සෝර්බාගේ ආකල්ප, ඒ ක්‍රියාකාරකම් කොක්ක ගහන්නේ සියවස් ගණනාවක පටන් බහුතර ආගම්වලින් දෝංකාර නංවන ‘මිනිසා තමාගේ සිරුර පාලනය කළ යුතු ය’ යන අදහසට ය. ඒ සමඟම සෝර්බා ඉස්මත්තට ගෙන එන්නේ විරුද්ධ ලිංගිකයකුට ප්‍රේමකිරීමේ අයිතිය හා හැකියාව තාරුණ්‍යයට සීමා වන්නේ ද යන අභියෝගාත්මක ප්‍රශ්නයයි.
සෝර්බා ඔහු තුළම සෞන්දර්යයෙන් අනූනයි. ග්‍රීක දිවයිනක උපන් කසන්සාකිස් කියන නවකතාකාරයා විසින් නිර්මාණය කරන ලද නවකතාවේ නම ‘සෝර්බා ද ග්‍රීක්’. සෝර්බා කියන්නේ ප්‍රබන්ධ කරපු නමක්. ඔහු ඓතිහාසික පුද්ගලයෙක් නෙවි. කසන්සාකිස්ට පල්ලිය නිසා විශාල කරදර පැමිණියා. සෝර්බා ලිවීමෙන් පසු ඔහුව පල්ලියෙන් නෙරපා හැරියා. පොත් ඉල්ලා අස් කර ගන්න යන ඉල්ලීම ඔහු ප්‍රතික්ෂේප කළා. මේ තතු නිසා පල්ලිය විසින් කසන්සාකිස්ව අසූචි බෙට්ටක් විදිහට නිරයට පළවා හැරියා. (මාතොට, 3 කාණ්ඩය, 4 කලාපය)
‘සෝර්බා නම් ග්‍රීකයා’ නම් වූ පරිවර්තිත නවකතාවේ කංචුකයේ (පසුපස) දක්වා ඇති මේ උපුටනය සෝර්බා කවුදැයි හඳුනාගන්නට ප්‍රමාණවත් ය.
‘සෝර්බා නම් වූ ග්‍රීකයා’ පොතේ කථකයා ඔග්රේ ය. ඔහු එක් උදෑසනක ගසක පොත්තක සවි වී ඇති දළඹු කෝෂයකින් සිදුරක් තනා ගත් සමනළයකු ඉන් පිට වන්නට උත්සාහ කරන දෙස බලා සිටී. ඌ පිටතට ඒම පමාවෙද්දී නොඉවසිලිමත් වන ඔහු, ඔග්රේ මඳක් නැමී කෝෂයට පිඹින්නේ එය හැකි ඉක්මනින් උණුසුම් කර ඉතා ඉක්මනින් ඒ ආශ්චර්යය සිදුවනු දකින්නට ය.
කෝෂය විවර විය. සමනළයා හෙමින් ගාටමින් පිටතට අවුත් උගේ තටු නැවත හකු`ඵවා ගත් සැටිත්, අවාසනාවන්ත සමනළයා උගේ වෙවුලන ශරීරයෙන් ඒවා දිග හැරීමට උත්සාහ කළ සැටිත් දැකීමෙන් ඇති වූ සංත්‍රාසය මට කිසි දිනෙක අමතක නොවනු ඇත.
