ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නැවත ගොඩනැගිය යුත්තේ කව්ද? ජයදේව උයන්ගොඩ

ජාතික ජන බලයේ ආණ්ඩුවට මුහුණ දීම සහ එරෙහි වීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේත්, ඉන් පිටතත් සිටින විපක්ෂ කණ්ඩායම් සහ පක්ෂ අලුත් පොදු විපක්ෂ පෙරමුණක් ගොඩනගමින් සිටිති. එම පොදු විපක්ෂ සන්ධානයේ සියලු ප්‍රකාශකයන් කියා සිටින්නේ තමන් එම සන්ධානය ගොඩ නගන්නේ ජාජබ ආණ්ඩුව පෙරළීමට නොව, එය වෙතින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීමට බවයි. එයට හේතුව ලෙස ඔවුන් දක්වන්නේ, ජාජබ ආණ්ඩුව ‘තනි පක්ෂ ඒකාධිපතිත්වයක්’ නැත්නම් ‘ව්‍යවස්ථාමය ඒකාධිපතිත්වයක්’ පිහිටුවීමට ලැහැස්ති වීමය යන්නයි.

‘ව්‍යවස්ථාමය ඒකාධිපතිත්වය’ යන්නෙහි අර්ථය පවතින ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ඇතුළතම, නැත්නම් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට සංශෝධන ගෙන ඒම මගින්, පවත්නා නීතියට අනුකූලව ඒකාධිපති පාලනයක් බිහි කිරීමයි.

ව්‍යවස්ථාමය නැතහොත් තනි පක්ෂ ඒකාධිපතිත්වයක් ඇතිවීමේ අනතුර රටේ දේශපාලන කතිකාවට අලුත් තේමාවක් නොවේ. මීට පෙර අවස්ථා කිහිපයකදීම ව්‍යවස්ථා ඒකාධිපතිත්වයේ බිය, රටේ දේශපාලන සාකච්ඡාවෙහි මතුවිය. මගේ මතකයේ හැටියට එය පළමුවරට මතු වූයේ 1970 ගණන්වල සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව කාලයේය. එම කරුණ මතු කෙළේ එකල විපක්ෂයේ සිටි එක්සත් ජාතික පක්ෂයයි. ජේආර් ජයවර්දන සහ අනෙක් එජාප නායකයන්ගේ අදහස වූයේ අගමැති සිරිමා බණ්ඩාරනායක සහ ශ්‍රීලනිපය ව්‍යවස්ථාමය ඒකාධිපතිත්වයක් සඳහා ලැහැස්ති වන බවයි.

1978න් පසු කාලය තුළ ව්‍යවස්ථාමය ඒකාධිපතිත්වය පිළිබඳ සාකච්ඡාව මතු වූයේ, 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ පසුකාලීනව හඳුන්වා දුන් සමානුපාතික නියෝජන ක්‍රමය යටතේ, පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක්ද, ජනාධිපති ධුරයද එකම පක්ෂයකට හිමිවූ අවස්ථාවලදීය. ජේආර් ජයවර්දන, මහින්ද රාජපක්ෂ සහ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යන ජනාධිපතිවරුන්ගේ කාලයේදී විපක්ෂයෙන්ද ඇතැම් සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් සහ පුවත්පත්වලින්ද එම අනතුර ගැන බිය පළකෙරිණ. රටේ සිවිල් යුද්ධ, දේශපාලන අර්බුද සහ තියුණු වන ආර්ථික අර්බුද එවැනි අනතුරු ඇඟවීම් පිළිබඳ සාකච්ඡාවල පසුබිමෙහි තිබිණ.

