එයද තවත් රාත්රියකි. දිනය 2005 මැයි 15 වෙනිදාය. ත්රිකුණාමල නගරයේ මාළු හා මස් වෙළඳසැල්වලට ආසන්නව නගර සභාවට අයිති ඉඩමක අඩි 12ක් උස බුදු පිළිමයක් හොර රහසේ තැන්පත් කෙරිණි. මාධ්ය වාර්තාවලට අනුව මෙම ක්රියාව සිදු කළේ භික්ෂූන් පිරිසක්, උතුරු නැගෙනහිර සිංහල සංවිධානය හා ත්රිකුණාමලයේ ත්රිරෝද රථ රියැදුරන්ගේ සංගමයයි.
රජයට අයත් ඉඩමක අනවසරයෙන් බුදු පිළිමයක් හොර රහසේ තැන්පත් කිරීම ආගමික ක්රියාවක් නොව දේශපාලන මැදිහත්වීමක් විය. එහි අරමුණ වූයේ නගරයේ ආගමික ප්රශ්නයක් ඇතිකොට එහි ප්රතිරාවය රට පුරා විකාශනය කරවීම තුළින් ‘රට, ජාතිය, ආගම’ බේරාගැනීමට සිංහල බෞද්ධයන් පෙළගැස්වීමයි.
ආගම- ජාතිය මුවාවෙන් නැගෙනහිර කලබලකාරී තත්වයක් ඇතිකිරීමට දැරුණු පළමු උත්සාහය මෙය නොවීය. 2005 අප්රේල් මස පොතුවිල් නගරයේ පොදු වෙළඳපොළ අසල බුදු පිළිමයක් ස්ථාපිත කෙරිණි. 2005 මැයි මස මුල එවකට ත්රිකුණාමලයේ ජවිපෙ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රී ජයන්ත වීරසේකර මහතා ත්රිකුණාමලයේ මැක් හෙයිසර් ක්රීඩාංගණය තුළ සිංහල වැසියන් සඳහා නිවාස ඉදිකිරීමට අසාර්ථක උත්සාහයක් ගත්තේය. මේ සියලු උත්සාහයන්හි අරමුණ වූයේ, ‘රට, ජාතිය, ආගම අනතුරේ’ යන භීතිය සිංහල බෞද්ධයන් තුළ ඇතිකිරීම හරහා අලුත්ම ‘ගැලවුම්කාරයාගේ’ ආගමනයට මාවත හෙළි පෙහෙළි කිරීමයි.
2005 වන විට ලංකා රජය හා කොටි සංවිධානය අතර වූ සටන් විරාමය හෙල්ලෙන දතක් මෙන් අවිනිශ්චිත තත්වයකට පැමිණ තිබිණි. කොටි සංවිධානය බුදු පිළිම ප්රශ්නයට ඍජුවම මැදිහත් වනු ඇතැයි මේ ප්රකෝපකාරී ක්රියාව පිටුපස සිටි අදිසි දේශපාලන හස්තයක් අපේක්ෂා කළා විය හැක. කොටි සංවිධානය බුදු පිළිමය විනාශ කළා නම් රට ගිනි තබන්නට එයම ප්රමාණවත් වන බව 2005 බුදු පිළිම දේශපාලනය පිටුපස සිටියවුන් අනුමාන කළා නිසැකය.
රටේ වාසනාවකට එල්ටීටීඊ සංවිධානය එවැනි මැදිහත්වීමක් කළේ නැත. (ඒ වන විටත් එහි මූලික අවධානය යොමුව තිබුණේ තම යුද්ධ ශක්තිය තහවුරු කිරීමත් එල්ටීටීඊ නොවන දෙමළ නායකයන් හා ක්රියාකාරීන් ඝාතනය කිරීමත් වෙතය. 2005 අගෝස්තු 12 දා විදේශ අමාත්ය ලක්ෂ්මන් කදිරගාමර් මහතා ඝාතනය කිරීම සියලු දෙමළ විකල්පයන් විනාශ කිරීමේ එල්ටීටීඊ දේශපාලනයේ උච්චස්ථානයක් විය.) ඒ වෙනුවට ත්රිකුණාමලයේ දෙමළ සිවිල් සංවිධාන අනවසර බුදුපිළිම ස්ථාපිතයට එරෙහිව සාමකාමී හර්තාලයක් දියත් කළේය.
