ඒ ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනය ආවරණය කරගැනීමට, විවිධාකාර ව්‍යාජ තර්ක පසුගිය කාලය පුරාම ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කෙළේය.
2019 ජනාධිපතිවරණයේදී සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා ලබාගත් පරාජයට ඔහුගේ අතිශය දුර්වල නායකත්ව ලක්‍ෂණ, පාලනයකින් තොර කතාබහ, සංවිධානාත්මක හැකියාවෙන් වියුක්ත වීම, අදහස් ගනුදෙනුවලට දක්වන නොකැමැත්ත, ප්‍රතිවාදියාට විකල්පයක් ඉදිරිපත් කිරීමට තිබුණු නොහැකියාව වැනි බලවත් දේශපාලන දුර්වලතා හේතු වූ බව රහසක් නොවේ.
මේ දිනවල ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ ආණ්ඩුව කෝවිඩ් වසංගය මර්දනය කිරීම සඳහා රජයේ අරමුදල් වැය කරමින් සිටින්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැණිවය යන්න අලුතෙන් කිවයුතු නැත.
ඒ ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනය ආවරණය කරගැනීමට, විවිධාකාර ව්‍යාජ තර්ක පසුගිය කාලය පුරාම ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කෙළේය. ජනාධිපතිවරයා, අතුරු සම්මත ගිණුමක් සම්මත කර ගෙන ඇතිය යන්න එවැනි එක් ව්‍යාජ තර්කයකි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 150(3) යටතේ ජනාධිපතිවරයාට ඒකාබද්ධ අරමුදලෙන් රිසි සේ මුදල් වියදම් කළ හැකිය යන්න තවත් බොරු තර්කයකි. අත්‍යවශ්‍යතාවේ මූලධර්මය අනුව, ජනාධිපතිවරයාට මුදල් වියදම් කළ හැකිය යන්න තවත් බොරු තර්කයකි.
බැලූ බැල්මටම අමූලික බොරු හා එකිනෙකට පටහැණිව යන මේ තර්ක ගැන දුර දිග සිතා බැලුවත්, ඒවා යොදාගෙන ඇත්තේ බලවත් වරදක් වසා ගන්නටය යන ඇත්ත නම් නිරුවත්ව පෙනේ. අවාසනාවකට, පවතින වසංගත තත්වයෙන් මිදීමට රටක් හැටියට තිබෙන වුවමනාව නිසා, ‘ඕනෑ විදියකින් මොකෝ, වසංගතය දුරලනවා නම්’යැයි කියන පොදු අනුමැතියක්ද ඒ වැරදි වහගැනීම සඳහා රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට ලැබී තිබේ.
වඩාත්ම පිළිකුල්සහගත ලක්‍ෂණය වන්නේ, ආණ්ඩුව වටා සිටින, විශේෂයෙන් ඊළඟ මැතිවරණයේදී ආණ්ඩු පක්‍ෂයේ පාර්ලිමේන්තු අසුනක් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින ඊනියා උගතුන් හා වියතුන්, මේ සියලු ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනයන් උද්දච්ච ආකාරයෙන් ආරක්‍ෂා කිරීමය. ඒ සඳහා ඔවුන් ඉදිරිපත් කරන තර්ක දිහා බලන විට පෙනෙන්නේ සමාජයේ බුද්ධිමතුන්යැයි පෙනුණු මේ සමහර පුද්ගලයන් තුළ කවර තරමේ වහල් ආත්මයක් ගුලි වී තිබෙන්නේද යන්නයි. ඇත්ත. එක පැත්තකින් ආණ්ඩුව විවේචනය කළහොත් ඔවුන්ට පාර්ලිමේන්තු අසුන් නොලැබේ. එහෙත්, ඊටත් වඩා ජනාධිපතිවරණයෙන් ලද විශාල මහජන බලයෙන් ප්‍රලය වී සිටින මේ පිරිස් සිතන බව පෙනෙන්නේ, තමන්ට කැමති දෙයක් – ව්‍යවස්ථාව, නීතිය හෝ දේශපාලන සදාචාරය හෝ උල්ලංඝනය කරමින් තමාට කැමති දෙයක්- කරන්නට ඒ මහජන බලයෙන් අවසරයක් ලැබී ඇති බවයි. මෙය මෙවැනි අවස්ථාවල, ඒ කියන්නේ මහජන බලයක් ලැබුණු මුල් වකවානුවේ සාමාන්‍ය දේශපාලකයන්ට ඇතිවන ප්‍රවේණිගත රෝගයකි. දේශපාලකයන්ට එවැනි රෝග තිබීම තේරුම්ගත හැක්කක් වන නමුත්, රට ‘අමුතු විදියකට හදන්නට බුද්ධිමය දායකත්වය දෙන්නට’ පාර්ලිමේන්තුවට යාමට සිටින මේ සමහර වියතුන්ටද ඒ රෝග දැන්ම වැළඳී තිබීම, වියතුන් නමින් සුවිශේෂ සදාචාරයක් ඇත්තන් නැතිය යන්න අපට නැවත සිහිගන්වයි.
