■ අමන්දිකා කුරේ
මේ මොහොතේ රටේ දේශපාලන තත්වය හා ආණ්ඩුවේ ක්‍රියාකලාපය සම්බන්ධයෙන් ඔබගේ මතය කුමක් ද?
මේ වෙලාවේ රට තියෙන්නේ ඉතාම විශාල ආර්ථික අභියෝගයක් ඉස්සරහ. කොවිඩ් එක්ක ඒ අර්බුදය තවත් ලොකු වුණා. ඒ වගේම ජනතාව ආණ්ඩුව පත් කරනකොට ම බලාපොරොත්තු වුණා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුවක්, දූෂණයෙන් වංචාවෙන් තොර විනිවිදභාවයක් සහිත ආණ්ඩුවක්. ජනතාව ආණ්ඩුවට ඡන්දෙ දුන්නේ සැමට එක නීතියක් ඇති කරන්න. වැඩපිළිවෙළවල් නිර්මාණය කරන්න. ඒ වගේම සෞභාග්‍යයේ දැක්මට අනුව දේශීය ආර්ථිකය නගා සිටුවන්න. ඒ නිසා ඒ වැඩපිළිවෙළ ආණ්ඩුව ක්‍රියාත්මක කළ යුතුයි. ජනතාව බලාපොරොත්තු වෙන ඒ දේවල් අවංකව කරන්න උත්සාහ කරනවා කියන කාරණයවත් අඩු ගානේ ජනතාවට ඒත්තු ගැන්වෙන විදිහට ආණ්ඩුව කටයුතු කළ යුතුයි.
ජනතාව හා ජනතා නියෝජිතයන් අතර දුරස්ථභාවයක් තියෙනවා නම් එතැන ආණ්ඩුවට සාර්ථක වෙන්න බෑ. නමුත් බිම් මට්ටමේ යථාර්ථය හා ආණ්ඩුවේ දැනුවත්භාවය සම්බන්ධයෙන් විශාල හිඩැසක් තිබෙනවා. මුළු රටම දැන් පොහොර ප්‍රශ්නෙ නිසා අර්බුදයක ඉන්නේ. මම නියෝජනය කරන දිස්ත්‍රික්කයේ තේ වගාව කරනවා. දැන් හරියට පොහොර නැතිව තේ දලු ප්‍රමාණය අඩු වෙලා. ගුණාත්මකභාවය අඩු වෙලා. අපි මුල ඉඳන්ම මේක ගැන කිව්වා. නමුත් මෙහෙම වෙලා කියලා කෘෂිකර්ම ඇමති දන්නෙ ඔක්තෝබර් 19 වෙනිදා. ඔහුට ලැබුණු ලිඛිත වාර්තාවකට අනුව දලු ප්‍රමාණය අඩු වෙලා කියලා එහිදීලු ඔහු දැනගත්තේ. එතැනම පේනවා ප්‍රශ්නේ. විෂය භාර ඇමති හා යථාර්ථය අතර විශාල දුරස්ථභාවයක් ඇති වෙලා තියෙන්නේ.
ජනතා ඡන්දයෙන් පත්වෙන නියෝජිතයො බිම්මට්ටමේ වෙන දේවල් ගැන සොයා බලන්න ඕනෑ. රජය වහාම බිම්මට්ටම සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කළ යුතුයි. ලංකාවේ මිනිස්සු එහෙම අසාධාරණ විදිහට හිතන මිනිස්සු නෙවෙයි. එහෙම වුණා නම් කවදාවත් අපිට යුද්ධෙ ඉවර කරගන්න ලැබෙන්නේ නෑ. මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා යුද්ධෙ අවසන් කළ කාලෙ ජනතාවත් පටි තද කරගෙන ඊට සහයෝගය දුන්නා. නමුත් දැන් ආණ්ඩුව හා බිම්මට්ටම අතර තියෙන සම්බන්ධය ගොඩක් දුරස් වෙලා.
