ආණ්ඩුවෙන් ගෙන්නුවත් බදු අහිමි වෙනවා
අවුරුදු පහකදී ඉතිරිවන්නේ හපයක් විතරයි
මන්ත්රීවරුන්ට වාහන දීම පැලවත්තේ ප්රශ්නයට විසඳුමක්ද?
‘පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ට වාහන බලපත්රයක් වෙනුවට භාවිත කිරීම සඳහා රජයෙන් වාහනයක් ලබාදිය යුතු බවට මෙම ආණ්ඩුව මීට පෙර මතයක් පළකළ අතර මෙම පළමු තොගයේදී හෝ ඉන්පසු තොගයකදී එම අරමුණ ද සමහර විට සාක්ෂාත් විය හැකිය. එය මන්ත්රීවරුන්ට වාහන බලපත්රයක් ලබාදෙනවාට වඩා රජයට අවාසි සහගත අලාභදායි පියවරකි. වාහන බලපත්රයක් ලබාදීමෙන් පසු වාහනයක් මිලදී ගැනීම හා එය නඩත්තුව ආදිය මන්ත්රීවරයා සිදුකර ගත යුතු අතර රජයෙන් වාහනයක් ලබාදීමේදී සිදුවන්නේ එම කාර්යයන් සඳහා රජයේ මුදල් වැය කිරීමත්, අවසානයේ ක්ෂය වූ වාහනයක් රජයට ඉතිරි වීමත් පමණය.
ගෙන්වීමට යන වාහන ප්රමාණය 1775ක් වැනි අති විශාල ප්රමාණයක් නිසා 159ක් වන සිය මන්ත්රීවරුන්ගේ වාහන අවශ්යතාවද 225ක් වන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ටම වාහන ලබාදීම මගින් සමහරවිට ආණ්ඩුව පියවීමට හැකිය.
එතෙක් අපට බලා සිටින්නට සිදුවන්නේ දූෂණ විරෝධී හා නාස්තිකාර නොවන යැයි තමන්ම කියන ආණ්ඩුවක මේ ආකාරයේ කටයුතු දෙසය.’
අප පසුගිය සතියේ එසේ සටහන් කළේ නවීන ඩබල්කැබ් 1775ක් මිලදී ගැනීම සඳහා ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක යටතේ ඇති මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික කටයුතු අමාත්යාංශය කැඳවා තිබූ ප්රසම්පාදනය සම්බන්ධයෙන්ය. එය දැන් යථාර්ථයක් බවට පත්වී ඇත්තේ නොවැම්බර් 07 වැනිදා ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මුදල් ඇමතිවරයා ලෙස පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ අයවැය කථාවේදීය. මුදල් අමාත්යාංශ වෙබ් අඩවිය ප්රකාශයට පත්කර ඇති එම අයවැය කථාවේ ‘රජයේ ආයතනවලට අවශ්ය වාහන/පළාත් පාලන ආයතනවලට අවශ්ය යන්ත්රසූත්ර ලබාදීම’ උප මාතෘකාවෙන් යුතු එය මෙසේය.
අයවැය යෝජනාව
‘රජය සතු දැනට පවතින වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ ප්රමාණවත් නොවීමත්, පවතින වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ බොහොමයක් පැරණි ඒවා වීමත් හේතුවෙන් ඒවා අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහා අධික පිරිවැයක් දැරීමට සිදුව තිබෙනවා. මෙම තත්වය රජය අපේක්ෂා කරන සංවර්ධන කටයුතු අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යෑමට බාධාවක් වෙලා තිබෙනවා. මෙම තත්වය සලකා බලා, රාජ්ය ආයතන වෙත අත්යවශ්ය වාහන සහ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ගේ ධුර කාලය අවසානයේ නැවත ආපසු බාරදීමේ පදනම මත ලබා දෙන වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ ප්රමාණයක් මිලදී ගැනීමට රජය තීරණය කර ඇති අතර ඒ සඳහා මූලිකව අවශ්ය වන රුපියල් මිලියන 12,500 ක් වෙන් කිරීමට යෝජනා කරනවා.’