මම නැමී, මගේ සුසුමින් ඌට උදව් කරන්නට නිරපරාදේ උත්සාහ කළෙමි. ඌට වුවමනා වූයේ ඉවසිලිවන්ත ව නිසි ආකාරයට එළියට ඒමත්, හිරු රශ්මිය වැද තටු වියළීම ක්‍රමික ක්‍රියාවලියක් ලෙස සිදු වීමත් ය. දැන් එය ප්‍රමාද වැඩි ය. සමනළයා වෙලාවට පෙර එළියට ගෙන උගේ තටු හැකිළවීමට මගේ හුස්ම බල කළේ ය. ඌ ජීවිතයක් සමඟ පොර බදා, අවසානයේ දී මගේ අත්ල මත මියැදිණි. (සෝර්බා නම් ග්‍රීකයා, 144 පිටුව)
කුඩා සමනළයාගේ මළ සිරුර ඔහුගේ හෘදය සාක්ෂියට ශේෂ කරන්නේ මහ බරකි. ස්වාභාවික නීතිය උල්ලංඝනය කිරීම පාපයක් වන බව ඔහු නිගමනය කරන්නේ පසු කලෙක ය. ඒ සඳහා තවත් ආකාරයක පසුබිමක් නිර්මාණය කරදෙන්නේ සෝර්බා ය. කලබල නොවී ඉවසිලි සහගතව ස්වාභාවික නීතියට අවනත විය යුතු බව සමනළ මරණය මෙන් ම සෝර්බා ද ඔහුට කියයි.
ස්වාභාවික නීතිය…?
පොත් කියවන්නේ නැති, ස්වාභාවික නීතියට අනුව ජීවත්වන සෝර්බා, පොත්ගුල්ලකු හා සංස්කෘතික මිනිසකු වූ කථකයාට මුණගැසෙන්නේ ක්‍රීටය බලා නැව් නැගීමට සූදානම්ව වරායක අවන්හලක් තුළ රැඳී සිටියදී ය. අවන්හලේ අපවිත්‍ර කවු`ඵ පසාරු කරගෙන ගලා ආ නිල්-කොළ ආලෝකය ද සමඟ දළ රල පෙළ පෙරළෙන හඬ හා නැවේ සයිරන් නළාවේ හඬ අසමින් තමාගේ ගමන් සගයා වූ කුඩා පොත – ඩාන්ටේ අතට ගන්නා කථකයාට පෙනෙන්නේ දොර තල්ලු කරගෙන කෑම මේස අතරින් උඩ පනිමින් එන අමුත්තෙකි. වේයන් කා දැමූ ලී කොටයක් මෙන් රැලි වැටුණ මුහුණකි. සැටවිය ඉක්ම වූවකු ලෙස පෙනෙන අමුත්තා, කිහිළි ගන්නාගෙන ඉන්නේ පැතලි පෙට්ටියකි. පෙට්ටිය තුළ ඇත්තේ සන්තුරියකි; වාද්‍ය භාණ්ඩයකි.
‘යනව ද?’ ඔහු ඇසී ය. ‘කොහොම ද… දේවාරක්ෂාව ඇතුව?’
‘මං ක්‍රීටයට යනවා. ඇයි අහන්නේ?’
‘මාත් ගෙනියනව ද?’ (සෝර්බා නම් ග්‍රීකයා, පරිවර්තනය: සද්ධාතිස්ස වඩිගමංගාව, 18 පිටුව)
තමා බද්දට ගත් ක්‍රීටයේ ගල්අඟුරු පතල් ව්‍යාපෘතියට භාරකරුවකු ද අවශ්‍යව තිබෙන හෙයින් කථකයා මඳක් සිතා බලයි. ඉනික්බිතිව ඔහු උදාසීන ප්‍රතිචාරයක් දක්වමින් කියන්නේ ‘ඉඳගන්නවා, කැඳ කෝප්පයක් බොමු’ කියා ය.
‘කැඳ? ඔහු කේන්තියෙන් උත්තර දුන්නේ ය. වේටර්, ගේනවා රම් එකක්.’
