාද යන්නය. එයට පිළිතුරු දෙමින් ඔහු කීවේ විවෘත යෝජනා කැඳවීමක් නොකළද ශ්‍රී ලංකා ආයෝජන මණ්ඩලයට ඒ සම්බන්ධයෙන් ලැබුණ යෝජනා 6ක් සලකා බැලීමෙන් පසු මෙම තෝරා ගැනීම සිදුකර ඇති බවය.
මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන්ම චීන සමාගමෙන් ස්වේච්ඡා යෝජනාවක් ලැබී ඇති බව මීට පෙර ඔහු මාධ්‍ය කළ විමසීමකදී පිළිගෙන තිබුණා නේදැයි විමසීමේදී ඔහු කීවේ එම යෝජනාව ඉවත් කළ බවත් මේ එම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් ආයෝජන මණ්ඩලයට පසුව ලැබුන යෝජනාවක් බවය.
පසුගිය මැයි 24 දින කැබිනට් මණ්ඩල යෝජනාවේ මේ පිළිබඳ සඳහන් වන්නේ මේ ආකාරයටය. ‘අතුරුගිරිය අන්තර් හුවමාරුව සහ නව කැලණි පාලම සම්බන්ධ කරමින් කණු මතින් ඉදිකරනු ලබන අධිවේගී මාර්ගය ඉදිකොට පවත්වාගෙන ගොස් පවරාදීමේ(BOT) පදනම මත ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා 2020 අප්‍රේල් 08 දින පැවති අමාත්‍ය මණ්ඩල රැස්වීමේදී අනුමැතිය ලබාදී ඇත. ඒ අනුව යෝජිත ව්‍යාපෘතිය සඳහා ආයෝජකයන්ගෙන් තාක්ෂණික හා මූල්‍ය යෝජනා ඇතුළත් ලංසු කැඳවා ඇත. ඒ අනුව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් පත්කරන ලද සාකච්ඡා සම්මුති කමිටුව ඉදිරිපත් කර ඇති නිර්දේශය අනුව එම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම චයිනා හාබර් ඉංජිනියරින් කෝපරේෂන් සමාගම වෙත පැවරීම පිණිස මහාමාර්ග ඇමතිතුමා ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදි’.
කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයේ එසේ සඳහන් වුවද කොවිඩ් වසංගතය හේතුවෙන් සීමා පැනවීම නිසා 2020 අප්‍රේල් 08 දින කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමක් පවත්වා නැති අතර එම දිනයේ කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමක් පැවැත්වූ බවට කැබිනට් මණ්ඩල තීන්දු ප්‍රකාශයට පත්කරන රජයේ නිල වෙබ් අඩවි වන news.lk” cabinetoffice සහ dgi.gov.lk යන වෙබ් අඩවිවලද කිසිදු කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක් නැත.
මෙම කැබිනට් තීරණයේ ඇති අදහස ප්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහයේ දක්නට නැති බව, අප කළ විමසීමකදී හිටපු අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයකු වූ අශෝක පීරිස් මහතා පැවසීය. ඔහු පැහැදිලි කරන්නේ කැබිනට් මණ්ඩල සාකච්ඡා කමිටුවක් පත්කරන්නේ තනි යෝජනාවක් සලකා බැලීමට බවය. ටෙන්ඩර් ක්‍රියාවලියක් නොවන යෝජනා කිහිපයක් තිබේ නම් ඒ සඳහා තාක්ෂණික කමිටුවක් මෙන්ම තේරීමේ කමිටුවක්ද තිබිය යුතු බවය.
කුලුනු මතින් ඉදිවෙන මෙම අධිවේගී මාර්ගය චීන සමාගමේ අයිතියට වසර කීයක කාලයකට ලබා දෙනවාදැයි කළ විමසීමේදී ප්‍රේමසිරි මහතා පැවසූවේ එය වසර 15ක කාලයකට බවයි. එම මාර්ගයේ ගාස්තු අය කරන්නේ චීන සමාගමදැයි කළ විමසීමේ දී ඔහු කීවේ එය කරන්නේ අපි (ශ්‍රී ලංකාව) බවය. එසේනම් එම සමාගම ආයෝජන මුදල සොයා ගන්නේ කෙසේදැයි කළ විමසීමේදී මාස 6කට වාරිකය බැගින් එම මුදල ගෙවන බව ඔහු කීය. ප්‍රේමසිරි මහතා වැඩිදුරටත් පැවසුවේ මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් නිවේදනයක් ඉදිරියේදී නිකුත් කරන්නට කටයුතු කරන බවය.
මේ නම් රාජපක්ෂවරුන් පමණක් දන්නා අමුතුම BOT ක්‍රමයකි. ආයෝජකයා සිය ආයෝජනය හා ලාභය සොයා ගැනීම වෙනුවෙන් ඉදිකිරීමෙන් පසු නිශ්චිත වසර ගණනක් ඔපරේට් හෙවත් ක්‍රියාත්මක කරන්නේ නැත. ක්‍රියාත්මක කරන්නේ හෙවත් අධිවේගයෙන් මුදල් අය කරන්නේ අපය. එසේ වුවද ණයක් ගැනීමක් ලෙස වාරිකවලින් අප ණය ගෙවීමට නියමිතය. BOT ව්‍යාපෘති සඳහා වත්මන් හොඳම උදාහරණය කොළඹ දකුණු චීන වරායය. එය ඔවුන් සිය ආයෝජනය හා ලාභය ලබාගෙන ආපසු අපට ලබා දෙන්නේ අවුරුදු 35ක කාලයකින්ය.
චීන සමාගමට ලබාදී ඇති මෙම කුලුනු මතින් දිවෙන මංතීරු 4කින් යුත් අධිවේගී මාර්ගය අදියර දෙකකින් ක්‍රියාත්මක කිරීමට මහාමාර්ග අමාත්‍යාංශය මුලින් සැලසුම් කර තිබුණි. කිලෝමීටර් 6.9ක් වූ පළමු අදියර නව කැලණි පාලමේ සිට රාජගිරිය දක්වාත් කිලෝමීටර් 10.4කින් යුත් දෙවන අදියර රාජගිරිය සිට අතුරුගිරිය දක්වාත් විය. පළමු අදියරට රුපියල් බිලියන 46ක් හා දෙවන අදියරට රුපියල් බිලියන 61.8ක් වශයෙන් රුපියල් බිලියන 107.8ක් වැය වන බව ඒ සඳහා මහාමාර්ග අමාත්‍යාංශයේ වෙබ් අඩවියේ පළකර ඇති සැලසුමේ දැක්වේ. එමෙන්ම මෙම ව්‍යාපෘතිය දේශීය හා විදේශීය මූලාශවලින් මූල්‍ය සහාය ලබාගෙන සිදුකරන බවද එහි සඳහන්ය.
මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් මහාමාර්ග අමාත්‍යාංශය නිකුත් කරනවා යැයි කියන නිවේදනය තුළ මේ සඳහා සමාගම් ඉදිරිපත් කළ සවිස්තර යෝජනාත්, ඔවුන්ට එසේ යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා බලපෑ දැනුම් දීම ලැබුණේ කාගෙන්ද යන තොරතුරුත් ඇතුළත් වුවහොත් මෙම ව්‍යාපෘතියේ ටෙන්ඩර් ක්‍රියාවලිය ගැන අපට හොඳ අවබෝධයක් ලබා ගත හැකිය.