බිම්මට්ටමේ ජනතාව මුහුණ දෙන ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් ඔබ ජනාධිපතිවරයා ඇතුළු වගකිවයුතු පුද්ගලයන් දැනුවත් කරනවාද? ඒ සඳහා අවස්ථාවක් තියෙනවා ද?
ඔව් දැනුවත් කරනවා. හැම ප්‍රශ්නෙදිම මම මගේ අදහස කියලා තියෙනවා කියන්න ඕනෑ අයට. මම මන්ත්‍රීවරයෙක් හැටියට පත් වුණාට පස්සෙ ප්‍රශ්න කතා කරන්න ජනාධිපතිතුමාව හමු වෙලා තියෙන්නේ දෙපාරයි. ආණ්ඩු පක්ෂ රැස්වීම්වල වගේ හැම තැනම අපි අපේ අදහස කියලා තියෙනවා.
පොහොර ගේන එක නවත්තන්න තීන්දුව ගන්නකොටම අපි කිව්වා මෙහෙම වෙයි කියලා. ඒ කියපු අනාවැකි අද හරි ගිහින් තියෙනවා. දැන් පොහොර ගැන අරන් තියෙන තීන්දුවට මොකක්ද වෙන්නේ කියලා ආණ්ඩුවේ අය දන්නේ නෑ. එක පාරම එක එක ඒවා ගෙන්නනවා. ඔක්තෝබර් 19 හදිසියේම ගුවන් යානයකින් නයිට්‍රජන් දියර පොහොරක් ගෙනල්ලා. මේක යූරියා වර්ගයක්. ලංකාවේ කරනවා කිව්වේ රසායනික නැතුව කාබනික පොහොර ගෙන්වන එකනෙ. ගෙන්වනවා නම් යූරියා නොමැති කාබනික දියර නයිට්‍රජන් පොහොරක් තියෙනවා. නමුත් ගෙනල්ලා තියෙන්නේ රසායනික එකක්. අනිත් එක මෙයාලා කියන්නේ මේක නැනෝ තාක්ෂණය තියෙන පොහොරක් කියලනෙ. පොහොර දැම්මාම ගහට අල්ලන්න ඕනෑ එක පාරම. නමුත් මේ වර්ගය ගහට අල්ලනවා වෙනුවට විසිරිලා යන එක කරන්නේ.
කෘෂිකර්ම අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් කියනවා මේක ගෙනාව වෙලාවෙ, මේක පොළොවට ගහන පොහොරක් කියලා. නමුත් දැන් කියලනවා කොළවලට ගහන්න ඕනෑ කියලා. දැන් ගොවියන්ට ඕනෑ මඩ පෝර. තාම වී ගස් හැදිලා නෑනෙ කොළවලට ගහන්න. කවුරු මොන පදනම් මත ඉඳන් මේ හදිස්සියෙ මේ පොහොර තොගය ගෙන්වුවාද කියන එක හරිම ප්‍රශ්නයක්.
ඒ කියන්නේ ඔබතුමන්ලා ඉදිරිපත් කරන අදහස් සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවේ වගකිවයුතු අය අවධානයක් යොමු කරන්නේ නෑ ද?
අවධානය යොමු කරනවා නම් මෙහෙම වෙන්නේ නෑනෙ. කෘෂිකර්ම ඇමතිම කියනවා නම් එයා පොහොර නැති නිසා තේ දලු අඩු වීම ගැන දන්නේ දැන් කියලා තව මොන කතා ද? එයාට ලිඛිත වාර්තාව එනකන් එයා දන්නෙ නෑ. ඕනෑම දෙයක් වාර්තා වීමයි බිම් මට්ටමේ යථාර්ථයයි අතර වෙනසක් තියෙනවා. මේකෙදිත් එහෙමයි. ආණ්ඩුව විශ්වාස කරලා ඡන්දෙ දීපු මිනිසුන්ගෙ විශ්වාසය රකින්න ආණ්ඩුව බැඳිලා ඉන්න ඕනෑ. ජනතා නියෝජිතයෝ හැටියට අපේ වගකීම අපි කරලා තියෙනවා. ප්‍රශ්න දැක්කාම කියන්න ඕනෑ තැන්වලට හරියටම කියලා තියෙනවා. ඒ නිසා ආණ්ඩුව ඒවා සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාතමක වෙන්න ඕනෑ.
