අනූ ගණන්වල සාම සාකච්ඡාවලට යාපනේ ගිය මතකයෙන් පටන්ගමු…
අනූහතරේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරණායක ආණ්ඩුව පත්වීමෙන් පසු මුලින්ම ලයනල් ප්‍රනාන්දු ඇතුළු පිරිසක් හෙළිකොප්ටරයෙන් යාපනයට යවලා, එල්ටීටීඊය එක්ක සාම සාකච්ඡා ආරම්භ කළා. ඒ එක්කම ස්වාධීන කණ්ඩායමක් දකුණේ ඉඳලා උතුරට යෑම සඳහා පසුබිමක් නිර්මාණය වුණා. 1995 පෙබරවාරියේ විතර. අපි වවුනියාවට ගිහින්, මිනිසුන් නැති කලාපයක් පහුකරලා තමයි එල්ටීටීඊ කලාපයට ගියේ. අවුරුදු ගාණකට පස්සේ දකුණේ ඉඳලා උතුරට ඒ9 පාරේ ගිය මුල්ම දකුණේ කණ්ඩායම අපි. 17 දෙනෙක් උතුරට ගියා. කණ්ඩායමේ ඉදිරිපෙළ හිටියේ වාසුදේව නානායක්කාර, වයි.පී. ද සිල්වා, ජයදේව උයන්ගොඩ, භාරත ලක්ෂ්මන් ප්‍රේමචන්ද්‍ර, බාලක්‍රිෂ්ණන්, බදුල්ලේ මානෙල් රත්නායක, ජයම්පති බුලත්සිංහල, ජයතිලක බණ්ඩාර, බද්දේගම සමිත හිමි, මහමංකඩවල පියරතන හාමුදුරුවන් ඇතුළු පිරිසක්. ඒ කණ්ඩායමේ හිටපු ලාබාලම සාමාජිකයා මම.
හමුදාවෙන් එල්ටීටීඊ පැත්තට වාහනවලින් අප අරගෙන ගියා. ගිය වාහනවලට දෙපැත්තෙන් කොටි කෙල්ලන්, කොල්ලන් සහිත වාහන කණ්ඩායම් හිටියා. තවත් පිරිසක් එකදිගට වීඩියෝ කළා. මාන්කුලම් කැළේ මැද්දෙන් ගියේ. ඔය අතරේ එකපාරම වාහනය නැවැත්තුවා. වෙලාව දවල් එකොළහමාරට විතර ඇති. අපේ මයිල් කෙළින් වුණා. එක්කෙනෙක් බැහැලා ආවා. ඇවිත් ඇහුවා, දවල් කෑමට කිළිනොච්චි යනකොට ටිකක් කල් පහුවෙයි, හාමුදුරුවරුන් දොළහෙන් පස්සේ කන්නේ නැති නිසා, මොනවාහරි ලෑස්ති කරන්නද කියලා ඇහුවා. ඔවුන් එතරම් සංවේදීයි. හාමුදුරුවන් කීවා, විශේෂ අවශ්‍යතාවක් නැති බව. අපි කිළිනොච්චියේ ඔවුන් සමඟ විවිධ රැස්වීම් හා වැඩසටහන්වලට සහභාගී වුණා.
ඊට පස්සේ යාපනයට…
කිළිනොච්චි ඉඳලා යාපනයට ගියේ බෝට්ටුවෙන්. එගොඩ තවත් කණ්ඩායමක් අප පිළිගන්න හිටියා. එයාලා ලඟ තිබුණේ අලුත්ම ජීප්. යාපනයට යනකොට ඇඳිරි වැටීගෙන එනවා. අපි කුඹුරු යායවල් දැක්කා. තරු එළි වගේ ලාම්පු පත්තුවෙනවා. එතකොටයි අපට දැනුණේ යාපනය අර්ධද්වීපයට විදුලිය නැති බව. එතෙක් පොල් රුප්පා අතරින් හඳ දැකපු අපි, එදා තල් රුප්පා අතරින් හඳ දැක්කා. යාපනය සුභාෂ් හෝටලයේ රෑ නතරවුණා. පහුවදා සාකච්ඡාව. ඒ සාකච්ඡාවට ප්‍රභාකරන් එන බව කියා තිබුණා. මේ ගමන්බිමන්වලදී අප විවිධ කණ්ඩායම්වලට බෙදලා හිටියා. මුල ඉඳලා මා හිටපු කණ්ඩායමේ එක කොල්ලෙක් හිටියා. තුවක්කුවක් තියාගෙන හිටපු අවුරුදු විස්සට අඩු කොල්ලෙක්. මා එක්ක නිතර කතාකරමින් ඔහු මා එක්ක මිත්‍ර වුණා. ඔහු තරුණ කාලයේදී එල්ටීටීඊයට ආවේ ඇයිද කියලා මා ඇහුවා. ඔහුගේ පවුලම හමුදාවෙන් ඝාතනය කළ බව, පවුලේ අය දූෂණය කළ බව ඔහු කීවා.