මන්ද මෙම ව්‍යාපෘතියටම අදාල 2021 ජනවාරි 21 කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයේ සඳහන් වන්නේ වෙන දෙයක් බැවිනි. ‘ආසියානු සංවර්ධන බැංකු අරමුදල් යටතේ දැනට ඉදිවෙමින් පවතින කණු මත ඉදිකරනු ලබන වරාය ප්‍රවේශ අධිවේගී මාර්ගය ඔස්සේ නව කැලණි පාලමේ සිට රාජගිරිය හරහා පිටත වටරවුම් අධිවේගී මාර්ගයේ අතුරුගිරිය අන්තර් හුවමාරුව දක්වා කණු මත ඉදිකරනු ලබන අධිවේගී මාර්ගයක් ඉදිකිරීම පිණිස මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරිය විසින් ශක්‍යතා අධ්‍යයනයක් සිදුකර ඇත. ඒ අනුව ඉදිකර පවත්වාගෙන ගොස් පැවරීමේ (BOT) පදනම මත 100%ක විදේශ අරමුදල් සහිතව එම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා යෝජනා සඳහා ඉල්ලීම් (RFP) කැඳවීම පිණිස අවශ්‍ය පියවර ගැනීම සඳහා මහාමාර්ග අමාත්‍යතුමා ඉදිරිපත් කරන ලද යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදි’ යන්න එහි සඳහන් වේ.
ඒ අනුව එම යෝජනා කැඳවීම අප්‍රසිද්ධියේ රහසිගතව කළ හැකි එකක් නොවේ. ප්‍රසිද්ධියේ කළ යුතු එකක්ය.
එහෙත් එය එසේ සිදුවූ බවට කිසිදු සාක්ෂියක් සොයා ගැනීමට නැත. ඒ අනුව රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ මේ අලුත් BOT සෙල්ලම තවදුරටත් සාකච්ඡා කරන්නට තරම් කුතුහලය දනවන එකකි. මන්ද සාමාන්‍ය මිලදී ගැනීම්වලදී රාජ්‍ය අංශය මෙන්ම පෞද්ගලික අංශයද සිදුකරන එකම පුද්ගලයකුගෙන් හෝ ආයතනයකින් වෙනස් පුද්ගලයින් හෝ ආයතන නමින් මිල ගණන් කිහිපයක් ලබා ගැනීම වාගේ සෙල්ලමක් මෙහිදීද සිදුවී ඇති බවට සාධාරණ සැකයක් ඇති වන බැවින්ය.■
■ අනුරංග ජයසිංහ
බි්‍රතාන්‍යයට විදේශ රටවලින් ඇතුළුවෙන සංචාරකයන් පිළිබඳ නිකුත් කර ඇති රතු ලැයිස්තුවට ශ්‍රී ලංකාවේ නම ජුනි 08 වැනිදා සිට ඇතුළත් කිරීමට නියමිතය.
රතු, ඇම්බර් සහ කොළ යනුවෙන් වර්ණ තුනක් නියෝජනය වන පරිදි සකසා ඇති එම ලැයිස්තු අතරින් අවදානම් සහගතම රටවල් ඇතුළත් වන්නේ රතු ලැයිස්තුවටය. ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට ඇම්බර් වර්ණයෙන් යුතු ලැයිස්තුවේ සිටී.
ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු රතු ලැයිස්තුවේ සඳහන් රටක සිටි කෙනෙකු බි්‍රතාන්‍යයට ඇතුළුවීමට පෙර දින 10ක් ඇතුළත කොවිඩ්-19 පරීක්ෂණයකට මුහුණදීම, දින 10ක් නිරෝධායනය සඳහා හෝටල් පැකේජයකට සහ එම කාලසීමාව තුළ කොවිඩ්-19 පරීක්ෂණ දෙකක් සඳහා ලියාපදිංචි වීම, විශේෂ පත්‍රිකාවක් පිරවීම සිදු කළ යුතුය.
ශ්‍රී ලංකාව දැනට සිටින ඇම්බර් වර්ණයෙන් යුත් ලැයිස්තුවේ රටවල්වලින් පැමිණෙන සංචාරකයන් රටට ඇතුළු වන විට තමන්ගේ නිවසේ හෝ නවාතැනේ නිරෝධායනය වීම, කොවිඩ්-19 පරීක්ෂණයකට මුහුණදීම සහ තවත් දින දෙකකින් සහ දින අටකින් පරීක්ෂණවලට මුහුණදීම අවශ්‍ය වේ. ලොව රටවල් වැඩි සංඛ්‍යාවක් ඇත්තේ ඇම්බර් ලැයිස්තුවේය.
කොළ ලැයිස්තුවේ ඇතුළත් රටවල්වලින් පැමිණෙන පුද්ගලයන් නිරෝධායනය වීම අවශ්‍ය නොවන අතර ඇතුළුවීමේදී කොවිඩ් පරීක්ෂණයකට මුහුණදීම සහ පැමිණ දින දහයක් ඇතුළත තවත් පරීක්ෂණ දෙකකට මුහුණදීම ප්‍රමාණවත්ය.
එන්නත් ලබාගත් පුද්ගලයන් වුව මෙම ලැයිස්තුවල සඳහන් රටවල්වලින් පැමිණන විට ඉහත කී ලැයිස්තුවල සඳහන් ආකාරයට කටයුතු කළ යුතුය.■
එස්ක්ප්‍රස් පර්ල් නෞකාව විශාල නෞකාවක් වීම නිසා එය ගිනිගැනීමෙන් පසු සමබරතාව පවත්වාගෙන ඇදගෙන යෑමට හැකියාවක් නොතිබුණු බවත් නැව මෙලෙස ගිලී යෑම සිදු වුණේ නොසැලකිල්ල නිසා බවත් මාස්ටර් ඩයිවර්ස් සමාගමේ සභාපති ආරියසීල වික්‍රමනායක පැවසීය.
නැව ගිනිගැනීමෙන් පසු, කන්ටේනර් පෙට්ටි මුහුදට වැටීමෙන් බර අඩු වූ බව ඔහු කීය. පුංචි නැවක් ගිලීමට නොදී සමබරතාව පවත්වාගනිමින් ඇදගෙන යෑම සඳහා බාහිරින් හයිඩ්‍රොලික් ටැංකි යෙදවීමේ හැකියාව තිබෙන නමුත් මෙවැනි දැවැන්ත නැව්වලට බාහිරින් හයිඩ්‍රොලික් ටැංකි යෙදවිය නොහැකි බව ඔහු පැහැදිලි කළේය. මෙවැනි විශාල නැව්වල සමබරතාව සඳහා හයිඩ්‍රොලික් ක්‍රමවේද තිබෙන බව ඔහු කීය.
‘දැන ගියොත් කතරගම-නොදැන ගියොත් අතරමග’ යනුවෙන් යෙදුමක් ඇති බව සඳහන් කරමින් ඔහු පැවසුවේ ගිනිගැනීමෙන් පසු ඇදගෙන යෑම වෙනුවට නැව ගිනිගැනීමට පෙර බේරගැනීමේ හැකියාව තිබුණු බවය.
නැව් ඇදගෙන යෑම තමන්ගේ ආයතනයේ ප්‍රධාන කටයුත්තක් බවත්, මෙවැනි අවස්ථාවල මැදිහත්වීම තමන්ගේ ආයතනය වසර ගණනාවක් තිස්සේ වෘත්තීයමය වශයෙන් සිදු කරන බවත් ඔහු කීය.
නැව ගිනිගත් මොහොතේ සිට මෙම විෂය පිළිබඳ දැනුමක් ඇති තමන්ගේ ආයතනය වැනි පාර්ශ්වයන්ගේ සහයෝගය ලබා නොගත් බවත්, නිසි ක්‍රියාමාර්ග නොගෙන නැව ගිනිගෙන අවසන් වන තුරු නිසි ප්‍රතිචාරයක් දැක්වීමට අසමත් වූ බවත් ඔහු පැවසීය. තම ආයතනයේ සහයෝගය මුල්ම මොහොතේ ලබා ගත්තේ නම් ගින්න නිවා නැවේ බඩු භාණ්ඩ පවා බේරාගැනීමේ ඉඩක් තිබුණ බව ඔහු ප්‍රකාශ කළේය.■
■ අනුරංග ජයසිංහ
සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට කොවිඩ්-19 වසංගතයෙන් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය පහසුකම් ලබා නොදී ඔවුන්ගේ වෘත්තීය අයිතිවාසිකම් මර්දනය කිරීමට සේවාවන් අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස නම් කිරීමට දැඩි විරෝධය පළ කරන බවත් එලෙස අත්‍යවශ්‍ය සේවාවලට ඇතුළත් කිරීමෙන් වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග නතර කිරීමේ හැකියාවක් නොමැති බවත් වැඩකරන ජනබලය සංවිධානයේ සම-කැඳවුම්කරු ජෝසෆ් ස්ටාලින් පැවසීය.