ආණ්ඩුව පත්වෙලා සුළු කාලයකින්ම මහජන අප්‍රසාදයක් ඇතිකරගෙන තියෙන බවක් මේ වෙනකොට පෙනෙනවා. ඔබට මහජනතාවගෙන් ඒ පිළිබඳව ඇති ප්‍රතිචාර මොනවාද?
ඇත්තම කිව්වොත් මිනිස්සු කම්පනයට පත්වෙලා ඉන්නේ. වෙන්නේ මොකක්ද කියන එක පැහැදිලි නෑ. මිනිස්සු ඡන්දෙ දීලා විශ්වාස කරලා පත්කරගත්තු ආණ්ඩුව දැන් මිනිස්සු වෙනුවෙන් මොනවාද කරන්නේ කියලා මිනිස්සු බලන් ඉන්නවා.
මං දැක්කා දැන් පහුගිය දවසක දෙරණෙ තිබ්බ දේශපාලන සාකච්ඡාවකට ඇවිල්ලා තිස්ස කුට්ටිආරච්චි කියන මන්ත්‍රීවරයා කියනවා අර ගෙන්වපු නයිට්‍රජන් දියර පොහොර කාබනික පොහොරක් කියලා. ආණ්ඩුවේ කරන දේවල් ආණ්ඩුව නියෝජනය කරලා යන මන්ත්‍රීවවත් දැනුවත් කරලා නෙවෙයි යවන්නේ. ඒ මන්ත්‍රීවරයා දන්නෙ නෑ ඒ ගෙන්වලා තියෙන්නෙ කාබනික පොහොරක් නෙවෙයි කියලා.
අපිත් දන්නවා දවසින් කාබනික වගාවකට යන්න බෑ කියලා. ලෝකෙ කිසිම රටක් නෑ එක දවසින් කාබනික වගාවට ගිය. තීරණ ගන්නකොට ප්‍රායෝගිකව කළ හැකි තීරණ ගන්න ඕනෑ. ගත්තු තීරණයක් ප්‍රායෝගිකව කරන්න බෑ කියලා පෙනෙනවා නම් ඒ තීරණ ආපස්සට ගන්න දෙපාරක් හිතන්න දෙයක් නෑ. ඒක ආණ්ඩුව තේරුම් ගන්න ඕනෑ. තීරණ ගත්තාම තීරණ ගන්න එක ගැන හරියට ජනතාව දැනුවත් කරන්න ඕනෑ. මිනිසුන්ට කියන දේ නෙවෙයි ආණ්ඩුව කරන්නේ. අන්තිමට අපි ගිහින් ජනතාවට කියන ඒවා නෙවෙයි ආණ්ඩුවෙන් කරන්නේ. ඉතින් මිනිසුන්ගේ අප්‍රසාදය ඇති වෙන එක අහන්න දෙයක් නෙවෙයි.
ඉතාම ඉක්මනින් ආණ්ඩුව අසාර්ථක වෙන්න හේතුව මොකක්ද? කවුද මේකට වගකියන්න ඕනෑ?
මම මේක මාධ්‍යයට කෙලින්ම කියනවාට වඩා රජය පැත්තෙන් මේ ගැන අවධානයක් යොමු කළොත් හොඳයි. වැරැද්දක් වෙලා තියෙනවා. ඒක පැහැදිලියි. ජනතා අප්‍රසාදෙකුත් ගොඩනැගිලා තියෙනවා. ජනාධිපතිතුමාත් පහුගිය දවසක මේක පිළිගත්තා. අවුරුදු දෙකක් ගිහින් හරි මේක පිළිගත්ත එක ගැන ඇත්තටම ස්තූතිවන්ත වෙනවා. අඩු ගානේ තව බලයේ ඉන්න තියෙන ඉතිරි කාලෙ හරි මේ ටිකේ වුණු වැරදීම් අවබෝධ කරගෙන ඒවා නොවෙන තැනට වැඩ කරන්න ඕනෑ.
