‘ටකරං (සහ වෙනත් දේ) බෙදීමේ දේශපාලනයක් වෙනුවට ප්‍රතිපත්තිමය දේශපාලනයක්’ සඳහා රට වෙනස් වෙමින් පවතින බව ඒ ඒ පක්‍ෂ හා දේශපාලන ව්‍යාපාර ඉදිරිපත් කරන මෙවැනි ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශවලින් පැහැදිලි වෙයි.
මේ කිසිම ප්‍රකාශනයක් සර්ව සම්පූර්ණ, සාදා නිමකළ ඒවා නොවන බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නැත. එක් පක්‍ෂයක හෝ කණ්ඩායමක ප්‍රතිපත්ති, ඒ ඒ විෂය සම්බන්ධයෙන් තිබෙන පරිසමාප්ත විග්‍රහය වන්නේද නැත.
43 බලකායේ ප්‍රතිපත්ති ඇතුළත් මූලික ලියැවිල්ලක්, ‘ගොඩ ගනිමු, ගොඩ නගමු’ නමින් ජනවාරි 23 වැනිදා ඉදිරිපත් කෙරිණ. ඊට පෙර ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ මුල් කර ගත් ජාතික ජන බලවේගයද තමන්ගේ ‘බිඳවැටුණු මව්බිම ගොඩනගන විසඳුම’ නම්වූ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක් එළිදැක්වීය. සාධාරණ සමාජයක් සඳහා වූ ජාතික ව්‍යාපාරයද ආණ්ඩුකරණය පිළිබඳ සිය ප්‍රතිපත්තිමය යෝජනා ඇතුළත් ලියැවිල්ලක් පසුගියදා ප්‍රසිද්ධ කළේය. සමගි ජන බලවේගය, ‘ගොවි ජන ප්‍රකාශනය’ නමින්, පෙනෙන විදියට වී වගාව අළලා තමන්ගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය ජනවාරි 29වැනිදා එළිදක්වන්නට සූදානම් වෙයි. ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂය ප්‍රමුඛ ආණ්ඩුවේ සහායක පක්‍ෂද තමන්ගේම වූ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයක් සකස් කරමින් සිටින බව අනිද්දා පුවත්පත පසුගිය සතියේ වාර්තා කළේය. පුරවැසි බලයද තමන්ගේ ප්‍රතිපත්ති ඇතුළත් මූලික ලියවිල්ලක් සකස් කරමින් සිටියි.
මේ සියල්ල ලංකාවේ දේශපාලනය අලුත් වෙමින් පවතින බවට සාධක හැටියට ගත හැකිය. ‘ටකරං (සහ වෙනත් දේ) බෙදීමේ දේශපාලනයක් වෙනුවට ප්‍රතිපත්තිමය දේශපාලනයක්’ සඳහා රට වෙනස් වෙමින් පවතින බව ඒ ඒ පක්‍ෂ හා දේශපාලන ව්‍යාපාර ඉදිරිපත් කරන මෙවැනි ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශවලින් පැහැදිලි වෙයි.
ප්‍රතිපත්ති එළිදැක්වූ පමණින් ඒවා එහෙමම මේ අය බලයට ආ විට ක්‍රියාත්මක වෙනවායැයි කිව නොහැකි බව ඇත්තය. ලංකාවේ කවදාවත් එවැනි ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනවල තිබුණු දේවල් සම්පූර්ණයෙන්ම ක්‍රියාත්මක කෙරුණේ නැත. නැතිනම් ඒවායේ අඩංගු දේවල්වලට පටහැනි දේවල් ඕනෑ තරම් ක්‍රියාත්මක වුණේය.
එවැනි තත්වයක් තිබියදී පවා, රටේ ප්‍රධාන ප්‍රශ්න හා අභියෝග ආමන්ත්‍රණය කරමින් දේශපාලන, ප්‍රාමාණික හා විද්වත් සමාජය තුළ සිදුවන සාකච්ඡාවල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෙවැනි ලියැවිලි ඉදිරිපත් වීම අතිශය වැදගත් දෙයකි. අගය කළ යුතු කාරණයකි.
