මීට වසර තුනකට පෙර රංගගත කිරීම ඇරඹුණු අශෝක හඳගමගේ ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ නාට්‍යය මාර්තු 10වැනිදා ලයනල් වෙන්ඩ්ට්හිදී සිය අවසන් රංගය ඉදිරිපත් කළ අතර හඳගමගේ අලුත්ම සිනමා නිර්මාණය වන ‘රාණි’හි රූපගත කිරීම් අවසන් කර තිබෙන අතර, දැන් පසු නිෂ්පාදන අවධියේයි එය පවතින්නේ. මේ ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ සමග ගෙවුණු කාලය ගැන හඳගමගේ අදහස්.
ඇන්ටික් කඩේ මරණයක් නාට්‍යය මේ සතියේ සිය ගමන අවසන් කරනවා. නාට්‍යය මුලින්ම කරන කොට කිසියම් චකිතයක් තිබුණා, දිගටමත් ඒ චකිතය තිබුණා කියලා ඔබ ෆේස්බුක් සටහනක් තබා තිබෙනවා මං දැක්කා. මට හිතෙන විදියට ඒ චකිතයට කාරණා කීපයක් කියන්න පුළුවන්. එකක් මේක චිත්‍රපටයක ‘අක්‍ෂරය’ චිත්‍රපටියේ දිගුවක්. චිත්‍රපටයක දිගුවක් හැටියට නාට්‍යයක් හැදීම අලුත් අත්දැකීමක්. අනෙක මේක ආකෘතිමය වශයෙන් විශේෂ නාට්‍යයක්. ඒ වාගේම නාට්‍යයේ රංගය හා අන්තර්ගතයත් විවාදාත්මකයි. ෆිල්ම් එකක් හැටියට පෙන්නන්න පුළුවන් වුණාට සජීවි රංගයක් හැටියට මෙවැනි කතාවක් අපි දැකලා නැහැ මීට පෙර. මං හිතුව කාරණා හරිද?
මේ නාට්‍යය ලිව්වේ 2008 විතර වාගේ. අක්‍ෂරය තහනම් වුණාට පස්සේ ඒක පෙන්නන්න වුණේ නැහැ. මං ඉතිං මේක පොඩ්ඩ පොඩ්ඩ ලිව්වා. ඒකෙන් නාට්‍යයක් කරනවා කියලා අදහසක් තිබුණේ නැහැ. 2010 විතර වෙනකොට, යුද්දෙත් ඉවර වුණාට පස්සේ මට හිතුණා නාට්‍යයක් කළාට කමක් නෑ කියලා. ඊළඟට සෞම්‍ය (ලියනගේ)ට කතාකළා. එයා විතරයි ෆිල්ම් එකෙන් කැරැක්ටර් එකක් හැටියට ඉතිරිවෙලා ඉන්නේ. එයා කැරැක්ටර් එකක් විදියට එනවා නම් තමයි මේක කරන්නේ කියලා හිතාගත්තා. ඒත්, සෞම්‍ය පීඑච්ඩී එක කරන්න ඕස්ටේ්‍රලියා ගිය නිසා වැඩේ අතඇරිලා තිබුණා. සෞම්‍ය ආපහු ආවත් වේදිකා නාට්‍යවල රඟපාන අදහසක හිටියේ නැහැ. ඔහොම අතෑරිලා තියෙද්දී කොවිඩ්වලට ගෙදර හිරවුණා. ඒවෙලාවෙ හිතුණා ආයෙ ලියනවා කියලා. සින්දු, ගායක කණ්ඩායම එහෙම ඇතුළත් කරලා සම්පූර්ණයෙන්ම අලුතෙන් ලිව්වා. පරණ එක නෙවෙයි. ඒ අතරේ ආයෙ ලොක්ඩවුන් එකක් ආවානේ. ඒකෙනුත් පස්සේ තමයි කට්ටියට කතාකරලා කරමුද කියලා ඇහුවෙ. සෞම්‍ය රස්සාවකුත් නැතිව හිටියේ, කරමු කිව්වා.