රජයට අයත් භූමියක අනවසරයෙන් බුදු පිළිමයක් ස්ථාපිත කිරීම පිළිබඳව නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව උසාවි ගියේය. බුදු පිළිමය ඉවත් කරන්නැයි ත්රිකුණාමලය මහේස්ත්රාත් උසාවිය නියෝග කළේය. මෙම නියෝගය ක්රියාත්මක කරනු වෙනුවට පොලිසිය බුදු පිළිමය වටා කටුකම්බි වැටක් ඉදිකොට 24 පැයේම ආරක්ෂකයන් පත්කළේය.
මාස හයකින් ලංකාව ධර්ම රාජ්යයක් බවට පත්කිරීමට පොරොන්දු වූ ජාතික හෙළ උරුමයේ මන්ත්රී හාමුදුරුවරුන් කුලකය ත්රිකුණාමලයේ මහේස්ත්රාත්වරයාගේ නියෝගයට එරෙහිව පාර්ලිමේන්තුව තුළ උද්ඝෝෂණයක් ආරම්භ කළේය. මෙහි මූලිකත්වය ගත්තේ අතුරලියේ රතන මන්ත්රී හාමුදුරුවන්ය.
මහේස්ත්රාත්වරයාගේ නියෝගය වූයේ බුදු පිළිමය පමණක් නොව සියලුම අනවසර ආගමික ඉදිකිරීම් ඉවත් කිරීමට බව ඇතැම් මන්ත්රීවරුන් පෙන්වා දුන්නද මන්ත්රී හාමුදුරුවෝ එය කනකට නොගත්හ. ඔවුහු සටන් පාඨ කියමින් පාර්ලිමේන්තුවෙන් පිටතට ගොස් බොරැල්ල හා මරදාන හරහා උද්ඝෝෂණයකින් කොටුවට ගමන් කොට එහි ‘සත්යග්රහයක්’ ආරම්භ කළහ. මේ අතර (2005 ජුනි 19දා සන්ඩේ ටයිම්ස් පුවත්පතේ පළවූ වාර්තාවකට අනුව) එවකට නැගෙනහිර ආඥාපති වූ රියර් අද්මිරාල් සරත් වීරසේකර මහතා ත්රිරෝද රථ රියැදුරන්ගේ සංගමයේ නියෝජිතයන් අමතමින් බුදු පිළිමය ඉවත් කිරීමට තමන් ඉඩ නොදෙන බවට ප්රතිඥාවක් දුන්නේය.
බුදු පිළිම ව්යාපෘතියේ ඊළඟ පියවර වූයේ චීන මහා බෝධි විහාරයේ පියතිස්ස හිමියන් එවකට නීතිපතිවරයා වූ කේසී කමලසබේසන් මහතාට එරෙහිව ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයේ නඩුවක් ගොනු කිරීමයි. බුදු පිළිමය ඉවත් කරන්නැයි ත්රිකුණාමලය මහේස්ත්රාත්වරයා නියෝග කළේ ‘දෙමළ-හින්දු බැතිමතකු හා කලක් ත්රිකුණාමලයේ වැසියකු වූ’ නීතිපති
කමලසබේසන් මහතාගේ උවමනාවට බව පෙත්සමේ සඳහන් විය. එවකට අගවිනිසුරු වූයේ සරත් සිල්වා මහතාය. වසර කිහිපයක් පුරා නීතිපති ලෙස තමන්ට අවශ්ය ලෙස කටයුතු කළ සරත් සිල්වා මහතාව චන්ද්රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග ජනපතිනිය අගවිනිසුරු ලෙස පත්කළේ ඔහු දිගටම තම ඉත්තකු ලෙස කටයුතු කරතැයි යන අපේක්ෂාවෙනි. නමුත් මේ වන විට ඔහු ජනපති පුටුවට මං සකසමින් සිටි මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැතිවරයා දෙසට හැරී තිබුණි. ඹඔ්යඍ (මානව හිමිකම් සඳහා වූ විශ්වවවිද්යාල ආචාර්යවරු) සංවිධානයේ 29 වන වාර්තාවට අනුව නීති විරෝධී බුදු පිළිම ස්ථාපිතයට එරෙහි නඩුව ඉවත් කරන්නැයි අගවිනිසුරුවරයා නීතිපතිට බලපෑම් කළේය. එසේ නොකළහොත් තමන් පෙත්සම විභාගයට අවසර දෙන බවත් එයින් නීතිපතිවරයාට පුද්ගලිකවම ඉතාමත් අසීරු තත්වයක් නිර්මාණය විය හැකි බවත් අගවිනිසුරුවරයා ඉඟි කළායැයි ඹඔ්යඍ වාර්තාව සඳහන් කරයි. මෙම තර්ජනයේ ප්රතිඵලයක් ලෙස නීතිපතිවරයා 2005 ජුලි මස නඩුව ඉල්ලා අස්කර ගත්තේය.
