ගාන්ධිජී ගැන කරන ලද දීර්ඝ සාකච්ඡාවකින් අනතුරුව, දැන් අප ගොඩ වී සිටින්නේ අලුත්ම ඉසව්වකටය. ඒ නම්, ඉන්දියාවේ මූලික නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවටය. ඒ අතරම, ඉකුත් සතියේ කරන ලද කතාබහේදී, අපගේ අවධානය තවත් කාරණයක් කෙරෙහිද ඇදී ගියේය. ඒ, ඉන්දියාවේ පාසල් විෂය මාලාවයි.
ඒ කාරණා දෙකම, මේ දවස්වල අප රටේ දේශපාලන කරළියට නැඟී ඇති මාතෘකාවන්ය. යාන්තමට වගේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් ගැන, ඇසෙන නෑසෙන පමණට කෙඳිරියක්ද ඇසෙයි. බරපතළටමද නොවෙයි. ප්‍රාණවත් සාකච්ඡාවකට බඳුන් කර ඇත්තේද නැත. ඒ වුණත් යාන්තමට හෝ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් ගැන, මේ තරමින්වත් රටේ අවධානය යොමු කරවීම හොඳ කාරණයකි. එය පු`ථල් දේශපාලන හා ව්‍යවස්ථා විෂයයක සාකච්ඡාවක් බවට පත් කළ හැක්කේ, මහජනතාවගේ – විශේෂයෙන්ම, සබුද්ධික සිවිල් කණ්ඩායම්වල – මැදිහත්වීමකින් පමණි. මන්ද යත්, දැන් දැන් කරුණු කාරණා සිදු වන ආකාරයට නම්, සිවිල් සංවිධානවල – මැදිහත් වීම මූලික ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවේ මැදිහත්වීම යටපත් කරගෙන යන බැව් පෙනෙන්නට ඇති නිසාය; එකී ක්‍රියාදාමයෙහි ඉෂ්ටදායක ප්‍රතිඵලද අසන්ට දකින්ට ලැබෙන නිසාය.
හොඳම නිදසුන නම්, එක්ස්ප්‍රස් පර්ල් නෞකාව පිළිබඳ ප්‍රශ්නයයි. ඒ ප්‍රශ්නය අධිකරණය ඉදිරියට ගෙන ආවේ, සිවිල් සංවිධාන විසිනි. අවාසනාවකට මෙන්, දැන් දැන් පෙනී යන ආකාරයට, එවක ආණ්ඩුව සිට ඇත්තේද, වගඋත්තරකරුවන්ගේම පාර්ශ්වයෙහි වන බැව් ඒත්තු ගොස්, තිබෙන නිසාවෙනි. එකල්හි ආණ්ඩුවේ වෑයම වී තිබුණේ, මේ නඩුව පිට පාරෙන් සිංගප්පූරුවට ගෙන ගොස් අත සෝදා ගන්නටය. ඒ සමගම අදාළ පාර්ශ්වයන්ගේ අතමිට මොළවන්නටද, කිසියම් පාර්ශ්වයක් සූදානම්ව සිටින්නටත් බැරිකමක්ද නැත. එතෙකුදු වුවත්, යළිදු සිවිල් සංවිධානවල බලපෑම හේතුවෙන්, ඒ නඩුව අපේ අධිකරණය අභිමුඛයට ආවේය. ඒ පිළිබඳව ඉතාම ඉෂ්ටදායක යහපත් කාරණය නම්, එම නඩුව කෙරෙහි අපගේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය අනුගමනය කළ ඍජු විවෘත බුද්ධිමත් විචක්ෂණශීලී ප්‍රතිපත්තියයි. ප්‍රවේශයයි. දැන් වනාහි, නඩු තීන්දුවෙන් පසුවද, සිදු වන්නේ කුමක්ද යන කාරණය කෙරෙහි පවා, අපගේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විමසිල්ලෙන් සිටින වග -සංවිභාගශීලී වන වග – දක්නට ලැබීම, සැබැවින්ම ජනතාවට සහනයක්ද, බලාපොරොත්තුවක්ද ගෙන දෙන අවස්ථාවකි. මු`ථ හිතින්ම, මු`ථ හදින්ම, අපගේ උත්තමාචාරය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය වෙත පුද කළ යුත්තේ එබැවිනි.