මේක කරන්න හේතු දෙකක්. එකක් තමයි අක්‍ෂරය ආයෙ සැරයක් පෙන්නගන්නේ කොහොමද කියන ප්‍රශ්නය. අක්‍ෂරයේ කතන්දරේ තාත්තා නැති පවුලක, පියාගේ භූමිකාව අහිමි වෙච්ච පවුලක හැදෙන ළමයෙක්නේ මේ. ළමයා සමාජගත වෙනකොට ඔහුගේ මෙන්ටැලිටිඑක නිසා ඇතිවන අර්බුදය තමයි මේ කතාව. ලොකුම චැලෙන්ජ් එක තමයි, නාට්‍යය බලන්න එනවා ෆිල්ම් එක බලපු අයත්, නොබලපු අයත්. නොබලපු අයට ගැළපෙන විදියටත් කතන්දරයක් තියෙන්න එපැයි. ඒකට තමයි ඔය ආකෘතිය ඔය විදියට හැදුණේ.
දෙවැනි හේතුව තමයි, රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ විනිශ්චය මණ්ඩලවල මම අවුරුදු දහයක් තිස්සේ සැරින් සැරේ හිටියා. 96 ඉඳන් පහුගිය කාලය පුරාම එහෙම ඉඳලා තියෙනවා. 1993දී තමයි මගේ ‘මාඝාත’ නාට්‍යය නැවැත්තුවේ. බුද්ධික දමයන්ත ෆේස්බුක් එකේ දැම්මා, හඳගමලා කොහොමද විනිශ්චය මණ්ඩලවල ඉන්නේ? අවුරුදු ගානකින් නාට්‍යයක් කරලා නැහැ, ඒගොල්ලන්ට නාට්‍ය කරන්න පුළුවන්ද? කියලා. ඒකටත් උත්තරයක් විදියට තමයි මේක ආවේ. මං තාම නාට්‍යකාරයෙක් කියලා පෙන්නන්න ඕනෑකමත් තිබුණා.
මේ නාට්‍යයේ තරුණයාගේ චරිතය රඟපාන නළුවා අපට පුරුදු වෙලා තිබුණේ ඉංග්‍රීසි හාස්‍යොත්පාදක නාට්‍යවල දැකලා. ඔහු කොහොමද මේ නාට්‍යයට එන්නේ? අනිත් එක්කෙනා තරුණිය, නිපුණි සාරදා.
තරුණයා සිංහල නාට්‍යවල රඟපාන්න එන්න පටන්ගත්ත කාලේ තමයි මේ. ඉංග්‍රීසි ස්ටෑන්ඩ්අප් කොමඩිවල තමයි ඔහු හිටියේ, ‘පුස්වෙඩිල්ල’ එකේ එහෙම. මට හිතුණා අර කොල්ලාගේ චරිතයට මෙයා ගැළපෙනවා කියලා. නිපුණි සාරදා යුනිවර්සිටි එකේ වැඩ කරනවා දැකලා තියෙනවා. පොඩි කාලේ මගේ ‘සින්තටික් සිහිනය’ ටෙලිනාට්‍යයෙත් ඇය හිටියා.
අපි අහලා තියෙන්නේ හඳගම, ෆිල්ම්වලදී නළු නිළියන්ට ‘රඟපාන්න’ දෙන්නේ නැති කෙනෙක් හැටියට. නාට්‍යවලට එනකොට මේක වෙනස් වෙනවාද?
ෆිල්ම් එකකදි වුණත් සින් එකක් ලියලා ඉවරවෙලා, සීන් එක කරන්න ගියාම මං නළුවාට දේවල් කියන්නේ නැහැ. කියන්න දෙයක් නැහැ. කැමරාව මෙතනින් තියලා සිටුවේෂන් එක හදලා, ‘කරන්න’ කිව්වාම උන් කරනවා. වැරැද්දක් තියෙනවා නම් කියලා දෙනවා. හැමදේටම ඇඟිලි ගහලා ඌව නැති කරලා මං එළියට එන විදියේ වැඩ කරලා නැහැ. ඒ වෙනුවට උගේ දේම තමයි මම ඩිවෙලොප් කරන්නේ. මේ නාට්‍යයේත් උන්ගේ විදිය තමයි ඔය. ස්ක්‍රිප්ට් එක දුන්නාම ඒ විදියට ඇරෙන්න රඟපාන්න විදියක් නෑ. ඒක තමයි විදිය. මගේ පිටපත්වල මොකක් හරි දෙයක්ද මං දන්නේ නෑ, ඒක ෆිල්ම්වලටත් එහෙමයි, නාට්‍යවලටත් එහෙමයි.