2005 බුදු පිළිම ස්ථාපිතය ඍජුවම ප්රචණ්ඩත්වයකට තුඩු නොදුනද එය රට පුරා ජාතිවාදී හා ආගම්වාදී හැඟීම් තීව්ර කිරීමට හේතු විය. පාලක එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයේ (යූපීඑෆ්ඒ) ජනපති අපේක්ෂකයා බවට පත්වීමට අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා දියත් කර තිබූ ක්රියාන්විතය සාර්ථක වීමට මෙම අගතිගාමී හැඟීම් මහෝපකාරී විය.
(ජවිපෙ හොඳින් දන්නා) මහින්දගේ ඉතිහාසය
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ කැරලිකාරී සංවිධානයක සිට ආණ්ඩුකරණ පක්ෂයක් දක්වා වූ දීර්ඝ පරිණාමයේ තීරණාත්මකම කඩඉමක් වූයේ චන්ද්රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග ජනපතිනියත් ජවිපෙත් අතර 2004 ජනවාරියේ ඇතිකරගත් ගිවිසුමයි. පොදු පෙරමුණ (පීඒ), එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය (යූපිඑෆ්ඒ) ලෙස ප්රතිනිර්මාණය වූයේ එහි ප්රතිඵලයක් ලෙසය.
ජවිපෙ- චන්ද්රිකා ගිවිසුමේ නොනිල එකඟතාවක් වූයේ අනාගත යූපීඑෆ්ඒ ආණ්ඩුවක අගමැතිවරයා ලෙස ලක්ෂ්මන් කදිරගාමර් මහතා පත්කිරීමයි. මෙය ජවිපෙ ඉල්ලීමක් විය. එය නිවැරදි හා ඉදිරිගාමී එකක් බව අවධාරණය කළ යුතුමය. එය යථාර්ථයක් වූවා නම් ලංකාවේ අනාගතය සැබවින්ම ශ්රී ලාංකීය දිශානතියක් ගැනීමට ඉඩ තිබුණි. අවාසනාවකට මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ තර්ජනයට බියවූ ජනපතිනිය අගමැතිධුරය ඔහුට ලබාදීමෙන් ඒ ඓතිහාසික අවස්ථාව අහිමි විය.
2004දී මහින්ද විරෝධී ස්ථාවරයක සිටි ජවිපෙ 2005 මැද වන විට මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ ජනපති අපේක්ෂක ව්යාපෘතියට සහාය දක්වන තත්වයකට වෙනස් වී තිබුණි. (මෙම වෙනසට ජවිපෙ අභ්යන්තර බල ගැටුම් හා තුලනයන් තීරණාත්මක දායකත්වයක් කරන්නට ඇත.) 2005 ජුනි මස ජවිපෙ ආණ්ඩුවෙන් ඉවත් වූ අතර ඉන් චන්ද්රිකා පාලනයට පාර්ලිමේන්තු බලය අහිමි විය.
2005 ජුලි මස ජාතික හෙළ උරුමයේ ඕමල්පේ සෝභිත භික්ෂු මන්ත්රීවරයා ජනපතිවරණය පැවැත්විය යුතු කාලය නිර්ණය කරන ලෙස ඉල්ලමින් ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කළේය. ජනපතිවරණය 2005 දෙසැම්බරයට පෙර පැවැත්විය යුතුයැයි නියෝග කරමින් ශ්රේෂ්ඨාධිකරණය අගෝස්තු 26 දා නිගමනය කළේය.
මේ වන විට පාලක පක්ෂයේ ජනපති අපේක්ෂත්වය සඳහා අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාත් කථානායක අනුර බණ්ඩාරනායක මහතාත් අතර තරගය සීතල යුද්ධයක් දක්වා වර්ධනය වී තිබුණි. මෙම තරගයේදී ජවිපෙ හා ජාතික හෙළ උරුමය සිටියේ මහින්ද පාර්ශ්වයේය.
