2024 ජනපතිවරණ සමයේ ජාජබ/ජවිපෙ ප්‍රධාන රැස්වීම්වල අවසන් කථිකයා වූයේ ටිල්වින් සිල්වා මහතාය. ඔහු තම කථාව බොහෝ විට අවසන් කළේ ජවිපෙ අතීතයෙන් උපුටාගත් කවියකිනි ; “කුසට සාගිනි, හදට සෝගිනි, ඉනට වැරහැලි කැබලි එල්ලා.. නැගිටපල්ලා, නැගිටපල්ලා, නුඹලාගේ වාරය ඇවිල්ලා.”ගෝඨාභය මාරුතය විසින් බංකොලොත් කළ රට කෙමෙන් කෙමෙන් යථාවත් වන පසුබිමක් තුළය 2024 ජනපතිවරණය පැවැත්වූයේ. ඒ ආර්ථික කඩාවැටීමේ කටුකතම ප්‍රතිඵලයක් වූයේ දුප්පත්කම හා ආර්ථික අසමානත්වය වේගයෙන් ඉහල යාමයි. නවතම ලෝක බැංකු වාර්තාවට අනුව, (Sri Lanka Public Finance Review 2025 -Towards a Balanced Fiscal Adjusment) 2025 2019දී 11.3% ක් වූ දරිද්‍රතාව 2022 දී 23.1%ක් දක්වා ඉහල ගියේය. (දුප්පත්කම ඉහල යාමට හේතුව කොවිඩ් වසංගතය බවට රාජපක්ෂවරුන් හා පොදු ජන පෙරමුණ කියන කථාව ව්‍යාජයක් බව සංඛ්‍යා දත්ත සලකා බැලීමෙන් පැහැදිලි වේ. 2020දී දුප්පත්කම 12.7% ක් වූ අතර, 2021 දී 13.4%ක් විය. දුප්පත්කම ඉහල ගියේ වසංගතය නිසා නම් දරිද්‍රතා අගය 23% ඉක්මවා යා යුතුව තිබුණේ 2022දී නොව 2020දී හෝ 2021 දීය.) ආර්ථික අසමානතාව මනින ජිනී දර්ශකය (Gini coefficient) 2019දී 37.7ක් වූ අතර එය 2022දී 40.1 දක්වා වර්ධනය විය.
ආර්ථිකය කඩාවැටීම නතර කොට එය ස්ථාවර කර යළිත් වෘද්ධි මාවතට යොමු කිරීමට රනිල් වික්‍රමසිංහ පාලනය සමත් විය. 2023 අවසන් කාර්තු දෙකේ ආර්ථිකය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වීම ඇරඹුණු අතර 2024 මුල් කාර්තුවේදී 5.3%ක ප්‍රශංසාත්මක වර්ධන වේගයක් ලංකා ආර්ථිකය වාර්තා කළේය.
අවාසනාවකට මෙම ආර්ථික යථාවත් කිරීමේ වැඩි බර වැටුණේ ඇති-හැකි ලාංකිකයන් මත නොව නැති-බැරි ලාංකිකයන් මතය. 2023 දුප්පත්කම 27.5%ක් දක්වා වර්ධනය වීමෙන් මෙය පැහැදිලි වේ. අස්වැසුම වැනි වැඩසටහන් තුළින් දුප්පත්කම යම් තරමක අඩුවීමක් සිදුවුවද, 2024 සැප්තැම්බරය වන විටත් රටේ ජනගහනයෙන් කාලක් (24.9%ක්) ජීවත් වූයේ දරිද්‍රතාවේ නිමග්නවය. 2024දී ලාංකිකයන්ගෙන් අඩකට වඩා (55.7%ක්) බහුමානික දරිද්‍රතා අවදානමට මුහුණ දුන්හ. (එනම් ආදායම් මට්ටම දුප්පත් ලෙස නොගැනුණද අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය වැනි මූලික අවශ්‍යතාවන් ඉටුකර ගැනීමට ප්‍රමාණවත් ආදායමක් නොලබන පිරිස්.)
