සාහිත්‍යයට ගිය අඩ නිරුවත් සන්නාසියා – ඩබ්ලිව්.ඒ. අබේසිංහ

මහත්මා ගාන්ධිගේ අවසන් හුස්ම පොද  අනන්ත වූ වාතලයට එක් වී හෝරා දෙක තුනක්වත් ගෙවී ගියේ නැත. ආකාශ්වාහිනී ගුවන් විදුලියෙන්  ජනතාව අමතා කතා කරමින්, අගමැති ශ්‍රී නේරු විසින්  මු`ථමහත් භාරතීය ජනතාවගේම  පිතෘවරයා හෙවත් ආදරණීය “බාපු” බවට පත්ව සිටි මහත්මා ගාන්ධි නම් කෙළේ, “දෙවියන්ගේ මිනිසා” කියාය.

එකී දෙවියන්ගේ මිනිසා, අඩනිරුවත් සන්නාසියකු හැටියට හැඳින්වූ මිනිහෙක්ද සිටියේය. ඒ මිනිහා කවුද?

හේ තෙමේ අන් කවරකුවත් නොව, දිග හවානා සුරුට්ටුවක් කටේ රුවාගෙන, එදවස    -දෙවැනි ලෝක මහා සංග්‍රාම අවධියේදී- එක්සත් රාජධානියේ අගමැතිකම කළ අයෝමය පුරුෂයා හෙවත් යකඩ මිනිහා වූ වින්ස්ටන්ට් චර්චිල්ය.

ඉකුත් සියවසේ නවසිය තිස්ගණන් අග වන විටත්, හතළිස් ගණන් මුල වන විටත්,  මු`ථමහත් ආසියාකරයම හෙල්ලුම් කෑ භාරතයේ නිදහස් අරගලය උච්චතම අවස්ථාවට නැගෙමින් සිටියේය. මහත්මා ගාන්ධි විසින් නායකත්වය දී මෙහෙයවන ලද නිදහස් අරගලය, ඒ තීරණාත්මක මොහොතට එළඹෙමින් සිටින විට, අන්තිමේදී  ඉන්දියාව සමඟ ඊනියා ස්වාධීනත්වයක් ගැන සාකච්ඡා කරන්ට, මහා බි්‍රතාන්‍ය පාලනය තීරණය කෙළේ, බැරිම තැනේදීය. මෙකී තීරණාත්මක සාකච්ඡාව උදෙසා ලන්ඩනයට ගියේ,  තම දෑතින්ම වියාගත් දළ කදාර් රෙදි කඩක් හැඳගෙන,  තවත් එවැනිම රෙදි කඩකින් දෙවුර වසාගත් මහත්මා ගාන්ධිය.

ලොඹු කටින්, ඇසෙන නෑසෙන සිහින් ස්වරයෙන් සිය ජනතාව අමතමින් මු`ථ මහත් ඉන්දියානු අර්ධ මහාද්වීපයම කළඹා ජනතාව අවදි කළ ගාන්ධි නමැති මේ වයසක මිනිහා කෙරෙහි, බලසම්පන්න කෘරතර ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර්ට විරුද්ධව මහා සංග්‍රාමයක් මෙහෙයවමින් සිටි චර්චිල් නමැති මහා බලවන්තයා තුළ වූයේ, සඟවාගත් භීතියකි. එතෙකුදු වුවත්, මේ අහංකාර මිනිහා ස්වකීය යටත්වැසියකු වූ ගාන්ධි හමු වන්ට සූදානම් නැත.

ඒ අඩ නිරුවත් ෆකීර් හමු වන්ට, තමා සූදානම් නැතැයි, ඔහු කෙළින්ම කියා සිටියේය.

එදවස අගමැති වින්ස්ටන් චර්චිල් යෙදූ නිගරු වදන්, අතිශයින්ම ගර්හාන්විත වූයේය.ඔහු ගාන්ධි හැඳින්වූයේ ,්‍ය්කf භ්නැා ත්‍්නසර,  යන වදනිනි.  නිගරු නොවන සිංහලට හැරවුවහොත්,  ඉන් පැවසෙන්නේ “අඩ නිරුවත් සන්නාසියා” කියාය.