ඇතැම්විට, නුදුරු අනාගතයේදීම කිසියම් දිනෙක, ඒ උද්යෝගයම – ඒ සංවිභාගශීලීභාවයම – ඒ උනන්දුවම – ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ප්‍රශ්නය අපගේ උත්තමාධිකරණය වෙත පැමිණෙන අවස්ථාවකදී, නීති සම්පාදකයින්ට මග පෙන්වීම උදෙසා, අධිකරණයේ සුවිශේෂ අවධානය, යොමු වනු ඇතැයි දකින්ට ජනතාවට අවස්ථාවක් ලැබෙනුද විය හැකිය. ඒ අතර, රටේ ඉහළම අධිකරණය කෙරෙහි ජනතාව තුළ පූර්ණ විශ්වසයක් ඇතිව තිබෙනුද දැක්ක හැකිය.
ඊළඟට අපගේ අවධානය යොමු විය යුතුව ඇත්තේ, මෙදවස කතාබහට ලක්ව ඇති අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ කෙරෙහිය. මෙකියන අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ ගැන උඩින් මත්තෙන්, ඉතා සරල ආකාරයෙන් කතා කරනු මිස, ඒවා පැහැදිලිව ලේඛනගත කොට, අවශ්‍ය පාර්ශ්වයන්ගේ අවධානයටත් පු`ථල් සාකච්ඡාවටත් බඳුන් කර ඇති බවක් නම්, පෙනෙන්ට ඇත්තේ නැත. අධ්‍යාපන ඇමතිද වන අගමැතිනි හරිනි අමරසූරියගෙන්ද, ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගෙන්ද ඇසෙන්නේ, එකියන ඊනියා ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ අසම්පූර්ණ ප්‍රස්තාවනාවක් පමණි. මෙතුවක් කල් දැනුමැතියන් කතා කළ කරුණු කාරණාද එකතුපාදා කරගෙන කරනු ලබන්නා වූ වචන හරඹයක් පමණි, දෙදෙනාගේම ප්‍රසිද්ධ ප්‍රකාශ මගින් පෙනෙන්ට ඇත්තේ, දෙදෙනාම කියන කරුණු ගැන, ඔවුන් සමග අපගේ කලහයක්ද නැත්තේය. ඒවා ලස්සන වචනය. ඉතා ලස්සන සීනි තැවරූ රම්‍යතර වචනය. ඒවාට වහ වැටී අධ්‍යාපනයේ මූලික අර්බුදය අමතක කරන්ට, ජනාධිපති අගමැති දෙදෙනාම චේතනාන්විතව (එවදන මම විශේෂයෙන්ම අවධාරණය කරනු කැමැත්තෙමි.) දරන වෑයම, මහජනතාවගේ – විශේෂයෙන්ම, මේ අහිංසක දරුදැරියන්ගේ දුප්පත් දෙමවුපියන්ගේ – දෑස්වලට වැලි ගැසීමක් නොවන්නේදැයි විමසනු යෙහෙකිය.
ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපනය තරම්, අර්බුදකාරී අසමජ්ජාතී අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් ලොවේ අන් කිසිදු තැනක – රටක – තිබිය නොහැක්කේය. ඉතාම ලඝු කොට යථාර්ථවාදීව සංක්ෂේපයෙන් පවසතොත්, ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය, අප කාට කාටත් වැදගත් වන්නේද අදාළ වන්නේද, එකම එක කාරණයක් නිසාය. එනම්, අධ්‍යාපනය – නැතිනම් අධ්‍යාපන ක්‍රමය – විය යුතු නැත්තේ ඒ වනැයි ලෝකයට පහදාදීම සඳහා පමණි. තවත් තේරුම් යන හැටියට පවසතොත්, ලොවේ කිසිම තැනක – කිසිම රට රාජ්ජයක – “නොකළ කළ යුතු අධ්‍යාපනයක්” ගැන දිය හැකි හොඳම උදාහරණය නම්, මේ වන තෙක් එක එක පන්නයේ දේශපාලන තක්කඩින් – හොරගෙඩියන් – විසින්, අසමජ්ජාති තත්වයට පත් කරන ලදුව නරකාදියක පැහෙන ගින්දරක් බවට පත්ව ඇති, ඊනියා ක්‍රමයකැයි කියන, ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපනයයි!
