අනුර කුමාර දිසානායක මහතා ජනාධිපතිධුරයට පත්වී වසරක් පිරීමේ අවස්ථාව විශේෂ උත්සව අවස්ථා නැතිවම ගෙවීගියේය. එය මේ ආණ්ඩුවේ සරල හා නිහතමානිකම ලෙස කිසිවකුට පෙන්වා දිය හැකිවාක් මෙන්ම, වසරක් තුළ කළ දේ ගැන විශේෂයෙන් කියන්නට ආණ්ඩුවට නැතිවීම නිසා එසේ සිදුවී යැයිද කිව හැකිය.
ජනාධිපතිවරයාගේ ගෙවී ගිය වසරක ධුරකාලය ගැන අදහස් දැක්වූ ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවේ විවිධ මට්ටමේ බුද්ධිමතුන් හා හිතෛෂීන්ගේ අදහස්වලින්ද පළවුණේ, ‘ඔය ටික වුණත් මදැයි’ කියන ස්වරයකි. ‘අවුරුද්දකින් ප්‍රාතිහාර්ය පාන්න බැරි බව’ ඔවුන්ගේ පොදු මතය බව පෙනිණ. ආණ්ඩුවට වඩා හොඳ වෙනත් දේශපාලන බලවේගයක් නැති නිසා, තිබෙන දෙයින් සෑහීමට පත්වන්නට ඔවුන්ට සිදුවී තිබේ. එය ඇත්තකි. ආණ්ඩුවට වඩා හොඳ කිසිම දේශපාලන බලවේගයක්, ජනාධිපතිවරයාට වඩා හොඳ කිසිම දේශපාලන නායකයෙක් දැනට ලංකාවේ නැත.
එහෙත්, ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවේ පළමුවැනි වසර තුළ සිදුවී තිබෙන තීරණාත්මක වෙනස්කම් කවරේද? ඒ ගැන තිබෙන පොදු මතය වන්නේ, එය මෙතෙක් කාලයක් ලංකාවේ තිබුණු කොල්ලකාරී දේශපාලනයේ සුසමාදර්ශීය ඛණ්ඩනයක් සලකුණු කළේය යන්නයි. එයද සම්පූර්ණයෙන්ම ඇත්තකි. බොහෝ දෙනා සතුටට පත්ව සිටින කේන්ද්‍රීය කාරණයද එයයි. ‘අඩු ගානේ හොරකමයි දූෂණයයි නැවැත්තුවානේ, හොරුන්ව අල්ලනවානේ. වෙන කවුරුත් ඕක කරන්නේ නැහැනේ.’ බහුතරයේ මතය එයයි.
ඒ හැරෙන්නට විවිධ ක්ෂේත්‍රවල කාර්යපටිපාටිමය වෙනස්කම් බොහොමයක් මේ ආණ්ඩුව යටතේ සිදුවී තිබේ. සාමාන්‍යයෙන් හැම ආණ්ඩුවක්ම පත්වුණු වහාම එවැනි කාර්ය පටිපාටිමය වෙනස්කම් බොහොමයක් සිදුවෙයි. අලුත් වෙනසක් මහජනතාවට දනවන්නට ඒවා බොහොම උපකාර වෙයි.
එහෙත්, ගැටලුව වන්නේ, එවැනි කාර්ය පටිපාටිමය වෙනස්කම්වලින් සෑහීමට පත්වී, ආණ්ඩුව උත්කර්ෂයට නැංවීමෙන් පමණක් වැඩේ අවසන් වේද යන්නයි.