ඒ එම සංවිධානයේ නිවේදනයක් පිළිබඳ අප කළ විමසීමකදී අදහස් දක්වමින්ය.
වැඩකරන ජනබලය සංවිධානය බැංකු, තැපැල්, ටෙලිකොම්, සෞඛ්‍ය, ඇඟලුම් කර්මාන්ත සහ අනෙකුත් සේවාවන් ගණනාවක් නියෝජනය කරන වෘත්තිය සමිතිවල එකතුවෙන් හැදුණු සංවිධානයක් බව පෙන්වාදෙමින් ඔහු ප්‍රකාශ කළේ තම සංවිධානය නියෝජනය කරන වෘත්තීය ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක වසංගත තත්වය නිසා ගැටලු මතු වී තිබෙන බවය.
සියළු වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග ගෙන ඇත්තේ කොවිඩ්-19 වසංගතය නිසාම මතු වූ වෘත්තිය ගැටලු විසඳාගැනීමට බවත්, වැටුප් වැඩිවීම් ආදී ආර්ථික ඉල්ලීම් මේ මොහොතේ ඉදිරිපත් කර නොමැති බවත් ඔහු කීය.
උදාහරණයක් ලෙස බැංකු විවෘත කිරීමෙන් පසු සේවකයන් අතර කොවිඩ්-19 රෝගීන් වැඩි වශයෙන් හමුවෙන නිසා ආතතියක් පවතින බවත්, එන්නත් ලබා නොදීම සහ ගමනාගමන පහසුකම් පිළිබඳ එම ආතතිය පවතින බවත් ඔහු කීය.
සේවා කොන්දේසිවල ගැටලු, එන්නත් නොලැබීම, ගමනාගමන පහසුකම්, නිරෝධායන කාලසීමාවේ නිවාඩු ලබා නොදීම ආදි ගැටලු විසඳීමට ආණ්ඩුව අසමත් වන්නේ නම් වෘත්තිය ඉල්ලීම් සඳහා වන අරගල නතර නොවන බව ඔහු කීය.
ඉතිහාසය පුරා අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස නම් කිරීමේ නියෝගවලින් වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග නතර කිරීමේ උත්සාහයන් ගෙන ඇති නමුත්, වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග නතර කිරීමට ආණ්ඩුවලට හැකියාව ලැබී නොමැති බවත්, කෙතරම් යටපත් කිරීමට උත්සාහ කළත් වෘත්තීය අරගල උඩට මතු වන බවත් ඔහු කීය.
වැඩකරන ජනබලය සංවිධානය ජුනි 03 දිනැතිව නිකුත් කළ නිවේදනයේ අත්‍යවශ්‍ය සේවා නම් කරමින් වෘත්තීය අයිතීන් මර්දනය කළ ආකාරය පැහැදිලි කර ඇත. එම නිවේදනය මෙසේය.
‘කොවිඩ්-19 වසංගත තත්වය තුළ දැඩි අවදානමකට ලක්වෙමින් රෝගීන් සමග ඍජුව ගැටෙමින් කටයුතු කරන්නේ සෞඛ්‍ය සේවයේ කාර්ය මණ්ඩලයන්ය. එහෙත් ඔවුන්ට වසංගතයෙන් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය අවම පහසුකම් ලබාදීමට ආණ්ඩුව කටයුතු කර නැත. මේ හේතුවෙන් සෞඛ්‍ය කාර්ය මණ්ඩලවලද සැලකිය යුතු පිරිසකට මේ වන විට කොවිඩ්-19 ආසාදනය වී ඇත. මේ තත්වය මත හෙද, පරිපූරක වෛද්‍ය ඇතුළු සෞඛ්‍ය සේවයේ වෘත්තිය සමිති 24ක් ඒකාබද්ධව සෞඛ්‍ය කාර්ය මණ්ඩල සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම් ලබාදීමට බල කිරීමේ වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ගයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණි. ඒ අනුව ජුනි 03 දින පෙව 7.00 සිට 12.00 දක්වා පැය 5ක් සෞඛ්‍ය සේවකයන් සේවයෙන් බැහැර වීමට කටයුතු කර තිබුණි.
එසේම සෞඛ්‍ය සේවකයන් පිරිසක් මේ වන විට තම ඉල්ලීම් වෙනුවෙන් අඛණ්ඩ සත්‍යග්‍රහයකද නිරත වෙමින් සිටී.
එසේ වෘත්තිය ක්‍රියාමාර්ගයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබියදී 2021 ජුනි 02 දිනැති 2230/9 අංකයෙන් යුතු අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය මගින් ජනාධිපතිවරයා විසින් සෞඛ්‍ය ඇතුළු සේවාවන් කිහිපයක් අත්‍යාවශ්‍ය සේවා බවට පත් කර ඇත. කොවිඩ්-19 වසංගතයෙන් ආරක්ෂාවීමට ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක් විසින් එන්නත් ඉල්ලා සිටීම හා ග්‍රාම නිලධාරීන් විසින්එන්නත් ලබාදෙන ලෙස බල කරමින් වැඩවර්ජනයක් දියත් කළ අවස්ථාවේද මේ ආකාරයෙන්ම එම සේවා අත්‍යාවශය සේවා බවට පත් කිරීමට කටයුතු කරන ලදී. ඒ හේතුවෙන් එන්නත් නොලබාම ග්‍රාම නිලධාරීන්ගේ වැඩවර්ජනය නතර කෙරුණි.
වසර එකහමාරකට වැඩි කාලයක් මෙරට කොව්ඩ්-19 වසංගත තත්වය තුළ තම සේවාවන් අඛණ්ඩව සිදු කිරීමට සෞඛ්‍ය සේවයේ කාර්ය මණ්ඩල දැඩි කැපවීමකින් කටයුතු කළ අතර සෞඛ්‍ය සේවය අත්‍යවශ්‍ය සේවා බවට පත් කිරීමට කිසිදු අවශ්‍යතාවක් නොතිබුණි. ඒ තත්වය තුළ පැහැදිලි වන්නේ හදිසියේ මෙලෙස සෞඛ්‍ය සේවය අත්‍යන්‍ශ්‍ය සේවා කිරීම ඔවුන්ගේ වෘත්තිය ක්‍රියාමාර්ගය මර්දනය සඳහාම කරන ලද්දක් බවයි.
වෘත්තිය ක්‍රියාමාර්ග මර්දනය සඳහා යොදා ගත හැකි ප්‍රබලම ක්‍රියාමාර්ගය වී ඇත්තේ එම සේවාවන් අත්‍යවශ්‍ය සේවා බවට පත් කිරීමයි. තම සේවාවන්ගේ කටයුතු ක්‍රියාත්මක කිරීම වෙනුවෙන් අවශ්‍ය පහසුකම් සෞඛ්‍ය සේවකයන් විසින් ඉල්ලා සිටින විට එම ක්‍රමවේදය භාවිතා කරමින් ඔවුන්ගේ වෘත්තිය ක්‍රියාමාර්ග මර්දනය කිරීම බරපතල කණගාටුදායක තත්වයකි. සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට කොවිඩ්-19 වසංගතයෙන් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය පහසුකම් ලබා නොදී මේ ආකාරයෙන් ඔවුන්ගේ වෘත්තිය අරගල මර්දනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් වැඩකරන ජන බලය ලෙස අප දැඩි විරෝධය පළ කර සිටිමු.’■
පාර්ලිමේන්තුව පසුගිය දා සම්මත කරන ලද කොළඹ වරාය නගරය ආර්ථික කොමිෂන් සභාව හා ඊට අදාළ පනත ජනාධිපති කාර්යාලය යටතට පවරාගෙන තිබේ.