පහුවදා සාකච්ඡාවට ප්‍රභාකරන් ආවාද?
ආවේ නැහැ. ඒ වෙනුවට ඇන්ටන් බාලසිංහම්, තමිල් චෙල්වම් ඇතුළු අය ආවා. වාසුදේව දේශපාලනය, මහාචාර්ය උයන්ගොඩ ව්‍යවස්ථා ප්‍රශ්න ආදී ලෙස කතාකළ මාතෘකා බෙදාගත්තා. මම මුස්ලිම් ජනතාව ගැන කතාකළා. පැය දෙකකට කිට්ටු පිළිගැනීමේ කතාවක් ඇන්ටන් බාලසිංහම් කළා. පුදුමාකාර විද්වත් කතාවක්. ඉතිහාසයේ ඉඳලා දෙමළ ජනතාවට සිදුවූ අසාධාරණකම් ගැන ඓතිහාසික සාධක එක්ක ඔහු කතාකළා. ඔහු එල්ටීටීඊ න්‍යායාචාර්ය කියන එක හරියට හරි. ඒ චන්ද්‍රිකා ජනාධිපති වූ අලුත. ඔය කාලේ චන්ද්‍රිකාට යාපනයේ ආකර්ශනයක් තිබුණා. ඒත් ඇන්ටන් කීවා, සිංහල නායකයන් අතරින් විශ්වාස කරන්න පුළුවන් කෙනෙකුට හිටියේ විජය කුමාරතුංග කියලා. රටේ නායකත්වයට පත්වූ සියළුම දෙනා දෙමළ ජනතාව රැවටූ බව කීවා. පළවැනි වතාවට නායිකාවක් පත්වෙලා ඉන්නවා, ඇය ගැන යම් විශ්වාසයක් තබන්න පුළුවන් එකම සාධකය විජයගේ බිරිඳ වීම පමණක් බව ඔහු වැඩිදුරටත් කීවා. එහෙත් ඇය වටේ ඉන්න පිරිස නිසා ඒ විශ්වාසයත් කොතරම් කාලයක් පවතීදැයි විශ්වාස නැති බව ඔහු එදා පෙන්නුවා.
ඒ සාකච්ඡා ඉවරවෙලා, යාපනය අර්ධද්වීපයෙන් පිටවෙන වෙලාවේ අපි පුනරීන් කලපුවේදී එල්ටීටීඊ අයගෙන් අතට අත දීලා වෙන්වුණා. මා කලින් කී තරුණ කොල්ලාගේ ඇස්වල කඳුළු තියෙන බව මම දැක්කා. මට ඇඟ හිරිවැටෙන තරම්. දවස් දෙකතුනකට මුණගැහුණු ‘හතුරු’ ජාතියේ කෙනෙක් එක්ක ළෙංගතුකමක් ඇතිවෙලා. ඇස්වලට කඳුළු උනන තරම් බැඳීමක්. මම කීවා, දුක්වෙන්න එපා අපි ආයෙ හමුවෙමු කියලා. ඔහු කීවා ‘නෑ අයියා, අපි ආයේ කවදාවත් මුණගැහෙන්නේ නෑ.’ කියලා. මම ඔහුට කීවා අනාගතය ගැන බලාපොරොත්තු තියාගන්න කියලා. ඒත් ඔහුට විශ්වාසයක් තිබුණේම නෑ. මම බෝට්ටුවට නැග්ගා. හවස පහට විතර ඇති. මළහිරු වැටෙනවා. දිළිසෙන ඉර අව්වට ඔහුගේ කඳුළු දිළිසෙනවා පෙනුණා. අප රැගත් බෝට්ටුව ටිකෙන් ටික ඈතට ගියා. මට ආ හැඟීම සටහන් පොතක ලියාගත්තා. ‘සිත සිරකොට බැඳි දඬුවැට බිඳුණාවේ, සිත සිත යා කර සෙනෙහස හැමුවාවේ’ කියලා. එච්චරයි එදා ලිව්වේ. සති දෙකකට විතර පස්සේ අසංක ප්‍රියමන්ත සිංදු දෙකක් ඉල්ලපු වෙලාවේ මම කලින් සිදුවීම මෙනෙහි කරමින් පැහැසර අරුණක සිංදුව ලීවා.
