ලහිරු හර්ෂණගේ සුප්‍රකට ජනපති ඡායාරූපය ‘දෙවියන් යදින සිංහයා’ ලෙස නම් කිරීමට කරන යෝජනාවක්, අප චිර කාලීන සන් මිත්‍රවරයෙකු සේ ම විශිෂ්ටතම ඡායාරූප-ජනමාධ්‍යවේදියකු වන අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි විසින් ඒ පිළිබඳව ස්වකීය ෆෙස් බුක් ප්‍රොෆයිලයේ ලියැවුණු ‘හෑල්ල’ හරහා සිදුකරන්නේ ද යන උභතෝකෝටිකයට මැදිවන්නට සිදුවීම මෙම ලියවිල්ලේ පෙළඹුම් ලක්ෂ්‍යයයි.
මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති කවියන් ද ඇතුළත් සාහිත්‍ය කරුවන් අරභයා යෝජනා කරන ‘පූර්ණ ප්‍රවීණත්වය’ යන විෂයීය පදනම, ඡායාරූපකරණවේදය අරභයා ලොකුහපුආරච්චි මිත්‍රයා සිදුකරන සම්ප්‍රදානය හේතුවෙන් ඔහුට පහසුවෙන් යෝජනා කරන්නට පිළිවන. ඔහු තමන්ගේ විෂයෙහි ප්‍රායෝගිකවම පෙළහර පෑ වැඩකරුවෙකි. එමෙන්ම; ඡායාරූපවේදය ඇකඩමික ලෙස අධ්‍යයනය කළ උගතෙකි. එමෙන්ම ඔහු තමන්ගේ විෂයෙහි වඩාලාත් උසස් කලාත්මක ස්ථානගත කිරීමක් වෙනුවෙන් අතිශය අඛණ්ඩව ශාස්ත්‍රීය ප්‍රවේශයකින් ඒ කෙරෙහි එළඹෙමින් සිටින්නෙකි.
සමකාලීන මාලිමා දේශපාලන මොහොත තුළ සුප්‍රකටම දේශපාලන ඡායාරූපය ලෙස අවිවාදයෙන් නම් කළ හැකි “දෙවියන් යදින සිංහයා” හේතුවෙන් ඔහු නොසෑහෙන්න පීඩාවට පත් ව ඇති බව ඡායාරූපය තරම්ම සුප්‍රකට කරුණකි. මෙම ඡායාරූපය පළ නොකරන ලෙස අනුර කුමාර දිසානායක ජනාධිපතිවරයාගේ විධායක ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයෙන් ලහිරු හර්ෂණ සේවය කරන ජන මාධ්‍ය ආයතනයට විධායනයක් ලැබිණි. එමෙන්ම එය ෆෙස්බුක් ප්‍රොෆයිලයෙන් ගලවා දමන්නට “පාර රාජ්‍යයෙන්” අපාර ඇමතුම් ලැබුණෙන් ඔහු එය ගලවා දැම්මේය. මෙසේ ලියමිනි.
“ඡායාරූපයක අන්තර්ගතය කියවීම තමාගේ මතය අනුව වෙනස් වේ. ෆොටෝ එක අයින් කිරීමට සිදුවිය.”
ඒ ෆොටෝ එක එහෙම ලේසියෙන් අයින් කළ හැක්කක් නොවන බව විධායක ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයට ප්‍රත්‍යක්ෂ වන්නට වූයේ ඉන් පසුවය. එය වෛරස් තරමටම වෛරල් විය. සන් මිතුරු ලොකුහපුආරච්චින්ට පවා මෙම සංසිද්ධියට මැදිහත් වන්නට සිදුවූයේ එබැවිනි. ජන මාධ්‍යවේදීන් සිටින “ද ලාස්ට් රෙවොලූෂන්” නම් වට්සැප් සාමූහිකය හරහා ලොකුහපුආරච්චි සන් මිතුරාගේ “රූපයේ භාෂාව සහ භාවිතය හෙවත් ලහිරු හර්ෂණගේ ඡායාරූපය” ලෙසින් ශීර්ෂ ගත කරන ලද වචන 650 ඉක්මවූ ෆෙස්බුක් හෑල්ල කියවන්ට ලැබුණේ මෙම වෛරල් ක්‍රියාවලිය අතරතුරය.
අතිශය තියුණු භාෂා පරිචයකින් යුතු අනුරුද්ධ ලහිරු හර්ෂණගේ ඡායාරූපය වෙත එළඹෙන්නේ මෙපරිද්දෙනි.