2024 ජනපතිවරණය පැවැත්වූයේ මෙවැනි පසුබිමක් තුළය. ඊළඟට රටේ නායකත්වය බාරගන්නා ජනපතිවරයාගේ ප්‍රධානතම වගකීම වූයේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය හා වෘද්ධිය අවදානමට ලක් නොකොට නැති-බැරි ලාංකිකයන් මත ඇති ආර්ථික බර තුනී කිරීමට කටයුතු කිරීමයි. මේ කර්තව්‍යය ඉටු කිරීමේ සුදුස්සා අනුර කුමාර දිසානායක මහතා බව ලාංකික ඡන්දදායකයන්ගෙන් 42%ක් තීරණය කළහ.
ගෝඨාභය මාරුතයෙන් අවතැන් වී වික්‍රමසිංහ ජනපතිවරයා අසීරුවෙන් යථාවත් කළ ලංකා ආර්ථිකය ජවිපෙ මාරුතයකින් යළිත් අවතැන් විය හැකි බවට බොහෝ ලාංකිකයෝ බිය වූහ. (මේ ලියන මමද ඉන් කෙනෙකි.) වාසනාවට මෙය අස්ථාන බියක් විය. 2024 ජනපතිවරණයෙන් පසුව ගෙවුණු වසර තුළ ආර්ථික ස්වාධීනතාව හා වෘද්ධිය පවත්වාගෙන යාමට දිසානායක පාලනය සමත්ව ඇත. එය ප්‍රශංසනීය තත්වයකි.
ටිල්වින් සිල්වා මහතා ජනපතිවරණ වේදිකාවල සිට කවියෙන් ආමන්ත්‍රණය කළ සාගින්නෙන් හා සෝගින්නෙන් පෙළෙන ලාංකිකයන්ගේ බර තුනී කිරීමට දිසානායක පාලනය ගතවූ වසර තුළ සමත්වීද? උත්තරය නම් නැත යන්නයි. නවතම ලෝක බැංකු වාර්තාවට අනුව දුප්පත් ලාංකිකයෝ තවමත් රැකියා හා ආදායම් අහිමි වීමෙන් පීඩා විඳිති. ආහාර ද්‍රව්‍යවල මිල තවමත් පහත වැටී නොමැති අතර, බොහෝ පවුල් ජීවිතය ගැට ගසා ගනුයේ පෝෂ්‍යදායක ආහාර, අධ්‍යාපනය හා සෞඛ්‍යයට වැය කරන මුදල් සීමා කිරීම තුළිනි. ජීවත්වීම 2022 හෝ 2023දී තරම් දුෂ්කර නොවූවද 2024 ජනපතිවරණ අවස්ථාවේ අපේක්ෂා කළ සහනය ඔවුන්ට ලැබී නොමැත. 2025 මැයි පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් අපේක්ෂිත දැවැන්ත ජය ලැබීමට ජාජබ/ජවිපෙ නොහැකිවීමට එක් හේතුවක් වන්නට ඇත්තේත් සාගින්නෙන් සෝගින්නෙන් පෙළෙන ලාංකිකයන්ට ප්‍රමාණවත් තරම් සහනයක් සැපයීමට තවමත් අනුර කුමාර දිසානායක පාලනය අසමත්ව ඇති නිසාය.
2022න් පසු දරිද්‍රතාව ඉහල යාමට ප්‍රධාන දායකත්වයක් සැපයුවේ වැට් හා විදුලි බිල ඉහල යාමය. ලෝක බැංකු වාර්තා අනුව, 2024 ජනවාරියේදී වැට් බදු 13% සිට 15% දක්වා ඉහල යාම හා එතෙක් වැට් නොගැසූ භාණ්ඩවලට වැට් ගැසීම (පොත්ද ඇතුළුව) හේතුවෙන් දරිද්‍රතාව 2.2%කින් වර්ධනය ව ඇත. 2023දී විදුලිබිල ඉහල යාම හේතුවෙන් දරිද්‍රතාව 1.9%කින් ඉහල ගොස් ඇත.
ආදායම් ජනනයේදී වැඩියෙන් රඳා පවතිනුයේ ඍජු බදු මතද, වක්‍ර බදු මතද යන්න ඕනෑම ආණ්ඩුවක් කළ යුතු තෝරාගැනීමකි. වක්‍ර බදු මත රඳා පැවතීම ඉහළ යත්ම නැති බැරි ජනතාව මත පැටවෙන ආර්ථික බරද ඉහල යයි. වැට් බද්ද වැඩි කිරීමේදී, විදුලි බිල වැඩිකිරීමේදී සිදුවූයේ එයයි. වත්මන් පාලනය යටතේ ජීවන බර අපේක්ෂිත ලෙස අඩු නොවූයේ වැට් බද්දේ අඩුවීමක් නොවූ නිසාය.