සෝර්බා නම් වූ ග්‍රීකයා යනු, මේ ආගන්තුක හමුව, ප්‍රතිවිරුද්ධ චින්තන ධාරාව මුසුවෙමින්, කැළතෙමින්, විරසක වෙමින්, සමීප වෙමින් ඉදිරියට ගලා යාමේ කතාවයි. ආකල්පමය වෙනසක් ඒකාබද්ධ වීමේ අන්දරයයි. පාසල් අධ්‍යාපනයක් නැති ඉතා සාමාන්‍ය මහල්ලෙකු ලෙස දුටු සෝර්බා තුළ වෙසෙන වෙස් වළාගත් කුමාරයා, ඔග්රේ හඳුනාගන්නේ ක්‍රීටය කරා ඔහු රැගෙන ගෙන ගිය පසුවයි. සෝර්බාගේ මනස විවෘත ය. හදවත පිරී ඉතිරී යමින් තිබේ. ජීවිතයේ මුහුණ පෑමට සිදුවන විසඳිය නොහැකි ගැටලු සෝර්බා නිරාකරණය කරන්නේ මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජු ලිහන්නට අමාරු ගැට කඩුවෙන් කැපුවා සේ ය. සෝර්බා සහ තමා අතර වෙනස තක්සේරු කරන, ඔග්රේ තුළ උපදින්නේ අමුතුම කල්පනා ය.
අප්‍රිකානු වනචාරීන් සර්පයාට වැඳුම් පිදුම් කරන්නේ උගේ මු`ඵ ශරීරය ම පොළොවට ස්පර්ශ වන නිසා ය. ඒ නිසා ඌ පොළොවට සම්බන්ධ සියලු රහස් දැනගත යුත්තේ ය. උගේ හිස, කඳ හා වලිගය පොළෝ මාතාව හා බැඳෙන බව ඌ දන්නේ ය. සෝර්බා ගැන ද කිව හැක්කේ එයයි. උගතුන් ය කියාගන්නා අප අහසේ පියාසරණ හිස් වූ පක්ෂීන් බඳු ය. (78 පිටුව)
සෝර්බාගේ වචනවලින් තමාට කස පහර වදින්නාක් මෙන් ඇතැම් විට හැඟුණ ද සෝර්බාට තමා අවනත වෙමින් යන බවකි, ඔග්රේට අනුක්‍රමයෙන් පෙනී යන්නේ. ක්‍රීටයට ගොඩබට මුල් දිනයේ ඔවුන් ලැගුම්ගන්නේ හෝටෙන් ආර්යාවගේ නිකේතනයෙහි ය. වියපත් වීම සමඟ ආර්යාවගේ ප්‍රකෘති වර්ණය වෙනස් වී ඇතත් ඇය කෙරෙන් නික්මෙන්නේ පුයර හා සබන් සුවඳකි. ඇගේ නිකටට ආභරණයක් පළන්දා ඇත්තේ කෙස් සහිත ලපයකි. ඇතැම් රාත්‍රියක ඔග්රේ ඩාන්ටේ කියවමින්, ලෝකයේ ඇතිවීම නැතිවීම ගැන කල්පනා කරමින් සිටින අතරේ සෝර්බා හෝටෙන් ආර්යාවගේ නිදන කාමරයට යයි. ඇතැම් විටෙක ඔහු සන්තුරිය වයමින් අත්පුඩි ගසමින් නටමින්, පනිමින් උඩු කරණම් ගසන්නේ ස්වභාවධර්මයේ නියමයන් අතික්‍රමණය කරමින් අහසට ඉගිළී යන්නට මෙනි. සෝර්බාගෙන් සමුගෙන පිටව යන ඇතැම් රාත්‍රිකාලයන්හිදී මහලු කාමිනිය හතිලන හඬ ඔග්රේට ඇසෙයි. ඔග්රේට හිතෛෂි වුණ ද ලොක්කා යැයි ඔග්රේ ඇමතුව ද ඔග්රේගේ කාන්සිය සෝර්බාට ඉවසුම් නොදෙයි.
‘ඔබ තරුණයි ලොක්කා’ ඔහු කී ය. හදිසියේ ම ඔහුගේ කටහඬෙහි කෝපාවිෂ්ට වූ අප්‍රසන්න ගතියක් ඇති විය.