‘සමස්තයක් ලෙස ගත් විට ලහිරු හර්ෂණගේ ඡායාරූපය විශිෂ්ට ගණයේ එකකි. ඡායාරූපයේ විශිෂ්ටත්වය ගැන කතා කරන්න මට මගේම අර්ථකථනයක් ඇත. ඒ අර්ථකථනය අනික අයගේද කියවීමද විය යුතුයයි මම බලාපොරොත්තු නොවෙමි. වෙන කෙනෙකුට ඒ ගැන මට පරස්පර වූ අදහස් දැක්වීමක් තිබිය හැකි අතර ඒ අයිතියට මම ගරු කරමි.’
අනුරුද්ධ එම ඡේදය සම්පූර්ණ කරන්නේ ඔහු කෙරෙන් මතු විය හැකි යා මා විශ්වාස නොකරන පන්නයේ ‘තගක් යැයි සැක කළ හැකි’ පන්නයේ අවවාදයකිනි. මේ බලන්න!
‘එහෙත් ඒ සියලු අයිතීන් වෘත්තීයමය සහ සදාචාරාත්මක සීමාවන් තුළ පවත්වා ගැනීමෙන් යහපත් සමාජයක් පවත්වා ගෙන යාමට රුකුලක් වේ.’
ඔහු තම කියවීම බරපතළ මුහුණුවරකින් මෙයාකාරව ඉදිරියට ගෙන යයි. මේ බලන්න.
‘ඡායාරූපය ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන චලනයෙන් ඔබ්බට යන ප්‍රකාශනයක් සහිතය. ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගේ මැයි දින කතාව අතරතුර ග්‍රහණය කරගත් මෙම කැපී පෙනෙන ඡායාරූපය, දේශපාලන සංකේතවාදයේ, නායකත්ව ශක්තියේ සහ සාමූහික ඉතිහාසයේ බලගතු, ස්තරගත රූපයකි.
ඡායාරූප ශිල්පී ලහිරු ප්‍රකාශන උච්චතම අවස්ථාවක මොහොතක් ග්‍රහණය කරගෙන ඇත – ජනාධිපති දිසානායකගේ මුඛය විවෘතව ඇත, තීව්‍රතාවෙන් ඇස් පළල් කර ඇති අතර, අත් දෙකම බලගතු කථිකත්වයෙන් ඉහළට ඔසවා ඇත. මෙය චිත්තවේගීය අව්‍යාජභාවයේ තත්පරයක අවස්ථාවකි – සංවේදී ප්‍රකාශනයක මොහොතක් – එහිදී ශරීර භාෂාව, මුහුණේ ඉරියව් සහ සංකේතවාදය සියල්ල අභිසාරී වේ.’
අප සන් මිත්‍ර ලොකුහපුආරච්චි විග්‍රහයක බැරෑරුම් මුහුණුවරින් වංගුගසයි.
කට ඇරී, ඇස් ලොකුවී අති ජනාධිපති අනුර කුමාරගේ අත් ඉහළට එසැවී ඇති සෙයියාව අප සන්මිත්‍රයාට අනුව ‘බලගතු කථිකත්වයෙන්’ අත් ඉහළ ඔසවා සිටීමකි. බලගතු කථිකත්වයෙන් අත් ඉහළ සිටිනවා යන්න දැනවෙන පින්තූරයක් පළ නොකරන්නැයි විධායක ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශය විසින් ජනමාධ්‍ය අවකාශයට විධානය කරන්නේ මොන පිස්සුවකට ද? ලහිරු හර්ෂණගේ මෙම පින්තූරය පත්තුවෙන ගැඹුර පවතින්නේ අනුර කුමාර ජනාධිපතිවරයා ගතකරමින් සිටින මෙම නිශ්චිත සමාජ දේශපාලන මොහොතේ පවතින උත්ප්‍රාසය හින්දා බව නොදන්නේ කවුද? එය කතා කරන පින්තූරයකි. දේශපාලන ඡායාරූපකරණය පිළිබඳ අනුරුද්ධ අපට කැටගරයිස කරමින් පෙන්වන පින්තූර අතර ඇති චර්චිල්ගේ ආලේඛ්‍ය රූපය ‘ගොරවන සිංහයා’ ය. ‘සිංහයාගෙන් පැවත එන’ ජාතියක් අබියස ඡායාරූපයක් පිළිබඳ විග්‍රහයකට එළැඹීමට ‘සිංහයා’ එළියට ගැනීම අහම්බයක්ද?