ආර්ථිකය අස්ථායි නොකර වක්‍ර බදු අඩු කිරීම තුළින් නැති බැරි ජනතාවට සහනයක් ලබා දීමට නම් ඍජු බදු වැඩි කළ යුතුය. තම මුල් වසරේ එසේ නොකිරීමට දිසානායක පාලනය තීරණය කළ බව පැහැදිලිය. සාගින්නෙන් හා සෝගින්නෙන් පෙළෙන ජනතාවට අපේක්ෂිත හා ප්‍රමාණවත් සහනයක් ලබාදීමට දිසානායක පාලනය පළමු වසර තුළ අසමත් වූයේ එබැවිනි. මෙම තීරණය දිගටම පවත්වාගෙන ගියහොත් ජීවන බරට සහනයක් ලැබීමේ අඩු හා මැදි ආදායම්ලාභී ජනතාවගේ සිහිනය දිසානායක පාලනයේ දෙවන වසර තුළදීවත් සැබෑවක් නොවනු ඇත.
සාගින්න හා සෝගින්න අඩුවේද?
2024 නොවැම්බර් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් දැවැන්ත ජයක් ලැබූ පසු දිසානායක පාලනය පහසුවෙන් ඉටු කළ හැකි පොරොන්දු කඩිනමින් ඉටු කිරීමට කටයුතු කරනු ඇතැයි පොදු මතය විය. නමුත් වූයේ අනෙකකි. පාර්ලිමේන්තුවේ සාතිශය බහුතරයක් තිබුණද දිසානායක පාලනය 2025 මැයි පළාත් පාලන මැතිවරණය එළඹෙන තෙක්ම ඉන් පෙනෙන දැනෙන යමක් කළේ නැත.
ජනපතිවරුන්ගේ හා මැති ඇමතිවරුන්ගේ වරප්‍රසාද අහිමි කිරීමේ පොරොන්දුව ඊට කදිම උදාහරණයකි. මේ පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරීමට පත් කළ චිත්‍රසිරි කොමිසම දිසානායක ජනපතිවරයාට තම වාර්තාව ලබාදුන්නේ 2024 දෙසැම්බරයේය. තුනෙන් දෙකේ බලයක් ඇති ආණ්ඩුවට ජනපති, මැති ඇමති වරප්‍රසාද අහිමි කරන පනත් කඩිනමින් සම්මත කරවාගත හැකි වුවද, සැබවින්ම වූයේ චිත්‍රසිරි වාර්තාව මාස 6කට අධික කාලයක් ජනපති වාර්තා හමස් පෙට්ටියට හිරවීමයි. ඒ වෙනුවට ආණ්ඩුව හිටපු ජනපතිවරුන්ට යන වියදම් පිළිබඳව කතාකරමින් මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාට නිල නිවෙසින් යන්න යැයි කියමින් මාධ්‍ය සංදර්ශන පැවැත්වීය.
පහසුවෙන් ඉටු කළ හැකි මෙවැනි පොරොන්දු පවා ඉටු නොකිරීම නිසා හටගත් කලකිරීම 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී ආණ්ඩුවේ ඡන්ද ගොඩ අඩුවීමට දායක වූවා නිසැකය. ආණ්ඩුවට ඇස් ඇරුණේ ඉන් පසුවය. ජනපති වරප්‍රසාද ඉවත් කිරීමේ පනතට 2025 ජුනි මස කැබිනට් අනුමැතිය ලැබුණි. පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් ආණ්ඩුව අත්විඳි පසුබෑම නොවන්නට මහින්ද රාජපක්ෂ හිටපු ජනපතිවරයා අතිරේක සේවකයන් 111ක (විදුලි කාර්මිකයන් 26ක්, සූපවේදීන් 16ක්, සිවිල් ඉංජිනේරුවන් 4ක්, තාක්ෂණික ඉංජිනේරුවන් 4ක්, ශාරීරික පුහුණුකරුවන් 3ක්, වඩු කාර්මිකයන් 1ක් හා සුනඛ පාලකයන් 1ක්) හා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හිටපු ජනපතිවරයා අතිරේක සේවකයන් 60ක (සූපවේදීන් 8ක්, ශාරීරික පුහුණුකරුවන් 1ක් හා සුනඛ පාලකයන් 1ක් ඇතුළු) සේවය මහජන මුදලින් තවමත් භූක්ති විඳිනු නොඅනුමානය.