2025දී එම සාකච්ඡාව විපක්ෂය විසින් අලුත් කර මතුකිරීමට පසුබිම වූයේ, ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවේ අල්ලස් සහ දූෂණ විරෝධී සටන ඉදිරියට යද්දීය. හිටපු ජනාධිපති සහ එජාප නායක රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා අල්ලස් කොමිෂන් සභාව අත්අඩංගුවට ගෙන නඩු පවරා, රිමාන්ඩ්භාරයට පත්කරනු ලැබීම එම සාකච්ඡාව මතු වීමේ ආසන්න හේතුවයි. ඒ අතර, විරුද්ධ පක්ෂවලට අයත් විවිධ දේශපාලනඥයන් සහ ඔවුන්ට අනුබල දුන් ඉහළ පෙළේ රජයේ නිලධාරීන්ද සම්බන්ධව තිබෙන අල්ලස් සහ දූෂණ චෝදනා පිළිබඳව අල්ලස් කොමිෂන් සභාව ක්‍රියාකිරීම නිසා මුළු විපක්ෂය පුරාම බලවත් තිගැස්මක් ඇතිවී තිබේ. ආණ්ඩුව මේ මගින් සිදු කරන්නේ විපක්ෂයෙන් පළි ගැනීම, විපක්ෂය මර්දනය කිරීම, විපක්ෂය දුර්වල කර තනි පක්ෂ ඒකාධිපති ක්‍රමයක් සඳහා පදනම දමා ගැනීම යන දුක්ගැනවිලි සහ චෝදනා ඉදිරිපත් කිරීම, විරුද්ධ පක්ෂවල අලුත්ම දේශපාලන ප්‍රචාරක තේමාවයි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන ධජය තමන් අතට ගැනීම සහ එය ඉහළට ඔසොවා සෙළවීම, තමන් බලයේ සිටියදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට දරුණු ලෙස හානි පැමිණවූ පක්ෂ සහ දේශපාලනඥයන් අතර තවමත් තිබෙන දේශපාලන භාවිතයකි. එහෙත් විපක්ෂයට ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකීම’ යන ව්‍යාජ සටන් පාඨය යටතේ අලුත් දේශපාලන අවකාශයක් විවෘත කර ගැනීමට අවකාශ නොතැබීම ජාජබ ආණ්ඩුවත්, එහි දේශපාලන මග පෙන්වන්නන් වන ජවිපෙ නායකත්වයත් සතු වගකීමකි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය; ජාජබ සහ විපක්ෂය අතර වෙනස

අප බොහෝ දෙනා දන්නා, එහෙත් සමහර දෙනාගේ මතකයෙන් ගිලිහීමට ඉඩ තිබෙන කරුණක් වන්නේ, එජාපය, ශ්‍රීලනිපය සහ පොදු ජන පෙරමුණට ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීම පිළිබඳව ගෞරව සම්පන්න වාර්තාවක් නැත යන්නයි. එම චෝදනාවෙන් තරමක් හෝ නිදහස් වීමට හැකියාව තිබෙන්නේ විරුද්ධ පක්ෂ පෙරමුණට එකතු වන සජබයට පමණි. එයට හේතුව වන්නේ, සජබය එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් කැඩීයාම, දේශපාලන බලය ලබා නොගැනීම, සහ එජාප-පොහොට්ටු සන්ධාන ආණ්ඩුව පැවති 2022-2024 කාලයේදී සජබය, ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී හා අත්තනෝමතික- අධිකාරවාදී පාලනයේ දැඩි විවේචකයකු වීමයි. එහෙත් නොවැම්බර් 21 දා සිට සජබයද විපක්ෂ පොදු පෙරමුණට එකතු වුවහොත්, සජබයට හා එහි නායකත්වයට සිදුවනු ඇත්තේ, තම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ඇඳුම් ගලවනු ලැබීමේ ඉරණමට පත්වීමටය.

විපක්ෂයේ සිටින ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන්’ යන ස්වයං- හඳුන්වා ගැනීමට අයිතියක් තවමත් තිබෙන සජබයට, තිබෙන බරපතළ සීමාවක් ගැනද මෙතැනදී අවධානය යොමු කළ හැකිය. එය නම් සජබ නායකත්වයේ ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිකල්පනයේ සීමාවන්ය. මෙම සීමාව කරුණු දෙකක් වෙතින් ප්‍රකාශයට පත්වේ. එනම්, එක්සත් ජාතික පක්ෂයට විකල්පයක් නොව, හුදු ආදේශකයක් වීමට එහි නායකත්වය දරන උත්සාහයයි. සජබයේ මන්ත්‍රීවරුන් බොහෝ දෙනා රනිල් වික්‍රමසිංහගේ නායකත්වය නැවත පිළිගෙන එජාපයට නැවත යෑමට පුල පුලා බලා සිටිති යන වාර්තාද මෙම කරුණ හා සම්බන්ධය. දෙවැන්න නම්, තමා නායකත්වය දෙන සජබය එජාපය මෙන්ම ප්‍රභූවාදී  පක්ෂයක් බවට පත්කර ගැනීමට සජබ නායකත්වය දක්වන නොතිත් ආසාවයි. 2022 අරගලයේදී, අරගලයට සම්බන්ධ වීමට වටිනා වාහනයකින්, ආරක්ෂක භටයන් සමග ගාලු මුවfදාර පිටියට සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා ගියද, පුරවැසි අරගලයේ සමාජීය සහ දේශපාලන අර්ථ උකහා ගැනීමට ප්‍රේමදාස මහතාවත්, සජබයේ නායකත්වයවත්, එහි බුද්ධි මණ්ඩලවත් සමත් වී ඇති බවක් නොපෙනේ.