මෙම පවරා ගැනීම කර ඇත්තේ අමාත්‍යාංශ විෂයන් වෙන් කිරීමට අදාළ නිවේදනය ජුනි 03 දින අංක 2230/12 අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රය යටතේ සංශෝධනය කිරීම මගින්ය.
මීට අමතරව එම නිවේදනය මගින් ඇමති නාමල් රාජපක්ෂ දිවුරුම් දුන් ඩිජිටල් තාක්ෂණ හා ව්‍යවසාය සංවර්ධන රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශයට අයත් විෂයන්ද ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති අතර කාර්මික තාක්ෂණ ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා ඉන්ස්ටිටියුට් ඔෆ් නැනෝ ටෙක්නොලොජි ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ්, ජාතික විද්‍යා හා තාක්ෂණික කොමිෂන් සභාව, ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා ඉන්ස්ටිටියුට් ඔෆ් බයෝටෙක්නොලොජි ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් හා සියලු තොරතුරු තාක්ෂණ උද්‍යාන ඊට අයත්ය.■
මේ පාසල්වලට ඉල්ලුම්කරන කාලයයි. රජයේ පාසල්වල පළමු ශ්‍රේණියට ළමුන් ඇතුල් කිරීම සඳහා ඉල්ලුම්පත් කැඳවා ඇත.
රජයේ පාසල්වලට, විශේෂයෙන් පළමු වසරට, ළමුන් ඇතුළත් කිරීම පිළිබඳව සැම වසරකම මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් රාශියක් ගොනු කෙරේ. ළමුන් ඇතුළත් කිරීමේ පටිපාටිය තරමක් සංකීර්ණය. විවිධ ගණ යටතේ ළමයි ඇතුළත් කෙරෙති. “පාසලට ආසන්න පදිංචිකරුවන්ගේ දරුවන්” නම් ගණය යටතේ ඇතුළත් කරන සංඛ්‍යාව 50%කි. ලකුණු දීමේ ක්‍රමවේදයද සංකීර්ණය. විවිධ ගණ වර්ගීකරණය හෝ ලකුණු දීමේ ක්‍රමවේදය අභියෝගයට ලක්වී නැත. සියලු පෙත්සම්වල පාහේ අභියෝගයට ලක්වන්නේ අදාළ චක්‍රලේඛය ක්‍රියාත්මක කරන ආකාරයයි.
“පාසලට ආසන්න පදිංචිකරුවන්ගේ දරුවන්” නම් ගණයේ ඉල්ලුම්කරුවන්ගේ පදිංචිය අනුව උපරිම වශයෙන් ලකුණු පනහක් විස්තරාත්මක ලකුණු දීමේ ක්‍රමයක් අනුව ප්‍රදානය කෙරේ. ඉල්ලුම්කරුගේ පදිංචිය තහවුරු කර ඇත්නම්, පදිංචි ස්ථානය කේන්ද්‍රය කර ගත් සහ අදාළ පාසල පරිධියේ පිහිටා ඇති කවයක් තුළ ප්‍රාථමික කොටස් ඇති, එසේම ළමයා ඇතුළත් කළ හැකි රජයේ පාසලක් නොමැති නම් උපරිම ලකුණු පනහ හිමිවේ. එහෙත් එවැනි පාසල් ඇත්නම් එක් පාසලක් සඳහා ලකුණු පහ බැගින් අඩුකෙරේ. “ළමයා ඇතුළත් කළ හැකි රජයේ පාසලක්” යනු ළමයාගේ ඉගෙනුම් මාධ්‍යය සහිත, තමාට අදාළ පිරිමි සහ ගැහැනු පාසලක්ද, මිශ්‍ර පාසලක්ද, ළමයාගේ ආගම වෙනුවෙන් 10%ක් හෝ ඊට වැඩි සංඛ්‍යාවක් ළමුන් ඇතුළත් කර ගන්නා රජයේ පාසලක්ද වේ.
ලේඛකයාගේ මතය අනුව ලකුණු අඩුකිරීම සඳහා ඉල්ලුම් කරන පාසල අයිති ශ්‍රේණිය නොසලකා සියලු ශ්‍රේණිවල පාසල් එක ලෙස සලකා ලකුණු අඩුකිරීම අත්තනෝමතික වන අතර, අප ව්‍යවස්ථාවේ 12(1) වගන්තියෙන් සහතික කර ඇති නීතියේ සර්ව සාධාරණත්වයට පටහැනිය. ලබා දෙන අධ්‍යාපන මට්ටම අනුව රජයේ පාසල් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 1ඒබී පාසල් යනු කලා, විද්‍යා සහ වාණිජ ධාරාවල උසස් පෙළ පන්ති ඇති පාසල්ය. කලා සහ වාණිජ ධාරා පන්ති පමණක් උසස් පෙළ දක්වා ඇති පාසල් 1සී ශ්‍රේණියට අයත්ය. සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා පමණක් පන්ති ඇති පාසල් දෙවන ශ්‍රේණියට අයත් වන අතර 3 වන ශ්‍රේණියට අයත් වන්නේ 5 හෝ 8 වසර දක්වා පමණක් පන්ති ඇති පාසල්ය.
මේ අනුව, සියලු රජයේ පාසල් 1 වන ශ්‍රේණියට ළමුන් ඇතුළත් කරගන්නා අතර, සමහර පාසල්වල උසස් පෙළ දක්වාද, සමහර පාසල්වල සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා පමණක් ද පන්ති පැවැත්වේ. විද්‍යා ධාරාව උසස් පෙළ දක්වා ඇත්තේ 1ඒබී ශ්‍රේණියේ පාසල්වල පමණි. ඒ අනුව 1ඒබී පාසලකට ඉල්ලුම් කරන විට ලකුණු අඩු කළ යුත්තේ පෙර කී කවය තුළ පිහිටි 1ඒබී පාසල් සඳහා පමණි. අඩු පහසුකම් ඇති පාසල් සඳහාද ලකුණු අඩු කිරීම අත්තනෝමතික වන අතර සමානාත්මතාව පිළිබඳ මූලික අයිතිවාසිකම උල්ලංඝනය කරයි.
උදාහරණයක් ලෙස, ආනන්ද, නාලන්ද හෝ රාජකීය විද්‍යාලයට ඇතුළත් වීමට අදහස් කරන, ගොතටුව නව නගරයේ පදිංචි සිසුවෙකු ගනිමු. පෙර කී කවය තුළ පිහිටි 1සී, 2 සහ 3 ශ්‍රේණිවල පාසල් පමණක් සඳහා ලකුණු අඩු කළද, ඔහුගේ උපරිම ලකුණු පනහ නැතිවනු ඇත. බොරැල්ල දෙසට, රාජගිරිය ප්‍රදේශයේ ඇති සිරිහද විද්‍යාලය, සෝභිත විද්‍යාලය, හේවාවිතාරණ මහා විද්‍යාලය සහ සිරි පැරකුම්බා විද්‍යාලයද, බොරැල්ලේ බණ්ඩාරනායක සහ සුසමයවර්ධන විද්‍යාලද සඳහා ලකුණු තිහක්ම අඩු වනු ඇත. කොලොන්නාව සහ මාලබේ පැත්තේ ඇති පාසල් ගත් කල උපරිම ලකුණු පනහම අවසන් වේ. ඒ අනුව එම සිසුවාට ජනප්‍රිය පාසලකට ඇතුළත් වීමට කිසිම අවස්ථාවක් නොමැත. ධනවත් නොවන පවුලක සිසුවෙකුට තම ප්‍රදේශයේ ඇති අඩු ශ්‍රේණියකට අයත් පාසලකට ඇතුළත් වනවා හැර වෙන විකල්පයක් නොමැත. ධනවත් දෙමව්පියන් නම් ජනප්‍රිය පාසල් අසල මහල් නිවාස කුලියට ගැනීම, දේශපාලන සම්බන්ධකම් පාවිච්චි කිරීම සහ තම මූල්‍ය සම්පත් පාවිච්චි කිරීම වැනි “වෙනත්” ක්‍රම යොදා ගනු ඇත.