දැන් අප හැරී සිටින්නේ, අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ සාකච්ඡාව දෙසට නිසා, ඒ ගැනම තවත් ඉදිරියට කතා කිරීම යෙහෙකැයි සිතෙයි. මා එසේ කරන්නේ, මතු යම් දවසක මෙකියන ඊනියා අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ ගැන දීර්ඝ වශයෙන්, ගැඹුරට කරුණු කාරණා සාකච්ඡා කරනු රිසියෙනි; ඒ පිළිබඳව තව දුරටත් ඉඩකඩ ලබාගන්නා අදහසිනි.
මෙම සටහන ලියන මොහොත වන විට, අපට අසන්ට ලැබුණු අලුත්ම පුවත නම්, අගමැති හරිනිගේ ප්‍රකාශයකි. ඇය කියා සිටින්නේ, තමා යෝජනා කරන අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ ටිකෙන් ටික, ක්‍රම ක්‍රමයෙන් හඳුන්වා දෙන බවය.
එයින් ගම්‍ය වන මූලික කාරණය නම්, මේ වන විට, තීරණය කරන ලද, අවසාන විනිශ්චයකට පැමිණෙන ලද, අධ්‍යාපන සංශෝධන මාලාවක් – ක්‍රියාවලියක් – දැටමත් පවත්නා වගය.
අගමැතිනියගේ ප්‍රකාශය ඒ හැටියෙන්ම පිළිගෙන කරබාගෙන සිටිනවාද යන කාරණය, මු`ථ රටම ඉදිරියෙහි ඇති බැව්, නමෝවිත්තියෙන්ම අවධාරණය කරනු කැමැත්තෙමි.
ඇත්තම තත්වය නම්, රටේ අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණයක් උදෙසා පු`ථල් සාකච්ඡාවකින් එළඹෙන ලද, කිසිම තීන්දු තීරණයක්, මේ වන තෙක් ජනතාව ඉදිරියේ තබා ඇත්තේ නැත. ලේඛනගත කරන ලද පූර්ව සාකච්ඡාවකින් අනුමත කෙරුණු එකඟතාවකට පැමිණි බැව් කියන කඩදාසි කැබැල්ලක් ජනාධිපති ඉදිරියේවත්, අගමැතිනිය ඉදිරියේවත්, මැති සබය ඉදිරියේවත්, ජනතාව ඉදිරියේවත් ඇත්තේ නැත.
හරියටම කියනවා නම්, රටේ ජාතියේ, විශේෂයෙන්ම අනාගත පරපුරේ අධ්‍යාපනයට බලපාන ඊනියා ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනාවලිය, “කොළඹ කවීන්ගේ හිටිවන කවි මඩුවක්” වැන්න.
කවුරු කවුරුත් හිටගත්වනම – හිටිවනම – කතා කරති; දෙසා බාති. එහෙත් මේ සියල්ල කලින් සූදානමක් නැතිව කරනු ලබන එසැණ කතාය. ඉංගිරිසියෙන් කියනවා නම්, ෂපචරදපචඑම කතාය. ආණ්ඩුවේ වගකිව යුත්තන් පාර්ලිමේන්තුව තුළත් ඉන් පිටතත් අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ ගැන කරන මේ කතාවල අගය, අන්තිමේදී, කුණුහරුපද කියන – කියවෙන – හිටිවන කවි මඩුවක තැනට ඇද වන්නේ ඒ නිසාවෙනි!
සහසුද්දෙන්ම පෙනෙන්ට ඇති කාරණයක් තිබේය. ඒ නම්, එකිනෙක ආණ්ඩුවල දේශපාලන ගෝතයන් විසින් වරින් වර ඉදිරිපත් කරන ලද ඊනියා අධ්‍යාපන යෝජනා කිහිපයක් එකතු කරගෙන, ඒ මත පිහිටා, අධ්‍යාපන නිලධාරීන් දෙන දිරච්ච ලණුද ගිලගෙනම, ඉදිරිපත් කරනු ලබන ආතක් පාතක් නැති, තකතිරු යෝජනා කිහිපයක් බවය. ඒ කියන්නේ, අවශ්‍ය පාර්ශ්වයන්ගේ මැදිහත් වීමකින් තොරව, පොදු එකඟතාවකටද නොඑළඹෙන ලදුව, කරන්ට යන අධ්‍යාපන විගඩමක් හෙවත් විකට සන්දර්ශනයක් පමණක් බවය.
මෙකී ඊනියා අධ්‍යාපන යෝජනා ගැන විමසන කෙනෙකුට, ඡායාමාත්‍ර වශයෙන් හෝ පදනම් කරගන්ට සිදුව ඇති එකම ප්‍රකාශයද, අගමැති හරිනි අමරසූරිය ඉකුත් මාර්තු 10 වැනි දින අයවැය විවාදයේදී මැතිසබය අමතා කළ කතාවයි.