මෙහිදී අවධාරණය කළ යුතු කාරණා දෙකක් ඇත. එකක් නම්, ප්‍රමාද වී හෝ ජනපති වරප්‍රසාද ඉවත් කිරීමට ජාජබ/ජවිපෙ හැර වෙන කිසිදු පක්ෂයක් ක්‍රියා නොකරන බවය. දෙවැන්න නම් පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක් තිබියදීත් තම ජනපතිවරණ පොරොන්දුවක් වූ ජනපති වරප්‍රසාද අහිමි කිරීමට ආණ්ඩුව මෙතරම් ප්‍රමාද වූයේ මන්ද යන්නයි.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ විශ්‍රාම වැටුප ඇතුළු අනෙකුත් වරප්‍රසාද ඉවත් කරන බව ජවිපෙ/ජාජබ දුන් තවත් මැතිවරණ පොරොන්දුවකි. ඒ සඳහා අවශ්‍ය පනත සකස් කරමින් සිටින බව ආණ්ඩුව කියයි. (මේ දිනවල ප්‍රකාශයට පත්ව ඇති පක්ෂ-විපක්ෂ මන්ත්‍රීවරුන්ගේ වත්කම් බැරකම් ප්‍රකාශ සලකා බැලීමේදී පෙනීයනුයේ මොවුන්ට නම් විශ්‍රාම වැටුප් අනවශ්‍ය බවය.) ඒ පනතද ප්‍රමාද වන්නට ඇත්තේ ජනපති වරප්‍රසාද කැපීමේ පනත ප්‍රමාද වූ හේතුවම නිසා බව අනුමාන කිරීම සාධාරණය. එනම් බලය දරන හෝ බලය දරන්නවුන් හා ඥාති මිත්‍ර සබඳතා ඇති දේශපාලන පන්තිය තුළින් වන බලපෑම්ය.
ඍජු බදු වැඩිකිරීමට වඩා වක්‍ර බදු වැඩිකිරීම ආණ්ඩුවලට පහසු වන්නේ එබැවිනි. ලංකාවේ ඍජු බදු : වක්‍ර බදු අතර අනුපාතය 20 : 80 වැනි ඉතාමත් අසමතුලිත අගයක් ගැනීම දශක ගණනාවක් පුරා පැවැති තත්වයකි. මේ අසමතුලිත බව යම් පමණකින් හෝ අඩුවූයේ රනිල් වික්‍රමසිංහ පාලන සමයේය; ඍජු බදු ඉහළ දැමීම නිසාය. (විශේෂයෙන්ම ඉහල ආදායම් කාණ්ඩයන් වෙනුවෙනි) එසේ කිරීම ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කොන්දේසියක් විය. ඉහල ආදායම් ලබන/වත්කම් හිමි කොටස්වලට බලපාන දේපල බද්දක් හා බූදල් බද්දක් පැනවීමද ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ තවත් කොන්දේසියක් විය. වික්‍රමසිංහ මහතා ඒ සඳහා 2024 තෙක් කල් ලබාගත්තේය. අනුර දිසානායක පාලනය යටතේ මෙම බදු දෙක පිළිබඳ කතාවක් වත් නැත.