මාඝාත අරගෙන රට හැම තැනම අපි ගියානේ. සිකුරාදා නාට්‍ය බස්එකට නැග්ගාම දවස් තුනක් විතර නාට්‍ය චාරිකාව ගිහිල්ලා සඳුදා පාන්දර තමයි බස්එකෙන් බහින්නේ. එහෙම ජීවිතයක්නේ නාට්‍ය ජීවිතය කියලා අපට තිබුණේ. 96-97 විතර, මං පශ්චාත් උපාධිය සඳහා ගිහින් එනකොට ඒ ජීවිතය නැතිවෙලා ගිහිල්ලා. එහෙම තැනකට නාට්‍ය කරලා වැඩක් නෑ වගේ අදහසක් තමයි තිබුණේ. ඒක හින්දා තමයි මෙච්චර කාලයක් මං නාට්‍යයක් නොකර හිටියේ. මේ නාට්‍යය වුණත් කළේ කොළඹ විතරයිනේ. පිටපළාත්වල ගිහින් පෙන්නන තත්වෙක නාට්‍යය නෑනේ. පිටපළාත්වලත් පෙන්නන්න බැරි එකේ, මගේ ඔළුවෙ තියෙන විදියේ නාට්‍යයක් කොළඹට හරි කරන්න මට ඕනෑ වුණා.
ඒක හරි ඛේදජනක අත්දැකීමක්. ලංකාවේ තියෙන ශාලාවල හැටියට තමයි අපිට නාට්‍ය කරන්න වෙන්නේ. වෙන රටවල නාට්‍ය කරනකොට නාට්‍යයට ඕනෑ විදියට ශාලාව අනිත් පැත්ත ගහනවා. ලංකාවේ ශාලාවේ තියෙන නීති විදියටයි අපි වැඩ කරන්න ඕනෑ. ඒ වගේ තැනකට ගැළපෙන ‘නාට්‍ය හැඩය’ තමයි දැන් ඔය ගොඩක් නාට්‍යවල තියෙන්නේ. එල්ෆින්ස්ටන් එකේ තුනහමාරයි හතටයි ෂෝ එකක් බුක් කරලා තියෙනවා නම්, එදා උදේ 10.30ට වෙන ෂෝ එකකට දීලා. ඒක ඉවරවෙලා හෝල් එක අපට හම්බවෙන්නේ එකහමාරට විතර. ඉතින් තුනහමාර වෙනකොට, ඒ කාලය ඇතුළත ලයිට් සෙට් කරලා, සෙට් එක හයිකරලා කරන්න පුළුවන් නාට්‍යයක් තමයි හැදෙන්නේ.
මේක ඕනෑ නං කොළඹ මාසයකට එක ෂෝ එකක් ගානේ දැම්මෑකි. හැමදාමත් බලන්න එන්නේ එකම පිරිසක් තමයි. මට හමුවෙලා තියෙනවා පස්පාර හයපාර බලපු අය. නාට්‍යයේ තියෙන ගුණයක් හින්දා තමයි එහෙම එන්නේ. ඒ වගේම ඕඩියන්ස් එක වෙනස් වෙනකොට නාට්‍යය වෙනස් වෙනවා. නාට්‍යයේ ජීව ගුණය වෙනස් වෙනවා. ඒ අතින් ගත්තාම නාට්‍යය නවත්තන්න දුක හිතෙනවා. ඒ වුණාට නවත්තන්න ඕනෑ කියලා හිතුණාම නවත්තන්න ඕනෑ. කුරුවල් වෙලා චොර වෙලා ගිහින් නවත්තනවාට වඩා ඒ මතකෙත් එක්ක නවත්තන එක හොඳයි.
