මහත්මා එන තුරු – ඩබ්ලියු ඒ අබේසිංහ

මොහන්දාස් කරම්චාන්ද් ගාන්ධිගේ භෞතික වූත්, ආධ්‍යාත්මික වූත් සකල සරුවාංගයම දැකගන්ට රිසි නම්, ඔබ කළ යුතුව ඇත්තේ, ආර්.කේ.නාරායන්ගේ Waiting For The Mahatma නමැති අපූරු නවකතාව අතට ගැනීමය.

මෙපොත තුළින් නාරායන් දිගහරින ආස්වාදජනක අන්දරයේ සංක්ෂිප්ත සටහනක්වත් ඉදිරිපත් කරන්ට මට බැරිය. මට කළ හැක්කේ, ඔබ වෙනුවෙන් එය තුළට පිවිසෙන දොරටුවක් විවර කර දීම පමණි. මන්ද යත්, මගේ මෙම වෑයම ඔබට සාහිත්‍ය පාඩමක් කියාදීම නොවන බැවිනි. එකරුණ, මටත් වඩා හොඳින් ඔබ දනිති.

සාහිත්‍ය පාඩමක් කියා නොදුන්නද, ඊට වඩා අතිශයින්ම කටුක – බොහොම කඨෝර – පුංචි ව්‍යාකරණ පාඩමක්, ඔබට කියා දෙන්ට මට සිදුව ඇත. ඉඳහිට පාඨකයා වෙත මා ඉදිරිපත් කරන “අභ්‍යාස” අතර, මෙම වියරණ පාඩම අතිශයින්ම කඨෝර බැව්, මම අවංකවම පිළිගනිමි. අර පැරණි පණ්ඩිතයා පැවසූ පරිද,ි “ව්‍යාකරණං අකාරණං“ය. කාරණය වන්නේම, තණ්ඩුල හෙවත් “හාල්ය”. ඒ කියන්නේ, “තණ්ඩුලමේව කාරණං” ය. (මෙතැනදී, නැති බැරි ජනතාවට ඔජ වඩවමින්ද, අනුර කුමාර දිසානායකලාගේ මාලිමා ආණ්ඩුවට කොකා පෙන්නමින්ද, හෙලිකොප්ටරවලින් පියාඹන හාල්මෝල්ලුන් ගැන, නැවත වරක් කතා කරන්ට මගේ කැමැත්තක් ඇත්තේ නැත!)

ඒ කෙසේ වෙතත්, ඔබ උදෙසා නාරායන්ගේ මහරු නවකතාවේ දොරටු විවෘත කරදීමට පෙර, ඔබට ඉතා මූලික වූ වියරණ පාඩමක් කියාදීමට මට සිදුව ඇත්තේය. ඒ සම්බන්ධයෙන්, කල්තියාම මම ඔබෙන් සමාව අයැද සිටිමි.

දකුණු ඉන්දියාවේ සුපතළ මයිසූරයෙහි “මල්ගුඩි” නමින්, තමන්ටම විශේෂ වුණු ග්‍රාමයක් නිර්මාණය කරගෙන, මු`ථ මහත් ඉන්දියානු සමාජය ගැනද, එහි විවිධ වූද විෂම වූද ජන කැලත ගැනද කතා කරන්නට මඟ පාදාගත්, රාසික්පුරම් ක්‍රිෂ්ණස්වාමි අයියර් නාරායනස්වාමි යන තමාගේ මුල් නම සඟවාගෙන, “ආර්.කේ. නාරායන්” නමින් සාහිත්‍ය ලෝකය ඉදිරියෙහි පෙනී සිටින මෙම අපූරු ලේඛකයා, සිය නවකතාවේ ඵ්ය්එප් යන නමට පෙරටුව ඔයැ යන අව්‍ය පදය යෙදුවේ ඇයිද යන කාරණය හෙළි කළ යුතුව ඇත.

ගාන්ධි උපත ලැබුවේ, මොහන්දාස් කරම්චාන්ද් හැටියට මිස, මහත්මා ගාන්ධි හැටියට නොවෙයි. දනුමැතියන් පවසන්නේ, ගාන්ධිට “මහත්මා” යන අභිදානය ප්‍රදානය කෙළේ, රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර් මහා කවියා බවය. තාගෝර්ට “ගුරුදේව්” යයි නම් තබන ලද්දේ ගාන්ධි විසිනැයිද, එකී දැනුමැත්තෝම තවදුරටත් පවසති.