රටක ආදායම් ජනනය සඳහා ඍජු බදු මත වැඩි රඳාපැවැත්මක් තිබිය යුතුය යන්න ලොව පුරා වාමාංශික හා ප්‍රගතිශීලී ඉල්ලීමකි. දේපල බද්ද හා බූදල් බද්ද වාමාංශික/ප්‍රගතිශීලී ආණ්ඩු දරිද්‍රතාව හා ආදායම් අසමානතාව අඩුකිරීමට භාවිත කරන ප්‍රධාන උපකරණයන්ය. නමුත් ලංකාවේ වාමාංශික හා ප්‍රගතිශීලී යයි කියාගන්නා පක්ෂ මෙම ලෝක හා ඓතිහාසික සම්ප්‍රදායට ඉඳුරාම විරුද්ධ ස්ථාවරයක් ගනියි. ජාජබ/ජවිපෙ මෙයට හොඳම උදාහරණයයි. (ආණ්ඩුවේ මැති ඇමතිවරුන්ගේ වත්කම් බැරකම් ප්‍රකාශ දෙස බලන විට ඔවුන් දේපල බද්දකට හා බූදල් බද්දකට අකමැති වන්නේ මන්දැයි පැහැදිලි වේ. මන්ද එවැනි බදුවලින් අහිමි වීමට බොහෝ දෑ ඔවුන්ට ඇති බැවිනි.)
තම පළමු වසර තුළ මෙම තෝරාගැනීම මගහැරියද තම දෙවන වසර තුළ ඊට මුහුණ දීමට ආණ්ඩුවට සිදුවනු ඇත. ලෝක බැංකු වාර්තාවට අනුව, 2021දී 76.7%ක් වූ වක්‍ර බදු ප්‍රතිශතය, 2023දී 66.5%ක් දක්වා පහත වැටුණි. නමුත් සමස්ත බදු ආදායම තුළ වක්‍ර බදු ප්‍රතිශතය ඉදිරි වසර 3 තුළ 75% ඉක්මවා වර්ධනය වන බව ලෝක බැංකුව පුරෝකථනය කරයි. මේ නිසා විශ්‍රාමිකයන්ගේ හා රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ මිලදී ගැනීමේ ශක්තියත් (ක්‍රය ශක්තිය- චමරජය්ිසබට චදඇර) ජීවන මට්ටමත් තවත් පරිහාණියට පත්වන බව ලෝක බැංකුව අනතුරු අඟවයි. (පෞද්ගලික අංශයේ අඩු හා මැදි මට්ටමේ සේවකයෝ, ස්වයං රැකියා නියුක්තිකයෝ හා අස්වැසුමලාභීහුද මෙම අවදානමට මුහුණ දෙති.)
ඍජු බදු වැඩිකිරීමේ අභියෝගයට මුහුණ දීමට තරම් දේශපාලන අධිෂ්ඨානයක් වත්මන් ආණ්ඩුවට තිබේද?
ලංකා නිව්ස් වෙබ් නම් වෙබ් අඩවියේ බදු ගැටලුව පිළිබඳ තිබූ ලිපියක ආයෝජක බැංකුරුවකු ආණ්ඩුව බදු බර ඇති හැකි කොටස් මතට විතැන් කරයිද නැතහොත් දේශපාලන බලපෑම්වලට යටවී ණය බර වැඩිකිරීමේ හා සමාජ සංවර්ධන වියදම් අඩුකිරීමේ පැරණි පිළිවෙතට යළිත් නතුවේද යන ප්‍රශ්නය නගයි ; හිටපු දේශීය ආදායම් නිලධාරිනියක වූ කල්‍යාණි දහනායක මහත්මියත් ආර්ථික විද්‍යාඥයකු වන දේශාන් ද මෙල් මහතාත් දේපල බද්දක් හා බූදල් බද්දක් පැනවීමේ අවශ්‍යතාව අවධාරණය කරති. බදු බර නැති බැරියවුන්ගේ උර මතින් ඇති හැකියවුන් වෙත විතැන් කිරීමේ හදිසි අවශ්‍යතාව ගැන පුළුල් විශේෂඥ එකඟතාවක් තිබුණද, එවැන්නකට දේශපාලන පන්තියෙන් නම් අනුමැතියක් නොමැත. ප්‍රශ්නය එතැනයි.
බදු ආදයම වැඩි කර ගැනීම සඳහා ඉහල ආදායම්ලාභීන් මත වැඩි බරක් තබා ඔවුන් බදු දැලට එක් කිරීමට වැඩි අවධානය යොමු කළ යුතු බව ලෝක බැංකුවේ මතයයි. නවතම ලෝක බැංකු වාර්තාවට අනුව මේ තුළින් ආදායම් බදු ආදායම 169%කින් හා උපයන විට ගෙවීම් බදු ආදායම 75%කින් වැඩිකර ගැනීමට හැකිවනු ඇත.