ඔබ තරුණයි ඒ වගේම ශක්තිමත් – හොඳට කනවා, බොනවා. සුවදායක මුහුදු සුළඟ ආඝ්‍රහණය කරනවා. ශක්තිය රැස් කරනවා. – ඒත් ඒ සියල්ල ලබාගෙන ඔබ මොකද කරන්නේ? ඔබ තනියම නිදා ගන්නවා. ඒක ශක්ති වර්ධනයට හොඳ නෑ. රෑවෙලා එහාට යන්න! ඉතින් කාලය නාස්ති කරන්න එපා ලොක්කා. මේ ලෝකේ හැම දෙයක්ම සරලයි. (136 පිටුව)
ක්‍රීටයේ උපත ලද කසාන්සාකිස්, ජෝර්ජ් සෝර්බාස් නම් වූ පතල්කරුවකු සමඟ කිසියම් කාලයක් ගෙවා දමා ඇති අතර එය ඔහුගේ ජීවිතයේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයක් වූ ආකාරය, ඒ හැරවුමේ ආනුභාව, සෝර්බා නම් වූ ග්‍රීකයා කියවන්නකුට අතැඹුලක් කර ගත හැකි ය. කථකයා කසන්සාකිස් දීර්ඝ කාලයක් ජීවත් වූ මර්දනය කළ මිනිසා, නර්තනය අරඹන්නේ ඉන් පසුව ය. ඊට මුල පිරෙන්නේ සඳ ඇති රැයක ය. සාගරයේ නර්තනය මැද, සෝර්බා ගී ගයමින් ගිටාරය වයමින් නටන විට, අසීමිත ශක්තියකින් ඒ කෙසඟ දෙපා නැටවෙන විට, කිසිදා අත්නුදුටු ඒත්තු යාමකින් ප්‍රලය වන ලොක්කා නැගී සිටියි. ලෝකය ගැන හැම දෙයක්ම ඔහුට අමතක වී යයි. මුහුද, රළ, සඳ පහණ හා සෝර්බා යන නැට්ටුවන් ද සමඟ ඔහු ද නටන්නට වෙයි.
මිනිස් මනසේ සංකීර්ණත්වය ගැන කථකයාට පෙර නොකියවූ පාඩම කියා දෙන්නේ සෝර්බා ය. ඔහුට සැබෑම ආවතේවකරුවෙකු වන සෝර්බා පතලේ වැඩකර පැමිණ ගිනි දල්වා රාත්‍රී ආහාරය පිළියෙල කරයි. කාබයිට් ලාම්පු දැල්වෙන දෝනාවල පෙරමුණේම යන්නේ සෝර්බා ය. හැම දෝනාවකටම, හැම ඉල්ලමකටම සෝර්බා තබන්නේ අදෘශ්‍යමාන බලවේගයක නාමයකි. කුන්තානි, නාරායන, කෙටේරි රැගත් කම්කරුවෝ ෆිඩ්ලර් දෝනාව හාරති. කැනවරෝ දෝනාවේ පස් ඉවත් කරති. ප්‍රධාන මවුතුමිය දෝනාවේ ද ඔබ මොබ යයි.
දෙයියෝ ඉන්නව ද නැද්ද? ඔබ මොකක් ද හිතන්නේ ලොක්කා?
දිනක් සෝර්බා විමසා සිටින්නේ රෑ කෑම පිළියෙල කොට සප්පායම් වී ගම වටා රවුමක් ද ගොස් පැමිණිමෙන් පසුව ය.
මම උර සෙලවීමි.