ඔබේ ගම මාතර නේද?
මාතර තමයි. එහෙත් ගොඩක් අය ගමෙන් ආ කතන්දර කියන්නේ. මම අමු නාගරිකයෙක්. මාතර නගරය මැද්දේ තමයි මගේ ගෙවල් තිබුණේ. මගේ දෙමාපියෝ සාමාන්‍ය පවුලක්. එකම දේ තමයි අපි ජීවත් වූ ප්‍රදේශයේ ජන සංයුතිය සංයුතිය සංකලනය වෙලා තිබුණේ. අල්ලපු ගෙදර සිංහල, තව ගෙදරක් මුස්ලිම් ආදී වශයෙන්. භේදයක් නැතිව අපි එකට හිටියා. සමහරවිට අපේ අසල්වැසි සිංහල අයට දෙමළ කතාකරන්න පුළුවන්. අපි පුංචි කාලයේ ඉඳලා සිංහල කතාකළා. සාමාන්‍යයෙන් මුස්ලිම් ප්‍රජාව ගැන කතාකරනකොට හැමෝම ව්‍යාපාරිකයන් බව හිතනවා. ඒත් මගේ තාත්තා රජයේ සේවකයෙක්. මගේ මාමලා ගුරුවරු. ඒ දේවලුත් බලපාන්න ඇති පුංචි කාලේ ඉඳලා පොතපතට නැඹුරු වෙන්න. මම ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලැබුවේ මාතර ආදර්ශ කනිෂ්ඨ විද්‍යාලයේ. අද ඒ ඉස්කෝලේ නෑ. එතැන මධ්‍යමහා විද්‍යාලයක් තියෙන්නේ. මට සහෝදරයන් දෙන්නෙක් හා සහෝදරියන් දෙන්නෙක් ඉන්නවා. මාත් එක්ක පවුලේ පස්දෙනෙක්. පිරිමි තුන්දෙනා සිංහල මාධ්‍යයෙන් අධ්‍යාපනයට යොමුකළා. ගැහැණු තුන්දෙනා දෙමළ මාධ්‍යයෙන් යොමුකළා. මා පළවැනි පන්තියේදීම සිංහල මාධ්‍ය අධ්‍යාපනයට යොමු කරන්න දෙමාපියන් ගත් තීන්දුව තමයි මගේ මේ ගමනේ ආරම්භය. මම පහේ පන්තියෙන් පස්සේ ශිෂ්‍යත්ව විභාගෙන් මාතර රාහුල විද්‍යාලයට ආවා. එතැනදී බිත්ති පුවත්පතට සම්බන්ධ වුණා. පස්සේ ඒකේ සංස්කාරක වුණා.
මාතර රුහුණු සේවයට මම කවි යැව්වා, පිටපත් ලීවා. ඊටපස්සේ මාව කැඳවලා පොඩි හඬකැවීම් වලට සම්බන්ධ කරගත්තා. පිටපත් කියෙව්වා. ඉස්කෝලේ සාමාන්‍යෙපළින් පස්සේ උසස්පෙළ කාලයේ, දේශපාලන කටයුතුවලට යොමුවුණා. මාතර කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ පසුබිමක් තිබුණු, වාමාංශික දේශපාලන බලයක් තිබුණු පැත්තක්. මගේ යාළුවන් පිරිසක් හරහා මම කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ශිෂ්‍ය සංගමය වන ලංකා ජාතික ශිෂ්‍ය සංගමයට සම්බන්ධ වුණා. එතැනින් තමයි මගේ සමාජයීය දැක්ම නිවැරදි කරගන්න පසුබිම හැදුණේ. මම ලෙනින්ගේ පොත් කියෙව්වා. මාක්ස්ගේ පොත් කියෙව්වා. රුසියානු සාහිත්‍යය කියෙව්වා. අපි උසස්පෙළ කරන කාලයේ තමයි අසූඅට අසූනවය කැරැල්ල නිර්මාණය වුණේ. ඒ කාලයේ අපේ යාළුවන් පවනේ තිබුනු ආවේගාත්මක ගීත අහද්දී අපි ඇහුවේ නන්දා මාලනීගේ තාරකා ඇස් වගේ ගීත. එහෙම සංයමයක් අපි අතරේ ඇතිවුණා.