දැනෙන බදු සංශෝධනයක් නොකොට අය වැය පරතරය දැරිය හැකි මට්ටමක තබා ගත හැකි අනෙක් ක්‍රමය නම් ආරක්ෂක වියදම් අඩුකිරීමයි. නමුත් මෙම පියවර ගැනීමට ආණ්ඩුව සූදානම් නැති බව 2026 අයවැය ඇස්තමේන්තුවෙන් පැහැදිලි වේ. එබැවින් තම දෙවන වසර තුළ වක්‍ර බදු හා ඍජු බදු අතර තෝරාගැනීමක් සිදුකිරීමට අනුර කුමාර දිසානායක පාලනයට සිදුවනු ඇත. ඒ තීරණය මත ආණ්ඩුවේ පමණක් නොව රටේද අනාගතය රඳා පවතී.
නැගිටින්නේ කුමටද? කාට එරෙහිවද?
2025 ලෝක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දර්ශකයෙන් ලංකාව ස්ථාන 15ක් ඉදිරියට පැමිණ ඇත. නමුත් සමස්තයක් වශයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ලොව පුරා පසුබෑමට ලක්වූ බව ලෝක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වාර්තාව සඳහන් කරයි. ඒ වාර්තාව පළකරන International Institute of Democracy and Electoral Assistance ආයතනයේ ප්‍රධානි කෙවින් කසාස් සමෝරා මහතා සඳහන් කරනුයේ ලොව පුරා පැනනැගී ඇති ඒකාධිකාරි රැල්ලෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකීමට නම් මැතිවරණ හා නීතියේ පාලනය පමණක් නොව සමාජීය, දේශපාලන හා ආර්ථික සාධාරණත්වය සාක්ෂාත් කිරීමද අත්‍යවශ්‍ය බවයි.
බංග්ලා දේශයේ අරගලයේ ඉලක්කය වූයේ දකුණට බර ආණ්ඩුවකි. නේපාල අරගලයේ ඉලක්කය වූයේ (කොමියුනිස්ට් පක්ෂයද ඇතුළත්) වමේ පාලනයකි. සාගින්නෙන් හා සෝගින්නෙන් පෙළෙන ජනතාවගේ ඉවසීමේ රතු කට්ට ඉක්මවූ තැන ඔවුන්ට බලයේ සිටින පක්ෂයේ මතවාදය හෝ පාට අදාළ වන්නේ නැත.
මහජන පිපිරීමකින් මෙහා සිදුවිය හැකි තවත් අනතුරක් තිබේ. එනම් බලයේ සිටින ආණ්ඩු බලයට ඒමට දුන් පොරොන්දු කඩකිරීම නිසා ඉච්ඡා භංගත්වයට පත් ඡන්දදායකයන් අගතිගාමී බලවේගවලට අවනත වීමයි.
මෙයට හොඳම උදාහරණයක් නම් වත්මන් බි්‍රතාන්‍යයයි. එරට ජනතාව විශාල වැඩි ඡන්දයකින් කම්කරු පක්ෂය බලයට පත් කළේ තමන් අත්විඳින සමාජ ආර්ථික පීඩාවන්ට කඩිනම් විසඳුම් අපේක්ෂාවෙනි. ඒ අපේක්ෂාවන් බොහොමයක් මේ වන විට බිඳී තිබේ. ප්‍රධාන විපක්ෂය වූ කොන්සවෙටිව් පක්ෂයද විවිධාකාර මතවාදීමය අර්බුදවලට ගොදුරුව දුර්වලව සිටී. පාලක පක්ෂයේත් ප්‍රධාන විපක්ෂයේත් නොහැකියාවන් නිසා හටගත් රික්තය පුරවමින් සිටිනුයේ අතිශය දක්ෂිණාංශික අන්තවාදී පක්ෂ හා කණ්ඩායම්ය. බි්‍රතාන්‍යයේ වෙසෙන සියලු ඉංග්‍රීසි, ස්කොට් හා අයිරිෂ් නොවන්නන්ට එරෙහිව රැලිය සංවිධානය කළේ ඔවුන්ය. ආණ්ඩුව විසුරුවා වහාම මහා මැතිවරණයක් පැවැත්විය යුතුය යනු ඔවුන්ගේ එක් ඉල්ලීමකි. බි්‍රතාන්‍යයත් යුරෝපයත් ආසියාතිකයන්ගෙන්, අප්‍රිකානුවන්ගෙන්, මැද පෙරදිග වැසියන්ගෙන් හා දකුණු අමෙරිකානුවන්ගෙන් පිරවීමේ කුමන්ත්‍රණයක් ඇති බවත්, අගමැති කියර් ස්ටාමර් මහතාගේ කම්කරු පක්ෂ පාලනය මෙම කුමන්ත්‍රණයේ කොටස්කරුවන් බවත්, ඔවුහු කියති. තම ඉල්ලීම්වලට අනුගත වී බි්‍රතාන්‍යයට සංක්‍රමණිකයන් පැමිණීම තහනම් කොට එහි සිටින කළු, දුඹුරු, කහ සමැති පුරවැසියන් පිටුවහල් නොකළොත් සිවිල් යුද්ධයක් හටගන්නා බවට ඔවුහු තර්ජනය කරති.