මේ රට අපේ රටවැසියන්ගේ. ඒ මිනිස්සු ආණ්ඩුවට ඡන්දෙ දුන්නේ මොකට ද? කලින් බලයේ හිටපු පක්ෂවලින් කරපු වැරදි නොකර හොඳට රට පාලනය කරන් යන්නනෙ. ඒ නිසා මෙහෙම වෙන්න හේතු හොයාගෙන ඒවාට කඩිනමින් පිළියම් යොදන්න ඕනෑ. එහෙම නැත්නම් විශාල අර්බුදයක් ඇති වෙන්න ඉඩ තියෙනවා.
ආණ්ඩුව නියෝජනය කරන සුළු පක්ෂවල නියෝජිතයන් ජනාධිපතිවරයා සමග කෙරවලපිටිය යුගදනවි බලාගාරය සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා කිරීමට අවස්ථාවක් ඉල්ලා කළ ඉල්ලීම ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරලා තියෙනවා. මේ තත්වය ඔබ දකින්නේ කොහොමද?
මට ඒක කොහෙත්ම අනුමත කරන්න බෑ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ ප්‍රශ්න විසඳිය යුතු වන්නේ සාකච්ඡා කිරීමෙන්. 20 වන ආණ්ඩුක්‍රම සංශෝධයට අනුව රටේ විධායක බලය වැඩි ප්‍රමාණයක් තියෙන්නේ ජනාධිපතිවරයාට. ඒ නිසා ඔහු අනිවාර්යයෙන්ම සාකච්ඡා කරන්න අවස්ථාවක් ලබා දිය යුතුයි. 20 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් බලය තමා වෙත ලබා ගත් කෙනා හැටියට එතුමාට ලොකු වගකීමක් පැවරිලා තියෙනවා ඒ සම්බන්ධයෙන්. ඔහු මේවාට විසඳුමක් ලබා දෙන්න ඕනෑ අනිවාර්යයෙන්ම.
දැන් ආණ්ඩුව ඉදිරියට වැඩ කළයුත්තේ කෙසේ ද යන්න පිළිබඳව ඔබගේ අදහස මොකක්ද?
මුලින්ම ආණ්ඩුව ජනතාව හිතන විදිහ ගැන, බිම්මට්ටම හිතන විදිහ ගැන හොඳ අවබෝධයක් ගන්න ඕනෙ. ප්‍රායෝගිකව ඒ ගැන අධ්‍යයනය කරන්න ඕනෑ. තියෙන ගැටලුවලට හොඳ ප්‍රායෝගික දීර්ඝකාලීන විසඳුම්වලට යන එකයි වැදගත්. ඒ සඳහා දැනුම තියෙන අයගෙන්, විශේෂඥයන්ගෙන්, ප්‍රායෝගික දැනුම තියෙන අයගෙන් උපදෙස් ගන්න ඕනෑ. ඇතැම්විට දිගුකාලීන විසඳුම්වලට යන්න අමාරු අවස්ථාවලදී අවස්ථානුකූලව කෙටිකාලීන විසඳුම්වලට යන්න ඕනෑ. එහෙම ගන්නකොට හරියට ඒවා ගැන හොයලා බලලා කරන්න ඕනෑ.
රාජ්‍ය පාලනය, කළමණාකරණය, ආර්ථිකය වගේ හැම ක්ෂේත්‍රයක්ම ගැන අත්දැකීම් හා ප්‍රායෝගික දැනුම තියෙන අය සම්බන්ධ කරගෙන වැඩ කරගෙන යන්න ඕනෑ.