ජවිපෙ දේශපාලනය බලපෑවෙ කොහොමද?
ඒ වෙනකොට දේශප්‍රේමී ජනතා ව්‍යාපාරය ශක්තිමත් වෙලා හිටියා. ඒ භීෂණයේ ගොදුරු බවට අපිත් පත්වෙලා හිටියා. ඒ කණ්ඩායම් එක්ක අපට මතගැටුමක් තිබුණා. අපි ශිෂ්‍ය සංගමයක් හැටියට සාර්ථකයි. අපි තමයි ඉස්කෝලේ කලා සංගමයේ, විද්‍යා සංගමයේ බලය අත්පත් කරගත්තේ. දකුණේ ලොකු සංහාරයක් සිද්ධවුණා. තරුණයෙකු වීම පවා ශාපයක් වුණා. එහෙම පසුබිමක අපි දෙපැත්තෙන්ම එන භීෂණයට ගොදුරු වෙලා බයෙන් ත්‍රස්ත වෙලා ජීවත්වුණා. මාතර කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ මූලස්ථානය මාතර සුගීෂ්වර වික්‍රමසිංහ ශාලාව. එතැනට තමයි අපි රැස්වුණේ. ඒ පසුබිම අපි තරුණ වයසට පත්වෙනවාත් එක්කම සමාජ අවබෝධයක් ඇතිකරන්න තෝතැන්නක් වුණා. භීෂණ කාලයේ අපට සුරක්ෂිතභාවයක් තිබුණේ නෑ. අපි හිටපු ශිෂ්‍ය සංගමයෙන් හෝ කොමියුනිස්ට් පක්ෂයෙන් පවා හරි ආවරණයක් තිබුණේ නෑ. සෑහෙන තරුණ පිරිසක් හිටියා. අපි හිතුවා කොමියුනිස්ට් පක්ෂයෙන් අයින්වෙලා සංස්කෘතික කණ්ඩායමක් විදියට ක්‍රියාත්මක වෙන බව. ඊට පස්සේ අපේ ගෙදර කේන්ද්‍ර කරගෙන තමයි වැඩ කළේ. අපේ ගෙදරට තමයි තිහක හතළිහක විතර මිත්‍රයන් පිරිසක් එකතුවුණේ. හැමදාම හවස අපේ ගෙදර ඉඩ මදි. යාළුවන්ගේ පුෂ් සයිකල් නිසා. මිත්‍ර සමාගම්, විහිළු තහළු, සාකච්ඡා නිතර තිබුණා. අම්මාට හැමදාම තේ හතළිහක් විතර හදන්නම වුණා. එහෙම ඉඳලා අපි පටන්ගත්තා රිද්ම සංවාද සාමූහිකය කියලා සංස්කෘතික කණ්ඩායමක්. අපි ඊට පස්සේ රිද්ම කියලා කවි ඇතුළත් ප්‍රකාශනයක් පටන්ගත්තා. අපට එතකොට මුද්‍රණ කරන්න සල්ලි නෑ. රෝනියෝ මාර්ගයෙන් තමයි වැඩ කළේ. ඕෆ්සෙට් වගේ චිත්‍ර සහිතව අපි පිටු සැකසුම් කළා. මම තමයි පිටු හැදුවේ. පසුකාලීනව අපි ස්ක්‍රීන් ප්‍රින්ට් කරලා කවරය හැදුවා. බොහෝ අය උදව් කළා. භාෂාව පිළිබඳ කාරණාව ගැන අපට උනන්දුවක් ඇතිවුණා. මාතර අදටත් සිංහල භාෂාව උගන්වන රංජිත් ප්‍රනාන්දු නම් ගුරුවරයෙක් ඉන්නවා. එකල ඔහු රංසෑගොඩ රතනපාල හිමි. දැන් උපැවදි වෙලා. ඔහුගේ ආභාසය එකල භාෂාව පිළිබඳ අවධානය යොමුකරන්න හේතුවුණා. ලංකාවේ විවිධ පැතිවල හිටපු අනූවේ පරපුර ආදී කණ්ඩායම් එක්ක ගනුදෙනු කළා.