‘මං මේ විහි`ඵ කියනවා නෙමෙයි ලොක්කා. මං හිතන්නේ දෙවියන් වහන්සේ මං වගේම කියලයි. එකක් තියෙන්නේ මට වඩා ලොකුයි. ශක්තිමත්. ටිකක් පිස්සු වැඩියි. ඒ මදිවට අමරණීයයි. (126 පිටුව)
මැයි පළමුවැනිදාට කලින් දිනය තමා ජීවත් වන තුරුම අමතක නොවනු ඇතැයි කථකයා කියන්නේ සංවිධිත ආගමකට, පූජක සංහතියකට එරෙහිව සෝර්බාගේ අමුතුම වික්‍රමයක් කලඑළි ගැන්වෙන දවස එය වන නිසා ය. සෝර්බා නම් ග්‍රීකයා පොත ලිවීමෙන් පසු පල්ලිය කසාන්සාකින් නෙරපා හැරීම පුදුමයක් නොවන බව සිතෙන්නේ පොතේ මේ පරිච්ඡේදය කියවූ විට ය. ඒ වූ කලී කථකයා හා සෝර්බා විසින් මහත් පරිශ්‍රමයෙන් නිමකරනු ලැබූ නව කේබල ව්‍යාපෘතිය විවෘත කිරීමේ උත්සව දවසයි. කණු, කේබල්, දොඹකර උදා හිරු එළියේ දිළෙද්දී විශාල රිටක් අග ග්‍රීක කොඩිය ලෙළ දෙමින් තිබේ. කේබලයෙහි කොට අමුණා මුහුදට යැවීම සඳහා සංඥාව එනතුරු කම්කරුවෝ සූදානමින් සිටිති. වයින් ගුදමේ වයින් සුවඳ, රෝස් කළ බැට`ඵ මස් සුවඳ හාත්පස විසිර යමින් තිබේ. කන්ද දෙසින් රැව් දෙන්නේ භක්තිගීත සජ්ඣායනයකි. ආශීර්වාද චාරිත්‍රය ඉටු කිරීම සඳහා කොට`ඵවන් පිට නැගුණු පූජකයෝ දේවමාතාවගේ පිළිරුව ද ඔසවාගෙන කන්ද බසිති.
‘හාස්කමක් ක්‍රිස්තියානුවනි! හාස්කමක්. පියතුමන්ලා ශුද්ධ වූ මෑණියෝව ගෙනෙනවා. එතුමියට දණ ගහන්න; වඳින්න.’
ගම්මු හා කම්කරුවෝ කලබලයෙන් දුව එති. පූජක තැන වටකොට කුරුසිය සලකුණු කරති.
‘දෙවියනි! කමා කළ මැනව. කමා කළ මැනව!’
ආගමික සේවාදායකයා ප්‍රතිමාව දෝතින් ගෙන පැමිණෙයි. මිනිස්සු අද්භූත දේව කන්‍යාව ඉදිරියේ මුනින් දිගාවෙති. කේබල් මාර්ගයේ කොට තුනක් පරීක්ෂා කිරීමට නියමිතව තිබේ. පියා, පුත්‍රයා, ස්ප්‍රිතු ශාන්තු ත්‍රිත්වය… දේව මාතාව යොදා ගැනෙන්නේ සතරවෙනුව පිළිගැනීමේ සංඥාවක් ලෙසිනි. ලේන්සුවක්, ශුද්ධ ජලයෙන් තෙමන පූජකයෝ කේබලයට, කණුවලට, දොඹකරවලට සෝර්බාට, ලොක්කාට හා ගම්මුන්ටත් අනතුරුව මහ මුහුදටත් ශුද්ධ ජලය ඉසිති. තරබාරු මිනිසෙක් (ඩිමිට්්‍රයෝස්) පිඟන්වලට මුදල් එකතු කරමින් වීර ගම්මුන්ගේ හිස්වලට රෝසවතුර වැසි වස්සයි. පූජකයෝ ගීතිකා ගයති.
අපි එතුමිය පෙරහරින් ක්‍රීටයේ ගම වටේ වැඩමවන්නයි යන්නේ. එතකොට අදහන්න හැකි වෙයි ශුද්ධවන්තිය ඉදිරියේ දණ ගහලා ඔවුන්ගේ පූජාවල් කරන්න පු`ඵවන්. අපිට සල්ලි වුවමනා වෙනවා. හුඟක් සල්ලි. ශුද්ධ වූ ආශ්‍රමය පු`ඵල් කරන්න…
‘අර තඩි ඌරෝ?’ සෝර්බා අදිමදි කළේ ය. ‘උන් මේකෙනුත් කීයක් හරි ගහන්නයි බලන්නේ’ (326 පිටුව)
ආශීර්වාදය ජංජාලයක් වන්නට ගත වන්නේ සු`ඵ වෙලාවකි. ‘පියාගේ පුත්‍රයාගේ ස්ප්‍රිතු ශාන්තුගේ නාමයෙන් හා ශුද්ධ කන්‍යාතුමියගේ නාමයෙන්’ යි සිහින් හඬක් රැව් දෙද්දී එක පිම්මෙන් පළමුවැනි කණුව ළඟට යන සෝර්බා ලණුව ඇද කොඩිය බිමට බායි. එය කඳු මුදුනේ බලා සිටින්නන්ට ලැබෙන පළමු සංඥාවයි.