මෙම අයවැය යෝජනාව ඇත්තේ ලබන වසර සඳහාය. එය ඉහතින් සඳහන් කරන ලද මෙම වසරේ මුදල්වලින් මිලදී ගැනීමට යන ඩබල් කැබ් 1775 සම්බන්ධයෙන් වන යෝජනාවක් නොවේ. මෙම වසරේ මිලදී ගැනීමට යන ඩබල් කැබ් යෝජනාවටම සම්බන්ධ යෝජනාවකි. එය තේරුම් ගැනීම සඳහා භාණ්ඩාගාර ලේකම් ලෙස ආචාර්ය හර්ෂණ සූරියප්පෙරුම සියලු අමාත්යාංශ ලේකම්වරුන්, පළාත් සභා ප්රධාන ලේකම්වරුන් හා දෙපාර්තමේන්තු ප්රධානීන් අමතමින් ජාතික අයවැය චක්රලේඛ 03/2025 යනුවෙන් මීට පෙර නිකුත් කර ඇති චක්රලේඛයට අවධානය යොමුකළ යුතුය.
මුදල් චක්රලේඛය
අත්යවශ්ය රාජ්ය සේවාවන් හා ක්ෂේත්ර කටයුතු සඳහා වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ මිලදී ගැනීම සඳහා තොරතුරු කැඳවීම යනුවෙන් යුතු එහි මෙසේ සඳහන් වේ.
‘රජයේ සංවර්ධන වැඩපිළිවෙළ කඩිනම්ව හා කාර්යක්ෂමව ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා කෘෂිකර්ම, වාරිමාර්ග ඉඩම්, වනජීවී, වන සංරක්ෂණ, ප්රාදේශීය පරිපාලනය යනාදි ක්ෂේත්රවල සංවර්ධන කටයුතු හා පවතින ගැටලු කඩිනමින් අවසන් කළ යුතුවේ. ඒ සඳහා අවශ්ය පහසුකම් සැපයීම සඳහා දැනට පවතින වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ ප්රමාණවත් නොවීමත්, පවතින වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ බොහොමයක් පැරණි ඒවා වීම හේතුවෙන් ඒවා අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහා අධික පිරිවැයක් දැරීමට සිදුවීමත්, වැනි හේතු මත සංවර්ධන කටයුතු අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යෑමට බාධාවක් වී තිබේ. රාජ්ය ආයතන සඳහා අත්යවශ්ය වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ ප්රමාණයක් කඩිනමින් මිලදී ගැනීම සඳහා අමාත්ය මණ්ඩල අනුමැතිය ලැබී ඇති අතර 2025 වර්ෂයේදී එම වාහන අවශ්යතාවෙන් ඩබල් කැබ් රථ ප්රමාණයක් ප්රථමයෙන් මිලදී ගැනීමට රජය තීරණය කර ඇත.
ඒ අනුව ක්ෂේත්ර රාජකාරි කටයුතු පැවරී ඇති ඔබ අමාත්යාංශය/පළාත් සභාව යටතේ ක්රියාත්මක වන දෙපාර්තමේන්තු හෝ රාජ්ය ආයතනවල ඩබල් කැබ් රථ අවශ්යතාව ඇමුණුම 1 හි විධිවිධාන අනුව 2025.09.30 දිනට පෙර ජාතික අයවැය දෙපාර්තමේන්තුවට පිටපතක් සහිතව කොම්ප්ට්රොලර් ජනරාල් වෙත යොමු කළ යුතුවේ.’
එම චක්රලේඛයේ වාහන අවශ්යතාව තක්සේරු කිරීම යනුවෙන් ඇමුණුමක් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර එහි සඳහන් කරන්නේ නිල වාහන ලෙස නිලධාරීන්ට අනුයුක්ත කිරීම සඳහා මෙම මිලදී ගැනීමට යෝජිත කැබ් රථ යොදා නොගත යුතු බව හා ඉන්ධන දීමනාවද එම වාහන පදනම් කරගෙන නොගෙවිය යුතු බවයි.
2025 අයවැයේ කීවේ කුමක්ද?