අපි මාතර විවිධ සංස්කෘතික ක්‍රියාකාරකම් කළා. සිනමා උළෙලවල්, සාහිත්‍ය සංවාද ආදිය සංවිධානය කළා. පළවැනි වතාවට සිංහල භාෂාව නිවැරදිව භාවිතා කරනු කියලා පත්‍රිකාවක් ගැහුවා. සිංහල ගුරුතුමා තමයි ඒකට ගුරුහරුකම් දුන්නේ. සියළු මාධ්‍යවලට බලපෑමක් වෙන විදියට භාෂාව නිවැරදිව පාවිච්චි කරනු කියලා තැපැල් කළා. ලේඛකයන් ඇතුළු බොහෝ අයට අපි තැපැල් කළා. වෙන අයට දේශපාලනය ගැන පිස්සු තිබුණාට, භාෂාව ගැන පිස්සුවක් තරුණ අයට ඇතිවන්නේ නෑ. ඔය අතරේ මම උසස්පෙළ සමත්වුණා. විශ්වවිද්‍යාලයට සුදුසුකම් ලැබුවා. උසස්පෙළ ඉඳලා කැම්පස් යන්න අවුරුදු දෙකක් ඉන්න ඕනෑ. ඔය කාලයේ සිංහල ගුරුවරයා මුණගැහෙන්න මම නිතර පන්සලට ගියා. හැමදාම ආවාසයට ගිහින් කතා කරමින් හිටියා. හාමුදුරුවන් හැම අවුරුද්දේම එන නවකතා, කෙටිකතා ආදිය මිලදී ගන්නවා. භාෂාව ගැන ඇල්ම නිසා මා එක්කගෙන ගංදර පන්සලට ගියා. එයාගේ යාළු හිමිනමක් ගාවට. ඒ හාමුදුරුවන්ගෙන් සංස්කෘත ඉගෙනගත්තා.
කොළඹ ආවේ කොහොමද?
ඒ කාලයේ අපි කොළඹ කේන්ද්‍රීය විකල්ප ප්‍රකාශන එක්ක සම්බන්ධයි. ඒ කාලයේ යුක්තිය, විවරණ, රාවය වගේ ප්‍රකාශන තිබුණා. මට සුනන්ද දේශප්‍රිය යුක්තියට එන්න කියලා කතාකළා. මම කොළඹ ඇවිත් සුනන්ද මුණගැහුණා. මට තිබුණ ලොකුම ප්‍රශ්නය තමයි කොළඹ ඇවිත් නවතින්න තැනක් නැතිකම. ඒ නිසා ඒ වැඬේ මඟහැරුණා. ඔය කාලයේ එස්.ජී. පුංචිහේවා මහත්තයා දෙනගම සිරිවර්ධන අතේ පණිවිඩයක් එවලා තිබුණා, විවර සඟරාවේ වැඩකරන්න එන්න කියලා. ඒ ගැන කතාකරන්න ආවාම පුංචිහේවා මහත්තයා කීවා කාර්යාලයේ නැවතිලා වැඩට යන්න, මෙතැන ඉඳන්ම විශ්වවිද්‍යාලයට යන්නත් පුළුවන් කියලා. මගේ මාධ්‍ය ජීවිතය ජාතික මට්ටමෙන් පටන්ගත්තේ විවරණ සඟරාවේ. එතැන හොඳ සංස්කාරක මණ්ඩලයක් හිටියා. විවරණ කළේ ප්‍රජාතන්ත්‍රීය අයිතීන් රැකගැනීමේ ව්‍යාපාරයේ ප්‍රකාශනයක් විදියට. එතැන ඉන්න කාලයේ තමයි විශ්වවිද්‍යාලයට යන්න පටන්ගත්තේ. අපි පසුව කාර්යාලය රාජගිරියට ගෙනිච්චා. ඛේමදාස මාස්ටර්ගේ ගෙදරට අල්ලපු ගෙදර උඩ තට්ටුවේ තමයි කාලයක් ඒ කාර්යාලය තිබුණේ.