2005 සැප්තැම්බර් 5 වෙනිදා කොළඹ කොටුව මහේස්ත්රාත් අධිකරණය හෙල්පින් හම්බන්තොට චෝදනාව විභාග කිරීමට පොලිසියට අවසර දුන්නේය. මෙම ගවේෂණය නතර කරන්නැයි ඉල්ලමින් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කළේය. 2005 සැප්තැම්බර් 28දා මෙම ඉල්ලීම අගවිනිසුරු සරත් සිල්වා මහතාගේ සභාපතිත්වයෙන් යුතු වූ විනිසුරු මඬුල්ලක් පිළිගත්තේ 2006 ජනවාරි 17 වෙනිදා වෙන තෙක් (එනම් ජනපතිවරණය නිමා වෙන තෙක්) ගවේෂණය නතර කරන්නැයි නියෝග කරමිනි. සිංහල බෞද්ධ ජනතාවගේ ගැලවුම්කාරයා ලෙස මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා කලඑළි බැසීමට තිබූ අවසන් බාධකයත් එලෙස නිමා විය.
ඊළඟ ජනපතිවරණ අපේක්ෂකත්වයට අගමැතිධුරය අත්යවශ්ය පූර්ව කොන්දේසියක් බව මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා අවබෝධ කරගත්තා සේම 2029 විපක්ෂ ‘පොදු අපේක්ෂකයා’ වීමට නම් දැන් සිටම තමන් නොනිල විපක්ෂ නායකයා විය යුතු බව නාමල් රාජපක්ෂ මහතාද දනී. මේ 21 නුගේගොඩ රැලියේ ප්රධානතම අරමුණ විපක්ෂයේ ලොකුම කුට්ටිය නාමල් රාජපක්ෂ මහතාගේ (නොනිල) නායකත්වය යටතට පත්කිරීමයි. එය ජනපති පුටුවට පමණක් නොව එළඹෙන අධිකරණ කටයුතුවලට මුහුණ දීමටද නැතුවම බැරි ආධාරකයකි. මිනීමැරුම් හා අතුරුදහන් කිරීම්වල සිට මූල්ය වංචා දක්වා රාජපක්ෂවරුන්ට එරෙහිව ඇති /ඇතිවන නඩු කටයුතු, යුක්තිය පසිඳලන අධිකරණමය ක්රියාමාර්ග නොව හුදෙක් පළිගැනීම් ලෙස මවා පෙන්වීමට නම් විපක්ෂයෙන් වැඩි කොටසක සහාය අත්යවශ්යය.
ආණ්ඩුව ජනතාවගේ ප්රශ්න විසඳීමට අසමත් වුවද, තමන් දුන් ‘යහපත් පාලන’ පොරොන්දු අමු අමුවේ කඩකළද (සාමාන්ය ටෙන්ඩර් පටිපාටියට පරිබාහිරව කඩිමුඩියේ ඩබල් කැබ් ගෙන්වීමට රුපියල් බිලියන 12ක් වෙන්කිරීම වැනි) තවමත් ඇඟට දැනෙන ආණ්ඩු විරෝධයක් පොදු ජනතාව අතර නොමැත. එබැවින් නොවැම්බර් 21 නුගේගොඩ රැස්වීම සාර්ථක කර ගැනීමට ආණ්ඩු විරෝධය ප්රමාණවත් නොමැත. ඒ සඳහා ඇති එකම මග ජාතිවාදය/ආගම්වාදය අවුළුවා, දෙමළ/මුස්ලිම් සතුරකු (යළිත්) මවා පා, අවදානමට පත් සිංහල, බෞද්ධ ජනතාවගේ ඊළඟ ගැලවුම්කාරයා ලෙස නාමල් රාජපක්ෂ මහතා අභිෂේක කිරීමයි.