ඇත්තටම, ෆකීරයකු වන්නේ කවරෙක්ද? ගර්හිත නොසරුප් හඬක් නඟන ෆකීර් යන වදනින් හැඳින්වෙන්නේ කවරෙක්ද?

හැමදාම අපේ පිහිටට සිටින ගුණපාල මලලසේකර මහාචාර්යපාදයන්, ත්‍්නසර  :ත්‍්ුමසර*  යන වදනට තේරුම් දෙන්නේ, මෙයාකාරයෙනි:

“(මුස්ලිම් හෝ හින්දු) සන්නාසියා.”

අපි වෙඩ්ස්ටර්ගෙන්ද විමසා බලමු.

වෙඩ්ස්ටර්   මුලටම කියන්නේ, ත්‍්නසර යනු,  මහම්මදික තාපසයකු බවය; ආගමික වූ යාචකයකු බවය- ඍැකසටසදමි පැබාසජ්බඑග මෙන්ඩිකන්ට් යන වචනයට යාචකයා යන අරුතට අමතරව, භික්ෂුව යන තේරුමද, මලලසේකර ඩික්ෂනරිය දක්වයි.

වෙඩ්ස්ටර්   දෙවැනියට පවසන්නේ, ෆකීර් යනු හින්දු යෝගියකු බවය. (සැබැවින්ම  ඉන්දියානු ජනවහරෙහි එවදන යෙදෙන්නේ,  හින්දු සන්නාසියකු හඳුන්වනු සඳහාය.)

එදා  සැර වදන්වලින්, ගාන්ධි ගැන සඳහන් කළ චර්චිල්, ඒ ඩික්ෂනරි තේරුම් එකක් ගැනවත් දැන සිටින්ට නැති වගට, අමුතුවෙන් සාක්ෂි එලවිය යුතු නැත.

කෙසේ වෙතත්,  කොතරම් නිගරු හඬක් පෑවත්, ත්‍්නසර යන වදන පිටුපස ආගමික වූ  ඉංගිතයක් :බම්බජැ* ද ඇති වග නම්, බැහැර කරනු බැරිය. මෙතැන්හිදී, මට අවධාරණය කරන්ට අවශ්‍ය වූයේ, ෆකීර් යන වදන වුව,ගාන්ධිගේ පූජනීයත්වය අන්‍යාර්ථයකින් හඳුන්වන යෙදුමක් බවය !

බරපතළ ලෝක මහා සංග්‍රාමයක ගැලී-ගිලී-සිටි  වින්ස්ටන් චර්චිල්ට, ඒ කිසිවක් ගැන වගේවිත්තියක් නිනව්වක් තිබිය නොහැක්කේය.

වදනරුත් අනුව ගියොත්, අප ඉදිරියෙහි එළිදරවු වන්නේ අපූරු තත්වයක් නොවේද?

ඒ කියන්නේ මහා බලවන්ත චර්චිල්ට වුණත්, මහත්මා ගාන්ධිට අවමන් කරන්ට – අපහාස කරන්ට – බැරි බවය !

මේ කතාව මීට වඩා දිග්ගැස්සිය නොහැක්කේය. ඇස් බැල්මට ලියන කොලමකට, එවන් විවරණ දිග වැඩිය !

ඉකුත් සතියේදී අප සාකච්ඡා කරමින් සිටියේ,  මහත්මා ගාන්ධි නිර්මාණ සාහිත්‍යයට පිවිසුණු ආකාරය ගැනය. මහා පුරුෂයකුගේ අමරණීයත්වය පිළිබඳ හොඳම සාක්කිය හෙවත් දෘෂ්ටාන්තය, ඔහු සැබෑ ස්වරූපයෙන්ම – ඉන්න හැටියෙන්ම –  නිර්මාණ සාහිත්‍යය තුළ නිරූපණය වීමය. ස්වකීය මුල්ම නවකතාව වන ඹබඑදමජය්ඉකැ හි, යාන්තමට වුව, ගාන්ධි පෙනී සිටියේ එයාකාරයෙනි. එකී ප්‍රබන්ධ කෘතිය තවත් අතකින් විශේෂ වන්නේ, ගාන්ධිගේ උපදෙස් පිට, මුල්ක් රාජ් ඉදිරියේම  මුල් කෘතියෙන් පිටු සියයක් පමණම කපා ඉවත් කිරීමෙන් පොත කපාපදු කිරීමය!