ඉන් පසු සිදු වූ දේ කීම අපහසු ය. හෙණ ගුලියක් පාත් වුණා සේ අපට මහත් විපත් සිදු විය. ඒ තැනින් පැන ගැනීමට තරම්වත් වෙලාවක් අපට නොතිබිණි. මු`ඵ අට්ටාලයම පැද්දුණේ ය. කම්කරුවන් විසින් කේබලයට අමුණන ලද පයින් ගසා යක්ෂාවේශ වූ වේගයක් ඇති කළේ ය. අහසේ ගිනි පුළිඟු වීසි වෙමින්, ලී පතුරු වීසි වෙමින් ගස නිමේෂයකින් පහතට ආ කල එහි පිළිස්සුණු කොටයකට වඩා අමුත්තක් නො වී ය. (327 පිටුව)
ලී කඳන් කේබලය මත වැටී ගිනිපුලිඟු අවු`ඵවද්දී කුලප්පු වන කොට`ඵවෝ දිගේලි කඩාගෙන දුවන්නට වෙති. ගැලවී ආ ලී පතුරකින් ප්‍රධාන පූජකයා අන්ධ නොවී බේරෙන්නේ අනූනවයෙනි.
සෝර්බාගේ ආකල්ප, ඒ ක්‍රියාකාරකම් කොක්ක ගහන්නේ සියවස් ගණනාවක පටන් බහුතර ආගම්වලින් දෝංකාර නංවන ‘මිනිසා තමාගේ සිරුර පාලනය කළ යුතු ය’ යන අදහසට ය. ඒ සමඟම සෝර්බා ඉස්මත්තට ගෙන එන්නේ විරුද්ධ ලිංගිකයකුට ප්‍රේමකිරීමේ අයිතිය හා හැකියාව තාරුණ්‍යයට සීමා වන්නේ ද යන අභියෝගාත්මක ප්‍රශ්නයයි. හොඳට කන්නට, හොඳට අඳින්නට, ඉසකේ ක`ඵ කරන්නට මිනිසුන් යොමුවීම වරදකැයි කීම සම්බන්ධයෙන් සෝර්බා පළ කරන්නේ විරෝධාකල්පයකි. මියයන තුරුම මිනිසුන් වින්දනය කෙරෙහි යොමු වීම, මිලින වී යන ජීවිතයට නව ජවයක් සපයන්නකියි සෝර්බා විශ්වාස කරයි. ඔහු ප්‍රශ්නාර්ථ ගණනාවක් යොමු කරන්නේ සම්මතයට ය.
මලක් පිපෙන්නේ සුවඳ දී පරව යන්නට පමණක් ද? එක මලක් එක බමරකුගේ උරුමයක් විය යුතු ද? මිනිසුන් කෙසේ වෙතත් මල් හෝ බමරු එසේ සිතන්නේ ද? මලට සුවඳ දුන් අයුරින්ම සොබාදහම මිනිසාට ඉන්ද්‍රිය පද්ධතියක්, රසදිවක් ලබා දුන්නේ සිරුර අමතක කොට මළමිනියක් පරිද්දෙන් ජීවත් වී මිය යන්නට ද?