ත්රිකුණාමලයේ බුදු පිළිම දේශපාලනයට යට වූ ඉඩමේ 1950 ගණන්වල සිට දහම් පාසලක් තිබූ බවත් එය සුනාමියෙන් විනාශ වූ බවත් කියැවේ. සුනාමිය ආවේ 2004 දෙසැම්බර් 26 වෙනිදාය. එනම් මෙයට දශක දෙකකටත් අධික කාලයකට පෙරය. ඒ කාලය තුළ – විශේෂයෙන්ම යුද්ධයේ නිමාවෙන් පසුව- ඒ ඉඩමේ දහම් පාසලක් ඉදිකිරීමට ඕනෑ තරම් ඉඩ තිබුණි. නමුත් ඉඩමට හිමිකම් කියන පන්සල එවැන්නක් කළේ නැත. මාධ්ය වාර්තා අනුව පන්සල කළේ තමන්ට ආදායම් ලබාගැනීමට ඉඩමෙන් කොටසක් ජූස් බාර් එකකට බදු දීමයි.
ඉතින් වසර 21 කට ආසන්න කාලයක් නොතිබූ මහා කඩිමුඩියකින් මහා රෑ හොර රහසේ මේ ඉඩමේ බුදු පිළිමයක් ස්ථාපිත කළේ මන්ද? 2005 මැයි මස ත්රිකුණාමල පොදු වෙළඳපොළ අසල බුදු පිළිමයක් මහ රෑ ස්ථාපිත කිරීම මෙන්ම, 2025 බුදු පිළිම ක්රියාන්විතයේද අරමුණ දේශපාලනික නොවන්නේද? ගැටුමක් ඇතිකොට, බිල්ලන් මවා පා, නාමල් රාජපක්ෂ මහතාගේ ගැලවුම්කාර ප්රතිරූපය ඔපමට්ටම් කිරීම මෙම ක්රියාන්විතයේ යටි අරමුණ බව පැහැදිලි නොවේද?
මේ වන විට නුගේගොඩ රැස්වීමට තමන්ද එන බව අගතිගාමී භික්ෂු ප්රතිරූපකයකන් (සැබෑ බෞද්ධ භික්ෂුවකට අගතිගාමී විය නොහැක) ගණනාවක් ප්රකාශ කර ඇති බව වාර්තා වේ. අම්පිටියේ සුමන හා ගලගොඩඅත්තේ ඥානසාර වැනි කුප්රකට චරිතද ඒ අතර වන බව කියැවේ. මෙම නවතම රාජපක්ෂ ව්යාපෘතිය සාර්ථක වුවහොත් එහි අනිටුතම ප්රතිඵලය වනු ඇත්තේ විපක්ෂය සිංහල-බෞද්ධ විපක්ෂයක් බවට පත්වීමයි. එවැනි විපක්ෂයකට නායකත්වය දිය හැක්කේද 2029දී එහි ‘පොදු අපේක්ෂකයා’ බවට පත්විය හැක්කේද සජිත් ප්රේමදාස මහතාට හෝ රනිල් වික්රමසිංහ මහතාට හෝ නොව නාමල් රාජපක්ෂ මහතාටය.
කුණුගොඩට එන නිලමැස්සන් සේ ත්රිකුණාමලයට ඒකරාශි වූ අගතිගාමීන් අතර සිටි ගලගොඩ-අත්තේ ඥානසාර නමැති චීවරධාරියා භික්ෂූන්ගේ බලය ගැන ප්රශ්න නොකරන්නැයි කියූ බව ඩේලි මිරර් පුවත්පත වාර්තා කරයි. මොවුන්ගේ අපේක්ෂාව නීතියේ ආධිපත්යය වෙනුවට භික්ෂූන්ගේ ආධිපත්යය ස්ථාපිත කිරීමයි. මේ උවමනාව යම් පමණකට හෝ සාක්ෂාත් කරගත හැක්කේ රාජපක්ෂ පාලනයක් තුළ පමණක් බව මොවුහු දනිති. ත්රිකුණාමලයේ ගැටුමක් නිර්මාණය කිරීමට අගතිගාමී භික්ෂු ප්රතිරූපකයන් උත්සාහ කළේ රාජපක්ෂවරුන්ගේ දේශපාලනයට උදව් කර තමනුත් ගොඩයාමටය. සිද්ධිය පිළිබඳ මුලින්ම නිකුත් වූ සංස්කරණය නොකළ වීඩියෝ පටවලින් සනාථ වනුයේ පොලිසිය සමග ගැටුමක් ඇතිකර ගැනීමට උත්සාහ කළේ එතැන සිටි ‘භික්ෂූන්’ පිරිසක් බවයි.