තමාගේ මුල්ම නවකතාවට, මොහන්දාස් කරම්චාන්ද් ගාන්ධි හිටි හැටියේම ගත් අනෙක් ප්‍රබන්ධකරු, සැබෑ ඉන්දියාවේ  කල්පිත මල්ගුඩියේ ආර්.කේ. නාරායන්ය; රාසික්පුරම් ක්‍රිෂ්ණස්වාමි අය්යර් නාරායන්ස්වාමිය. ඒ දිග නම, ආර්.කේ. නාරායන් හැටියට  එහි අයිතිකාරයාට කෙටි කර දුන්නේ,  එදවස සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රය තුළ පතළව සිටි ග්‍රැහැම් ග්‍රීන් නමැති ඉංගිරිසි ලේඛකයා විසිනි.

මුල්ක් රාජ් ආනන්ද් මෙන්ම ආර්.කේ. නාරායන්ද, ඉන්දීය ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍යය  පෝෂණය කෙළේ ඉංගිරිසි බසිනි. ඔහුගේ මුල්ම නවකතාව වූයේ Swami and Friendso”ය.

කොතරම් අමතර කාරණයක් වුවද, මෙතැන්හිදීම සඳහන් කළ යුතු වන ග්‍රැහැම් ග්‍රීන්ගේ බසක් වෙයි. වරක් මෙම ඉංගිරිසි ලේඛකයා පැවසුවේ, “නාරායන් විසින් තමාට ඉන්දියාව නමැති දෙවැනි ගෙදරක් ලබාදී ඇති” වගය.

මුල්ක් රාජ්ගේ අන්ටචබල් සේම, නාරායන්ගේ මුල්ම නවකතාව වන Swami and Friendso”
, මුලින්ම ප්‍රකාශයට පත් වූයේ එන්ගලන්තයේදීය. ඒ, ග්‍රැහැම් ග්‍රීන්ගෙන් ලැබුණු නොමඳ සහයෝගයේද ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. ඒ සිදුවීම  මීට වසර අනූවකට පෙර, 1935 වසරේදීය. නාරායන්ගේ  මුල්ම නවකතාව “ස්වාමි සහ යහ`ථවෝ” යන හිසින්  මවිසින් සිංහලට නගන ලදුව, මීට අවුරුදු තිහකට පෙර 1995 දී ප්‍රකාශයට පත් වුණු වග, සඟවා තබාගත යුතු කාරණයක් නොවෙයි. මගේ මතකය නිවැරදි නම්, එපොත සතිපතා කොටස් වශයෙන් “සි`ථමිණ” පුවත්පතෙහි පළ වන්ට පටන්ගත්තේ, 1994 වසරේදී විය යුතුය.

1935 වසරේදී එන්ගලන්තයේදී වුව පළ වන්ට නම්, නාරායන් විසින් මෙම නවකතාව ලියන්ට ඇත්තේ, 1933-34 කාලයේදීවත් විය හැකිය.  ඒ අවධිය  අධිරාජ්‍ය විරෝධී ඉන්දියානු නිදහස්  අරගලය හොඳටම මෝරා යෙමින් තිබුණු අවස්ථාවය.  එසේ හෙයින්  ස්වකීය නව ප්‍රබන්ධය තුළ මහත්මා ගාන්ධි දර්ශනය වනු, නාරායන්ටවත් නවතාලිය හැකි නොවෙයි!

ක්‍රිෂ්ණස්වාමි වූද, නාරායන්ස්වාමි වූද නාරායන්ගේ  කුඩා අවධියේ ජීවිතයද මැදි කරගෙන, ලියවුණු මෙම අපූරු නවකතාව ගෙතෙන්නේ, ස්වාමිනාදන් නමැති වයස අවුරුදු දහයක් වන දරුවකු වටාය.