නාට්‍යයට අවුරුදු තුනක් පිරෙනවා මේ මාර්තු මාසෙට. කොවිඩ්වලින් පස්සේ වේදිකා නාට්‍ය රඟදැක්වීම් ආරම්භ කළේ මේකෙන්. පළවෙනි ෂෝස් තුන ලයනල් වෙන්ඩ්ට් එකේ. ඊට පස්සේ එල්ෆින්ස්ටන් එකේ කරලා ඉවරවෙනකොට ආයෙත් ලොක්ඩවුන් වුණා. ඔක්කොම කට්ටිය හරිම ආසයි මේ නාට්‍යයට. අවුරුදු තුනක් තිස්සේ එකම කාස්ට් එක, එකම විදියට දිනයක් වෙන්කර ගත්තාම ඒකටම කැපවෙලා ඒ වැඩේට යෙදෙනවා. අපි නිකං නාට්‍යය පෙන්නන්නේ නැහැ. මාර්තු 10 වෙනකං මාර්තු 1 වෙනිදා ඉඳලාම රිහසල් කරනවා. ඒ කරන කැපකිරීමට ඒ අයට මූල්‍යමය වටිනාකමක් ලැබෙනවාද කියලා සැකයි අපට. මුල් දවස්වල පෙන්නපු ගානමයි තාමත් ටිකට් එක. අනිත් නාට්‍යවල මිල තුන්ගුණයක් විතර වැඩියි. නළු නිළියන්ට එදා ගෙවපු ගානමයි අද ගෙවන්නේත්. මේකෙන් හම්බකරගන්න හිතාගෙන අපි කවුරුත් වැඩ කරන්නේ නැහැ.
මේ නාට්‍යයෙන් ගල්ගැහුණු මිනිසුන්ව කැළඹෙනසුලු කෙනිත්තිල්ලක් කරනවා. ඔබ කිව්වා වාගේ මේ නාට්‍යය බැලුවෙ සාමාන්‍යයෙන් සජීවී සංස්කෘතික ජිවිතයක් තියෙන අගනගරයේ කට්ටිය. මේ පිරිස අතර ඔබ කතාකළ දේ ප්‍රමාණවත් තරමට සාකච්ඡා වුණා කියලා හිතෙනවාද?
ප්‍රමාණවත් තරමද දන්නේ නැහැ, නමුත් යන්න පුළුවන් දුර තමයි ඔය ගියේ. හැම දර්ශනයකටම නුවර, කුරුණෑගල, කෑගල්ල ආදි ප්‍රදේශවලිනුත් ආවා. දුර නගරවලින් ආ අය දහයක් පහළොවක්වත් ඕඩියන්ස් එකේ හිටියා. ඒ ඇරෙන්න ඒ පළාත්වලට ගිහිල්ලා කෙරුණේ නැහැ. ඒ අතින් ගත්තාම මදි. යන්න ඕනෑකම තිබුණත් යන්න පුළුවන්කමක් තිබුණේ නැහැ. වෙන කොහේ හරි ගිහිල්ලා කලාම කොළඹ දකින ස්පැක්ටකල් එක දැක්කේ නැතිනම් මට හිතෙනවා ඒක හරි නැහැ කියලා. ඒ හින්දා මෙතනම පෙන්නලා ඉවර කරන එක හොඳයි.
ඔබේ නිර්මාණ ගනුදෙනුවට මුලින්ම හමුවෙන්නේ නාට්‍යයේ කාස්ට් එක හෙවත් නළුනිළියො. මේ නාට්‍යයේ තියෙන කතිකාමය අදහස මුලින්ම අහුවෙන්නේ ඔවුන්ට. මේ නාටයයේ කාස්ට් එකත් විශාලයි. ඔබේ අදහසත් එක්ක ගනුදෙනු කරන කට්ටියක් එතැන හිටියාද? ඒ අත්දැකීම කොහොමද?