ඉන්දියානු ජන සාගරයේ කථාන්තරය, ඉංගිරිසි බසින් සාහිත්‍යයට නැගූ මුල්ම භාරතීය ලේඛකයින් තිදෙනා වනුයේ, මුල්ක් රාජ් ආනන්ද්, ආර්.කේ.නාරායන් සහ (තවම අපගේ සබයට කැඳවාගන්ට අවස්ථාව නොලද) රාජා රාවෝය. අන්තිමට සඳහන් කළ රාජා රාවෝද, මයිසූරයේ ජන්ම ලාභය ලැබීය. මෙකී ලේඛකයන් තිදෙනාම කිසියම් ආකාරයකින් මහත්මා ගාන්ධි ස්වකීය සාහිත්‍ය පථය තුළට කැඳවාගත්හ. ඔවුනතරින් තම ප්‍රබන්ධ කෘතිය තුළ සජීවමාන ආකාරයෙන්ම හැසිරෙන චරිතයක් සේ, ගාන්ධිගේ චරිතය ගෙනහැර දැක්වූයේ, නාරායන්ය. “ගාන්ධි පැමිණෙන තෙක් බලා හිඳීම” යන අරුත් නඟන ලෙස, ඔහු ස්වකීය ග්‍රන්ථ නාමය යොදාගන්නා තැනේදී නිකම්ම Gandhiයයි නොකියා, The Gandhi යයි පවසයි.Gandhi යන මෙම ඉංගිරිසි අව්‍ය පදය එතැනට ආවේ කෙසේද? ඒ නම්, කොතරම් නීරස වුණත්, විමසන්ට වටින කාරණයකි.

සකු වියරණයෙහි හසලව සිටි පානිනී සහ පතංජලී, සිංහලයෙහි වියරණ නය පහදා දුන් හෙළබස් නයු මුනිදාස කුමාරතුංග, හෙළ හවුලේම දැවැන්ත හස්තිරාජයකුව සිටි රැයිපියල් තෙන්නකෝන්, බුදුහිමියන්ට සිය හද ගඳකිළියක් කොට, “දුහුනන් දැනුම් සඳහා” සිදත් සඟරාව කළ පතිරජ පිරුවන්පති හිමියන්, සිංහල ව්‍යාකරණයට “පද නීතියක්” පැනවූ වේරගම පුඤ්චිබණ්ඩාර පඬිතුමන්, කොතරම් කටුක වුවත්, කේ.ජයතිලක කියන්නාක් මෙන් හෙළ හවුලේ “ගුරා ගිලපු ගෝලයින්ගෙන් කුණු බැනුම් අසමින්, නීරස සිංහල වියරණය රස බසක් කළ ජේ.බී.දිසානායක මහැදුරුතුමන් ඇතු`ථ ඒ සියලු දෙනාටම කොතරම් රසවත් වූයේ වී නමුත්, බසක වියරණය නම්, නීරස අභ්‍යාසයක්මැයි.

එතෙකුදු නාරායන් The Mahatma කීවේ ඇයි?

කොතරම් නම් ඩික්ෂනරි පෙරළාගෙන ඉංගිරිසි වදන්වල අරුත් සොයන අපි, කිසිම විටෙක “ඔයැ ” යන මූලික පදයේ අරුත් නොසොයමු. ඔයැ යනු, “රාශියකින් එකක් වෙන් කරනු පිණිස නාමයක් සමඟ යොදන පදයකි.” එය, ඉංගිරියෙහි හැඳින්වෙන්නේ definit article එකක් වශයෙනි. එයින් හැඟවෙන්නේ, විශේෂිත කාරණයෙහි ස්ථාවරභාවයයි. දැන් ඉතින් කරුණු කාරණා ඉතා පැහැදිලිය. ඒ අනුව, මහත්මා කියන්නේ, The Mahatma ටය. එවන් වෙනත් කෙනකු නැත්තේමැයි.

බුදුහාමුදුරුවන්, ඉංගිරිසියට The Buddha. කිතු හිමියන් ඉංගිරිසියට The Christ  ය. (අපේ වල්පොල රාහුල හාමුදුරුවන් බුදු බණ පිළිබඳ ස්වකීය සුවිශිෂ්ට විවරණය නම් කෙළේ, ,“What The Buddha Taught, කියාය.)

කොතරම් ශ්‍රේෂ්ඨතර වුවද – සොක්‍රටීස්, ද සොක්‍රටීස් නොවේය. ශේක්ස්පියර්, ද ශේක්ස්පියර් නොවේය. එපරිද්දෙන්ම, කාලිදාස, ද කාලිදාස නොවේය. ඒබ්‍රහම් ලින්කන්, ලෙනින් යන ඒ කිසිවකු ඉදිරියේ, ඔයැ යන අව්‍ය පදය යෙදෙනු නැත්තේය. එහෙත් මොහන්දාස් කරම්චාන්ද් ගාන්ධි, මහත්මා වන විට, ද මහත්මාය.