ස්වාමිගේ  හෙවත් ස්වාමිනාදන්ගේ වයස අවුරුදු දහයකි. මු`ථ දවසම සෙල්ලම් කළත් ඔහුට මදිය. දෙමව්පියන්ගේත් ගුරුවරුන්ගේත් ඇසට වැලි ගසා, ගෙදරින් හෝ පාසලෙන් හෝ පැන ගොස්, හැකි හැම විටකම අවදානම්  සහිත දේකට අත පෙවීම, ඔහුගේ එකම විනෝදයයි. පුංචි ස්වාමිගේම පුරෝගාමිත්වයෙන් පිහිටුවන ලද “මල්ගුඩි ක්‍රිකට් සමාජය” ඔහුගේත් මිතුරන්ගේත් ලොකුම හපන්කම්ය.

එවන් ක්‍රියාශීලී අහිංසක ස්වාමිගේ ජීවිතයද,  එක්දහස් නවසියතිහේදී ඉන්දියාවේ පැන නැගුණු ජාතික සටන් රැල්ලට මැදි වෙයි.  පිට පිටම පාසල් දෙකකින් අස්ව යන්ට සිදු වුණු ඔහු කරකියාගත හැකි කිසිවක් නැතිව, අන්තිමේදී සිය නිවසින්ද පළා යයි.

1930 වන විට ස්වාමි ඉගෙනගනිමින් සිටියේ, මල්ගුඩියේ ඇල්බර්ට් මිෂනාරි පාසලේය. ඒ වූකලී ක්‍රිස්තියානි මීසමක් මගින් පාලනය වුණු පාසලකි, ඔහු ඉගෙනගත්තේ පළමුවැනි පන්තියේ ඒ, කොටසේය.

ස්වාමිට විශ්වාසවන්තම යහ`ථවන් සිවු දෙනෙකි. ඔවුනතරින් මුලින්ම සිටින්නේ පන්ති නායකයාද වන සෝමුය. නාරායන් පවසන්නේ, මෙකී සෝමු, මු`ථ පන්තියේම මාමා කෙනෙක් බවය.  ඔහුට තරවටු කළ හැකි වූයේ ලොකු ඉස්කෝලෙ මහත්තයාට පමණි. ඊළඟ මිත්‍රයා මනිය. කිසිම කමකට නැති මේ හාදයා පන්තියේ ළමයින් අතර මැරයාද විය.  පන්තියට පැමිණ අන්ති බංකුව තමන්ගේ අණසක යටතට ගන්නා මේ මැරයා, කිසි ගාණක් නැතිව නිදාගනියි.  කිසිම ගුරුවරයෙක් ඔහු කූද්දන්ට ගියේ නැත. පැත්තකට ඇල වෙන්ට කැප් තොප්පියක් පැළඳගෙන දෙමළ නවකතාවක්ද කිහිල්ලේ  ගසාගෙන ඔහු පාසලට පැමිණෙන්නේ, පාසලේ වයසක පියුන්ට මතක සිටින කාලයේ සිටය.  කිසිම කමකට නැති මේ නැඩයා තමාගේ මිත්‍රයකු වීම ගැන, ස්වාමි තූළ පැවැත්තේ ලොකු ආඩම්බරයකි.  ස්වාමිගේ තුන්වැනි යා`ථවා පන්තියේ දීප්තිමත්ම ශිෂ්‍යයාද වන සංකර්ය. ඔහු පන්තියට පැමිණියේ  කොණ්ඩය ගොතාගෙන එහි මල්ද ගසාගෙනය.  ගුරුවරුන් සමග හරි හරියට ඉංගිරිසි කතා කරන්ටද ඔහුට පු`ථවනැයි කතුවරයා පවසයි. ස්වාමිගේ හතරවැනි යා`ථවා සැමුවෙල්ය. පුංචි සිරුරක් ඇති ඔහු, පන්තියේදී හැඳින්වුණේ “රට කජ්ජා” යන අපර නාමයෙනි.