Zorba the Greek සිංහලට පරිවර්තනය කර ඇත්තේ වරක් ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කළ සද්ධාතිස්ස වඩිගමංගාව නම් වූ ප්‍රාඥයා ය. ඔහු 1977 දී ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය නියෝජනය කරමින් ආණමඩුව ඡන්ද කොට්ඨාසයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූ පුද්ගලයෙකැයි කීම, ඒ බව ඒත්තු ගැන්වීම අසීරු විය හැක්කේ මේ පොත කියවන නූතන තරුණ තරුණියන්ට ය. ඔවුන්ගේ ඒ විමතිය දෙගුණ වනු ඇත්තේ පරිවර්තකයාගේ පෙරවදනේ තවත් රස හඳුනන දේශපාලනඥයකු සම්බන්ධයෙන් තැබෙන මේ සටහන කියවීමෙනි.
දේශපාලනයට අමතරව සම්භාව්‍ය කලා නිර්මාණ ඇතු`ඵ විවිධ ශාස්ත්‍රීය විෂයයන් ගැන එකල අප හා පැය ගණන් සාකච්ඡා කළ ප්‍රවීණ දේශපාලනඥ අනුර බණ්ඩාරනායක මහතා සිය රොස්මීඩ් නිවසේ දී මෙම නවකතාව පාදක කොට තැනුණු චිත්‍රපටය නැරඹීමට අවස්ථාව මට ලබාදුන්නේ ය. සෝර්බා නම් අපූර්ව චරිතය අපේ සංවාද අතරට ගෙන ඒම වෙනුවෙන් ඒ මහතාට මම බෙහෙවින් ස්තුතිවන්ත වෙමි. මේ නවකතාව වඩාත් සැලකිල්ලෙන් පරිශීලනය කිරීමට මා පොළඹවන ලද්දේ මේ අත්දැකීම් විසිනි.
මේ යුගයේ පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන කීයෙන් කී දෙනෙක් ‘සෝර්බා නම් වූ ග්‍රීකයා’ කියවා ඇද්දැයි අපි නොදනිමු. අපගේ පොදු අදහස වන්නේ වර්තමාන පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරයක් Zorba the Greek නම හෝ අසා නැති බව ය.
‘සෝර්බා නම් වූ ග්‍රීකයා’ නවකතාවේ කථකයා හා සෝර්බා අතර වන ආකල්පමය වෙනස පාඨකයා තුළ නව චින්තනමය වෙනසකට මුල පුරනසුලු ය. කෙසේ වුව ද රත්වූ පැතලි ගලක් මත හිඳ සෝර්බා කළ කී දෑ සටහන් කරමින් ඔහුගේ සැබෑ ස්වරූපය ඒ අයුරින්ම ලියා තැබූ බව සෝර්බා ද ග්‍රීකයා පොතින් මෙසේ කියන්නේ කසාන්සාකිස්ම බව නිසැක ය.
සති කිහිපයකින් ඔහු පිළිබඳ පුරාවෘත්තය අවසන් කළෙමි. අවසන් දිනයේ සවස් භාගයේදී මම එම එළිපත්තට වී මුහුද දෙස බලා සිටියෙමි. සම්පූර්ණ කළ පුරාවෘතය මගේ ඔඩොක්කුවේ තිබිණි. උසුලාගෙන සිටි බරක් මගෙන් ඉවත් වූවා සේ මම සතුටට පත් වීමි. නිදහස් වීමි. (354 පිටුව)
සෝර්බා හා තමා අවුරුදු ගණනාවකට පෙර ශීත ඍතුවේ දිනයක තමන් දෙදෙනාම ආලය කළ ස්ත්‍රියක සමඟ පැය ගණනක් පහස ලැබූ එන්ගඩින් කඳුවැටියට හුදෙකලා වන්දනා ගමනක් ගිය අයුරු සිහිගන්වමින් පොතේ අවසානයේදී කථකයා තබන සටහන මෙවැනි ය.