ගාන්ධි මැදිකරගෙන නාරායන් ලියන මහරු නවකතාව විවර කරන යතුර නම්, ග්‍රන්ථ නාමයෙහිලා යොදන ,The, යන්න බැව් දැන් ඔබට නොපෙනේද? මගේ වෑයම, පාඨකයා වෙනුවෙන්, ඒ යතුරෙන් මේ අන්දරයේ ද්වාරය විවෘත කරදීමය.

නාරායන්ගේ ,”Waiting For The Mahatma”, නවකතාව, සීමාසහිත මෙතුයෙන් :ඵැඑයමැබ* සමාගමේ ප්‍රකාශනයක් හැටියට, මුල් වරට එළි දකින්නේ, 1955 වසරේදීය. එහි මුල්ම ඉන්දියානු මුද්‍රණය නිකුත්ව ඇත්තේ 1964 දීය. මා සතුව ඇත්තේ, මයිසූරයේ “ඉන්ඩිියන් තෝට්” නමැති සුප්‍රකට ප්‍රකාශන ආයතනය පළ කළ පොතක පිටපතකි.

කතුවරයා ඉන්දියාවේ සමාජ දේශපාලන සමස්තයම ස්වකීය කෘතිය තුළ චිත්‍රණය කරන්ට සමත්ව ඇති නමුදු, මෙම ප්‍රබන්ධයෙහි ඉස්මතුව පෙනෙන්නේ ගාන්ධිගේ විපුල චරිතයත්, ගාන්ධි දේවත්වයෙහි ලා සලකන භාරතීගේ පරමදර්ශ චරිතයත්, භාරතී දේවතාවියක සේ සලකන ශ්‍රී රාම් නමැති තරුණයාගේ නොසන්සුන් චරිතයත් යන චරිත ත්‍රිත්වයයි.

පාඨකයාට මුලින්ම මුණගැසෙන්නේ, ශ්‍රී රාම්ය. ඒ අවධිය වන විට, ඔහුගේ වයස අවුරුදු විස්සකි. ඒ කියන්නේ, ශ්‍රී රාම් හොඳම හොඳ – භද්‍රතම – යෞවනයේ සිටින වගය. මව මිය යන්නේ, ඔහු මෙලොවට බිහි කරන්ට ඇය ජීවිතයත් මරණයත් අතර කරන සටනින් පරාජයට පත් වීමෙනි. ශ්‍රී රාම්ගේ පියා මෙසපොතේමියාවේදී ඝාතනය කරනු ලැබෙයි. ඒ සියලු කරුණු කාරණා ගැන සිතන විට, ඔවුන් හැමදෙන අද්භූත පුරාවෘත්තයක චරිත වැන්න. අම්මා ගැන නම්, ඔහුට සාක්කියක් ඇත්තේය. ඒ, ගෙදර බිත්තියේ එල්ලා තිබෙන ඇයගේ රාමු කරන ලද ඡායාරූපයයි. තාත්තා ගැන, ඔහුට කිසිම නිච්චියක් නිනව්වක් නැත. ශ්‍රී රාම් වැඩෙන්නේ, සිය මිත්තණියගේ සෙවණෙහිය.

විසි වියට එළඹෙන ශ්‍රී රාම්ට සැලකිල්ලක් වශයෙනුත්, ඔහු ගැටවර විය නිමවා ඇති බව සනිටුහන් කිරීමක් වශයෙනුත් මිත්තණිය කරන්නේ, ඔහුගේ ඉතිරිකිරීමේ බැංකු පාස්පොත ඔහු අතට ලබාදීමය. දැන් ඉතින්, අත්තම්මාගේ අවසරයත් අත්සනත් නැතිව වුව, ඔහුට කෙළින්ම බැංකුට ගොස් මුදල් ලබාගත හැක.

එහෙත් ශ්‍රී රාම්ගේ තරුණ වියෙහි ගමන් මාර්ගය වැටී ඇත්තේ වෙනත් ඉසව්වක් හරහාය. ඔහුට මඟහසර කියා දෙන්නී, සිත වසඟ කරවන රූසපුවකින් හෙබි, එතෙකුදු කිසිම අනාගත වාක්‍යයකින් නිර්ණය කළ නොහෙන, කුමක් කරනු ඇතිදැයි නිශ්චය කොට කියන්නට බැරි තරුණියකි. ඇය ඔහු රැගෙන යන්නී, මහත්මා ගාන්ධිගේ පිරිවර ජනයා අතරටය. නවකතාව ගොඩනැගෙන්නේ, මෙකී අමුම අමු “උනන්දුවා” ගාන්ධි වෙනුවෙන් කැප වී කරන මෙහෙවරෙහි ජයග්‍රහණයන්ද පරාජයන්ද මැදිකරගෙනය. ඒ මෙහෙවරෙහි උණුසුම, නිරායාසයෙන්ම ඉන් නැගෙන හාස්‍යය, භාවාතිශයෙන් තොර චරිත ස්වභාවය, පූර්ණ සත්‍යයේ මුද්‍රාව යන කාරණා සියල්ලෙන්ම සමලංකෘකව ගොඩනැඟුණු ශ්‍රී රාම්ගේ චරිතය අපූර්වයක්මැයි.