ආණ්ඩුවට එල්ල වූ මේ ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනයන් ගැන චෝදනාවට ලක්වන්නේ නැතිව ආණ්ඩුවත් කරගෙන, වසංගතයත් මර්දනය කරගන්නට නම් ගත යුතු මූලික ක්‍රියාමාර්ගයක් වුණේ විසිර ගොස් තිබෙන පාර්ලිමේන්තුව තාවකාලිකව නැවත කැඳවීමයි. එය ව්‍යවස්ථානුකූල වනවාක් මෙන්ම, මුළුමනින්ම ජනාධිපතිවරයාගේ පාලනය යටතේ කළ හැකිව තිබුණකි.
එහෙත්, උද්දච්ච බවත්, දේශපාලන අපරිණතකම හා අධිකාරවාදයත් විසින් මඬනු ලැබූ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාටත් ඔහුගේ ආණ්ඩුවටත් පරණ පාර්ලිමේන්තුව නැවත කැඳවීම භයානක සිහිනයක් විය. දැනගන්නට තිබෙන පරිදි, ඔවුන්ගේ බලවත්ම භීතිය තිබුණේ, පාර්ලිමේන්තුව නැවත රැස්වී, 2018 ඔක්තෝබර්-නොවැම්බර් කාලයේදී කළාක් මෙන්, අගමැති මහින්ද රාජපක්‍ෂට විරුද්ධව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් සම්මත කරාවියැයි කියාය. (එසේ නොකරන බව විපක්‍ෂයේ බහුතර පක්‍ෂ පොරොන්දුවක් දුන්නත් කුමන්ත්‍රණ න්‍යායෙන් රෝගී වී සිටින ආණ්ඩුවේ උදවියට, එයින් ආලෝකයක් ලැබෙන්නේ නැත.)
විපක්‍ෂය තමන්ට පහර දේවියැයි කියන බයෙන් පාර්ලිමේන්තුව රැස් නොකර සිටියා වුණත්, ඒ තීරණය ආණ්ඩුව ගත්තේ ඉතා වැදගත් රාජ්‍ය පාලන මූලධර්මයක් කඩකරමිනි. එනම්, රටේ පාලනයට ව්‍යවස්ථාදායකයේ සහභාගිත්වයද අත්‍යවශ්‍යය යන්නයි. ආණ්ඩුව කෙළේ, ව්‍යවස්ථාදායකයක් නැතිව වුණත් විධායකයට තනියෙන් රට පාලනය කළ හැකි බවත්, ඒ සඳහා පූර්ණ අභිමත බලයක් ජනාධිපතිට ඇති බවත් යන (වැරදි) තර්කවල එල්බ සිටීමයි. පුදුමය නම්, ව්‍යවස්ථාදායකය නිසා අගමැති, ඇමති පදවිවලට පත් අයද, පාර්ලිමේන්තුවක් නොතිබිය යුතුයැයි කියන පැත්තම ගැනීමයි. පාර්ලිමේන්තුව මළ එකක්යැයි කියමින්, තමන්ද මළකඳන් බවට පත්වීමයි.
කොහොම වුණත්, ආණ්ඩුවේ මේ ක්‍රියාකාරිත්වය හරහා පෙනෙන්නේ, කවර ව්‍යවස්ථාමය හා සදාචාරාත්මක බාධා තිබුණද තමන්ට අභිමත මාර්ගයේ ආණ්ඩුව යන්නට සූදානම් බවයි. එනම් ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී, අධිකාරවාදයේ මාර්ගයයි.