ජවිපෙ/ජාජබය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතර ඇත්තේ අමුතුම ආකාරයේ සම්බන්ධයකි. ජවිපෙ ආරම්භ වූයේත්, මුල් අවුරුදු විස්සක පමණ කාලයක් පැවතියේත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හා පාර්ලිමේන්තුවාදී දේශපාලනයට පිටින් පැවති දේශපාලන අවකාශයක් තුළය. 1993-94 කාලයේදී ‘දේශපාලනයේ ප්‍රධාන ප්‍රවාහය’ යනුවෙන් හැඳින්වෙන මැතිවරණ- පාර්ලිමේන්තු දේශපාලනයට සම්බන්ධ වීමට ජවිපෙට හැකිවිය. ඒ වන විට දෙමළ සමාජයේ කැරලිකාර දේශපාලන කණ්ඩායම් කිහිපයක්ද දේශපාලන ප්‍රධාන ප්‍රවාහයට එකතු වී තිබිණ. එම ක්‍රියාවලිය ආරම්භ වූයේ 1987 ඉන්දු ලංකා ගිවිසුමෙන් පසුවය. ඉන්දු- ලංකා ගිවිසුම ජවිපෙට ඇති කෙළේ වෙනස් ප්‍රතිඵලයකි. එය නම්, සන්නද්ධ අරගලයේ මාවතට නැවත පිවිසීමයි.

පාර්ලිමේන්තු ප්‍රධාන ප්‍රවාහයේ දේශපාලනයට සම්බන්ධ වුවද, 1980 ගණන්වල මුල පටන් තිබුණු එක් ප්‍රධාන අපේක්ෂාවක් ඉටු කර ගැනීමට ජවිපෙට නොහැකි විය. එය නම්, එජාපයට හා ශ්‍රීලනිපයට යන ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකටම විකල්පය වශයෙන් ‘තුන්වැනි බලවේගය’ ලෙස මතුවීමයි. දෙදාස් ගණන්වල මුල් කාලයේදී එම ඉලක්කයට යෑමේ නැඹුරුවක් පෙන්නුම් කළද, පසු කාලයේදී පෙනුණේ එය අත්පත් කරගත නොහැකි ඉලක්කයක් බවයි. එහෙත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මාවත තුළින් තමන්ට රටේ තුන්වැනි නොව පළවැනි බලවේගය බවට පත්විය හැකිය යන විශ්වාසය, පසුබෑම් මැදදී වුවද, අධිෂ්ඨාන සහගතව, දීර්ඝ කාලයක් නොසැලී පවත්වාගෙන යෑමට ජවිපෙට හැකි වීම, දේශපාලන සාර්ථකත්වය සඳහා දීර්ඝ කාලයක් ඉවසා සිටීමේ හැකියාව ජවිපෙ නායකත්වයට තිබි බව පෙන්නුම් කරයි. ඒ අතර ජවිපෙ සහ ජාජබ නායකත්වය ඉදිරියේ 2024 වසරේ අග කාර්තුවේ සිට තිබෙන්නේ අලුත් ආකාරයේ අභියෝගයකි. එය නම්, ආණ්ඩු බලය ලබාගැනීමෙන් පසුවත් තමන් යහපත්, සහ කැපවූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන් බව ඔප්පු කිරීමයි.

ආණ්ඩුවේ චර්යාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සහ නීතියේ ආධිපත්‍යයේ සීමාවන් ඇතුළත සිදුවන බවට සහතික කිරීමට ආණ්ඩුව මෙතෙක් ගෙන තිබෙන උත්සාහයෙන් ඒ බව පැහැදිලි වේ. ආණ්ඩුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නොවන චර්යාවක් තෝරාගෙන ඇත යන විවේචනය විරුද්ධ පක්ෂවලින් තවමත් එල්ල වී නැත්තේද ඒ නිසාය.