විශේෂයෙන් ම විනිවිදභාවය තියෙන්න ඕනෑ. දැන් ඉන්න ජනතාව මෝඩ නෑ. ඒ මිනිස්සුන්ට බුද්ධිය තියෙනවා ඒ වගේම සක්‍රියයි. ඒ නිසා ආණ්ඩුව කියන කරන දේවල්, ගන්න තීරණ සම්බන්ධයෙන් ජනතාවට හොඳ විනිවිදභාවයක් පෙන්වන්න ඕනෑ.
ඒ වගේම සාධාරණීකරණය කළ හැකි තීන්දු තීරණ ගන්න ඕනෙ. මේක කළොත් මට මෙච්චරක් හම්බෙනවා. අනිත් එකෙන් ඊට වඩා අඩු ගානක් හම්බෙන්නෙ එනිසා වැඩි ගාන අතට හම්බෙන එක කරන්න ඕනෑ වගේ තීරණ ගන්නෙ නැතුව හරියට ජනතාවට පැහැදිලි කරන්න පුළුවන් තීරණ ගන්න ඕනෑ. මිනිසුන්ගේ විශ්වාසය ඇතිකරගැනීම ඉතාම වැදගත්. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක රජයකට ජනතාවගෙ විශ්වාසය නැතිව පැවැත්මක් නෑ.
අවසාන වශයෙන් ඔබතුමාට මොන වගේ අදහසක් ද කියන්න තියෙන්නේ?
මේ වෙනකොට ලංකාව මුහුණ දී සිටින අර්බුදයට 100%ක් මේ ආණ්ඩුව වගකියන්න ඕනෑ කියලා මම කියන්නේ නෑ. නමුත් මේ රජයත් බලයට එනකොට සෞභාග්‍යයේ දැක්ම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය ඉදිරිපත් කරලා බලයට ආවේ. ඒ නිසා රජයටත් වගකීමක් තියෙනවා ඒ අනුව වැඩ කරන්න. මිනිස්සු ඡන්දෙ දුන්නේ ඒකටනෙ. නමුත් කොයිම වෙලාවකවත් ජනතාව අනවශ්‍ය දේවල් කරන්න ආණ්ඩුවට බලය දීලා නෑ. රජයක් ලෙසට පත් කළේ අනවශ්‍ය දේවල් කරන්න නෙවෙයි.
ජනාධිපතිවරයා බලයට එනකොට සෞභාග්‍යයේ දැක්මේ කිව්ව දෙයක් තමයි රාජ්‍ය ආයතනවලට සිස්ටම් හදනවා කියන එක. මාත් අවස්ථා කීපයකදිම මේක ගැන කතා කරලා තියෙනවා. ජනාධිපතිවරයා මට හමුවුණු දෙවතාවෙන් එක් වතාවකදි මම එතුමාටත් මේ ගැන කිව්වා. රජයට අහිමි වෙලා තියෙන රාජ්‍ය ආදායම විශාල ප්‍රමාණයක් මේ හරහා රජයට එකතු කරගන්න පුළුවන්. රේගුවට, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව වගේ තැන්වලට සිස්ටම් හදන්න ඕනෑ. එහෙම හැදුවාම කාටවත් බෑ බදු ගෙවන්නේ නැතිව ඉන්න. සිංගප්පූරුව වගේ රටවල් රාජ්‍ය ආදායම වැඩිකරගෙන තියෙන්නේ එහෙමයි. ලංකාවේ සැහෙන ගණන් හම්බ කරන ව්‍යාපාරිකයෝ අද බදු ගෙවන්නේ නෑ. බදු අයකරගන්න හරියට සිස්ටම් එකක් තිබුණා නම් මෙහෙම වෙන්නේ නෑ.