2025 වසරට අදාළව මුදල් ඇමතිවරයා ලෙස ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක පසුගිය අයවැය ඉදිරිපත් කිරීමේදී රාජ්ය ආයතනවල අවශ්යතාව සඳහා හෝ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ගේ අවශ්යතාව සඳහා හෝ අයවැයෙන් මුදල් වෙන්කරන බවට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළේ නැත. එමෙන්ම එවැනි වාහන මිලදී ගැනීමක් සම්බන්ධයෙන් අමාත්ය මණ්ඩල තීරණයක් ගත් බවක්ද ගිය වසරේ හෝ මෙම වසරේ මේ දක්වා අමාත්ය මණ්ඩල තීරණවල සඳහන් වන්නේ නැත. තවද එවැනි වාහන මිලදී ගැනීමක් සම්බන්ධයෙන් අමාත්ය මණ්ඩලය ප්රසම්පාදන කමිටුවක් පත්කළ බවක්ද කැබිනට් මණ්ඩල තීරණවල සඳහන් වන්නේ නැත.
මෙහිදී බොහෝ විවේචනයන්ට ලක්වී ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ට භාවිතය සඳහා රජයේ මුදලින් ඩබල් කැබ් රථයක් ලබාදීම ගැනය. මෙතෙක් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ට ලැබුණේ වාහනයක් ගෙන්වා ගැනීම සඳහා තීරු බදු රහිත වාහන ගෙන්වීමේ බලපත්රයක් පමණය. මන්ත්රීවරුන් සිදුකළේ එම බලපත්රයට වාහනයක් ගෙන්වීම හෝ බලපත්රය වෙනත් පාර්ශ්වයකට විකුණා දැමීමය. වාහන නැති මන්ත්රීවරු එම විකුණා ලැබෙන මුදලින් අඩු මිල වාහනයක් ලබා ගැනීම ආදිය සිදුකළෝය. සමහරු එම බලපත්රයේ ප්රමාණයටම සුපිරි වාහනයක් ගෙන්වා ගත්තෝය. එමෙන්ම වාහනයක් ගෙන්වා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් රජයේ බැංකුවකින් ණයක් ලබා ගැනීමද එම බලපත්ර මගින් සිදුකර ගත්තෝය.
ඒ මගින් රජයට අහිමි වූයේ එම බලපත්ර මගින් වාහන ගෙන්වීමෙන් රජයට ලැබෙන බදු ආදායම පමණි. එහෙත් බලයට පත්වීමට පෙර මහජනයාට නැති කිසි වරප්රසාදයක් දේශපාලනඥයින්ට නොදෙන බව කී වත්මන් ආණ්ඩුව මේ සිදුකරන්නට යන්නේ රජයේ වියදමින් වාහන ගෙන්වා මන්ත්රීවරුන්ගේ පාවිච්චියට ලබාදීමට යෑමය. මෙම වාහන රජයේ වාහන නිසා ඒවා නඩත්තුවට වියදම් කිරීමට අනිවාර්යයෙන් රජයට සිදුවනු ඇත. සමහරවිට රියැදුරකු ද රජයෙන් අනුයුක්ත කිරීමට සිදුවනු ඇත. මෙහිදී අවසානයේ මන්ත්රීවරයා රජයට බාරදී යන්නේ ඉතා හොඳ තත්වයේ වාහනයක් නොවන බව කිව හැකිය. ඒ තමන්ගේ පෞද්ගලික වාහනයක් සම්බන්ධයෙන් වන පරිස්සම හා රැකබලාගැනීම රජයේ වාහන සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් නොකරන නිසාය. ජනාධිපතිවරයා සිය අයවැය යෝජනාවේ කියන පරිදි රජයේ වාහන අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහා විශාල මුදලක් වැය වන්නේ ඒවා නිසි ආකාරයෙන් පාවිච්චි කර නැති නිසාය.