ලහිරු හර්ෂණගේ ඡායාරූපය ගැන කර විග්‍රහයේදී අනුර කුමාර ජනපති ගැන අනුරුද්ධ ම පවසන ‘චිත්තවේගීය අව්‍යාජභාවය’ ඒ ගැන ලියද්දී ඔහු කෙරෙන පැන නැඟු‍ණා වන්නට බැරි ද?
ලහිරු හර්ෂණගේ ඡායාරූපය පිළිබඳ අනුරුද්ධ පෙන්වා ලෙද ලේයරීය තලය, සිම්බොලික තලය, කොම්පොසිෂන් ඈ වූ ශිල්පීය පෙළහර තලය විග්‍රහ කළ යුතු වන්නේ අනුරුද්ධ පෙන්වා දෙන මඟ ඔස්සේ නොවේ. විකිපීඩියාවේ තවමත් ‘මාක්සිස්ට්-ලෙනිනින්ස්ට්’ පක්ෂයක් ලෙස දැක්වෙන ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ආගම පිළිබඳ ප්‍රවේශය දළදා වන්දනාව දක්වා රූපාන්තරණය කළ, එමෙන්ම ආර්ථික මෙන්ම දේශපාලන අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටින නායකයකුගේ අභ්‍යන්තර මනෝභාවය ග්‍රහණය කර ගත් විශිෂ්ට පින්තූරයක් ලෙස ය. එබැවින් එය ‘දෙවියන් යදින සිංහයා’ ලෙස නම් කරන්නට කිසිදු විචිකිච්ඡාවක් තිබ්බ යුතු නොවේ. අනුර කුමාර වනාහි සිංහල සමාජය තුළ සිංහයෙකු ලෙස සිටි චරිතයකි. රටේ බහුතර ජනතාව ඔහු ජනපති කළේ ද, තුනෙන් දෙකක පාර්ලිමේන්තු බලයක් ඔහුට ලබා දුන්නේ ද මෙකී සිංහ සෙයියාව හින්දාය. විධායක ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශය කලබල වූයේ එහෙව් සිංහයකු දෙවියන් යදිනවා කුදු මහත් සමාජය ම දැකීම මාර අවුලක් යැයි උපකල්පනය කළ නිසා ය.
ඔහු එදා වේදිකාව මත දෙවියන් යැද්දේ නැති බව ඡායාරූප කලාව ගැන අබමල් රොනක දෙයක් වත් නොදන්නා ඕනෑම උක්කුං බබෙක් දනී. එහෙත් මෙකී ඡායාරූපය ඉෂ්ට සිද්ධ කෙරුවේ ‘වන්දනා-යාදිනි’ කතිකාවට ජනපති සාක්ෂි සහිතව ඇතුළත් කරවීමයි. එය විශිෂ්ට ඡායාරූපයක් වන්නේ ඒ අර්ථයෙන් මිස අනුරුද්ධ පෙන්වා දෙන ‘මහා කථිකත්වයක’ ප්‍රකාශනයක් ලෙස නොවේ. අනුරුද්ධ මෙසේද ලියයි.
‘මෙම ඡායාරූපය මතභේදාත්මක නොවේ – එය නිර්භීත ය. එය මැයි දිනයේ ආත්මයට ගරු කරන අතරම නායකත්වය මානුෂීය කරයි. එවැනි රූපයක් එහි තීව්‍රතාව නිසා යටපත් කිරීම යනු වාර්තාමය ඡායාරූපකරණයේ කාර්ය භාරය වරදවා වටහා ගැනීමකි.’
විශාල ජීවන පීඩාවකට ඇද දමා ස්වයං පිටුවහලට පාර කපන ලදුව, දශක එකහමාරකට වඩා දිගු කලක් තිස්සේ පිටුවහල් ජීවිතයක පීඩාව විඳි අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි සහෝදරයා වන් දැවැන්තයකුට මෙවන් වූ ලිවීම් මැදිහත් වීමක් තරම් නොවන බව මගේ පුද්ගලික විශ්වාසයයි.