2005 අගතිගාමීත්වය උසිගැන්වීමේ ක්රියාන්විතයන් තුළින් රාජපක්ෂ ව්යාපෘතිය ජයග්රහණය කිරීමට පාර කැපුණු අයුරු ජවිපෙ හොඳින් දනී. අද එවැනිම ක්රියාන්විතයක ප්රධාන ඉලක්කයක් බවට ජවිපෙ පත්ව සිටී. තමන් ජාතිවාදයට යළි හිස එසවීමට ඉඩ නොදෙන බවට ජනපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුවේදී ප්රකාශ කළේ එළඹෙන අනතුරේ ස්වභාවය ඔහු හොඳින් දන්නා නිසා විය යුතුය. කතාව හොඳ වුණත් ජාතිවාදය යළිත් හිස එසවීම වැළැක්වීමට නම් බහුතර ජනතාවගේ ජීවන බර යම් පමණකින් හෝ සැහැල්ලු කිරීම අත්යවශ්යය. නමුත් 2026 අයවැය සලකා බලන විට පෙනී යන්නේ මෙරට බහුතර ජනතාවගේ ජීවත්වීමේ අර්බුදය විසඳීම තබා එහි දිග පළල පිළිබඳවත් ප්රමාණවත් වැටහීමක් ආණ්ඩුවට නොමැති බවය.
ආර්ථිකය හා අගතිගාමීත්වය
අයවැයේ සාධනීය කරුණු අතර වතු කම්කරු ප්රජාවගෙන් කොටසකට ලැබුණු වැටුප් වැඩිවීම ප්රමුඛය. පෞද්ගලික අංශය හරහාම මෙම වැටුප් වර්ධනය සිදු කරගන්නට තිබුණා නම් වඩාත් උචිත වුවද එසේ කළ නොහැකි නම් රජයේ අර්ධ-දායකත්වයෙන් හෝ වැටුප් වැඩිවීමක් ලබාදීම ආර්ථිකමය අංශයෙන් මෙන්ම යුක්තියේ සාධාරණත්වයේ නාමයෙන්ද අවශ්යතාවකි. ජනපති වරප්රසාද කප්පාදුවට ඡන්දය නුදුන්, දශක ගණනාවක් පුරා තීරුබදු රහිත වාහන ඇතුළු වරප්රසාදවලට විරුද්ධ නොවූ පක්ෂ, ජනතාවගේ බදු මුදල් වැයවනවාය යන තර්කය මත මෙම වැටුප් වැඩිකිරීමට එරෙහි වීම තුළින් හෙළිවනුයේ, ආණ්ඩුවට වඩාත් ආකර්ෂණීය හා ඉදිරිගාමී විකල්පයක් බවට පත් වීමේ ඉලක්කයෙන් විපක්ෂය කෙතරම් නම් ඈතද යන්නය.
අයවැයේ එක් තීරණාත්මක ප්රශ්නයක් නම් ආදායම් වැඩිකිරීමට හෝ පවතින මට්ටමේම තබාගැනීමට හා වියදම් අඩුකිරීමට හෝ පවතින මට්ටමේම තබාගැනීමට දිසානායක පාලනයට දැක්මක් හෝ උපායමාර්ගයක් නොමැති වීමයි.
මේ වසරේ බදු ආදායම් විශාල වශයෙන් ඉහල ගියේ අනපේක්ෂිත ලෙස ආනයනික වාහනවලට ඇතිවූ ඉල්ලුම හා ඒ තුළින් ජනිත වූ තීරුබදු නිසාය. මෙම ඉල්ලුම ලබන වසරේ සාමාන්ය තත්වයට වැටීමට නියමිත අතර එබැවින් වාහන ආනයනයෙන් 2025 ලැබුණු තීරුබදු ආදායම 2026දී නොලැබෙනු ඇත. 2026 අයවැයෙන් වැට් බදු අයකරන සීමාව අඩු කිරීමෙන් පෙනීයනුයේ සාමාන්ය ජනතාවගේ ජීවන බර වැඩිකරන වක්ර බදු ඉහළ දැමීම් හැරුණු විට වෙනත් ආදායම් උත්පාදන මාර්ගයක් ආණ්ඩුවට නොමැති බවය. ලෝක බැංකුවේ ශ්රී ලංකාව පිළිබඳ නවතම වාර්තාවට අනුව දරිද්රතා රේඛාවෙන් පහල වෙසෙන 25%ට ආසන්න ලාංකිකයන්ට අමතරව 10%ක් පමණ ලාංකිකයන් දරිද්රතා රේඛාවෙන් පහළ වැටීමේ අවදානමට ලක්ව තිබේ. 60%කට ආසන්න ලාංකිකයන් බහුමානීය දරිද්රතාවෙන් පෙළෙති. වක්ර බදු වැඩිවීම මේ පිරිස්වලට බරපතළ පහරකි.