හෙටානිද්දා පැවැත්වෙන මහමැතිවරණයෙන්ද, තුනෙන් දෙකක් නොලබා වුණත්, ජයගනු ඇත්තේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ආණ්ඩුව බවද, මැතිවරණ ජයග්‍රහණයෙන් පසු ආණ්ඩුවේ අධිකාරවාදී හා ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ක්‍රියාපිළිවෙත වේගයෙන් ඉදිරියට යනු ඇති බවද සැකයක් නැත. ඉදිරි අවුරුදු පහ ගතවනු ඇත්තේ රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයකු, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවක්, රාජපක්ෂ රාජ්‍ය නිලධාරීන්, රාජපක්ෂ මාධ්‍ය හා රාජපක්ෂ මහජනතාවක් යටතේ, ඉහත අධිකාරිත්වය හා ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී පාලනය අපේ ඇස් පනාපිට ඇත්තක් කරමිනි.
එහෙත්, ඒ ඉරණම ඒ විදියටම බාරගන්නට, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, මානව ගරුත්වය, නීතියේ පාලනය ඈ වටිනාකම් අගය කරන කිසිවකු සූදානම් නැති බව පැහැදිලිය. ඔවුන්ගේ අභිලාෂය වනුයේ, හැකි පළමු අවස්ථාවේදීම මේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ගමන දේශපාලන වශයෙන් පරාජය කොට, 2015 සිට 19 දක්වා තහවුරු කරගන්නට වෑයම් කළ, නමුත් අවසන් කරගන්නට නොහැකි වූ වැදගත් රාජ්‍ය හා නෛතික ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියට ගැනීමය. එය හුදෙකලා කාර්යයක් නොවේ. සාමූහික වෑයමකි. ඊට දේශපාලන නායකත්වයක් තිබිය යුතුය.
අවාසනාව වන්නේ ඒ සඳහා දේශපාලන නායකත්වය සැපයිය ිහැකි ශක්තිමත් හා ඉදිරිගාමී දේශපාලන බලවේගයක් දකින්නට නොලැබීමයි.
එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයත් එහි නායකයාත් සමග අඩව් අල්ලමින් මෙතෙක් කල් ඇරියා මිසක, ඉහත කී දේශපාලන අභියෝගය භාරගන්නට තමන් සුදුසු බවක්, මේ වන විට විපක්‍ෂයේ සිටින බලවත්ම පක්‍ෂය වන ජාතික සමගි බලවේගයත්, එහි නායකයා සජිත් ප්‍රේමදාසත් පෙන්වා නැත. එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයේ බලය තිබෙන කණ්ඩායම රනිල් වික්‍රමසිංහ නායකයාද සමග සිය නොහැකියාවන් එළිදක්වමින් සිටියි. මහහමැතිවරණයෙන් පසු ඔවුන්ගේ ශක්තියේ නායයෑම මොනවට පැහැදිලි වනවා ඇත. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණද, 2015 පාර්ලිමේන්තුවේ තමන් ආරක්‍ෂා කරගත් බලයවත් ආරක්‍ෂා කර ගැනීමට හැකිවේද යන දෙගිඩියාවක පසුවෙයි. 2019 ජනාධිපතිවරණයට පෙර කළ ගණන් බැලීම් නාය ගිය ආකාරය අනුව, මහමැතිවරණ ප්‍රතිඵල නිකුත් වන තුරු ජවිපෙ ඇත්ත බලය කුමක්දැයි පැහැදිලි නැත.
මේ තත්ත්වය යටතේ, ඉහත කී දේශපාලන වුවමනාවන්ට දේශපාලන නායකත්වය දීමට ‘අඩුම පරතරයක්’ තිබෙන්නේ සමගි ජන බලවේගයටත් එහි නායකයාටත්ය. එහෙත්, මනුවර්ණ කියන්නට හදන්නේ, ඒ සඳහා එම පක්‍ෂයත් නායකයාත් කොයිතරම් සුදුසුද යන්න නොව, කොයිතරම් නුසුදුසුද යන්නයි.