යහපාලන ආණ්ඩුව උදාහරණයකට ගනිමු. එය තුනෙන් දෙකක පාර්ලිමේන්තු බලයක් ලැබුණු ආණ්ඩුවක් නොවේ. එහෙත් එය පත්වී පළමුවැනි වසර තුළ ලංකාවේ තීරණාත්මක වෙනස්කම් බොහොමයක් කරගන්නට ඔවුන්ට හැකිවිය. විශේෂයෙන් 19 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ඉන් ප්‍රමුඛය. ජනාධිපතිවරයකුගේ ධුර කාලය අවුරුදු හයෙන් පහකට අඩු කළේත්, වාර දෙකකට වැඩියෙන් ධුරය දැරීමට ජනාධිපතිවරයකුට නොහැකි බවට නැවත ස්ථාපිත කළේත්, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිට ඇති බලයට යළි සීමා පැනවූයේත්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව හා ස්වාධීන කොමිෂන් සභා එහි මුල් සාරයෙන් යුතුව නැවත පිහිටුවූයේත්, තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය මූලික අයිතිවාසිකමක් බවට පත්කළේත් එමගිනි. අද ජාජබ ආණ්ඩුවට විශාල හිසරදයක් ලෙස පෙනෙන තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳ පනත නීතිගත වුණේත් ඒ කාලයේය. ඒ ද විශාල ප්‍රතිවිරෝධතා, කේවෙල් කිරීම්, දියාරු කිරීම් ආදි බාධක රැසක් මැද්දේය. අද පවතින ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිසරයට මුල් ගල තැබුණේ යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේ බව කීම අසාධාරණ නොවේ. රාජ්‍ය බලය වෙනුවට, පුරවැසියාගේ බලය ඉස්මත්තට එන (වර්තමාන) පරිසරයක් සඳහා, විවිධ අඩුපාඩුකම් මධ්‍යයේ වුණත්. මුල් පියවර තැබුණේ ඒ කාලයේය.
අනෙක් අතට, ඒ මුල් වසරෙන් පසුව, යහපාලන ආණ්ඩුවට කිසිම තීරණාත්මක වෙනසක් රටේ කරගන්නට නොහැකි වූ බවද පැහැදිලිය. ආණ්ඩුවේ දෙපාර්ශ්වය අතර පැවැති ගැටුම්, ජනාධිපතිවරයා හා අගමැතිවරයා අතර පැවැති නොපෑහීම්, පරාජය වූ රාජපක්ෂ බලවේග නැවත හිස ඔසවන්නට අඛණ්ඩව දැරූ විශාල ප්‍රයත්න, පුද්ගලයන් හැටියට ජනාධිපතිවරයා හා අගමැතිවරයා මහජනතාව අතර සිය සුජාතභාවය අහිමිකරගැනීම ආදි කරුණු කාරණා විශාල ප්‍රමාණයක් ඒ අසමත්භාවය ඇතිකිරීම සඳහා තීරණාත්මකව බලපෑවේය. එහි තර්කානුකූල ප්‍රතිඵලය වුණේ, යහපාලන ආණ්ඩුවේ ප්‍රමුඛ පොරොන්දුවක් වූ අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ඇතිකරගැනීමට නොහැකි වීමයි. මුල් දින සියය තුළ ඒ සඳහා ශක්තිමත් අඩිතාලමක් වැටුණු නමුත්, අවසානය වන විට, ඒ ක්‍රියාවලියට දේශපාලන නායකත්වයක් නොමැතිකමත්, එය පවත්වාගෙන යාමට කිසිවකුට දේශපාලන අධිෂ්ඨානයක් නොමැතිකමත් නිසා, මුළු ක්‍රියාවලියම අවසානයක් නැති අවසානයක් බවට පත්විය.
යහපාලන ආණ්ඩුවේ හොරු ඇල්ලීමේ ක්‍රියාවලියද එපරිදිම ඛේදජනක අවසානයකට මුහුණ පෑවේය. ආරම්භයේදීම, දැනටත් ජනප්‍රිය ලෙස කතාවෙන ජනමාධ්‍යවේදීන්, දේශපාලන විවේචකයන් ඇතුළු විවිධාකාර අයගේ ඝාතන, අතුරුදහන් කිරීම් වැනි විවිධාකාර අපරාධ සම්බන්ධයෙන් නැවත අපරාධ විමර්ශන ආරම්භ කෙරිණි. අද නැවත කතාබහට ලක්වෙන වසීම් තාජුඩින්ගේ මරණය හදිසි අනතුරකින් සිදුවූවක් නොව, ඝාතනයක් යැයි මුලින්ම හෙළිදරව් කර ගත්තේ ඒ කාලයේය. කීත් නොයාර් පැහැරගත්තේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂත් දැනුවත්ව, හමුදාවේ ඉහල හා පහල නිලධාරීන් බව හෙළිවුණේ ඒ කාලයේය. තරුණයන් ඇතුළු 11 දෙනකු කප්පම් සඳහා පැහැරගෙන ගොස් අතුරුදහන් කිරීම ගැන හිටපු නාවික හමුදාපති වසන්ත කරන්නාගොඩ දක්වා දිවෙන අපරාධකාරී දම්වැලක් ගැන හෙළිදරව් වුණේ ඒ කාලයේ විමර්ශනවලිනි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ මව්පියන් සඳහා ස්මාරකයක් රජයේ වියදමෙන් හැදූ බව නිශ්චිතව සොයාගත්තේ ඒ කාලයේය. මේ ආදි කී නොකී, අදත් නැවත වටයකින් කතාවෙන, අපරාධකාරී සිදුවීම් විශාල ප්‍රමාණයක් ගැන වසා තිබුණු ලිපිගොනු විවෘත කර, විමර්ශන ඇරඹුණේ යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේය. අද මෙන්ම එදාත්, යහපාලන ආණ්ඩුවට හිතවත්ව සිටි පිරිස්, ඒ ආණ්ඩුවෙන් තීරණාත්මක වෙනසක් රටේ ඇතිවෙතැයි සිතූ පිරිස්, තවදුරටත් සිතුවේ මේ අපරාධවලට තීරණාත්මක විපාකයන් වහ වහාම ලැබෙනු ඇතැයි කියාය.