රටේ වැදගත් ඡන්දයක් එන්නේ අඩු ගානේ 2024දීය. එතෙක් සැලකිය යුතු කාලයක් තිබේ. එවැනි කාලයක් තිබියදී, හුදෙක් මැතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයකින් මෙහා මෙවැනි ප්‍රතිපත්තිමය ප්‍රකාශන එළිදැක්වීමෙන් සිදුවන ඉතාම වැදගත් දෙය නම්, ඒවායේ අන්තර්ගතය සමාජ-දේශපාලන උනන්දුවක් දක්වන්නන් හා මතධාරීන් අතින් විචාරයට, විවේචනයට බඳුන් වීමයි. ඒවා එළිදැක්වූ පක්‍ෂ හා සංවිධානවලද අභිප්‍රාය එවැනි ආකාරයෙන් තම ප්‍රකාශන සංවාදයට ලක්වීම බව ඒවා එළිදක්වමින් ඔවුන් විසින් දක්වන ලද අදහස්වලින් කියැවෙයි.
මෙහිදී පුරුදු කළ යුතු ගුණය වන්නේ තමන්ගේ ප්‍රතිපත්ති විවේචනයට, සමහර විට දැඩි විවේචනයට ලක්වන විට එය ඉවසීමත්, එවැනි විවේචන සාධනීයව පිළිගැනීමත්ය. තම ප්‍රතිපත්ති විවේචනය කරන්නවුන් තමන්ගේ සතුරන් හැටියට සලකා, ඔවුන්ට පෙරලා පහරදීම සුදුසු නොවේ. අවාසනාවකට, සමහර පක්‍ෂවල හා දේශපාලන බලවේගවල නායකයන් මෙන්ම අනුගාමිකයන්ගේද පරිචය වී ඇත්තේ එලෙස කටයුතු කිරීමය.
මේ කිසිම ප්‍රකාශනයක් සර්ව සම්පූර්ණ, සාදා නිමකළ ඒවා නොවන බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නැත. එක් පක්‍ෂයක හෝ කණ්ඩායමක ප්‍රතිපත්ති, ඒ ඒ විෂය සම්බන්ධයෙන් තිබෙන පරිසමාප්ත විග්‍රහය වන්නේද නැත. එහෙත්, වැදගත් කාරණය වන්නේ එළිදක්වා ඇති ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනවලින් බොහෝ දෙනාට පිළිගත හැකි ප්‍රවේශයන් ඇති කරගැනීම සඳහා ආරම්භයක් ගත හැකි වීමයි. එය කළ හැක්කේ එම ප්‍රතිපත්ති දීර්ඝ වශයෙන් සංවාදයට බඳුන් කිරීමෙනි. ඒ සඳහා දේශපාලන විචාරකයන් හා මතවාදී නායකයන්, ජනමාධ්‍යවේදීන් පෙරට ආ යුතුය.
රටේ ප්‍රශ්න ගැන ප්‍රතිපත්තිමය සාකච්ඡාවක් කිරීමෙන් අත්වන අනෙක් වැදගත් ප්‍රතිඵලය වන්නේ, මීට පෙරත් දක්වා ඇති පරිදි, තහඩු, උදලු තල, රුපියල් 1000-5000 ආදිය බෙදාදීමේ දේශපාලනය හෙවත් සීමාන්තික සුබසාධන දේශපාලනය දුර්වල කිරීමයි. ලංකාවේ දුගී දුප්පතුන් වෙනුවෙන් යුක්ති සහගත සුබසාධන වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බවට සැකයක් නැත. එහෙත් ඒ ඔවුන් සිටින තත්වයෙන් ඔසොවා තැබීම සඳහාය. අවාසනාවකට ලංකාවේ පසුගිය දශක කිහිපය මුළුල්ලේම පිළිවෙත වී ඇත්තේ දුගීදුප්පතුන් ඒ තත්වයේම තබාගන්නට වැඩසටහන් හැදීමත්, අනෙක් සමාජ තීරුවලින් තවත් අය මේ තීරුවට ඇදදැමීමට උත්සාහ කිරීමත්ය. සමෘද්ධි වැනි සමාජ සුබසාධන වැඩසටහන් දෙස දේශපාලන පක්‍ෂ බලන ආකාරය ඒ ගැන හොඳ උදාහරණයකි. බලයට ඒමට දඟලන ප්‍රධාන පක්‍ෂ දෙකම තරගයට මෙන් කියන්නේ, පවතින ආණ්ඩුව දැන් සමෘද්ධි සහනාධාර ලබාදෙන පවුල් ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයකට අනාගතයේදී පත්වන තමන්ගේ ආණ්ඩුවක් විසින් සමෘද්ධි ලබාදෙනු ඇති බවයි. හරි නම් සිදුවිය යුත්තේ මෙහි පරස්පරයයි. සමෘද්ධි දුගී ජනතාව නගා සිටුවන නියම වැඩසටහනක් වේ නම්, විය යුතුව ඇත්තේ වසරින් වසර, අඩු ගණනේ ඡන්දය පැවැත්වෙන කාලයෙන් කාලයටවත්, සමෘද්ධි සහනාධාර ලබන්නන්ගේ ප්‍රමාණය අඩුවීමයි. වැඩසටහන නිවැරදිව ක්‍රියාත්මක කළේ නම් විය හැකි වන්නේ, සහනාධාරය ලබන දුගී දුප්පතුන්ගෙන් කොටසක් හෝ ඒ තත්වයෙන් ඉහළට එසැවී තනිව ජීවිතය ගොඩනගාගැනීමට හැකි තත්ත්වයට පත්වීමයි. හෙවත් සමෘද්ධි සහනාධාරලාභී තීරුවෙන් ඉවත් වීමයි. එවිට බලයේ සිටින ආණ්ඩුව ඊළඟ මැතිවරණයේදී ආඩම්බරයෙන් කිව යුත්තේ, තමන්ගේ පාලන කාලය තුළ සමෘද්ධි සහනාධාර ලබන්නවුන්ගේ සංඛ්‍යාව අඩු කළ/අඩු වූ බවයි. එය ආණ්ඩුවකට ගෞරවයකි. එහෙත් ලංකාවේ සිදුවන්නේ අනෙක් පැත්තය. බලයේ සිටින ආණ්ඩුවක් පවා මැතිවරණ වේදිකාවේදී කියන්නේ තමන්ගේ පාලන කාගලය තුළ හිටියාට වැඩි පිරිසකට සමෘද්ධි සහනාධාරය දුන් බවත්, නැත බලය ලැබෙන්නේ නම් ඊටත් වැඩි පිරිසකට සහනාධාරය දෙන බවත්ය. එයින් පෙනේනේ දුගීදුප්පතුන් බලවන්ත කිරීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නය දැඩි ලෙස දේශපාලනීකරණය වී ඇති ආකාරයයි. එයින් දුගීන්ගේ බැංකුවක් තැනෙන අතර, එහි ආයෝජනයෙන් උපරිම ප්‍රතිලාභ ලැබීමට දේශපාලන පක්‍ෂ උත්සාහ කරයි.
රටේ වැදගත් ප්‍රශ්න අරබයා සිය ප්‍රතිපත්ති මෙසේ සාකච්ඡාවට එකතු කිරීමෙන්, පක්‍ෂ කරන්නේ හෝ සිවිල් සංවිධාන කරන්නේ මේ බෙදාදීමේ දේශපාලනයට වෙනස් දේශපාලනයක් යෝජනා කිරීමයි.
ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන එළිදැක්වීමෙන් පෙනෙන අනෙක් දේශපාලන කාරණය වන්නේ, තමන් තනියෙන් රට ගොඩනගා දෙනවාය කියනවා වෙනුවට. සාමූහික වැඩපිළිවෙළක් යෝජනා කිරීමයි. 43 සේනාංකයේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය එළිදැක්වූ උත්සවයේදී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී චම්පික රණවක කිව්වේ, තමන් කියන්නේ ‘අපි කරනවා’ කියන පණිවුඩය නොවන බවයි. ‘අපි සියල්ලන්ම එකතුවී ගොඩනගමු’ යන්න බවයි. ජාතික ජන බලගේවයේ නායකයන්ද වරින්වර කියා ඇත්තේ, අපට සහයෝගය දෙනවා වෙනුවට ‘වැඩේ බාර අරගෙන’ එකට වැඩ කරන්නට එකතු වන ලෙසයි. ඔවුන් නිරන්තරයෙන්ම ආරාධනා කරන්නේ සාමූහික වැඩ පිළිවෙළකට ඔවුන් සමග එකතු වන ලෙසයි.
මේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනවලින් තවත් වැදගත් දෙයක් ඉස්මතු වෙයි. දේශපාලන පක්‍ෂ මේ හරහා ආරාධනය කරන්නේ පුරවැසි සමාජයටය. පුරවැසි සංවිධානවලටය. කෙටියෙන් කිවහොත් සිවිල් සමාජයටය.