අනිත් කාරණය තමයි රජයේ ඉඩම්. රජයේ ඉඩම් බොහෝ දෙනෙක් අනවසරයෙන් අල්ලගෙන ඉන්නවා. ගෙයක් නැති මනුස්සයෙක්ට ඉන්න තැනක් හදාගන්න රජයේ ඉඩම් කෑල්ලක් දුන්නාට කමක් නෑ. නමුත් ව්‍යාපාරික අරමුණින් රජයේ ඉඩම් භාවිත කරන්න දෙන්නෙ ඇයි? රජයේ ඉඩම් කර්මාන්ත සඳහා බද්දට දීලා දේශීය කර්මාන්ත නගා සිටුවන ගමන් රජයට ආදායමක් ගන්නත් පුළුවන්. දැන් වෙලා තියෙන්නෙ මොකක්ද? සමහර ව්‍යාපාරිකයො ඉඩම් අල්ලගෙන ඒවායේ ගොඩනැගිලි හදලා තවත් අයට බද්දට දීලා සම්පූර්ණ ලාබයම ඔවුන් එකතු කරගන්නවා. රජයට කිසිම ගෙවීමක් කරන්නේ නෑ. ගිංතොට තුනී ලෑලි සංස්ථාවේ සිද්ධියත් මේකම තමයි. මේ අතරමැදියන් හරහා නැතිවෙන්නෙ රජයට ලැබිය යුතු ආදායම. ඒ නිසායි මේ වගේ දේවල්වලට සිස්ටම් එකක් අවශ්‍ය.
අපනයනය පැත්තෙන් බැලුවත් අපිට තාම ඇඟලුම්වලින් එහාට හරියට යාගන්න බැරි වෙලා තියෙනවා. තාමත් අපනයනය කරන්නේ රබර් රොටි සහ කුරුඳු මිටි විදිහට. අපනයන විවිධාංගීකරණය කියන එකට දැන්වත් අවධානය යොමු කරන්න ඕනෑ.
පහුගිය දවසක රේගුවට හමුදා නිලධාරියෙක් දැම්මා. ආණ්ඩුව හිතන් ඉන්නවා අතින් පයින් ගහලා බැනලා බදු එකතු කරගන්න පුළුවන් කියලා. ඒ හමුදා නිලධාරියාම මාධ්‍යයට ඇවිල්ලා කියනවා බදු ගෙවලා නැති ආයතන අතර ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව ඇතුළු රජයේ ආයතනත් තියෙනවා කියලා. මේක මොනතරම් විහිලුවක් ද? ආණ්ඩුවට ආණ්ඩුවේ ආයතනවල බදු ටිකවත් එකතු කරගන්න බෑ කියන්නේ මොන වගේ තත්වයක් ද තියෙන්නේ. මේකට විසඳුම එක එක කාලෙට එක එක අයව ආයතනවලට පත් කරන එක නෙවෙයි. හොඳ දියුණු සිස්ටම් එකක් ඒ ආයතන ඇතුළෙ පිහිටුවන එක.
ලංකාවේ වැඩකරන්න මිනිස්සු ඉන්නවා. නිපැයුම්කරුවෝ ඉන්නවා. දැනුම තියෙන අය ඉන්නවා. ඇත්තම කිව්වොත් ලංකාවට අවශ්‍ය මානව සම්පත තිබෙනවා. නව නිපැයුම් අංශ දිරිගන්වන්න ඕනෑ ශක්තිමත් දේශීය ආර්ථිකයක් නිර්මාණය කරගන්න. කඩිනමින් මේ වගේ වැඩපිළිවෙළකට යන්න ඕනෑ. අර පක්ෂෙට මනාප මෙච්චරයි, මේ පක්ෂෙට මෙච්චරයි කියලා හොය හොය ඉන්න සාම්ප්‍රදායික දේශපාලනයෙන් මිදිලා මේ ගමන යන්න ඕනෑ. ජනාධිපතිතුමාටත් මේ ගැන ලොකු වගකීමක් තියෙනවා. කවුරු හරි ජනාධිපතුතුමාට වැරදි උපදෙස් දීලා එතුමාව නොමග යවනවා. දැන් එතුමා ජනතාව එතුමාගෙන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ මොනවාද කියන එක තේරුම් අරන් කටයුතු කළ යුතුයි.■