අනුරුද්ධ සහෝදරයා මා ද නියෝජනය කරන “ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රජාන්ත්‍රවාදය සඳහා වූ මාධ්‍යවේදියෝ” සංවිධානයේ සාමාජිකයකු වූ අතර අප ‘ජේ.ඩී.එස්.’ වෙබ් අඩවියේ ඡායාරූප සංස්කාරකවරයා ද විය. විශිෂ්ට ඡායාරූපකරුවෙකුට සිය විශිෂ්ට ඡායාරූපයක් පළකරගත නොහැකි තරමටම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ඉහළ තලයකට ඔසවා තැබූ ආණ්ඩුවක අනුරුද්ධ සහෝදරයා බලවත්ම ජනමාධ්‍ය බල කණුවකි. ඔහු සහ චන්දන සූරියබණ්ඩාර පත්වීම් ලද දා ජේ.ඩී.එස්. මිත්‍රවරයෙකු විහිළුවට කී දෙයක් මේ මොහොතේ යළි මෙනෙහි වේ.
“සිරසෙන් එකයි, අපෙන් එකයි”
එය විහිළුවට කී බව ඇත්තක් වුවත් ඒ විහිළුව තුළ සංකීර්ණ සත්‍යයක් ගැබ්ව තිබේ. ඒ, අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි නම් මිත්‍රවරයා පිළිබඳ අප හදවත් තුළ නොසිඳී පවත්නා ආදරය සහ සහෝදරත්වය පිළිබඳ හැඟීම් ධාරාවයි.
මා මෙම කොලම ලියන මොහොතේ මෙම පින්තූර අලකලංචියේ ම දිගුවක් ලෙස – මගේ පුද්ගලික අනුමානයකි – අනුරුද්ධ විසින් විශිෂ්ට ඡායාරූප ජනමාධ්‍යවේදියකු වූ කෙවින් කාටර්ගේ අතිශය වැදගත් උපුටනයක් හුවා දක්වනු ලබමින් දේශපාලන ඡායාරූප ඩැහැගැනීමේ තරගයෙහි නිරත ඡායාරූපකරුවන්ට සිහිකැඳවුමක් සිදුකරයි. අනුරුද්ධ දක්වන පරිදි කාටරීය උපුටනය මෙබඳු ය.
ර්‍ණෂබ චයදඑදවදමරබ්කසිපල සඑ සි පදරු යදබදර්ඉකැ එද ිඒබා ඉහ හදමර පදර්ක චරසබජසචකැි එය්බ එද ජය්ිැ ඩසජඑදරහ දඩැර චැැරි අයද ක්ජන එයැ ි්පැ ැුමසචපැබඑග
‘ධබැ ා්හල එයැ අදරකා අසකක වමාටැ හදම බදඑ දබකහ ඉහ හදමර චයදඑදටර්චයිල ඉමඑ ඉහ හදමර ජදබිජසැබජැග”
අනුරුද්ධ එය මෙසේ සිංහලට නඟයි.
‘ජනමාධ්‍ය ඡායාරූපකරණයේදී තමන්ට සමාන උපකරණ නැති සමකාලීනයන් සමඟ තරඟ කරලා දිනනවාට වඩා වටිනවා තමන්ගේම සදාචාරාත්මක ප්‍රතිපත්ති මත පිහිටීම.
දිනෙක ලෝකය ඔබව ස්ථානගත කරන්නේ ඡායාරූපය මත පමණක් නෙවෙයි…’
එතැනින් පරිවර්තනය අවසන් කරන අනුරුද්ධ සිය උපදේශනය මෙසේ සටහන් කරයි.
‘ශ්‍රී ලංකාවේ ජනමාධ්‍ය ඡායාරූප සහෝදරවරුනි, කෙවින් කාටර්ව මතක් කර ගන්න.’
කෙවින් කාටර්ගේ උපුටනය පරිවර්තනය කිරීමේදී අනුරුද්ධට ‘හෘදය සාක්ෂිය’ පරිවර්තනය කිරීම මඟ හැරෙයි. මා පුද්ගලිකව සිතන්නේ මෙයයි. මා සන් මිත්‍ර අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි මේ ගත කරමින් සිටින්නේ හෘදය සාක්ෂිය පරිවර්තනය කර ගත නොහැකිව වද වන ජීවන අවධියක බවයි.
එබැවින් කෙවින් කාටර්ගේ උපුටනයේ දෙවැනි කොටස සම්පූර්ණ කර තබන්නට අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි සන් මිත්‍රයාගෙන් අවසර පතමි.
‘දිනෙක ලෝකය විසින් ඔබව නිශ්චය කෙරෙනුයේ ඔබේ ඡායාරූප මත පමණක් ම නොව, හෘදය සාක්ෂියද පදනම් කරගෙන යි.’