ස්වාමිගේ සහ ඔහුගේ යහ`ථවන්ගේ කතාව මීට වඩා දුර දිගට කතා කරන්ට, මේ කොලමේ ඉඩක් ඇත්තේ නැත. එතෙකුදු, ඇල්බර්ට් මිෂනාරියේ ඉගෙනගන්නා, සමයේදී සිදු වූ සිදුවීමක් අපගේ ප්‍රස්තුතයට විශේෂයෙන් අදාළ වෙයි.

ඒ දවස විස්තර කෙරෙන්නේ, පොතේ 12 වැනි පරිච්ඡේදයේදීය. ඒ දිනය 1930 අගෝස්තු 15 වැනිදාය.  ඇල්බර්ට් මිෂනාරි පාසලේ කන්තෝරු කාමරයේ ජනෙල් වීදුරු බිඳ දැමුණේ එදවසය.

එදින මල්ගුඩියේ වැසියන් දෙදහසක් පමණ  සරායු නදියේ දකුණු ඉවුරේ රෑස් වූහ. ඔවුන් එසේ රැස් වූයේ බොම්බායේ ප්‍රමුඛ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයකු වන ගෞරි සංකර් අත්අඩංගුවට ගැනීම සම්බන්ධයෙන්  විරෝධය පාන්නටය.  කදාර් ඇඳුමින් සැරසුණු තියුණු පෙනුමැති පුද්ගලයෙක්, ලීයෙන් තැනූ වේදිකාවක් මත නැඟී සිට, පිරිස ඇමතීය.  උස්ව නැගෙන, විනිවිද යන කට හඬකින්, ගෞරි සංකර්ගේ ජීවිතය හා ජයග්‍රහණ ගැන කරුණු කියා පෑ හෙතෙම, ඉන් පසුව සාමාන්‍ය කරුණුවලට බැස්සේය. “අද අප වහල්ලු”, ඔහු හඬ තැලීය.

“අද අප, එදා හිටියටත් වඩා නරක තාලෙ වහල්ලු බවට පත් වෙලා. අපි අපේ උරුමය මතක් කරගනිමු. රාමායන, මහාභාරත කාලෙ, අපගේ කීර්තිමත් ඉතිහාසය අපට අමතක වෙලාද? අපේ රට තමයි, මේ ලෝකෙට, කාලිදාස කෙනෙක්, බුදුන්වහන්සේ කෙනෙක්, සංකරාචාර්ය කෙනෙක් දුන්නෙ. අපේ නැව් මූදු හතේම යාත්‍රා කරල, ලෝකයේ ඉහළම සභ්‍යත්වයට ළඟා වුණා. ඒ කාලෙ ඉංගිරිසිකාරයො කෑවෙ අමු මස්. ජීවත් වුණේ කැලෑවල. හෙ`ථවැල්ලෙන්. නමුත් අද අපි කොහොමද?”

මඳකට නැවතුණු හෙතෙම, තමා කී දැයෙහි අරුත ගැන  සොයන්නට වෙහෙසෙන්නේ නැතිව, ඒ උද්දාමය පිටම කතා කරගෙන ගියේය.

“අපි වහලුන්ගෙත් වහල්ලු”.

මනිට මෙන්ම ස්වාමිනාදන්ටද  කථිකයාගේ දේශනයේ මෙම කොටස හරි හැටි වැටහුණේ නැත. එහෙත් ඊට මිනිත්තු පහකට පමණ පසුව  ඔහු පැවසූ කරුණ නම්, වඩා ප්‍රායෝගික යයි ඔවුන් දෙදෙනාටම වැටහුණි.