නාට්‍යය කළාට පස්සේ එකෙන් දේවල් උකහාගන්නකමක් ඒගොල්ලන්ගේ තියෙනවා. උදාහරණයක් හැටියට සමහර සීන් අද අපි මෙහෙම කරමුද කියලා වගේ යෝජනා එනවා. ඒ හින්දා නාට්‍යය රඟදක්වන අවස්ථාව එනකොට හැමදාම අලුත්කමක් තියෙනවා. පහුගිය දර්ශනයට වඩා අලුත් දෙයක් එකතු වෙනවා. සමහර විට එක පෝස් එකක් වෙන්න පුළුවන්. ඒක වුණත් වෙනදා නොතිබුණු අලුත් එකක්. අන්න ඒක තමයි නවත්තනකොට දරාගන්න අමාරු දේ. ඒකනේ නවතින්නේ. අනිත් පැත්තෙන් ඒක තමයි වේදිකා නාට්‍යයක තියෙන ආශ්චර්යයත්.
තරුණයායි තරුණියයි නාට්‍යයේ අන්තිමට මැරෙන සීන් එක තියෙනවානේ. සෙක්ස් ඇක්ට් එකක්නේ ඒ තියෙන්නේ. අන්තිමට කෙල්ල ඇවිල්ල කොල්ලාව ඉඹිනවා. ලිප් කිස් එකක් දෙනවා. එතෙන්ටම ආවේ නැත්තං නාට්‍යය අසම්පූර්ණයි කියලා හිතෙනවා. අපි ඒක රිහසල් කරන්නේ නැහැ. ෂෝ එකේ විතරයි තියෙන්නේ. ඒ වෙලාවේ විතරක් ඒක කෙරෙනවා. කොල්ලාගේ ඇස්වලින් කඳුළු වැක්කෙරෙනවා ඒ වෙලාව වෙනකොට. අමුතු තත්වයක් ඒක. රඟපෑමේ ආස්වාදයක් තියෙනවානේ. ඒක ඒගොල්ලන්ට ඒ වෙලාවේ උපරිමයට එනවා.
මගේ අසනීපෙ හින්දා මට අහිමිවුණ එකක් තමයි, ඕඩියන්ස් එකේ ඉඳන් නාට්‍යය දිහා බලා හිඳීම. නැතිනම්, ලයනල් වෙන්ඩ්ට් එකේ දොර ළඟ පිටිපස්සෙම සීට් එකේ ඉඳගෙන මුළු සීන් එකම නාට්‍යය ඉවර වෙනකං බලාගෙන ඉන්නවා. නමුත් අසනීපෙ නිසා වේදිකාව උඩ ඉඳගෙන බලාඉන්න වුණා. එතකොට ස්ටේජ් එකෙන් පල්ලෙහා කියන ඒවා ඇහෙනවාත් අඩුයි. ඒ අවස්ථාව අහිමි වීම දරාගන්න අපහසු දෙයක්. මේ සැරේ අන්තිම දවස් දෙකවත් එහෙම බලන්න හිතාගෙන ඉන්නවා.
පෞද්ගලික ජීවිතෙත් ඔබට පසුබෑම්වලට මුහුණ දෙන්න වෙනවා. මේ නාට්‍යය දුවන්නේත් ඒ කාලයේ. කොහොමද ඒ අත්දැකීම?
මම උපරිම තෘප්තියකින් සජීවීව ඒ දර්ශනවලට සහභාගි වෙච්ච කාලයක් තමයි මුල් කාලය. කොහොමටත් මගේ සහභාගිත්වය පැසිව් (අකර්මක) එකක්. නාට්‍යය පටන්ගන්න ඉස්සෙල්ලා කට්ටිය එකතු වෙලා විනාඩි 5ක් විතර කතා කරනවානේ. ඒකට විතරයි මගේ මැදිහත්වීම තියෙන්නේ. එතැනින් එහාට ඒගොල්ලෝ ඔක්කොම කරනවා. මාසෙකට සැරයක් විතර ඔක්කොම එකතුවෙලා මේක කරන එක ජොලියක් තියෙන වැඩක්. වෙනම අභ්‍යාසයක්. ඒක තමයි නාට්‍යය නැවැත්තුවාම මිස් වෙන්නේ. කොහොම හරි තව අවුරුද්දක් විතර යනකොට තව එකක් ලියාගන්න පුළුවන් වෙයි. ඒත් චැලෙන්ජ් එක තමයි මං ආයෙත් සැරයක් කරන්නේ කොළඹට විතරක්ද සීමාවෙන නාට්‍යයක්ද කියලා.