මන්ත්රීවරුන්ට වාහන ලබාදීමේ මෙම තීරණය 2026 අයවැය යෝජනාවක් වූවත්, මෙම වසරේ ගෙන්වීමට යන ඩබල් කැබ් 1775න් මන්ත්රීවරුන්ට වාහන ලබාදේ යැයි දැනට අනුමාන කළ හැකිය. මන්ද ක්ෂේත්ර රාජකාරි සම්බන්ධයෙන් පවතින රාජ්ය ආයතන සංඛ්යාවත්, ඒවායේ වාහන අවශ්යතාවත් සමඟ සැසැඳූ කළ මෙම වසරේ ගෙන්වීමට යන ඩබල් කැබ් ප්රමාණයෙන් මන්ත්රීවරුන්ටත් වාහන ලබාදිය හැකි තත්වයක් පවතින හෙයිනි.
ජවිපෙන් වාහන ගෙන්වීම
විවිධ නම් දරන පක්ෂවලින් පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වුවත් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ සාමාජිකයන් මේ වන තෙක් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ට ලබාදුන් වාහන ගෙන්වීමේ බලපත් ලබා ගැනීම සිදුකළේය. පූර්ණකාලීන පක්ෂ දේශපාලනයේ නිරත වනවා යැයි කී ඔවුන් වෙනුවෙන් පක්ෂය මුදල් වැයකර වාහන ගෙන්වූ බව කීවේය. පක්ෂය අතහැර යන විට එම කාලයන්වල බලවත්ව සිටි පිරිස් ඔවුන්ගේ නමට ඇති එම වාහන රැගෙන ගියේය.
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට එම සමයේ පක්ෂයේ එම පූර්ණකාලීන මන්ත්රීවරුන් ටික දෙනා වෙනුවෙන් වාහන ගෙන්වීම ප්රශ්නයක් වූයේ නැති බව එම වාහන බලපත් මගින් වාහන ගෙන්වීම මගින් පෙන්නුම් කළේය. එහෙත් දැන් තත්වය වෙනස්ය. ජාතික ජන බලවේගය ලෙස ඔවුන්ට පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්රීවරු 159ක් සිටිති. ඉන් නිල වාහන හිමිකම ඇති අගමැති ඇතුළු කැබිනට් මණ්ඩල සාමාජිකයන් 22ක් හා නියෝජ්ය ඇමතිවරුන් 31ක්, කථානායක හා නියෝජ්ය කථානායක ඉවත් කළ විට මන්ත්රීවරුන් ලෙස ඔවුන්ට තවත් මන්ත්රීවරුන් ලෙස ඉතිරි වන්නේ 104ක් පමණි. ඒ සියල්ලන් වෙනුවෙන් වාහන බලපත්රයක් ලැබුණත් වාහන ගෙන්වීමේ හැකියාවක් සමහරවිට ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට නොතිබිය හැකිය. ඒ එක් පැත්තකි. අනෙක් අතට ජාතික ජන බලවේගය ලෙස මෙවර පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වී ඇති සියලු දෙනාම ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ සාමාජිකයෝ නොවෙති.
ජාතික ජන බලවේගය ලෙස එකතු වූ වෙනත් පිරිසක් එහි සිටිති. ඔවුන්ගේ බැඳීම සමහර විට මෙම පාර්ලිමේන්තුවෙන් අවසන් විය හැකිය. එසේම පක්ෂයටද ඔවුන්ගේ සම්බන්ධයක් නැති තත්වය තුළ පක්ෂය වාහන සඳහා වියදම් කිරීම තේරුමක් නැති දෙයක් බවට පත්වේ. එමෙන්ම එවැනි අතිවිශාල වාහන ප්රමාණයක් නඩත්තු කිරීමද පක්ෂයක් ලෙස ඔවුන්ට කළ හැකි දෙයක්ද නොවේ. මන්ත්රීවරුන්ට වාහන ගෙන්වීමේ බලපත්රයක් ලබාදුන් විට ජාතික ජන බලවේගය ලෙස පිටතින් එකතු වූ පිරිසට ඔවුන්ගේ මුදලින් වාහනයක් ගෙන්වා ගැනීමේ හැකියාවද තිබිය හැකිය. එහෙත් ඒ සඳහා ඉඩ දුන්නොත් එයද අවසානයේ පක්ෂයට ඉතිරි වන දෙයක් වන්නේ නැති බව ඔවුහු දනිති.