එහෙත්, යහපාලන ආණ්ඩුව ගෙදර ගොස් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව බලයට පත්වන තෙක් ඒ කිසිම දෙයක් අවසානයකට නොගිය අතර, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනයේ මුල් කාලයේදී ඒ ලිපිගොනු නැවත වසා දමා, පළිගැනීමේ කොමිසමක් පත්කර, ඒවායේ චුදිතයන් නඩු විභාගවලින් නිfදාස්කර නිදහස් කරන තත්වයක් දක්වා තත්වය වෙනස් විය.
මේ සියල්ල ආපසු හැරවුණේ ඇයි?
එකක්, මේවා හුදෙක් කාර්ය පටිපාටිමය දේවල් වීමය. ඒ ඒ පුද්ගලයන්ට අනුව, ඒ ඒ නිලධාරීන්ට අනුව, ඒ ඒ ආණ්ඩුවේ සරල තීන්දු තීරණ අනුව වෙනස්වන දේවල් පමණක් බවට ඒවා පත්ව තිබුණු නිසාය. උදාහරණයක් හැටියට, යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේ අපරාධ විමර්ශන ක්ෂේත්‍රයේ විශාල වැඩ කොටසක් ඉටු කළ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ශානි අබේසේකර, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පැමිණ දින කිහිපයකින් සීඅයිඩීයෙන් ඉවත් කර ප්‍රත්‍යන්ත පොලිස් ස්ථානයකට යැවීමෙන් පමණක්, එතෙක් කරගෙන ආ සියලු අපරාධ විමර්ශන ආපස්සට හරවන්නට ගෝඨාභය රාජපක්ෂට හැකිවිය.
ඒ තත්වය වර්තමානයට ගළපමු. මේ ආණ්ඩුවද ඉතාම දැඩි ලෙස පරණ ආණ්ඩුවල අපරාධ ගැන සොයමින්, වගකිවයුත්තන් නීතිය හමුවට පමුණුවමින් සිටියි. මුල්වටයේදී එය අතිශය සාර්ථක සහ ජනප්‍රිය ක්‍රියාවලියකි. එහෙත්, ලංකාවේ යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්‍රියාවලියේ ස්වභාවය අනුව, මේ කිසිම කාරණයක් අවුරුදු පහ හයක කාලයක් තුළ තීරණාත්මක ලෙස අවසානයක් කරන්නට බැරි බව (ආණ්ඩුව ගැන අරෝවෙන් නොව) ප්‍රායෝගික අත්දැකීමෙන් කිවහැකිය. එමෙන්ම, ලංකාවේ අපරාධ, අධිකරණයක් ඉදිරියේ ඔප්පු කරගැනීමේ හැකියාවේ දුර්වල රේට්ටුව අනුව, මහජනතාව බලාපොරොත්තු වන අවසානයක් සිදු නොවීමටද තිබෙන ඉඩකඩ වැඩිය.
ඊට ගැට ගසා මතක තබාගත යුතු කාරණයක් නම්, රාජපක්ෂ පාලනය කාලයේ විවිධ අපරාධවලට වගකිවයුත්තන් හැටියට සැලකුණු සියලු දෙනා, ගෝඨාභය ආණ්ඩු කාලයේ පළිගැනීමේ කොමිසමේ නිර්දේශ අනුව නිfදාස් කර නිදහස් කෙරුණු බවය. කොරෝනා වසංගතය හා ආර්ථික පරිහානිය වැනි අහම්බ සිදුවීම් නොවී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ධුර කාල දෙකක්වත්, එනම් අදත් පැවතුණා නම්, මේ සියලු අපරාධවලට වගකිවයුත්තන් සිටිනුයේ සමාජයේ නිර්දෝෂී පුද්ගලයන් හැටියට විරාජමානවය. සමහර විට නැවත ආණ්ඩුවේ ඉහල තනතුරුවලටද පත්වෙමිනි. තමන්ට එරෙහිවූ සියලු නිලධාරීන්ගෙන් පළිගැනීමේ ක්‍රියාන්විතයේද යෙදෙමිනි.