සිවිල් සමාජය හැටියට සැලකෙන දේශපාලනික ආයතනය, දේශපාලන පක්‍ෂ විසින් මුල් තැන තබන්නට උත්සාහ කළේ 1994 වැනි ඈත කාලයක සිටය. අවුරුදු දාහතක එක්සත් ජාතික පක්‍ෂ භයානක පාලන කාලයකින් පසු, ඔවුන් බලයෙන් පලවා හැරීම සඳහා හැකි සෑම අයකුම එකට එකතුකිරීමේ ව්‍යාපාරයක් 1994දී දියත් විය. සිවිල් සංවිධාන යනු මෙතරම් ප්‍රසිද්ධ සහ බලවත් නැති එදා, ඒ තැන ගත්තේ නිදහස් මාධ්‍ය ව්‍යාපාරය ඇතුළු සංවිධාන කිහිපයකි. එවක ඇරඹුණු නිදහස් කලා සන්ධානය වැනි කලාකරුවන්ගේ එකතුන්ද ඒ කියන සිවිල් සමාජ ව්‍යාපෘතියට යටතටම දැමිය හැකිය. තමන් බලයට ගෙලනඒමට බලාපොරොත්තු වන පක්‍ෂය හො ුපේජෂකයා වෙනුවෙන් ඒ ඒ පක්‍ෂයේ දේශපාලන වේදිකාවට පිටින් යමින්, රට පුරා මහජනයා ආමන්ත්‍රණය කිරීමේ වැඩපිළිවෙළක් මේ සිවිල් සමාජ ව්‍යාපාරය විසින් පවත්වාගෙන යන ලදි.
මෙසේ ආරම්භ වූ සිවිල් සමාජය-දේශපාලන පක්‍ෂ අතර සම්බන්ධය උච්චස්ථානයකට පත්වුණේ 2014 කාලයේ මහින්ද රාජපක්‍ෂගේ ආණ්ඩුවට එරෙහිවය. ඒ කාලයේ රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවට එරෙහි සියලු පුරවැසි සංවිධාන, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ඇතුළු විවිධාකාර සංවිධාන සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් එකට එකතු වූහ. ඒ ඒ සංවිධාන තමන් විසින්ම වියහියදම් කරගනිමින් තමන්ගේම සම්පත් පාවිච්චි කරමින් ආණ්ඩු වෙනසක් සඳහා මැදිහත් වූහ. 2015දී පොදු අපේජෂකයා ලෙස ඉදිරියට ආ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා සිවිල් සංවිධාන 48ක් සමග ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ අවබෝධතා ලියැවිල්ලක් විහාර මහා දේවි උද්‍යානයේදී මහත් උත්සවාකාරයෙන් අත්සන් කළේය. එහෙත් 2015දී පත්වුනු ජනාධිපතිවරයාත්, අගමැතිවරයාත් කනගාටුදායක ලෙස තමන් සහ සිවිල් සමාජ ව්‍යාපාරය අතර තිබුණු සම්බන්ධය නොසලකා ක්‍රියාකිරීමට පටන්ගත්හ.
2019දී, වඩාත් ශක්තිමත් සිවිල් සමාජ ව්‍යාපාරයක් ‘වියත් මග’ නමින් ඉදිරියට ගෙන එන්නට සමත්වුණේ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාය.
දැන් මේ දේශපාලන පක්‍ෂ සහ පුරවැසි සමාජ කණ්ඩායම් සිය ප්‍රතිපත්ති ඉදිරිපත් කරමින් ඉන්නේ, ඡන්දදායකයා වෙත වත්, අනෙකුත් තරගකාරී දේශපාලන පක්‍ෂ අරබයා වත් නොවේ. සම්මත ඡන්දදායකයන්ට මේ මොහොතේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයන්ගෙන් වැඩක් නැත. ඔවුන් ඒ ගැන අවධානය යොමු කරන්නේ ඡන්දයක් ආසන්න වන විටය. ඡන්දයකදී පවා සාමාන්‍ය ඡන්දදායකයන් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන ගැන ඒ තරම් සැලකිල්ලක් දක්වන්නේ නැත. තරගකාරී දේශපාලන පක්‍ෂද අනෙක් පක්‍ෂ ඉදිරිපත් කරන ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන ගැන හැකි නම් විවේචනාත්මක විරෝධතා දක්වනවා විනා, ඒවාගේ අන්තර්ගතය ගැන සංවාදමය ආකාරයකින් සලකා බලන්නේ නැත. තමන්ගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය ‘හොඳම එක’ යැයි තමන් සිතන නිසා, වෙනත් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක් සාධනීය ලෙස සාකච්ඡාවට ගන්නට ඔවුන්ට හිත හදා ගැනීම අපහසුය. ලංකාවේ දේශපාලනයේ ඇත්ත එයයි.