2019 ජනාධිපතිවරණයේදී සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා ලබාගත් පරාජයට ඔහුගේ අතිශය දුර්වල නායකත්ව ලක්‍ෂණ, පාලනයකින් තොර කතාබහ, සංවිධානාත්මක හැකියාවෙන් වියුක්ත වීම, අදහස් ගනුදෙනුවලට දක්වන නොකැමැත්ත, ප්‍රතිවාදියාට විකල්පයක් ඉදිරිපත් කිරීමට තිබුණු නොහැකියාව වැනි බලවත් දේශපාලන දුර්වලතා හේතු වූ බව රහසක් නොවේ.
තමා වටා සිටි දක්‍ෂ, පරිණත දේශපාලන සගයන් හා සාමූහික ගමනක යෙදෙන බවවත්, ඔවුන් සමග නිසි සංවාදයක යෙදෙන බවක්වත් සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා පෙන්නුම් කෙළේ නැත. ඔහු වටා සිටින ඇත්ත වශයෙන්ම දීප්තිමත් අනෙක් දේශපාලන නායකයන්ට පවා, (අනාගත ඉලක්ක සඳහා ඔහු සමග සිටියත්) ඔහුගේ මේ හැසිරීම් හා ක්‍රියා පිළිවෙත ප්‍රශ්නකාරී වී ඇතිවාට සැක නැත.
ඇත්ත වශයෙන්ම, ආරම්භයේදී තමා වටා සිටි, පාක්‍ෂික නොවන දැනුවත් ඡන්දදායකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් 2019 නොවැම්බර් 16 වන විට ඔහු විසින්ම අහිමි කරගනු ලැබ සිටියේය. එතැන් සිට මේ දක්වා වන කාලය තුළ, ඊටත් වැඩි පිරිසක් ඔහු අහිමිකර ගෙන ඇතිවාටද සැකයක් නැත. නිසි නායකත්වයක් හා මෙහෙයවීමක් කිරීමට අසමත් බව පෙනෙන ඔහුත්, නිසි නායකත්වයක් ලබන්නට අකමැත්තක් දක්වන බව පෙනෙන බලවේගයේ සමහර දේශපාලන නායකයනුත් පෙන්වා දෙන්නේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේගවලට මේ මොහොතේ අවශ්‍ය නායකත්වය දෙන්නට තමන් සුදුසු නොවන බව නොවේද?
ඒ ගැන තේරුම් ගැනීමට, රාජපක්‍ෂවරුන්ට විකල්ප දේශපාලන ව්‍යාපාරයක තිබිය යුතුයැයි සිතිය හැකි නීතිමය හා දේශපාලනික ලක්‍ෂණ කිහිපයක් දැක්වීම අවශ්‍යය.
1. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් දක්වන අත්‍යන්ත කැපවීම. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සංකෝචනය කරන විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ඉවත්කිරීමට හා පාර්ලිමේන්තුව ශක්තිමත් කිරීමට දක්වන කැපවීම.
2. ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ශක්තිමත් කිරීම ඇතුළු රාජ්‍ය ව්‍යුහය නිර්දේශපාලනීකරණයට දක්වන කැමැත්ත
3. රාජ්‍ය ව්‍යුහය තුළ විශාල ඉඩක් අල්ලාගෙන සිටින හමුදා මැදිහත්වීම් ඉවත් කිරීම හා රණවිරු උත්කර්ෂය සමාජයෙන් ක්‍රමයෙන් බැහැර කරලීම.
4. දශක ගණනාවක් තිස්සේ අයිතිවාසිකම් ගැටලුවලට විසඳුම් සොයමින් සිටින දෙමළ ජනතාව සමග බලය බෙදා හදාගන්නා රාජ්‍ය ව්‍යුහයක් ඇතිකිරීමට ඇති කැමැත්ත.
5. සියලු ආකාරයේ ජාතිවාදී, ආගම්වාදී හා වර්ගවාදී මතවාදයන්ට එරෙහිවීම හා ඒ අන්තවාදීන්ට විරුද්ධව නීතිය ක්‍රියාවේ යෙදවීම.