ජාජබ ආණ්ඩුවද දැනට සිදුකර තිබෙන අතිශය ජනප්‍රිය නමුත් කාර්යපටිපාටිමය පරිවර්තනයන්, ඉතාම පහසුවෙන් ආපස්සට හැරවිය හැකි ඒවාය. උදාහරණයක් හැටියට, විශ්‍රාමික ජනාධිපතිවරුන්ගේ පහසුකම් ඉවත්කිරීමේ පනත, ඊළඟ ඕනෑම ආණ්ඩුවකට පහසුවෙන් ආපස්සට හැරවිය හැකිය. මුලින් තිබුණු පරණ පනත යළි ක්‍රියාත්මක කිරීමටත්, ‘ජාතිය වෙනුවෙන් කරන ලද සේවය වෙනුවෙන්’ විශ්‍රාමික ජනාධිපතිවරුන්ට කළගුණ සැලකීම සඳහා අවශ්‍ය නම් එම පනතේ තිබෙන පහසුකම් තවත් වැඩිකිරීමටත්, අවශ්‍ය වන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ සරල බහුතරයක් පමණි. එවැනි විටෙක එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනිය කියා උසාවි යන්නටද දෙයක් නැත. මුල් පනත මේ ව්‍යවස්ථාව යටතේ ක්‍රියාත්මකව තිබුණු නිසාය. වැදගත්ම කාරණය, හිටපු ජනාධිපතිවරුන්ගේ පහසුකම් කපා දමනවාට අද කැමති වී සිටින මහජනතාවගෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක්ද අනාගතයේ ඒ අවස්ථාවේදී ඔවුන්ට යළි ඒවා හිමිකර දීමට පක්ෂව සිටිනු හැකි වීමය. ජනමතයේ හැටි එහෙමය.
යෝජිත පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ විශ්‍රාම වැටුප් අහෝසි කිරීමේ පනතද, අනාගතයේදී ආපස්සට හැරවීමට තිබෙන ඉඩකඩ වැඩි බව අමුතුවෙන් කියන්නට දෙයක් නැත.
ඒ නිසා, ආණ්ඩුවක කාර්යපටිපාටිමය පරිවර්තනයන් හුදෙක් ඒ කාලයේ මහජනතාව සතුටු කිරීමට, විචාරකයන්ට අතීතයෙන් කැඩීයාමක් පිළිබඳ විචාර ලියන්නට හා ආණ්ඩුවේ අයට තමන්ගේ කැපවීම ගැන පුරාජේරු කියන්නට හේතුවනවා මිස, දිගුකාලීන වශයෙන් ඇතිකරන වෙනසක් නෙැත.
මේ කාර්යපටිපාටිමය වෙනස්කම් ඉතාමත් වැදගත් වන නමුත්, ලංකාවට මේ මොහොතෙහි වැදගත් වන්නේ, ආණ්ඩුවේ ප්‍රමුඛ උද්යෝග පාඨය වන ‘ක්‍රමයේ වෙනසක්’ යන්නම ය. කනගාටුවෙන් වුවද කිව හැක්කේ, මේ වන තෙක් ලංකාවේ සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් ඇතිකිරීම සඳහා කිසිම කල් පවතින සංයුක්ත පියවරක් ජාජබ ආණ්ඩුව ගෙන නොමැති බවයි. එය, ඉතිහාසයේ දේශපාලන ක්‍රියාවලිය හා ජාජබ ආණඩුවේ වෙනස්කම් ගැන උත්කර්ෂයෙන් කතාකරනවාට වඩා වැදගත්කමක් දී කතාකළ යුත්තකි. මන්ද යත්, ආණ්ඩුවේ ධුර කාලයෙන් අවුරුද්දක් දැනටමත් ගෙවී ඇති නිසාය.