පසු කලක දරුවා පාසල් මාරු කිරීම වැළැක්වීමට එක වරම තම දරුවා 1ඒබී පාසලක පළමු ශ්‍රේණියට ඇතුළත් කිරීමට දෙමව්පියන්ට ඇති කැමැත්ත ස්වාභාවිකය.
“පාසලට ආසන්න පදිංචිකරුවන්ගේ දරුවන්” ගණය යටතේ යම් ශ්‍රේණියක පාසලකට ඉල්ලුම් කරන විට උපරිම පනහෙන් අඩු කළ යුත්තේ කවය තුළ පිහිටි එම ශ්‍රේණියේ පාසල් සඳහා පමණක් බව ලියුම්කරුගේ අදහසයි. ළමුන් ඇතුළත් කිරීම පිළිබඳ වත්මන් ප්‍රතිපත්තියේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මූලික අයිතිවාසිකම් අධිකරණ බලය යටතේ විමසුමට ලක් කිරීම කාලය උදාවී ඇත. තම දරුවන් කෙසේ හෝ ඇතුළත් කරගන්නා අදහසින් දෙමව්පියන් චක්‍රලේඛයේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය ප්‍රශ්න කිරීමට මැලිවෙති. තම අභියාචනා අසාර්ථක වූ පසුවද දෙමව්පියන් බොහෝ දෙනෙක්ුකරන්නේ දේශපාලනඥයන් හෝ අධ්‍යාපන නිලධාරීන් පසුපස යෑමය. මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් දැමීමට ඇති මාසයක කාල සීමාව ගැන දන්නා පාසල් බලධාරීහු දෙමව්පියන්ට බලාපොරොත්තු දෙමින් මාසය ඉක්මවන තුරු කල් මරති. මේ තත්ත්වය යටතේ ගුරු සංගම් හෝ මේ පිළිබඳ උනන්දු වෙනත් අය මහජන සුභසිද්ධිය සඳහා මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු පවරන්නේ නම් උචිතය.
දීර්ඝ කාලීන විසඳුම සියලු පාසල් එක මට්ටමකට ගෙන ඒම වන නමුත් එය කියන තරම් පහසු නොවන බව යථාර්ථයයි. සැම මැතිවරණ බල ප්‍රදේශයක හෝ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයකම අඩුම වශයෙන් එක 1ඒබී ශ්‍රේණියේ පාසලක් ඇති කිරීමේ සිට “ළඟම පාසල හොඳම පාසල” කිරීම දක්වා යෝජනා නොයෙකුත් ආණ්ඩුවලින් ගෙන ආ නමුත්, සැලකිය යුතු වෙනසක් වී නොමැත. දළ දේශීය නිෂ්පාදනයෙන් 6%ක් අධ්‍යාපනයට වියදම් කිරීම ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් ඉල්ලක්කය වුවද, ශ්‍රී ලංකාව ඊට කිට්ටුවී හෝ නොමැත. 2017 වසරේ කියුබාව දළ දේශීය නිෂ්පාදනයෙන් 12.9% ක් අධ්‍යාපනයට වියදම් කළ අතර සෝමාලියාව පවා 9.6%ක් වියදම් කළේය. දකුණු ආසියාවේ ඉහලම තැන ගත්තේ 6.6% ක් වියදම් කළ භුතානයයි. 2.8%ක් පමණක් වියදම් කළ ශ්‍රී ලංකාව ඉදිරියෙන් සිටින්නේ බංගලාදේශයට වඩා පමණි.■
ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්තිවලට විරෝධය නොදක්වා සහයෝගය දෙන ආකාරය පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීම සඳහා ආණ්ඩුව නියෝජනය කරන කුඩා පක්ෂවල නායකයන්ගේ රැස්වීමක් නැවත පාර්ලිමේන්තුව රැස් වන දිනයේ පැවැත්වීමට නියමිත බව අනිද්දා වෙත අදහස් දැක්වූ ආණ්ඩුවේ පක්ෂ නායකයෙකු කීය.
රසායනික පොහොර තහනම් කිරීමේ තීන්දුව පිළිබඳ තම පක්ෂවලින් ඉදිරිපත් කරන යෝජනා පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීමට එහිදී බලාපොරොත්තු වන බව ඔහු කීය.
ආණ්ඩුව මෑත කාලයේ ඉදිරිපත් කළ ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්තිමය තීන්දුවලට තම පක්ෂ සහයෝගය දැක්වූ බවත් ඉදිරියේදී ඉදිරිපත් කරන ප්‍රධාන යෝජනාවලටද සහයෝගය ලැබෙන බවත් ඔහු කීය. කෙසේ වෙතත් එම යෝජනා ක්‍රියාත්මක කිරීම වෙනුවෙන් එම පක්ෂවල යෝජනා ඉදිරිපත් කරන බවත් ඔහු පැවසීය.
අවසන් වරට පාර්ලිමේන්තුව රැස් වූ මැයි 20 දිනයේද එම පක්ෂවල නායකයන් රැස් වූ බව එම නායකයා කීය. පළාත් සභා මැතිවරණය සහ පළාත් සභා මැතිවරණ පනතට සංශෝධන සිදු කිරීම දින නියමයක් නැතිව කල් ගොස් ඇති නිසා ආණ්ඩුවට විරුද්ධ වීමට හේතුවක් නොමැති බව එම නායකයා වැඩිදුරටත් පැවසීය.
මීට පෙර 20 වැනි සංශෝධනය, වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තයේ ආයෝජනය සඳහා ඉන්දියාවේ අදානි සමාගමට ඉඩ ලබා දීම ආදී ප්‍රතිපත්තිමය තීන්දුවලට එරෙහිව එම පක්ෂ එක්ව මැදිහත්වීම් කර තිබුණි. පළාත් සභා පනත සංශෝධනය සඳහා පොදුජන පෙරමුණ පාර්ශ්වයෙන් ඉදිරිපත් කළ යෝජනාවලට එම පක්ෂ විරෝධය දැක්වූ අතර පළාත් සභා පනත පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීම සඳහා අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂගේ ප්‍රධානත්වයෙන් පැවැත්වූ රැස්වීම් දෙකකට සහභාගී වීමද ප්‍රතික්ෂේප කර තිබුණි.■
■ ඉඳුවර බණ්ඩාර
සෞඛ්‍ය සේවාවට අදාල වන්නාවූ සියලුම සේවාවන්, වැඩ හා ශ්‍රම දායකත්වයන් සහ තවත් සේවා කිහිපයක් අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස ජනාධිපතිවරයා ප්‍රකාශයට පත්කර තිබේ.
ඒ ආකාරයට ජුනි 02 වැනිදා රාත්‍රියේ අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස නම්කරන ලද අනෙකුත් සේවාවන් වන්නේ ලංකා සතොස, සමූපකාර තොග වෙළඳ සංස්ඨාව, ආහාර කොමසාරිස් දෙපාර්තමේන්තුව, සමූපකාර සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව හා සමූපකාර සමිති මගින් සිදුකරනු ලබන ද්‍රව්‍ය සැපයීම, ගබඩා කිරීම, බෙදා හැරීම හා නියාමන කටයුතු සම්බන්ධයෙන් අවශ්‍ය වන්නාවූ සියලූ සේවාවන්, වැඩ හෝ ශ්‍රම දායකත්වයන්ය.