එහිලා ඇය ප්‍රකාශ කළ මූලිකම කාරණය වූයේ, 2025 අයවැයෙන් රුපියල් බිලියන හයසිය දහනවයක (619) මුදලක් අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් වෙන් කර ඇති වගය. එයින් රුපියල් බිලියන විසිඑකක (21) මුදල, ප්‍රාග්ධන වියදම් උදෙසාය.
ජනතාවට තේරෙන බසින් කියා දෙනවා නම්, අධ්‍යාපනයේ අලුත් වැඩ සඳහා වෙන්ව ඇත්තේ රුපියල් බිලියන විසිඑකක (21) එම මුදල පමණි. ඉතිරි බිලියන පන්සිය අනූඅටම (598), පුනරාවර්තනය හෙවත් පඩිනඩි ගෙවීම නඩත්තු ආදි කොටගත් වියදම් උදෙසාය. අගමැතිනියගේ පුරසාරමේදී හෙළි නොකරන ලද පුනරාවර්තන වියදම හෙවත් නඩත්තු වියදමත්, ප්‍රාග්ධන වියදම හෙවත් අලුත් වැඩ සඳහා වන වියදමත් අතර ඇති සුවිශාල පරතරය ගැන, විපක්ෂය වුණත් කෙළින් කතා කළ බවක් වාර්තා වුණේද නැත.
ඇත්ත වශයෙන්ම, අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණයකුත් කරනවා නම්, ජනතාව බිය වද්දන බිලියනවලින් කතා කළද, මේ නම් සාපේක්ෂ වශයෙන් සොච්චම් මුදලකි. එකියන මහ ලොකු මුදල, දැනට පවතින උද්ධමනයට යටත් වන වගද කිසිවකු විමසූ බවක් අසන්ට නැත. මේ දවස්වල, රටට මත්කුඩු එන්නේ බිලියනවලිනි. ඒ දවස්වල, දේශපාලන නායකයින් හොරකම් කෙළේද, බිලියනවලිනි. ඒ නිසා බිලියන විසිඑක යනු, මහ ලොකු කජ්ජක් නොවේය.
ඇයගේ අධ්‍යාපන පුරසාරමෙහි දෙවැනි අවධාරණය වූයේ ඒ වූකලී මෙතෙක් රටේ අධ්‍යාපනය සඳහා වෙන්කරන ලද වැඩිම මුදල බවය. එද, අපේ ගම්වල මිනිසුන් කියන ආකාරයට නම්, තාරබර ඇර තේරුම් ගත යුතු කාරණයකි. මන්ද යත්, එතැන කරරුණු දක්වා ඇත්තේ උද්ධමනයද සැලකිල්ලට නොගෙන ප්‍රතිශතයක් හැටියටද සැබෑ තත්වය ප්‍රකාශ කිරීමකින් තොරවය.
හරිනිගේ පුරසාරම් ප්‍රකාශනයේ ගෝනිබර ඉවත් කර බැලූ විට පෙනී යන්නේ ඉහත සඳහන් පුනරාවර්තන වියපැහැදම්වලින් අතිවිශාල කොටසක් අවශ්‍ය සහ අනවශ්‍ය නිලධාරි පැළැන්තියක් නඩත්තු කරන්නට යෙදවෙන බවකි.
අගමැතිනියගේ ප්‍රකාශයේ වැදගත්ම කාරණය නම්, ඇය මහත් උජාරුවෙන් කතා කරන කුලුනු පහක් මත රැඳවෙන අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ යෝනාවලියයි.
මෙකියන කුලුනු පංචකය ගැන දීර්ඝ වශයෙන් කරුණු කිව යුතුව ඇති නමුත්, ඒ සඳහා මෙම කොලමෙහි ලැබෙන ඉඩකඩ මදිය. එබැවින් ඒ සියල්ල ඊළඟ සතියට කල්දමා, අගමැතිනිය “කට වචනයට” ගෙනහැර දක්වන අධ්‍යාපන යෝජනාවල බරපතළම අර්බුදය ගැන යමක් සඳහන් කොට, අද දින කොලමට කුණ්ඩලිය තබන්ට අදහස් කරමි.
ඇය සඳහන් කරන කුලුනු පහෙන් එකකවත්, ඡායාමාත්‍ර වශයෙන් පවා අධ්‍යාපනයේ මෙදවස පවත්නා ගැඹුරුම අර්බුදය සඳහන් වන්නේ නැත.