ප්‍රජාතන්ත්‍රීය පරිවර්තනයේ වගකීම

මේ අතර, 2022 පුරවැසි අරගලය විසින් මතු කරන ලද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ ගැටලුවේ පැත්තෙන් බලන විට, ජාජබ ආණ්ඩුවට තිබෙන වගකීම, නීතියේ ආධිපත්‍යයේ සහ පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සීමාවන් තුළ ක්‍රියා කිරීමට පමණක් සීමා විය යුතු නැත. එයට ප්‍රධාන හේතුව නම්, ජාජබය බලයට පත්වූයේ ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේද අර්බුදයක් තිබුණු සහ එම අර්බුදයට ආමන්ත්‍රණය කිරීමේ ඓතිහාසික අවශ්‍යතාවද ජාජබයේ වගකීමක් බවට පත්වී තිබුණ පසුබිමක් තුළ වීමයි. පුරවැසි අරගලය තුළින් අවධාරණය වූ ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අර්බුදයේ පැති කිහිපයක් තිබේ. පළමුවැන්න පාර්ලිමේන්තු සහ නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ පුරවැසි විශ්වාසය බිඳ වැටීමයි. දෙවැන්න, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය, ආයතන සහ භාවිත දේශපාලන අධිකාරවාදයට යොමු වූ ප්‍රභූ තන්ත්‍රයේ ග්‍රහණයෙන් නිදහස් කරගැනීමයි. තුන්වැන්න, ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අධිපති දෘෂ්ටිවාදී ධාරාව වන ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සහ ලිබරල් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදයේ සීමා ඉක්මවා යන ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය පරිකල්පනයක් ගොඩ නැගීමේ අවශ්‍යතාවයි. කෙටියෙන් කියන්නේ නම්, 2022 අරගලය තුළින් මතු වූ ‘ක්‍රම වෙනසක්‘ පිළිබඳ පුරවැසි අපේක්ෂා සමග බිහිවූ දේශපාලන අවකාශය තුළ, මහජනතාව විසින් තෝරාගනු ලැබූ අලුත් පාලක ස්තරය වන ජාජබ ආණ්ඩුව සතු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ වගකීම වන්නේ ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කිරීමේ මූලිකත්වය ගැනීමයි.
මේ අතර, ගිය වසරේ අගදී ජාජබය ලංකාවේ අලුත් ආණ්ඩුව බවට තෝරා පත්කර ගැනීමෙන්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කිරීමේ පළමු වැදගත් පියවර මහජනතාව විසින් තබා ඇති බව පිළිගත යුතුව තිබේ. එය නම්, අප රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තම ග්‍රහණයට ගෙන එය නිර්ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිහාණියට පත්කිරීමේ කර්තෘකයන් වූ ප්‍රභූතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන පක්ෂ බලයෙන් ඉවත් කර, පාලිත ජනතාවගේ නියෝජිතයකු වන ජාජබයට ආණ්ඩු බලය ලැබීමයි. ලංකාවේ දේශපාලන බලය හිමිකරගෙන සිටින්නේ කවුරුන්ද යන්නෙහි පන්ති ස්වභාවය ප්‍රභූ පන්තිවල සිට නිර්ප්‍රභූ පන්ති සන්ධානයකට මාරුවීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කිරීම සම්බන්ධව මෙතෙක් සිදුවී ඇති ඉතාම වැදගත් පරිවර්තනයයි. මෙය ජවිපෙ සහ ජාජබ නායකත්වයත්, සිවිල් සමාජයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාධරයනුත් ප්‍රමාණවත් ලෙස අවබෝධ කරගෙන ඇති බවක් තවමත් නොපෙනේ.

අප ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීකරණය පිළිබඳ වර්තමාන ගැටලුවේ ස්වභාවය පිළිබඳ ප්‍රමාණවත් තේරුම් ගැනීමක ආරම්භය විය යුත්තේ, දේශපාලන බලය නිර්ප්‍රභූ සමාජ බලවේගවලට මාරුවීම තුළින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීකරණය සඳහා විවෘත වී ඇති නව සමාජ හා දේශපාලන අවකාශය ප්‍රයෝජනයට ගැනීමේ වගකීම අවබෝධ කරගැනීමෙනි.

‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ යන අදහස ගැඹුරු කිරීම 2022 පුරවැසි අරගලය තුළින් අනාවරණය වූ තවත් වැදගත් දේශපාලන අදහසක් නම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය එහි නියම හිමිකරුවන් වන මහජනතාවට හිමිකර දිය යුතුය යන්නයි. ලිබරල් සහ පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇති නිසර්ගමය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සීමාවන් පිළිබඳ පොහොසත් කතිකාවක් අරගලය තුළින් මතු විය. එය ලිබරල් නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමක් නොව, ලංකාවේ අත්දැකීම් තුළින් අනාවරණය වී ඇති එහි නිර්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සීමාවන් ජය ගැනීමේ කතිකාවකි. එය ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සීමා, සමූහාණ්ඩුවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බලා හඳුනාගෙන, එම ගැටලුවට සමූහාණ්ඩු- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විසඳුම් පරිකල්පනය කිරීමේ ප්‍රයත්නයක්ද විය. මේ අතර, මහජන නියෝජිතයන් ආපසු කැඳවීම වැනි ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්ප ගැනද එම සාකච්ඡාවලදී අවධරණය විය. ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇති තනි පුද්ගල අයිතිවාසිකම් ප්‍රවේශයේ ඇති සීමාවන් ජය ගැනීමට සාමූහික අයිතිවාසිකම් පිළිගන්නා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදී චින්තනයක අවශ්‍යතාවද අරගලය තුළින් මතු වූ අදහසකි. මෙය කාලයක් තිස්සේ ලංකාවේ සුළු ජන අයිතිවාසිකම්, අරගල, ස්ත්‍රීවාදී ව්‍යාපාර සහ සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ උද්ඝෝෂණ තුළින්ද අවධාරණය වී තිබුණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීමේ සංකල්පීය පරිකල්පනයේ පරිණත අංගයකි.

ඇත්ත වශයෙන්ම පසුගිය අවුරුදු දශක ගණනාවක, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීම සඳහා ලංකාවේ කම්කරු පන්තිය, සුළු ජන ප්‍රජා අරගල, ස්ත්‍රීවාදී අරගල, පීඩිත කුල ප්‍රජාවන්ගේ නියෝජනය සහ සමාජ සාධාරණත්වය සඳහා වූ ඉල්ලීම් පිළිබඳ ඇති විවිධ කතිකාවලින් ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ සමාජ-කේන්ද්‍රීය විවේචන හා විකල්ප මතු වී තිබිණ. අරගලය තුළින් එම අදහස් වඩාත් ප්‍රබලවත් ක්‍රමානුකූලවත් ප්‍රකාශ විය. ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ස්ත්‍රීවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ප්‍රජාමූල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, රැඩිකල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ සමූහාණ්ඩුවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන සංකල්පීය සූත්‍රගත කිරීම්වලින් සාරාංශ වන්නේ, අප සමාජයෙන්ම මතු වී තිබෙන, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීමේ පරිකල්පන ධාරාවන්ය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් වන ස්වදේශ ජනිත පරිකල්පන හඳුනාගැනීමට අප උනන්දු විය යුත්තේද එබැවිනි.

මේ අතර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිවර්තනය පිළිබඳව ලංකාව මුහුණ දෙන, කාලයක් තිස්සේ පැවත තිබෙන පැරණි ප්‍රශ්නයක් අලුත් ස්වරූපයකින් වර්තමානයේ මතුවන බවද අප පිළිගත යුතුව තිබේ. එම පැරණි ප්‍රශ්නය නම්, ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, විධායක ජනාධිපති කේන්ද්‍රීය අධිකාරවාදයේ ග්‍රහණයෙන් මුදවාගෙන ලිබරල් පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යළි පිහිටුවන බවට සාම්ප්‍රදායික ප්‍රභූවාදී ධනපති පාලක පන්ති ස්තර දුන් පොරොන්දු සහ එම පාලකයන්ගේ ඒ සඳහා තිබූ හැකියාව පිළිබඳ නිෂේධනීය අත්දැකීමයි. ලංකාවේ දේශපාලනය අධිකාරවාදයේ සිට ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කරා පරිවර්තනය කිරීමේ නොහැකියාව එම පැරණි පාලක පන්ති වෙතින් ප්‍රකාශ විය. ජාජබ ආණ්ඩුවේ ඓතිහාසික මෙහෙවර සහ වගකීම වන්නේ ලංකාවේ දේශපාලනය හා සමාජය අධිකාරවාදයේ සිට ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කරා පරිවර්තනය කිරීම නොව, ‘පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ බවට අලුතෙන් නිර්මාණය කිරීමයි. ප්‍රශ්නය වන්නේ මේ සඳහා සූදානමක් හා කැපවීමක් ජාජබ ආණ්ඩුවටත්, ජවිපෙටත් තිබෙන්නේද යන්නයි.