වියදම් අංශය සලකන විට රජයේ වියදම්වලින් 82%ක් රාජ්ය සේවක වැටුප්, ප්රාග්ධන වියදම් හා සෞඛ්යය, අධ්යාපනය හා සමාජ ආරක්ෂණය වෙනුවෙන් වැයවන නිසා ඒවා කප්පාදුව කළ නොහැකි බව ලෝක බැංකු වාර්තාව පෙන්වා දෙයි.
මේ අනුව ආදායම මෙන්ම වියදම සම්බන්ධයෙන්ද ඕනෑම ආණ්ඩුවකට කළ හැකි දෑ සීමිතය. වත්මන් ආණ්ඩුව ඩබල් කැබ් ගෙන්වීම සඳහා රුපියල් බිලියන 12කට ආසන්න මුදලක් වෙන් කිරීමෙන් පෙනීයනුයේ ආර්ථිකමය වශයෙන් අනවශ්ය (හා ඇතැම්විට හානිදායක) වියදම් දේශපාලනික වශයෙන් අත්යවශ්ය විය හැකි බවය.
මේ ආදායම් -වියදම් උභතෝකෝටිකයට ආණ්ඩුව මුහුණ දෙන ක්රමය මත සාමාන්ය ජනතාවගේ ජීවන බර වැඩිවේද/ අඩුවේද යන්න රඳා පවතිනු ඇත. නූතන ගෝලීය ඉතිහාසය පුරාම සමාජ- ප්රජාතන්ත්රවාදී ධනේශ්වර රාජ්යයන් මෙම අර්බුදයට මුහුණ දුන්නේ ඇති හැකි පිරිස් ඉලක්ක කරගත් ඍජු බදු වැඩිකිරීමෙනි. 19 වන සියවස අවසන/ 20 වන සියවස මුල ස්වීඩනය, 1929 ආර්ථික කඩාවැටීමේදී ෆ්රෑන්ක්ලින් ඩෙලානෝ රූස්වෙල්ට් ජනපතිවරයා යටතේ ඇමරිකාව හා 1945න් පසු එංගලන්තය හා ෆින්ලන්තය මේ සඳහා උදාහරණ කිහිපයක් පමණි. නමුත් මෙවැනි මාවතක අවශ්යතාව තබා එවැන්නක හැකියාව ගැනවත් අනුර කුමාර දිසානායක මුදල් ඇමතිවරයා ප්රමුඛ ජාජබ/ජවිපෙ පාලනය දන්නවාද යන්නද සැකසහිතය. ඉහල ආදායම් ඛණ්ඩයන් ඉලක්ක කරගත් දේපළ බද්දක් හා බූදල් බද්දක් පනවන්නැයි ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල කළ යෝජනාව ක්රියාත්මක කිරීමට ප්රමාද කිරීමට රනිල් වික්රමසිංහ ජනපතිවරයා පෙළඹවූ හේතුවම අනුර කුමාර දිසානායක ජනපතිවරයාටද අදාළ වනවා නිසැකය. එනම් එවැනි බද්දක ඉලක්ක වන ඉහල ආදායම් ලබන (හා එබැවින්ම රටේ සියලු පක්ෂ සමග දේශපාලන සබඳතා ඇති) ලාංකිකයන් අති-සුළුතරයෙන් එල්ල වන බලපෑමය.
මේ සන්දර්භය තුළ ජනතාවගේ ජීවන බර සැහැල්ලු කිරීමට වත්මන් පාලනයට හැකිවෙතැයි සිතීම අසීරුය. ආණ්ඩුව තමන්ගේ ජීවන බර අඩු කිරීමට ඉදිරි වසර හෝ දෙක තුළ යමක් කරතැයි බහුතර ජනතාව තවමත් සිතා සිටිනු ඇත. ඇඟට දැනෙන ආණ්ඩු විරෝධයක් තවමත් නැත්තේත් ත්රිකුණාමලයේ ඇවිළවූ ගිනිපුපුර ළැව් ගින්නක් නොවූයේත් එබැවිනි. නමුත් ඉදිරි වසර 2ක පමණ කාලය තුළ මෙම ජනතා අපේක්ෂාව ඉටු කිරීමට ආණ්ඩුව අපොහොසත් වුවහොත් ආණ්ඩු-විරෝධය මහා පරිමාණයෙන් වර්ධනය වීම නොවැළැක්විය හැක.