මේ උදාර පුද්ගලයා ගැන මගේ මිතුරනට මම නිතර ම කීවෙමි. ඔහුගේ උදාරත්වය හා ආත්ම විශ්වාසය, තර්කයට වඩා ගැඹුරු ය. එහෙත් අධ්‍යාපනය නොලැබූ මේ මිනිසා ගැන අපි විමතියෙන් බැලීමු. අප පීඩා විඳිමින් ලබාගැනීමට උත්සාහ කළ අධ්‍යාත්මික අග්‍රතාව ඔහු එක පිම්මකින් ලබා ගත්තේ ය. ‘සෝර්බා මහා ශ්‍රේෂ්ඨයෙක්’ අපි කීමු. එහෙත් ඔහු ඉන් එහා උච්චස්ථාන ගත වූයේ නම්, ‘සෝර්බා පිස්සෙක්’ යයි අපට කීමට ඉඩ තිබිණි. (350 පිටුව)
සෝර්බා ශ්‍රේෂ්ඨයෙක් ද පිස්සෙක් ද යන ප්‍රශ්නයට ඉතා වැදගත් අදහසක් ඉදිරිපත් කරන්නේ ඕෂෝ ය. ආධ්‍යාත්මිකභාවයේ හා ද්‍රව්‍යවාදයේ සදාකාලික ද්වන්ද්ව සටනින් විශ්වය ගලවාගත හැකි සංකලනය ලෙස ඕෂෝ හඳුනාගන්නේ ‘සෝර්බා නම් වූ බුද්ධ’ ය. බුදුවරයාගේ සැබෑ පදනම සෝර්බා නම් වූ ග්‍රීකයා බව ඕෂෝ පෙන්වා දෙන්නේ සිදුහත් කුමරා ද කලක් ජීවත් වූයේ ග්‍රීක සෝර්බා කෙනෙක් ලෙස බව සිහිගන්වමිනි. ග්‍රීක සෝර්බා සුන්දර වුණ ද පොළොව ඔහුගේ වුණ ද ඔහුට අහස මගහැරී තිබේ.
ඕෂෝ රාජ්නිෂ්ගේ නව මනුෂ්‍යත්වයක් සඳහා වූ ප්‍රකාශනයෙන් උපුටා ගැනුණ යට සඳහන් කොටස උද්ධෘත කොට ඇත්තේ ‘සංහිඳ පොතක්’ වූ සෝර්බා නම් ග්‍රීකයා කංචුකයේම ය.
සෝර්බාත් බුද්ධත්
එකට එකතු වනවා දකින්න මට අවශ්‍යයි.
සෝර්බා තනිකර ගත්තා ම ඔහුගේ නැටුමේ සදාකාලික
විශේෂත්වයක් නෑ. එය මොහොතක සැපත විතරයි.
ඔහු ඉන් වෙහෙසට පත්වෙනවා.
ඒ නිසා සෝර්බා සහ බුද්ධ
එකතු වුණොත් විතරයි පරිපූර්ණ මිනිසා ගොඩ නැගෙන්නේ…
‘සෝර්බා ද බුද්ධ’ තමයි පිළිතුර…
සෝර්බා ද බුද්ධ තමයි උසස්ම බලවේගය…
සරලව කීවොත් සෝර්බා ද බුද්ධ කියන්නේ
අලුත් නමක් – අලුත් මිනිසකුට
අලුත් නමක් – අලුත් යුගයකට
අලුත් නමක් – අලුත් ඇරඹුමකට
සෝර්බා සහ බුද්ධගේ හමුවීම තමයි
ඉතිරිව තියෙන එකම ප්‍රාර්ථනාව.
(සෝර්බා සහ බුදුවරයා පිළිබඳ ඕෂෝ සංවාදය සංක්‍ෂිප්ත පොත් පිංචක් ලෙස මහේෂ් පතිරත්න එළිදක්වා ඇති අතර සෝර්බා නම් බුදුවරයා පරිපූර්ණ කෘතියක් වශයෙන් ඉදිරි අනාගතයේදී එළිදැකීමට නියමිතව ඇත්තේ කුමුදු කුමාරිගේ පරිවර්තනයක් ලෙසිනි.)■