කියන්න තියෙන්නේ අපි කොච්චර නගරයයි ගමයි අතර සංස්කෘතික වශයෙන්, කොච්චර ඈතද කියලා. කොළඹට විතරක් සැබෑ නාට්‍ය සීමා වෙලා. මේක නුවරටවත් ගෙනියන්න විදියක් තිබුණේ නෑ. චූල නාට්‍ය යනවා ඇති. නාට්‍යයක් දරාගන්න පුළුවන් විදියේ ඕඩියන්ස් එකක් අපට නැහැ. ඉන්නවා ඇති, නමුත් ඉස්සර තිබුණු තරමේවත් පහසුකම් නැහැ.
අපි පොඩි කාලේ නාට්‍ය බැලුවා කෑගලු විද්‍යාලයේ හෝල් එකේ. හරිම ලස්සන අමුතු ගතියක් තිබුණ හෝල් එකක්. ඒ කාලේ දයානන්ද ගුණවර්ධන, සුගතපාල ද සිල්වා වගේ අය කෑගල්ලේ නාට්‍යයක් කරන්න කැමතියි, ඒ හෝල් එක හින්දා. දැන් ඒ හෝල් එකේ පන්ති දාලා. බදුල්ලේ ටවුන් හෝල් එක මාර හෝල් එකක්. ඒ වගේ තැන් අද නැහැ. සංස්කෘතික වශයෙන් ඒ පරිහාණිය හින්දා නාට්‍යයක් පෙන්නන්න විදියකුත් නෑ, ඒ පැතිවල මිනිසුන්ට නාට්‍ය අහිමි වෙලා තියෙනවා. ඒ දේම සිද්දවෙනවා ෆිල්ම්වලටත්. මොබයිල් ෆෝන් එකේ ටික්ටොක් වගේ දේවල් විතරයි කලාව හැටියට ඉතිරිවෙලා තියෙන්නේ. ඒක මාර ඛේදජනක අත්දැකීමක් අපේ ජීවිත කාලේ විඳින්න සිද්දවෙච්ච. අද තියෙන මිල ගණන්වලට නාට්‍යයක් බලන්න බැහැ.
එක මාසෙකට එක ෂෝ එකක් ගෙදර එක්කෙනෙක් බලනකොට, අනිත් මාසේ අනිත් සාමාජිකයා බලනවා වෙන්න පුළුවන්. ඒ වුණාට ‘නාට්‍ය’ කියලා දේවල් ටිකක් හෝගාලා හැදෙනවා. ඒකෙන්ම ජීවත්වෙන පිරිසකුත් ඉන්නවා. දෙපැත්තක් තියෙනවා. ඒවා නාට්‍යද නැද්ද කියන එක අස්සේ ඒවා නාට්‍ය කියලා හිතන පරම්පරාවක් බිහිවෙලා තියෙනවා. සිනමාවක් නැහැ, සිනමා සම්මාන උළෙලවල් තියෙනවා. නාට්‍යයක් නෑ, නාට්‍ය සම්මාන උළෙල තියෙනවා. නාට්‍ය නෑ, නාට්‍ය මැගසින් තියෙනවා. ඒ අතින් බැලුවාම අවාසනාවන්ත කාලයක් අපි ගෙවන්නේ. සුබවාදී විදියට බලනවා නම් මොකක් හරි තත්වයක් යටතේ මොකක් හරි නිර්මාණයක් කෙරෙයි ඉතින්. අපි ඉන්නවා කියලා දැනෙන්නේ ඒකෙන්නේ. ඒක නැතිවුණාට පස්සේ වැඩක් නෑ.