ඊට අමතරව පලාත් සභා යටතේ පාලනය වන සියළු රජයේ කාර්යාලවලට අදාල සේවාවන්, වැඩ හෝ ශ්‍රම දායකත්වයන්ය.■
■ අනුරංග ජයසිංහ
ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද කොංග්‍රසයේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය වෙත එහි නියෝජිත ඩෙබෝරා කේ රොස් ඉදිරිපත් කර ඇති ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ යෝජනාවට ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය විරෝධය පළ කර ඇත. ඒ එම යෝජනාව එල්ටීටීඊ හිතවාදී කල්ලියක් ගෙන ආ යෝජනාවක් බව සඳහන් කරමිනි.
‘හවුස් රෙසලූෂන් 413’ නම් අංකය යටතේ මෙම යෝජනාව මැයි 18 වැනිදා ඉදිරිපත් කර තිබුණි. බිල් ජොන්සන්, ඩැනී කේ. ඩේවිස්, බ්‍රැඩ් ෂර්මන් සහ කැතී මැනින් යන නියෝජිතයන් යෝජනාවට සහයෝගය දක්වා තිබුණි. ඇමෙරිකානු කෙ මෙම යෝජනාව ‘අපේ රටට එරෙහිව’ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය ගත් තවත් පියවරක් ලෙස බොහෝ අය වාර්තා කර තිබුණි. අපේ රටේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ නිවේදනය පවා නිකුත් කර ඇත්තේ ඒ සන්දර්භය තුළය. එහෙත් මේ යෝජනාවට ඊට එහා ගිය පුළුල් පසුබිම් කතාවක් ඇත. එය ශ්‍රී ලංකාව ගැන කතාවක් පමණක් නොව, ගෝලීය දේශපාලනයේ අනාගතය පිළිබඳ වූ කතාවකි.
විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ නිවේදනයේ සඳහන් වන්නේ එම යෝජනාවේ ඇත්තේ ‘සනාථ නොකරන ලද, පදනම් විරහිත සහ අමූලික අසත්‍ය කරුණු සහ එම යෝජනාවේ අභිප්‍රාය පිළිබඳව බරපතළ සැක මතු කරන චෝදනා’ බවය.
මෙම යෝජනාව ‘සාවද්‍ය, පක්ෂග්‍රාහී සහ ඒකපාර්ශ්වීය ස්වභාවය පිළිබඳව සලකා බැලීමේ දී, මෙය හුදු මානව හිමිකම් යෝජනාවක් නොවන බව සඳහන් කළ හැකි වන අතර, මෙය ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ඇතුළු රටවල් 32ක ත්‍රස්තවාදී සංවිධානයක් ලෙස තහනම් කර ඇති එල්ටීටීඊ සංවිධානයේ බෙදුම්වාදී න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියට ගෙන යාම සඳහා එක්සත් ජනපද කොංග්‍රසය තුළ සිටින එල්ටීටීඊ හිතවාදී කල්ලියකගේ බලපෑම මත ගෙන එන ලද්දක්’ ලෙසත් එම නිවේදනයේ සඳහන් වෙයි.
ශ්‍රී ලංකා රජයේ ප්‍රතිචාරය වොෂිංටන් ඩී.සී.හි පිහිටි ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලය හරහා, කොන්ග්‍රස් සභාවේ විදේශ කටයුතු කමිටුවේ සහ එම සභාවේ ආසියාව පිළිබඳ අනුකමිටුවේ නියෝජිතයන් වෙත සහ කොළඹ පිහිටි එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය වෙත ඉදිරිපත් කරන බවත් මෙම නිවේදනයේ සඳශන්ය.
කෙසේ වෙතත් මෙම යෝජනාව ‘එල්ටීටීඊ හිතවාදී කල්ලියක් ගෙන ආ සාවද්‍ය යෝජනාවක්’ යන ප්‍රතිචාරය දක්වා නිහඬ විය හැකි යෝජනාවක් නොවේ. රටක විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයක් මෙවැනි නිවේදන පළ කිරීම කිසිසේත්ම රාජ්‍යතාන්ත්‍රික නොවේ. මෙය දිවයින පුවත්පතේ ලිපියකට හෝ විමල් වීරවංශ වැනි දේශපාලනඥයෙකු වේදිකාවක කරන කතාවකට උචිත යෙදුමකි.
කොංග්‍රසයට ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව පිළිබඳ පහත දිගුවෙන් කියවීමේ හැකියාව ඇත. එහි ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයට අදාල මානව හිමිකම් පිළිබඳ දීර්ඝ කාලයක් සංවාදයට ලක් වූ කරුණුය.
https://news.gettopten.com/%e0%b6%bd%e0%b6%82%e0%b6%9a%e0%b7%8f%e0%b7%80-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%a2%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a%e2%80%8d%e0%b6%ba%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%ad%e0%b6%bb-%e0%b6%ba%e0%b7%8f%e0%b6%b1/
ශ්‍රී ලංකාවට විතරක් නෙවෙයි
ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ ඇමෙරිකානු කොංග්‍රසයට ඉදිරිපත් කර ඇති යෝජනාව හදිසියේ සිදු වූවක් හෝ අහම්බයක් නොවේ. අප්‍රේල් මාසයේ පටන් මේ දක්වා කොංග්‍රසයේ විදේශ කටයුතු පිළිබඳ කමිටුවේ මැදිහත්වීමෙන් ලොව රටවල් ගණනාවක් ගැන මෙවැනි යෝජනා ගණනාවක් ඉදිරිපත් කර තිබුණි. කියුබාව, ඉතියෝපියාව, ලිතුවේනියාව, මියන්මාරය, වෙනිසුවේලාව, තුර්කිය ආදි රටවල් ගණනාවක මානව හිමිකම් කඩවීම් පිළිබඳ යෝජනා ඉදිරිපත් කර තිබුණි. වසර ගණනාවකට පෙර සිදු වූ මානව හිමිකම් කඩකිරීම් පිටුදැකීම සහ ඒ පිළිබඳ මැදිහත්වීමේ වැදගත්කම එම යෝජනා අතර තිබුණි.
මානව හිමිකම් මැදිහත්වීම්
ඇමෙරිකානු කොංග්‍රසය ගෝලීය මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් මැදිහත්වීම එතැනට සීමා නොවේ. මැයි 28 වැනිදා ඇමෙරිකානු කොංග්‍රසයට නව පනත් කෙටුම්පතක් ඉදිරිපත් කර තිබුණි. ඉහත කී ශ්‍ර්‍රීි ලංකාව පිළිබඳ යෝජනාව ඉදිරිපත් කළ ඩෙබෝරා කේ රොස් නම් නියෝජිතවරියද එම කෙටුම්පතට සම අනුග්‍රහය දක්වා තිබුණි.
එම පනත් කෙටුම්පත 1961 විදේශ අනුග්‍රහ පනත නම් ඇමෙරිකාවේ දැන් පවතින පනතට සංශෝධනයකි. එම සංශෝධනය අනුව මීට පෙර පැවති නීතිය වෙනස් කරමින් ලෝකයේ රටවල මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ අධ්‍යයනය කොට වාර්ෂික වාර්තා සකස් කළ යුතු බව සඳහන් ප්‍රතිපාදන ඇතුළත් කෙරේ.
ඒ අනුව ලෝකයේ සෑම රටකම මානව හිමිකම් පිළිබඳ වැඩිපුර නිරීක්ෂණය කිරීමත්, ක්‍රියාකාරීව මැදිහත්වීමත් අමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ වත්මන් ආණ්ඩුවේ ප්‍රමුඛ කටයුත්තකි.
ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ආණ්ඩු බලය දැන් තිබෙන්නේ ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය සතුවය. එම පක්ෂය නවීන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සංකල්ප කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන ලිබරල්වාදී පක්ෂයකි. මීට පෙර බලයේ සිටි රිපබ්ලිකන් පක්ෂය ගතානුගතික දේශපාලන අදහස් තිබෙන පක්ෂයකි. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් (හිටපු) ජනාධිපතිවරයා ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිල සාමාජිකත්වයෙන් ඉවත්වීමෙන් පැහැදිලිව පෙන්වන ලද්දේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ තම ආණ්ඩුවට තැකීමක් නැති බවය. ඔහු මානව හිමිකම් නොතැකීම ගැන තවත් හොඳම උදාහරණයක් වන්නේ ජමාල් කෂෝගි ඝාතනයෙන් පසු ඒ පිළිබඳ ඇල්මැරුණු ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කිරීමය.
දැන් ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයේ ජනාධිපතිවරයෙක් බලයට පත් වී මාස හයකි. කළු ජාතිකයන් සහ සංක්‍රමණිකයන් ප්‍රමුඛව ඇමෙරිකානුවන්ගේ මානව හිමිකම් ගැනත්, ලෝකයේ මානව හිමිකම් ගැනත් ගෝලීය නායකත්වය ගෙන මැදිහත් වන බව එම ආණ්ඩුවේ පැහැදිලි පොරොන්දුවකි. එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට නැවත සම්බන්ධ වීම මෙන්ම මෙවැනි යෝජනා සම්මත කිරීමෙන්ද පෙනෙන්නේ ඒ වෙනසය.
ඊගල් පනත
ඇමෙරිකාව නුදුරේදී සම්මත කරගැනීමට බලාපොරොත්තුවන ප්‍රධානම පනත වන්නේ ‘ඊගල් පනත’ යන කෙටි නාමයෙන් හඳුන්වන පනතය. ‘ගෝලීය ඇමෙරිකානු නායකත්වය තහවුරු කිරීමේ පනත’ යනුවෙන් එම පනතේ දිගු නාමය සිංහලට පරිවර්තනය කළ හැක. මෙය මූලික වශයෙන් චීනය ඉලක්ක කරගත් පනතකි. පනතේ නාමය කෙටි කරන විට ඊගල් යන වචනය එන අතර ඇමෙරිකාවේ ජාතික පක්ෂියා සහ ඇමෙරිකාව සංකේතවත් කරන සත්වයා වන්නේ උකුස්සාය.
මෙම පනත ඇති කරගැනීමට ප්‍රධාන හේතුව චීනයට එරෙහි වීම වුව, ‘ජාත්‍යන්තර නීතිය’ රැකගැනීම සඳහා වන ගෝලීය නායකත්වය ගැනීම එම පනතේ මූලික අරමුණකි. ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් සම්මුතීන් මෙන්ම අනෙකුත් සම්මුතීන් රැකගැනීමට මැදිහත්වීම එම පනතේ ප්‍රධාන අංගයකි.
මෙවැනි මැදිහත්වීම් පසුපස දේශපාලන හේතුවක්ද ඇත. බයිඩන් ජනාධිපතිවරයාගේ මුල් මාස කිහිපය කොවිඩ්-19 වසංගත මර්දනයට සහ එන්නත් ලබාදීමට යොමු විය. එහෙත් ඉදිරියේදී එරට දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම් අතර මුල් තැන ගනු ඇත්තේ ලෝක දේශපාලනය තුළ බලවතෙකු චීනයේ නැගී ඒම පිළිබඳය. ලෝක ආර්ථිකයට චීනය කරන බලපෑමටත් වඩා ලෝක දේශපාලනයට චීනය කරන බලපෑම ගැන ඇමෙරිකාවේ වැඩි අවධානය යොමු වනු ඇත.
ඇමෙරිකානු රාජ්‍ය ලේකම් ඇන්තනි බ්ලින්කන් මෙන්ම ඇමෙරිකානු කොංග්‍රසයේ විදේශ කටයුතු පිළිබඳ කමිටුවේ සභාපති ග්‍රෙගරි මීක්ස් මෑත කාලයේ සම්මුඛ සාකච්ඡාවලදී එම මැදිහත්වීමේ ස්වරූපය ගැන පැහැදිළිව කියා තිබුණි.
ඒ අනුව ඔවුන්ගේ මැදිහත්වීමේ ඉතා ප්‍රමුඛ තැනක් ගනු ඇත්තේ දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙන් පසු ඇති කරගත් ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන් රැකගැනීමට සහ චීනය එම සම්මුතීන්ට විනාශ කරමින් කටයුතු කරන ආකාරය ගැන විරෝධය දැක්වීමටය. විශේෂයෙන් ලෝකයේ මානව හිමිකම් රැකීමේ වැදගත්තම, ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන් රැකීමේ වැදගත්කම ගැන ඇමෙරිකාව වැඩි වශයෙන් මැදිහත් වනු ඇත. චීනයට අභියෝග කළ හැකි ප්‍රධානම මාතෘකාවක් වන්නේ එයය. ඊගල් පනතේ ප්‍රධාන අවධානය එයට යොමු වේ.
චීනයේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මෙන්ම චීනයේ අනුග්‍රහය ලබන මානව හිමිකම් ආරක්ෂා නොකරන රටවල්වලට පිළිබඳ ඇමෙරිකාව වැඩි වශයෙන් මැදිහත් වනු ඇත. එය එක් අතකින් දේශපාලන උපක්‍රමයකි. ට්‍රම්ප් සමයේ ඇමෙරිකාව ජාත්‍යන්තර නීතියේ පාලනය වෙනුවෙන් පෙනී නොසිටීම එරට දේශපාලන උපක්‍රම අතින් දුර්වල ක්‍රියාවකි. ඇමෙරිකාව ලෝක බලවතා ලෙස මුල සිටම සිටියේ, ලොව පුරා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන එම නායකත්වය පිළිගත්තේ ජාත්‍යන්තර නීතිය රැකගැනීම වෙනුවෙන් ඇමෙරිකාව පෙනී සිටි නිසාය. ඒ මැදිහත්වීම් ඉවත් කළොත් ඇමෙරිකාවට ඉතිරි වන්නේ අනුන්ගේ රටවලට ඇඟිලි ගසන උද්දච්ච ලෝක බලවතෙක්ය යන ලේබලය පමණි.
‘ලෝක ආර්ථික බලවතෙකු ලෙස නැගී ආ චීන රජය අවාසනාවන්ත ලෙස තමන්ගේ බලපෑම් සහගත සහ දේශපාලන බලය තම කලාපයේ අනෙකුත් රටවලට අහිතකර ලෙස පාවිච්චි කරනවා. ජාත්‍යන්තර නීතියේ පාලනය සමඟ ගැටුම් ඇති කරගන්නවා. චීනය තමන්ගේ දේශසීමා පුළුල් කරගැනීම, සාගර කලාපය පුළුල් කරගැනීම ආදී දේවල් කරනවා.’ යනුවෙන් ඊගල් පනත පිළිබඳ පැහැදිලි කරමින් ග්‍රෙගරි මීක්ස් සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී කියා තිබුණි.