සුළුතර /පිටස්තර ජාතිකයන්/ආගමිකයන් යම් රටක බහුතරය බවට සංක්‍රමණය තුළින් පත්කිරීම හඳුන්වන්නේ Great Replacement Theory යනුවෙනි. මෙම අගතිගාමී ව්‍යාජ න්‍යාය මේ දක්වා ලංකාවට ආධුනික විය. මෙරට අගතිගාමීන් කතා කළේ උපත් අනුපාතය ගැනත් ආගම් මාරු කිරීම ගැනත්ය.
දැන් ඒ තත්වය වෙනස් වෙමින් පවතී. මේ වෙනසේ ඉදිරියෙන් සිටිනුයේ සිංහල රාවය සංවිධානයයි. මෑතකදී ඊශ්‍රායල් ආණ්ඩුවේ ආරාධනයෙන් එරට සංචාරය කළ පිරිස අතර වූ සිංහල රාවය සංවිධානයේ ලේකම්වරයා ජාජබ/ජවිපෙ ආණ්ඩුව පලස්තීන ජාතිකයන් මෙරටට ගෙන්වා මෙරට ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීමේ කුමන්ත්‍රණයක නිරත බව චෝදනා කරයි. ‘ගාසා පලස්තීන ත්‍රස්තවාදීන් ලංකාවට ගේන්න ආණ්ඩුවට පිස්සුද?’ යන හෙඩිම යටතේ වූ යූටියුබ් වීඩියෝවක ඔහු මෙසේ කියයි. “අපි විශේෂයෙන් ආණ්ඩුවට කියනවා, මෙවැනි පුද්ගලයන් ලංකාවට ගෙනල්ලා ලංකාවේ ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීමට ඔබ උත්සාහයක් දරන්න එපා කියලා. අපි දකිනවා රොහින්‍යා සරණාගතයන් එක පැත්තකින් මේ රටට ඇතුළු වෙනවා. ඊළඟට ද්‍රවිඩ සංක්‍රමණික සරණාගතයන් එක පැත්තකින් ඇතුල් වෙනවා. ඊළඟට මේ පලස්තීන සරණාගතයන් ලංකාවට ගෙනැල්ලා නැති ප්‍රශ්නයක් ආරෝපණය කරගැනීමට සූදානම් වෙනවා කියලා අපි දකිනවා. ඒකත් එක්ක දකින්න ලැබෙන කාරණයක් තමයි මේ රට තුළ කෘත්‍රිම ලෙස ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීමට මේ ආණ්ඩුව උත්සාහයක් දරනවා. මොකද මේ ආණ්ඩුවට විවිධ චෝදනා එල්ල වුණා මුස්ලිම් ජාතිකයන්ගෙන් සහ මුස්ලිම් හාජියාර්ලාගෙන් සල්ලි අරගෙන දේශපාලනය කරනවා, ඒ වගේම මුස්ලිම් අන්තවාදී කණ්ඩායම් එක්ක මේගොල්ලෝ දිගින් දිගටම ගනුදෙනු කරනවා කියලා. ඉතින් ඒ චෝදනාවන් සක්සුදක් සේ ඔප්පු වෙනවා මේගොල්ලොත් එක්ක කරන මේ ගනුදෙනු එක්ක. කෘත්‍රිම ලෙස ලංකාවේ ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීමට කොහේවත් ඉන්න සරණාගතයන් ගේන එක.. අපිට උපකල්පනය වෙනවා මේ ආණ්ඩුවේ ඉන්න පුද්ගලයෝ මේ මුස්ලිම් අන්තවාදීන්ගෙන් සල්ලි අරගෙන ලංකාව මුස්ලිම් රාජ්‍යයක් කරන්න උත්සාහයක් දරනවා. මේගොල්ලෝ සිංහලයෝ එක්ක තියෙන වෛරයක් පිරිමහනවා කියලා තමයි අපිට පේන්නේ. විශේෂයෙන්ම අපි මේ ආණ්ඩුවට කියනවා මේ මුස්ලිම් අන්තවාදීන්.. ලංකාව ඇතුළට ගෙනැල්ලා ලංකාවේ ජන සංයුතිය වෙනස් කරලා කෘත්‍රිම ලෙස සිංහල ජනතාව අතර ගැටුම් නිර්මාණය කරන්න එපා කියන එක..”