“දැන් මොහොතක් හිතල බලන්ඩ. අපි මේ වෙන කොට, තිස්කෝටි තිස්හයලක්ෂයක් ජනතාව. අපේ රට  රුසියාව අයින් කළාම, යුරෝපය තරම්ම ලොකුයි.  එන්ගලන්තය අපේ මදුරාසි ප්‍රදේශය තරම්වත් ලොකු නෑ. රටේ ජනගහනය කියල ඉන්නෙත්, පර සුද්දො අතලොස්සක් විතරයි. රට තියෙන්නෙ, අපට හැතැම්ම දහස් ගාණක් ඈතින්. ඒ වුණාට අපි ඉංගිරිසිකාරයො ඉදිරියෙ වැඳ වැටෙනව. අපි මේ තරම් නිවට වෙන්ඩ – නියාලු වෙන්ඩ – කරල තියෙන වැරැද්ද මොකද්ද? ඒ  සේරම කරල තියෙන්නෙ නිලධාරි හැත්ත. උන් අපිව බය ගන්නනව. අපිව බඩගින්නෙ තියනව. මේක තවදුරටත් කරන්ඩ දෙන්ඩ බෑ. හැම ඉන්දියානු වැසියෙක්ම එන්ගලන්තෙට කෙළ ගැහැව්වොත්, ඒ කෙළ ටිකම ඇති, මු`ථ එන්ගලන්තෙම ගිල්ලෝල දාන්ඩ.”

“ගාන්ධි කි ජායි” ස්වාමිනාදන්ට කෑගැසුණේ, ඉබේටමය. මේ වන විට කථිකයාගේ වාග් චාතුර්යයෙන් ඔහු මෝහනයට පත්ව සිටියේය. මේ අතර ඔහුට මිට මොළවා පහරක් දුන් මනි,මෙසේ කෙඳිරීය.

“මෝඩයා, තමුසෙට කට වහගෙන ඉන්ඩ බැරිද?”

“ඒ කියන්නෙ ඇත්තක්ද?” ස්වාමිනාදන් ඇසීය.

“මොකද්ද?”

“කෙළ ගහල ඉංගිරිසිකාරයො ගිල්ලෝනව කියන එක.”

“වෙන්ඩ ඇති, නැත්නම් ඒ මිනිහ එහෙම කියාවියැ..”

“ඉතින් අපිත් ඒක කරමුකො. හරි ලේසියිනෙ.”

★★     ★

අවුරුදු දහයක් වයසැති පුංචි ස්වාමිනාදන්ටත්, ඔහුගේ යහ`ථවා වන  තවමත් පළමුවැනි පන්තියේ ඒ කොටසේ “නාකි වෙමින්” සිටින  මනිටත්, කෙළ ගසා මු`ථ එන්ගලන්තයම ගිල්ලවන්ට සිතුණේ, ඔවුන් කිසි දිනෙක සියැසින් නොදුටු මහත්මා ගාන්ධි නමැති ආශ්චර්යවත් මිනිසාගේ ආභාසයත් ආනුභාවයත් හේතුකොටගෙනය. “ගාන්ධි කි ජායි” කියා, ස්වාමිනාදන්ට ඉබේටම කෑගැසුණේ ඒ නිසාය.

මහත්මා ගාන්ධිගේ නායකත්වයෙන් සහ මඟපෙන්වීමෙන් ඉංගිරිසි ආණ්ඩුව දණ ගැස්සූ සටනෙහි, පුංචි ස්වාමි සහ ඔහුගේ යහ`ථවන්ද කොටස්කාරයින් වූ වග, ආර්.කේ. නාරායන් අවශේෂ ලෝකයාට ප්‍රකාශ කෙළේ, ඒ ආකාරයෙනි.

ඔහු සිය මුල්ම නවකතාවේදී මහත්මා ගාන්ධි ගැන ඉඟි කළා පමණි. ඉනික්බිති අවස්ථාවකදී ඔහු මහත්මාජී ගෙඩි පිටින්ම සිය නව ප්‍රබන්ධය තුළට ගෙනාවේය. නාරායන්, මහරු නවකතාව නම් කෙළේ උ්සඑසබට දෙර එයැ ඵ්ය්එයප්  කියාය.

නිර්මාණ සාහිත්‍යය තුළ සජීවමාන වන මහත්මා ගාන්ධි නමැති මහා පුරුෂයා සියැසින්ම දැකගන්ට නම්, ඊළඟ සතිය තෙක් බලා සිටින්ට අපට සිදු වනු ඇත.