මනුවර්ණ සිතන හා ප්‍රගතිශීලී අනෙකුත් බොහෝ දෙනකු සිතන අන්දමට, ලංකාවේ ක්‍රම වෙනසක් සඳහා තීරණාත්මක පරිවර්තනය සිදුවිය යුත්තේ රාජ්‍ය ව්‍යුහයේය. නියත වශයෙන්ම විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය වෙනස් කිරීමෙහිය. පසුගිය අවුරුදු පනහකට ආසන්න කාලය තුළ, ඊට පෙර නොපැවැති දූෂිත, අත්නෝමතික, අපරාධකාරී, පරපීඩාකාරී පාලනයක් හා රාජ්‍ය ව්‍යුහයක් ඇතිවී වැඩී ආයේ, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයේ අනුහසිනි. එහි බලතල ප්‍රයෝජනයට ගෙන, හොඳ පාලනයක් පවත්වාගෙන යන්නට ආ සාන්තුවරයන් වැනි හොඳ නායකයන්ද අවසානයේ විධායක ජනාධිපති පුටුවේ වාඩිවූ පසු සාමාන්‍ය තත්වය වන අත්තනෝමතිකත්වයටම යටත්වූහ. ඒ කිසිවකු බලයෙන් පහව ගියේ, මුලින් කී තරම් සාන්තුවරයන් හැටියට නොවේ. සාන්තුවර පාලනයක් ගෙනගිය අය හැටියටද නොවේ.
අවාසනාවකට ජාජබ ආණ්ඩුව මේ තීරණාත්මක වෙනස්කම් කිරීමට මේ වන තෙක් කිසිම පියවරක් ගෙන නැත. හේතුව පැහැදිලිය. ආණ්ඩුවට උපදෙස් ලැබෙන්නේ, ආණ්ඩුව වටා සිටින බුද්ධිමතුන් උපදෙස් දෙනු ඇත්තේ, දැන්ම විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය වෙනස් කරන්නට හදිසි නොවන ලෙසත්, එය ජාජබ ආණ්ඩුව දැන්ම අත නොගැසිය යුතු කලාපයක් ලෙසත්, එය වෙනස් නොකර එයින් වැඩ ගෙන රටේ ක්‍රම වෙනසක් ඇතිකිරීමට පියවර ගන්නා ලෙසත්ය. ඒ බුද්ධිමත් මතය හොඳින් සමපාත වන්නේ, ඇත්තටම ආණ්ඩුව පාලනය කරන ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ලේකම්වරයා දැනටමත් පෙන්වා දී ඇති පරිදි, රට හදන්නට නම් අවුරුදු පහළොවක් විස්සක් බලයේ සිටින්නට ඕනෑ කියන අදහස සමගය. ලබාගත් බලය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ හෝ සිස්ටම් චේන්ජ් එකේ නාමයෙන් අත්හැර දමන්නට ජවිපෙ වැනි පක්ෂයකට කිසිම අදහසක් නැති බව ස්ථිරය.
දැනට සිදුවන ආකාරයට, පැහැදිලිව කිව හැක්කේ මේ ආණ්ඩුවේ කාලය ඇතුළත අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නීතිගත කරගැනීම ප්‍රායෝගික නොවන දෙයක් බවයි. ඒ ගැන ජාජබ පක්ෂය තුළවත් සාකච්ඡාවක් තිබෙන බව වාර්තා නොවන අතර, ඒ ගැන සාකච්ඡා කිරීමට ජනාධිපතිවරයා හමුවීමට අවස්ථාව ඉල්ලා ඇති ජාජබයේ ජාතික විධායක සභාවේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජිකයන්ට පවා මාස ගණනක කාලයක් තිස්සේ එවැනි අවස්ථාවක් ලැබී නැති බවද මනුවර්ණට දැනගන්නට ලැබේ. අනෙක් අතට අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් යනු පක්ෂයක වැඩක් නොවේ. එහි මූලික සාකච්ඡාද පැවැත්විය යුත්තේ රටේ සියලු විවිධත්වයන් නියෝජනය වන ආකාරයෙන් මිස පක්ෂයක් තුළ නොවේ. අඩු ගණනේ පාර්ලිමේන්තු කාරක සභාවක්වත් ඒ වෙනුවෙන් පත්කළ යුතුය. ඒ කිසිවක් ගැන කිසිම සූදානමක් ආණ්ඩුවට ඇත්තේ නැත. අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ගැන පාර්ලිමේන්තුවේදී කරන ප්‍රශ්නකිරීම්වලට පවා අගමැති ඇතුළු ආණ්ඩුවේ වගකිවයුත්තන්ගෙන් ලැබෙන්නේ ‘සුළඟේ පාවෙන පෙම් කුසුම්’ වැනි ‘වචන-වචන- වචන’ පමණක් ඇති සුන්දර පිළිතුරුය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක ක්‍රියාවලිය අවුරුදු තුන හතරක් ඇදෙන වැඩකි. ඊට මෙහා කොහෙත්ම කළ නොහැකි වැඩකි. ඊට මැතිවරණ ක්‍රමය පිළිබඳ සංශෝධනද ඇතුළු වන්නේ නම්, මැතිවරණ කොට්ඨාස සීමා නිර්ණය කිරීමේ කාර්යයද කළ යුතුය. අපේ පරණ අත්දැකීම් අනුව එය පමණක් වුවද, අඩු ගණනේ අවුරුදු දෙකක්වත් කල් ඇදෙන වැඩකි. මේ විදියට බැලූ විට, පෙර කී පරිදි අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් යනු ජාජබ ආණ්ඩු කාලයේ මහජන සිහිනයක් බවට පත්වන්නට බොහෝ සේ ඉඩ තිබෙන්නකි.