විශ්වවිද්‍යාලයට ගියේ…
විශ්වවිද්‍යාලය තෝරාගත්තේ අමුතු විදියට. මම බැලුවා ජේබී සර්ගේ ගෝලයෙක් වෙනවාද, සුනිල් ආරියරත්නගේ ගෝලයෙක් වෙනවාද කියලා. ජේබී දිසානායකගේ භාෂා භාවිතාව නිසා ඔහු ගැන නැඹුරුවක් තිබුණා. සුනිල් ආරියරත්නගේ සාහිත්‍යමය ක්‍රියාකාරීත්වය නිසා ඔහුට නැඹුරුවක් තිබුණා. අන්තිමේ සුනිල් ආරියරත්න තෝරාගෙන ජයවර්ධනපුරට ගියා. ඒත් මම විවරණ එකේ සහ පසුව රූපවාහිනී සංස්ථාවේ සේවය කරන අතර විශ්වවිද්‍යාලයට ගිය නිසා එතැන රැඳූණු අවස්ථා අඩුයි.
සිංදු ලීවේ කොහොමද?
මම විවිධ සිංදු ලියමින් ගායක ගායිකාවන්ට තැපැල් කළා. ඒත් කවුරුත් ඒවා සිංදු විදියට ගායනා කළේ නෑ. මම විවරණේ ඉන්න කාලයේ, ජනේලය ඇරියාම ඛේමදාස මාස්ටර්ගේ ගෙදරට වාහන ඇවිත් නතර කරලා තියෙනවා නිතර දැක්කා. ඒ අතරේ 5858 අංකයක් තියෙන වෑන් එකක් තිබුණා. ඒ ලූෂන් බුලත්සිංහලගේ. එච්.එම්. සහ මාලනීත් නිතර ආවා ගියා. දවසක් මාලනී බුලත්සිංහල මට කීවා නිලාර් රඹුක්කන හිමි ඔයාගේ සිංදුවක් කැසට් එකකට තෝරාගත්තා කියලා. මට හාමුදුරුවන් මුණගැහෙන්න කීවා. මම ගංගාරාමෙට ගිහින් හාමුදුරුවන් මුණගැහුණා. සුසුමක රාවය කියන මාලනීගේ කැසට් එකට සමනලුන් රොදක් කියලා මගේ සිංදුවකුත් තෝරාගෙන. එතැනදී ලොකු වෙනසකුත් වුණා.
ඒ මොකක්ද?
ඒ දක්වා මම ලීවේ නිර්රුල් නිලාර් කියලා. මගේ සම්පූර්ණ නම මොහොමඞ් කාසිම් නිර්රුල් නිලාර් කියලයි. හාමුදුරුවන් කීවා, නිලාර් ඔයාගේ සිංදු ෂෝක්, නම තමයි අවුල කියලා. මම ඇයි කියලා ඇහුවාම, නම උච්චාරණය කරන්න අමාරු බව කීවා. ඒ නම හරියට පටලැවෙනවා. සමහරු ලියුමක් ලීවත් වරද්දනවා. මටත් එහෙම අත්දැකීම් තියෙන බව හාමුදුරුවන්ට කීවා. හාමුදුරුවන් කාසිම් නිලාර් කියලා යෝජනා කළා. මතකයේ හැටියට කැසට් එකට දැම්මේත් ඒ නම. ඒත් පසුව මම ඒක නිලාර් එන් කාසිම් කියලා වෙනස් කළා.
ඛේමදාස මාස්ටර් එක්ක හිතවත් වුණා නේද?