මීට පෙර වාහන ගැන කිව්වේ මෙහෙමයි
එහෙත් 2025 අයවැය ඉදිරිපත් කරමින් මීට හාත්පසින්ම වෙනස් කතාවකි. එහි වාහන සඳහා රජයේ වියදම් අවම කිරීම යටතේ සඳහන් කරන්නේ, ‘රජයේ නිලධාරීන්ට නිල වාහන ලෙස පවරන ලද වාහන ඉහළ ඉන්ධන පරිභෝජනයක් ඇති සැලකිය යුතු වටිනාකමකින් යුක්ත වාහන වෙනවා. මෙම වාහන සඳහා අධික නඩත්තු පිරිවැයක් දැරීමට වෙනවා. එබැවින් තෝරාගත් නිලධාරීන්ට සුදුසු මූල්ය ප්රතිපාදන ලබාදීම හරහා වාහන සඳහා වන අධික වියදම් අවම කිරීමට රජය තීරණය කර තිබෙනවා’ යනුවෙනි.
මේ අතර නොවැම්බර් 11 දින පාර්ලිමේන්තුවේ පැවති අයවැය විවාදයට එක්වෙමින් ශ්රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික සංවිධායක කියා තිබුණේ ඔවුන්ගේ පක්ෂයෙන් තේරී පත්වූ මන්ත්රීවරුන් තුන්දෙනාට කැබ් අවශ්ය නොවන බවත්, එම කැබ් තුන සෞඛ්ය අමාත්යාංශයට ලබාදෙන බවත්ය.
අයවැය කතාවෙන් පසු මේ පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තුවේ පළවූ අදහස්වලට පිළිතුරු වශයෙන් ආණ්ඩු පක්ෂයේ ප්රධාන සංවිධායක ඇමති නලින්ද ජයතිස්ස කීවේ, ඩබල් කැබ් එපා අය කියන්න අපි ඔවුන්ට දෙන්නේ නෑ යනුවෙන්ය.
මන්ත්රීවරුන්ට රජයේ වියදමින් ඩබල් කැබ් ලබාදීම සම්බන්ධයෙන් මාධ්ය කළ ප්රශ්න කිරීම්වලදී ඇමති නලින්ද ජයතිස්ස එය සාධාරණ කරමින් කියා තිබුණේ මන්ත්රීවරුන්ට වාහන ගෙන්වීම සඳහා බලපත් ලබාදීම මගින් අති විශාල බදු ආදායමක් රජයට අහිමි වන බවයි. මන්ත්රීවරුන් එම බලපත් විකුණා විශාල මුදලක් උපයාගෙන ඇති බවයි.
රජයෙන් ගෙනාවත් බදු අහිමිවේ
මන්ත්රීවරු එම බලපත් විකුණා මුදල් හම්බකරනවා යන කරුණ පසෙකට තබා බදු අහිමි වීම යන කරුණ දෙස අවධානය යොමු කිරීමේදී අපට ලැබෙන චිත්රය වන්නේ කුමක්ද? රජය ඩබල් කැබ් ආනයනය කළද ඒ සඳහා රජයට බදු ආදායමක් නොලැබෙන බවය. රජය බදු ගෙවා එම වාහන ආනයනය කළද නැවතත් එම බදු සඳහා වැය කරන්නට වන්නේ රජයට බවය.
රජයෙන් වාහන ගෙන්වීමේදී සිදුවන්නේ එම වාහන ගෙන්වීම සඳහා රජයට මුදල් වැයවීම, ඒ සඳහා බදු ආදායමක් නොලැබීම, එම වාහන නඩත්තු කිරීමට මුදල් වැයවීම හා අවසානයේ වසර පහක කාලයක් තුළදී ක්ෂය වූ වාහනයක් රජයට ඉතිරි වීමය.
මේ අවස්ථාවේදී ආණ්ඩුව සිය තීරණය සාධාරණීකරණය වෙනුවෙන් ගෙන එන තර්කය වන නඩත්තු කිරීමට අධික පිරිවැයක් දැරීමට සිදුවන ඉදිරියේදීත් එසේම ඇතිවනු ඇත. ඒ මෙසේ මන්ත්රීවරුන්ට ලබාදෙන වාහනද ක්ෂය වීමට ලක්වන බැවින්ය.