චීනය හොංකොං, තායිවානය ආදි රටවල් සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියා කරන ආකාරය ගැනත්, උයිගර් මුස්ලිම්වරුන්ගේ මානව හිමිකම් කඩකරන ආකාරයත්, මියන්මාරය සහ උතුරු කොරියාව ප්‍රමුඛව ලෝකයේ මානව හිමිකම් කඩකරන රටවල්වලට සහයෝගය දක්වන ආකාරයත් පෙන්වාදෙමින් එයට විරුද්ධ වීම ඊගල් පනතේ මූලික අංගයකි. ඒ අනුව ‘ඇමෙරිකානු ගෝලීය නායකත්වය’ වෙනුවෙන් ඉදිරියේදී එම ආණ්ඩුව වැඩි වශයෙන් කටයුතු කරනු ඇත. එය ජාත්‍යන්තර දේශපාලනය ගැන අකුරක් නොදත් ට්‍රම්ප්ලාට වඩා උපක්‍රමශීලී ගෝලීය මැදිහත්වීමක් වනු ඇත. චීනයට ලෙහෙසි නොවනු ඇත. එමෙන්ම ලෝක දේශපාලනයේ අනාගතය තීරණාත්මක ලෙස වෙනස් වනු ඇත. එය සීතල යුද්ධයක් දක්වා ගමන් කරනු ඇත.
අප අනුමාන කරන ආකාරයට ළඟ ළඟ එන එම සීතල යුද්ධයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයනවලට තිබෙන ලොකුම වෙළඳපළට මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවට වැඩිපුරම ආධාර දී ඇති රටට පයින් ගසා චීනයට ළංවීමේ ප්‍රතිපත්තිය පිළිබඳ නැවත සලකා බලන්නත් සිදු වනු ඇත.
‘අපි ජාත්‍යන්තර නීතියේ පාලනය රැකගැනීම වෙනුවෙන් මැදිහත් නොවුණොත් වෙනත් කවුරුන් හෝ අපේ අඩුවෙන් අයුතු වාසි ගනීවි.’ ග්‍රෙගරි මීක්ස් එසේ කියා තිබුණි.
ඩෙබොරාහ් කවුද?
යෝජනාව ඉදිරිපත් කළ ඩෙබෝරා කේ. රොස් උතුරු කැරොලිනා ප්‍රාන්තයේ නීතිඥවරියකි. ඇය දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ සිවිල් අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි කෙනෙකි. එල්ටීටීඊ සංවිධානය වැන්නක කිසිම සම්බන්ධයක් ඇති බව කිසිදා වාර්තා වී ඇති කෙනෙක් නොවේ. (දැන් සමහරුන්ට එල්ටීටීඊ හිතවාදී ලේබල් අලවන්නට එවැනි සම්බන්ධතා අවශ්‍ය නැති බව හැබෑය. එහෙත් විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයට?) ඇය තමන්ගේ වෘත්තිය දිවිය පුරා ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු ලෝකයේ විවිධ රටවලින් ඇමෙරිකාව වෙත ගිය සංක්‍රමණිකයන් (ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, බැසිල් රාජපක්ෂ වැනි) වෙනුවෙන් පෙනී සිටි කෙනෙකි. එමෙන්ම ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් කඩවීම් ගැන පමණක් නොව ඇමෙරිකාවේ ජෝජ් ෆ්ලොයිඩ් ඝාතනය, ඇමෙරිකාවේ ජීවත්වන ආසියා-පැසිෆික් කලාපයෙන් සංක්‍රමණය වූවන්ට එරෙහිව වසංගත සමයේ වූ අසාධාරණයන් ගැන කතා කළ කෙනෙකි.
ඒ සියල්ලට වඩා ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ යෝජනාව ඉදිරිපත් කළ දිනයේම ඇය සම අනුග්‍රහය දැක්වූ තවත් යෝජනාවක් ඇමෙරිකානු කොංග්‍රසයේ සම්මත විය. ඒ ඇමෙරිකානු ඉතිහාසයේ ‘තුල්සා සංහාරය’ යනුවෙන් හඳුන්වන සිදුවීමට එරෙහිව, එහි බරපතළකම සිහිපත් කරන යෝජනාවකි. තුල්සා සංහාරය 1921 දී ඇමෙරිකාවේ සිදු වූ ප්‍රහාර මාලාවකි. ඔක්ලහෝමා ප්‍රාන්තයේ තුල්සා ප්‍රදේශයේ සිටි ධනවත් කළු ජාතිකයන් සිටින නිවාස පෙළකට සුදු ජාතිකයන් කඩා වැදී සිදු කළ ප්‍රහාරයකි. කළු ජාතිකයන් ඇමෙරිකානු සමාජයේ ධනය සහ බලය අතින් ඉදිරියට පැමිණීම වළකමින් සුදු ජාතිකයන් සිදු කළ දරුණු ජාතිවාදී ක්‍රියා අතරින් එකකි.
ඒ අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය කී පරිදි ඩෙබෝරා කේ රොස් නම් නියෝජිතවරිය හෝ ඇමෙරිකානු කොංග්‍රසය උක්ත යෝජනාව සම්මත කරගත්තේ ශ්‍රී ලංකාවට එරෙහිව හෝ එල්ටීටීඊ මතවාදය ඉදිරියට ගෙනයෑමට නොවේ. එම පටු දැක්මට එහා ගිය පුළුල් දැක්මක් ශ්‍රී ලංකාවට තිබිය යුතුය. ජාත්‍යන්තර දේශපාලනය තුළ කරුණු කාරණා කල් තියා දැක, බුද්ධිමත් මැදිහත්වීම් කළ කුඩා රටක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවට ඓතිහාසික ගෞරවයක් තිබුණි.
ඇමෙරිකාවට විරෝධය පෑවාට කමක් නැත. එහෙත් දේශපාලන උපක්‍රම අතින් සැලකුවත් මේ ප්‍රතිචාරය විහිළුසහගත සහ දුර්වල ප්‍රතිචාරයකි. අඩු තරමේ ඊගල් පනත, ඇමෙරිකාවේ ගෝලීය නායකත්වය සඳහා ඇමෙරිකානු මැදිහත්වීම් ආදි කාරණා හරිහැටි දැක ඒවා තියුණු ලෙස ප්‍රශ්න කරමින්, මේ සියලු පනත් සම්මත වෙන අතරේ ඇමෙරිකාව ඊශ්‍රායලය පිළිබඳ සිදු කළ මැදිහත්වීම් ගැනත් සඳහන් කරමින් ‘රිදෙන තැනට පහර වදින’ ආකාරයේ ප්‍රතිචාරයක් දැක්වීමටවත් ශ්‍රී ලාංකික විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය බුද්ධිමත් විය යුතුය.
ඇමෙරිකානු මැදිහත්වීම් අවංකද? ඒවායේ අඩුපාඩු තිබේද? මොන තරම් දේශපාලනිකද? ආදි ලෙස ඒවා විග්‍රහ කරගැනීම වෙනම කාරණයකි. ඇමෙරිකාව කිසිදා ආදර්ශවත්, පරිපූර්ණ ගෝලීය නායකයෙකු වී සිටියේ නැත. ඕනෑම මනුෂ්‍යයෙකු, ඕනෑම රාජ්‍යයක් මෙන් ඇමෙරිකාවේත් අඩුපාඩු බොහෝය. එහෙත් දෙවැනි ලෝක යුද්ධයට පෙර ජාත්‍යන්තර නීතියක් නොතිබුණු, රටවල් ආක්‍රමණය කරන, ජන සංහාර කරන හිට්ලර්ලාගේ සහ මුසලෝනිලාගේ කාලයට නැවත ලෝකය නොයා යුතුය. ජාත්‍යන්තර නීතිය බිඳවැටුණු රටවල් අතර යුධගිනි ඇවිලෙන ලෝකයක් උදා නොවිය යුතුය. කෙතරම් අඩුපාඩු තිබුණත් ජාත්‍යන්තර නීතිය රැකගැනීම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට තනිව කළ නොහැක. ඒ වෙනුවෙන් දැන් සිටින ‘අඩුපාඩු සහිත’ නායකයා ඇමෙරිකාවය.■
අනිද්දා පබ්ලිෂර්ස් (ගරන්ටි) ලිමිටඞ් | 2021 | Powered by BLUESKY.LK