ලබන සතියේදී දීර්ඝ වශයෙන් කතා කළ යුතු එම කාරණය ගැනද, ඉඟියක් දෙකක් පමණක් දක්වනු රිසියෙමි.
මුල්ම කාරණය නම්, මෙසමයෙහි පාසල් අධ්‍යාපනය වසාගෙන පවතින අතිශයින්ම බලසම්පන්න ටියුෂන් මාෆියාවයි. කොතරම් බලවත්ද යත්, එය ආණ්ඩුවේ මු`ථ මහත් පාසල් පද්ධතියම යට කරගෙන සිටින ඉතා බලවන්ත යෝධයකු වැන්න. තවත් වචනවලින් කියනවා නම්, දරුවන්ට පාසලකදී මෙන්ම පෞද්ගලික පන්තියකදීද ඉගෙනගන්ට සිදු වෙනවා ඇත. අතිශය කෘත්‍රිම විකෘත ක්‍රමයකින් අසරණ ශිෂ්‍යයා බිලිගෙන ඇති මේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය තුළ අසරණ ශිෂ්‍යයා දිවා රෑ දෙක්හිම පීඩනය වන කරුමක්කාරයකු බවට පත්ව ඇත්තේය. තම දරුවාගේ හෝ දැරියගේ හෝ මේ කරුමය දෙස අසරණව බලා සිටින දෙමාපියන්ට සිය දරුවන්ගේ පාසල් අධ්‍යාපනය තරමටම පෞද්ගලික අධ්‍යාපනය උදෙසාද කඹුරන්ට සිදු වී ඇත. මු`ථ රටේම අධ්‍යාපනය කණපිට හරවන ලද මෙම කාලකන්නි ක්‍රමය ගැන, – ටියුෂන් මාෆියාව දුරු කරන මඟක් ගැන – අගමැතිනි හරිනි කෙල බිඳක්වත් හෙළන්නේ නැත.
අනෙක් කරුමයට කර ගසන්ට සිදුව ඇත්තේ, පාසලේ දෙවැනි පන්තියේ සිටම පස්වැනි පන්තිය අවසන් වන තෙක් ටියුෂන් නමැති රතාක්ෂියාට ගොදුරු වන පුංචිම පුංචි පාසල් දරු පිරිසය. ඇති හැකි දෙමාපියන් විසින් තම දරුවාට ලොකු පාසලක් සොයන සටනට යොදා ගැනෙන ඊනියා පහේ ශිෂ්‍යත්වය, මුලින්ම ආරම්භ වුණේ, නැති බැරි පවුල්වල දරුවන්ට, මුදලින් හෝ නේවාසිකාගාර ලබාදීමෙන් හෝ ශිෂ්‍යාධාරයක් සලසනු උදෙසාය. අද එය පුංචිම දරුවන් ගොදුරු කරගන්නා, ලොකු පාසල් ආක්‍රමණය කරන මහා අධ්‍යාපන සංග්‍රාමයක් බවට පත්ව ඇත්තේය.
එසේ හෙයින්, සැබෑ අර්බුදය ඇත්තේ, ආගමත් සාහිත්‍යයත් පන්ති පොතෙන් ඉවත් කරනවාද නැද්ද යන සිල්ලර ප්‍රශ්නය තුළ නොවේය. ඒ වූකලී, අධ්‍යාපන ක්‍රමය තුළම ඇති, බරපතළ ගැඹුරුම ගැඹුරු මහා අර්බුදයකි.
හරිනි කතා කරන කුලුනු පහ ඇල වෙන්ට පටන්ගෙන ඇති බවක් දර්ශනය වෙයි!
ඒ අතර, නියෝජ්‍ය ඇමති ධුරයකට පත්ව සිටින ගුරු සංගම්කාරයකු, ලෝවැඩ සඟරාවේ කවියක් කියන්ට ගොස් පාර්ලිමේන්තුව තුළදී කිච වුණු අයුරු, මු`ථ රටම බලාගෙනය. එදා ඔහුට හරියට කියවාගන්ට බැරි වුණු ලෝවැඩ සඟරා කවි දෙපදය මතක් කරදෙන්ට හොඳම අවස්ථාවද මේය.
“කරන කලට පව් මීරිය මීසේ – විඳින කලට දුක් දැඩි වෙයි ගිනි සේ”