එනයින් බලන කල, මේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය කවුරුන් වෙත ඉදිරිපත් කරන්නක්ද යන්නට අදහසක් ගත හැකිය. එනම්, සිවිල් සමාජය වෙත යන්නය. මෙහිදී සිවිල් සමාජය හැටියට සැලකිය හැක්කේ, සාමාන්‍ය ඡන්දදායකයන්ගෙන් ඔබ්බට ගොස්, සිය අයිතිවාසිකම් හා යුතුකම් සම්බන්ධයෙන් සක්‍රිය දේශපාලන මැදිහත්වීමක් කරන පුරවැසි සංවිධාන හා පුද්ගලයන්ය. මේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශ සාකච්ඡාවට බඳුන්වනු ඇතැයි දේශපාලන පක්‍ෂ කල්පනා කරන්නේ ඔය කී පිරිස අතරය. එයින් පරිබාහිර පිරිස් එවැනි සාකච්ඡාවකට නොඑළඹෙන බව පැහැදිලි හෙයිනි.
එයින් පෙනෙන්නේ දේශපාලන පක්‍ෂ, තවමත් සිවිල් සමාජ සහාය සම්බන්ධයෙන් දක්වන උනන්දුව හා වුවමනාවයි. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ඒ මාර්ගයේ බොහෝ ඉදිරියට යමින්, දැන් ජවිපෙ කියන නමවත් පාවිච්චි කරනවා වෙනුවට, සිය දේශපාලන ව්‍යාපාරය මුළුමනින්ම ජාතික ජන බලවේගය මත පදනම් කරගෙන තිබේ. කුමන විවේචන තිබුණද ජාතික ජන බලවේගය කියන්නේ සිවිල් සමාජයට බර තැබූ සංවිධානයකි. ලංකාවේ ප්‍රකට රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවල ක්‍රියාකාරිකයෝ පවා එහි සාමාජිකයෝ වෙති. ඔවුන්ගේ ‘කඩිනම් විසඳුම’ ප්‍රකාශනය, ජාතික ජන බලවේගයේ සාමාජික විද්වතුන්ගේ දායකත්වයෙන් නිර්මාණය කළ එකක් බව ඔවුහුම කියති.
තමන් විසින් සකසන ලද ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන මේ කියන සිවිල් සමාජ තීරුවේ සාකච්ඡාව, සංවාදයට බඳුන්වනු දැකීමේ එම පක්‍ෂවල බලාපොරොත්තුව යහපත් දෙයකි. ඒවා දේව වාක්‍ය ලෙස නොසලකා එවැනි සංවාදයන්ට එකතු වීමත්, සංවාදගත වීමත්, ඒවායේදී ඉදිරිපත් වන විවේචන නැවත වරක් තමන්ගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන සංස්කරණය සඳහා පාවිච්චි කිරීමත් දියුණු දේශපාලන ව්‍යාපාරවල ලක්‍ෂණයන්ය. ඒ සඳහා අනෙකුන්ගේ දැනීමට, විවේචනයට හා සංවාදයට ගරු කරන්නට හැකිවිය යුතුය.
ඒ වාගේම 2024 අභියෝගය වනාහි විපක්‍ෂයේ දේශපාලන පක්‍ෂවලට වෙන වෙනම ගිහින් ජය ගත හැකි එකක් නොවන බව අවබෝධ කරගැනීම වැදගත්ය. අද සිටින ලොකු හෝ පොඩි හෝ වේවා කිසිම දේශපාලන පක්‍ෂ නායකයකුට 2024 ජනාධිපතිවරණය තනියෙන් ගොස් ජය ගත නොහැකි බව ඉතාමත් පැහැදිලිය. ඒ සඳහා විපක්‍ෂයේ රාජපක්‍ෂ විරෝධී දේශපාලන පක්‍ෂ හා සියලු කණ්ඩායම්වල පොදු පෙරමුණක් නිර්මාණය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. ඒ නිසා මේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනවල අනෙක් වැදගත්කම නම් එවැනි සාමූහික වැඩපිළිවෙළකට අවශ්‍ය පොදු එකඟතාවන් ගොඩනගා ගැනීමට ආරම්භයක් ලෙස යොදාගැනීමයි.■