පළමුවෙන්ම කිව යුත්තේ ලංකාවට පලස්තීන ජනතාව ගෙන ඒමේ කථාව මුළුමනින්ම අසත්‍යයක් බවයි. පලස්තීන ජනතාව ගාසා තීරයෙන් හා බටහිර ඉවුරෙන් ඉවත් කිරීම ඊශ්‍රායලයේ උවමනාවයි. නමුත් පලස්තීන ජාතිකයන් එවැනි පිටුවහල් කිරීමකට කිසි ලෙසකිනුදු එකඟ නැත. ඔවුන්ට අවශ්‍ය ඓතිහාසික පලස්තීනය තුළ ස්වාධීන පලස්තීන රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීමටය. මේ අමූලික බොරුව නිර්මාණය කළේ ලංකාවේ සිංහල ජනතාව අවුස්සා ප්‍රචණ්ඩත්වයක් දියත් කිරීමටය.
පාලකයන් ගැන ජනතාවට යම් විශ්වාසයක් ඇති තාක් මෙවැනි බොරුවලට ඔවුන් සවන් දෙන්නේ නැත. නමුත් ඒ විශ්වාසය බරපතළ ලෙස පලුදු වූ විට ඉතාමත් දැවැන්ත ගජබින්නය පවා විශ්වාස ගැන්වීම පහසුය.
සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ පාලනය අපහසුවට පත්කිරීමේ අරමුණෙන් ජාතිවාදී/ආගම්වාදී පිපිරීමක් ඇති කිරීමට රාජපක්ෂවරුන් ප්‍රමුඛ බොදු බල සේනා, සිංහල රාවය හා රාවණ බලය වැනි අගතිගාමී කණ්ඩායම් 2015 සිටම උත්සාහයක් දැරූහ. නමුත් එය සාර්ථක වූයේ 2018ය; එනම් ජනතාවගෙන් බහුතරයකට ආණ්ඩුව එපා වූ පසුවය.
සිංහල රාවය වැනි ජාතිවාදී සංවිධාන ගෙන යන ප්‍රචාරයන් සාර්ථක වන්නේ අද නොවේ. සාගින්නෙන් හා සෝගින්නෙන් පෙළෙන ජනතාවට ප්‍රමාණවත් අස්වැසිල්ලක් ලබා දෙන්නට ආණ්ඩුව අසමත් වුහොත් ඒ අපේක්ෂා විරහිත හෙටය. ජනතා බලාපොරොත්තු ඉටු කිරීමට ආණ්ඩුව දිගින් දිගටම අසමත් වුවහොත් හා ආණ්ඩුවට වඩා ඉදිරිගාමී හා නූතනවාදී විකල්පයක් බවට පත්වීමට විපක්ෂය අසමත් වුවහොත් නිර්මාණය වන රික්තය පුරවනු ඇත්තේ ප්‍රචණ්ඩත්වය, අගතිගාමිත්වය හා ඒවා පෝෂණය කරමින් ඒවායින් පෝෂණය වන දේශපාලන බලවේගයි.