මුල් කාලයේ වැඩ කිහිපයකට පස්සේ ඛේමදාස මාස්ටර් සහ මා අතර ඇසුරක් ගොඩනැඟුණා. ඒ කාලයේ හවසට මම ඔෆිස් එකේ ඉන්නකොට මාස්ටර් එළියට ඇවිත් නිලාර් කියලා කෑගහනවා. ෂර්ට් එකකුත් නැතිව, සරම බඩට ඇඳගෙන ඔහු ඉන්නවා. මම ඇයි මාස්ටර් කියලා අහනවා. වැඩක් නැත්නම් එන්න කියලා ඔහු කතාකරනවා. ඔය කාලයේ හැමදාම පාහේ හවස ඉඳන් රෑ වෙනතුරු මාස්ටර් එක්ක චැට් එකක් දැම්මා. ඇත්තටම ඔහු කතාකරනකොට මම ප්‍රශ්න කරමින් අහගෙන හිටපු එක තමයි වැඩිපුර සිද්ධවුණේ. ඔහු පොඩි බ්‍රැන්ඩි එකක් බීවා. මම මත්පැන් නොබොන නිසා මට තේ එකක් ගෙන්නලා දුන්නා. ඔය කාලයේ ගාමිණී සුමනසේකර, ජැක්සන් ඇන්තනි, ලූෂන්, මාලනී, එච්.එම්. වගේ විවිධ අය ආවා ගියා. ඔය කාලයේ දඬුබස්නාමානය ආදී විවිධ සංගීත වැඩවලට සම්බන්ධ වෙන්න ලැබුණා. මාස්ටර් ඛේමදාස පදනම කියලා එකක් පටන්ගන්නකොට ඒකටත් දායක වුණා. එතැන හර්ෂ බුලත්සිංහල, සමන්ත පෙරේරා, ඉන්දිකා උපමාලි ඇතුළු අය හිටියා. එතැනදී තමයි බිරිඳ හේමන්ති රණසිංහ මුණගැහුණේ.
බිරිඳ ගැන තව ටිකක් කීවොත්…
ඇය ඛේමදාස පදනමේ හිටපු කැපී පෙනුණු දක්ෂ ශිල්පිනියක්. ඒ කාලයේ මාස්ටර්ගේ පරණ චිත්‍රපටි අලුත් අය ලවා නැවත පටිගත කළා. ඒකට හේමන්ති තෝරාගෙන තිබුණා. ඒකෙන් පස්සේ පිරිනිවන් මංගල්‍යය, නිධන් මංකොල්ලය වගේ ඒවාට සම්බන්ධ වුණා. ඒ කාලයේ අතිවුණ සම්බන්ධය නිසා තමයි මුණගැහුණේ. අපේ අදහස්වල සමානකම් තිබුණ නිසා, බැඳීමක් ඇතිවුණා. දැන් බොහොම සාමාන්‍ය විදියට, ගැහැණු ළමයින් දෙන්නෙකුගේ දෙමාපියන් විදියට පවුලක් ගෙනියනවා.
රූපවාහිනියට ගියේ කොහොමද?
විවරණ එකේ ඉන්න කාලයේ අපට රූපවාහිනී වැඩසටන්වලට ආරාධනා ලැබුණා. ඒ කාලයේ චන්ද්‍රසෝම විතානගේ කියලා අධ්‍යක්ෂවරයෙක් හිටියා. උගත්, තරුණ අය ප්‍රවර්ධනය කරන්න ඔහු කැමතියි. ශනිදා ආයුබෝවන් වැඩසටහනේ අලුතින් ආ පොත් හඳුන්වාදීමේ වැඩසටහනකට ඔහු මාව එකතුකළා. එතැනින් තමයි රූපවාහිනියට යන්න පාර කැපුණේ. මුලින් මම උපාධිය අවසන් කරනතුරු රූපවාහිනියට පූර්ණකාලීනව ගියේ නෑ. විවරණ එකට ලියමින් හිටියා. ඒත් අන්තිමට විවරණ ආර්ථික දුෂ්කරතා නිසා නතර වෙන තත්වයට ආවාම, මගේ උපාධියත් අවසන් වුණාම රූපවාහිනියට ගියා. එතැන විවිධ තනතුරු දැරුවා. ඊට පස්සේ මම ගී පද රචකයෙක්, තිර පිටපත් රචකයෙක්, පරිවර්තකයෙක්, වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කරන්නෙක් ආදී විවිධ අනන්‍යතාවලට අයත් වුණා. ඒත් මානව හිමිකම ක්‍රියාකාරිකයෙකු, දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයෙකු ආදී මගේ පරණ අනන්‍යතා මැකී ගියා. කලාව, සාහිත්‍යය, සංස්කෘතිය ආශ්‍රිත ක්‍රියාකාරකම්වල තමයි මගේ ක්‍රියාකාරීත්වය තිබුණේ. එහෙත් ජාතිවාදයට උඩගෙඩි දෙන, ප්‍රජාතන්ත්‍රවිරෝධී ක්‍රියාකාරකම්වලට මම සම්බන්ධ වෙලා නෑ.■