වැදගත්ම කාරණය නම්, එවැනි ව්‍යුහමය වෙනසක් රාජ්‍යයේ කරන්නේ නැතිව, කරන සිල්ලර වැඩ හැටියට සැලකිය හැකි සියලු කාර්යපටිපාටිමය වෙනස්කම් හුදෙක්, පත්තුවී නිවී යන මල්වෙඩිවලට එහා නොයන බවයි.
ආණ්ඩුව සතියක් පාසා ජනප්‍රියත්වය අඩුකරගනිමින් සිටියි. හිටපු කථානායක අශෝක රන්වලගේ සිට එම සුජාතභාවය හෙමින් නමුත් අඩුවීමේ ඉරණමට ආණ්ඩුව මුහුණ දී සිටියි. වත්කම් ප්‍රකාශ ගැන විශාල හාහෝවක් ඇතිවුණේද, ආණ්ඩුවේම මැති ඇමතිවරුන් ඡන්දය කාලයේ අනුන්ගෙන් ඉල්ලාගත් ඇඳුම් අඳින බවට බොරු කියන්නට යාම නිසාය. වත්කම් ප්‍රකාශ සිදුවීමේදීද පෙනෙන පරිදි ජනතාව පාරදෘශ්‍යභාවය ඉල්ලන විට, ආණ්ඩුව පාරදෘශ්‍යභාවය නොඉවසයි. ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සේවය කරන නිලධාරීන් ගැන තොරතුරු දෙනවා වැනි ප්‍රාථමික කාරණාවලින් පටන්ගන්නා ඒ සංවෘත බව, ඉන්දු- ලංකා ගිවිසුම් හංගාගැනීම දක්වා දිවෙයි. කාලය ගත වන විට වෙනත් ඕනෑම ආණ්ඩුවක මෙන් මේ ආණ්ඩුවේද සුජාතභාවය පිරිහෙමින් තිබේ. ඊට වැඩි වේගයක් සපයන්නේ ආණ්ඩුවේ දේශපාලකයන්ගේ අසීමිත උද්දච්චභාවයයි. එය පළපුරුද්ද අඩුකම නිසා ඇතිවන්නක් නොවේ. දේශපාලන නූගත්කම නිසා ඇතිවන්නකි. බොහෝ අවස්ථාවල පරීක්ෂාවට ලක්වන්නේ ඡන්දයට පෙර මේ උදවිය කී දේවල් හා දැන් කියන දේවල්ය. විදුලිබල මණ්ඩලය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම එවැනි පරීක්ෂාවකි. ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැන කතාකරන පිරිස් විදුලිබල මණ්ඩලය හා එවැනි තවත් ආයතන ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම වැනි රනිල් ව්‍යාපෘති ගැන කතා නොකරන්නට පරෙස්සම් වෙති. මනුවර්ණ වැන්නන්, ආණ්ඩුව කරන ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම් ගැන පක්ෂය. ආණ්ඩුවේ පැවැත්ම ගැන හිතන අය, මේ සුළු වැරදි එකතු වී ලොකු විපාක දෙන තත්වයෙන් ආණ්ඩුව ගලවාගන්නට ආණ්ඩුවටම උපදෙස් දිය යුතුය.
ආණ්ඩුවේ පහළ ස්තරවල සුජාතභාවය පිරිහෙන විට, මුළු බර පැටවෙන්නේ ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක වෙතය. එහෙත් ජනාධිපතිවරයකුට ආණ්ඩුවක් ඇදගෙන යා හැකි දුරටද සීමා තිබේ.