ප්රශ්නය නම් ඒ ආණ්ඩු විරෝධය ගලා යන්නේ කවර මගක, කවර දිශාවකටද යන්නය.
21 රැස්වීමේ එක් අරමුණත් වනුයේ විපක්ෂ අවකාශය ‘ජාතිවාදී/ආගම්වාදී’ කිරීම තුළින් අනාගතයේ මතුවන ආණ්ඩු විරෝධයද රාජපක්ෂවරුන්ට සුබ පල ගෙනදෙන සිංහල-බෞද්ධ අගතිගාමී ස්වරූපයක් ගැනීම සහතික කිරීමයි.
නීති-රීතිවලින් හෝ මර්දනයෙන් මෙම තත්වය වෙනස් කළ නොහැක. යළිත් ජාතිවාදය හිස එසවීම නතර කිරීමට ජනපතිවරයාට අවංක උවමනාවක් ඇතිනම් භාණ්ඩාගාරය පිරී යාම හෝ විදේශ සංචිත ගැන පාරම් බෑම නතර කොට ඉදිරි වසරවලදී ආදායම්- වියදම් උභතෝකෝටිකයට මුහුණ දෙන්නේ කෙසේද යයි යථාර්ථවාදීව සිතා බැලීම කළ යුතුය.
‘ටාගට්’ හඹායාම නිසා අසනීප තත්වයන් තුළත් වැඩ කිරීමට සිදුවීමෙන් නිසි ප්රතිකාරයක් නැතිව මියගිය කිරිපෝරුවේ පුෂ්පලතා නමැති බ්රැන්ඩික්ස් කම්හලේ සේවිකාවගේ ඛේදජනක කතාව මාධ්ය වාර්තා කර තිබුණි. මේ රටේ සංවර්ධනයට වඩාත්ම දායකත්වයක් දෙන ඇඟලුම් ක්ෂේත්රයේ හා අනෙකුත් පෞද්ගලික වැඩබිම්වල කම්කරුවන්ගේ ජීවිතවල අනාරක්ෂකතාව මෙම වළක්වාගත හැකිව තිබූ මරණයෙන් පැහැදිලි වේ. පුෂ්පලතා මහත්මිය යනු රැකියාවක් කළද ප්රමාණවත් වැටුපක් නොලැබීමෙන් දරිද්රතාවේ කඩඉමේ සිටින ලාංකිකයන්ගේ ප්රතිමූර්තියකි. රාජ්ය ආදායම් මට්ටම් පවත්වා ගැනීමට වක්ර බදු බර වැඩිකිරීම නිසා අවදානමින් අවදානමට පත්වන ජීවිත ඇගේ ජීවිතයෙන් හා මරණයෙන් පිළිබිඹු වේ. බහුමානික දරිද්රතාවෙන් පෙළෙන 60%ක් පමණ වූ ලාංකිකයන්ටත් අස්වැසිල්ලක් දීමට වත්මන් පාලනය අසමත් වුවහොත් ඔවුන්ගෙන් පිරිසක් විවිධාකාර අගතිගාමිත්වයන් වෙත ආකර්ෂණය වීම නොවැළැක්විය හැක. එවන් තත්වයක් තුළ fදාරටු විවර වන්නේ රට ගිනි තබන්නන්ටය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා ලංකාව බංකොලොත් නොකළා නම් ජවිපෙ/ ජාජබ පාලනයක් ඇතිවන්නේ නැත. ජීවන බර අර්බුදය යම් තරමකට හෝ සමනය කිරීමට වත්මන් පාලනය අසමත් වුවහොත් එය ඊළඟ රාජපක්ෂවරයාට ජනපති පුටුව දීමට සමාන වනු ඇත. නාමල් රාජපක්ෂ මහතා 2029 මෙරට ජනපතිවරයා වනවාද යන්න තීරණය කිරීමේ වැඩි බලය ඇත්තේ වෙන කාටවත් නොව, වත්මන් ජනපති හා මුදල් ඇමති අනුර කුමාර දිසානායක මහතාටය.