6. ජාති, ආගම්, දේශපාලන මතවාද යනාදිය ගැන කිසිම විශේෂයක් නැතිව, ඕනෑම පුද්ගලයකු මර්දනය කිරීම සඳහා යොදාගත හැකි ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත වැනි අසීමාන්තික අත්තනෝමතික නීති වෙනුවට, නවීන, ශිෂ්ඨ ලෝකයට ගැළපෙන නීති පැනවීමට දක්වන කැමැත්ත.
7. රාජ්‍ය පාලනයට අනිසි බලපෑම් කරන සියලු ආගම්වල බලවත් ආගමික සංස්ථාවල බලපෑමෙන් රාජ්‍ය පාලනය මුදාගැනීමට දක්වන කැමැත්ත.
මේ අභිලාෂයන්ගෙන් යුක්ත නායකයෙක්, නායකත්ව කණ්ඩායමක් සමගි ජන බලවේගයේ සිටියිද? නැද්ද? යන්න මේ මොහොතේ ඇති ප්‍රශ්නයයි. සමගි ජන බලවේගය ගැන පමණක් කතා කරන්නේ, පෙර කී සමාජ දේශපාලන අවශ්‍යතාවන්ට ‘අඩුම පරතරයකින්’ සිටින්නේ සමගි ජන බලවේගය පමණක් යැයි පෙනෙන නිසාය.
ඉදිරි අවුරුදු පහ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ පාලනය වැළැක්විය නොහැකිය. උත්සාහ කළ යුත්තේ, ඒ පැත්තේ ජනාධිපතිට මේ පැත්තෙන් අගමැතිවරයෙකු දෙන්නට නොව, ඒ පාලනයට සැබෑම විකල්පය ඉදිරිපත් කිරීමටය. ගෝඨාභයත් ඔහුගේ පාලනයත් ගෙනයන බහුතරවාදී, සුළුතර විරෝධී, ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී පාලනයට ළඟින් යන, එහි ඇති යම් යම් සංඝටක අනුමත කරන, ඊට සහාය දෙන දේශපාලනයක් එහි සැබෑ විකල්පය නොවේ.
දෙවැනි අරමුණ විය යුත්තේ, අවුරුදු පහකින් පසු එළැඹෙන දේශපාලන වෙනසක් සඳහා බලමුළු තර කරගැනීමය. එය අද අද පටන්ගත යුතු වැඩසටහනකි. හැකි තරම් පොදු එකඟතා ඇති කරගෙන, විසිරී සිටින, දුර්මුඛ වී සිටින, සියලු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග ඒකරාශී කර ගැනීමේ වෘත්තීයමය හා බුද්ධිමය මැදිහත්වීමක් කිරීම අත්‍යවශ්‍යය. නායකයා හෝ නායකයන් තමන්ය, තමන් කියන දේ මිස අනෙකක් නැත, අනුන් කියන දේ අසන නමුත් ක්‍රියාත්මක කරන්නේ තමන් සිතන දේය වැනි විනාශකාරී දේශපාලන හැසිරීම්වලින් වියුක්ත මැදිහත්වීමක් ඊට අවශ්‍යය. ඒ සඳහා පසුබිම සකසන, සාපේක්‍ෂව තරුණ, ක්‍රියාකාරී, අදූෂිත හා ගෞරවනීය හැසිරීම්වලින් යුක්ත, වෘත්තීයමය දේශපාලනඥ ගති ලක්‍ෂණ පෙන්වන විශාල පිරිසක් සමගි ජන බලවේගය තුළ සිටින බව පෙනේ.
අභියෝගය වන්නේ, වෙනසක් සඳහා වූ මහජන අවශ්‍යතා සමග, එකී දේශපාලන බලවේග එක මඟකට ගන්නේ කෙසේද යන්නයි. සාකච්ඡාවෙන්, සංවාදයෙන්, එකිනෙකාට ගරු කිරීමෙන්, අනන්‍යතා පිළිගැනීමෙන්, මෙන්ම විවිධත්වයන් පවත්වා ගනිමින් එක බලමුළුවක් බවට පත්කරගැනීමෙන් පමණක් එය කළ හැකිය. ඊට අවශ්‍ය විවේකයත්, දැක්මත් ඕනෑ නම් මහමැතිවරණයෙන් පසුව ඇතිකරගත හැකිය. එයාකාර ප්‍රඥාවෙන් යුක්තව අනාගතය දෙස බැලීමට සූදානම්ද?