භාරතී නමැති තරුණ දැරිවියට ශ්‍රී රාම් ප්‍රේම කරන්නේ, ලෞකික ප්‍රේමය ඉක්මවා යෙන බලවත් භක්තියකිනි. ඔහු ඇය අදහන්නේ පූජ්‍ය වස්තුවකට දක්වන ගරුත්වයද සැලකිල්ලද ඇතිවය. ඕ කටකාරය. බුද්ධිමත් කතාවෙහි බුහුටිය. කෙනකු කෝපයෙන් උමතු කරවනසුලුය. ඇත්තෙන්ම, භාරතී නම් පුදුමයෙනුත් පුදුමයකි. ප්‍රේමෝන්මාදයෙන් පිස්සු වැටුණු ශ්‍රී රාම් කෙරෙහි අනුග්‍රහ දක්වන නමුදු, ඇය සිටින්නේ ඔහුගේ අතේ දුරිනි. ඇගේ මුල්ම පාක්ෂිකභාවය මහත්මාටය; සාමාන්‍ය බුද්ධිය හොඳටම අඩු ගාන්ධි නමැති සාන්තුවරයාටය. ඒ සාන්තුවර මිනිසා පිළිබඳ ඛේදවාචකය නම්, ඔහු ස්වකීය අනුගාමිකයන්ට වඩා බොහෝ සෙයින් උදාර වීමය. ඔවුන්ට, ඒ උදාරත්වය අහලකටවත් පැමිණිය නොහැක්කේය. මේ අනුගාමිකයෝ මහත් උද්යෝගයකින් ගාන්ධිට සවන් දෙති. තම තමන්ගේ ර`ථ පර`ථ පෞරුෂයනට රිසියෙන පරිද්දෙන්, ගාන්ධිගේ අදහස් ක්‍රියාවට නන්වන්ට ඔවුහු කැමැත්තාහ. එතෙකුදු, ක්‍රියාවට නැඟෙන්නේ, ගාන්ධිගේ දේශිතයම නොවන වග ඔවුහු පසක් නොකරති. ශ්‍රී රාම් ගාන්ධිගෙන් ආස්වාදය ලබතුදු, ඔහු ජගදීශ් වැනි ගොරහැඩි ත්‍රස්තවාදී පන්නයේ දේශප්‍රේමීන්ගේ ග්‍රහණයට ගොදුරු වන්නේ නිරායාසයෙනි.

ආර්.කේ.නාරායන්, ඉතා ශූර විලාසයෙන් ශ්‍රී රාම් සහ භාරතී යන දෙදෙනාගේ යුගළ නෙත්වලින් දකින ඉන්දියානු ජාතිකත්වවාදයේ හදිසි නැගීම පිළිබඳ කතාන්තරය කියන්නේ, භාවාතිශයෙන් මිදුණු මෛත්‍රී කරුණාවෙන් ප්‍රමුදිත සංයත විලාසයෙනි.

නවකතාවේ ප්‍රධාන චරිත දෙකක් වන ශ්‍රී රාම් නමැති යොවුනාත්, භාරතී නමැති යොවුනත් නාරායන්ගේ කල්පිත මල්ගුඩියෙහි වැසියන් වුවද, ඔවුන් දෙදෙනාම නිරූපණය කරන්නේ එදවස සමස්ත ඉන්දියාවේ එක් සමාජ පැතිකඩකි.

මව සහ පියා යන දෙදෙනාම අහිමි වීමෙන් අනාථභාවයට පත්ව සිටින ශ්‍රී රාම් හැදී වැඩෙන්නේ සිය මිත්තණියගේ රැකවරණෙහිය. සියලු පහිනිපත් කරමින්ද මුනුබුරාගේ අනාගතයත් රැකවරණයත් ගැන නිරන්තර සෝදිසියකින් සිටිමින්ද ඔහු රැකබලා ගන්නා අත්තම්මා විසිවැනි වියට එළඹෙන මෙම තරුණයාට ඔහුගේ නමට මුදල් තැන්පත් කර තිබෙන බැංකු පාස්පොත පිරිනමන්නීය. ඇගේ බලාපොරොත්තුව සිය මුනුබුරා ස්වාධීන ජීවන මාර්ගයකට අවතීර්ණ වනු දැකීමය.

භාරතීගේ පසුබිම් කතාවද ඊට නොදෙවැනිය.

1920දී වසරේදී හටගැනුණු බි්‍රතාන්‍ය පාලනයට සහයෝගය නොදීමේ ව්‍යාපාරයෙහි්දී, එක් සත්‍යග්‍රහයකට සහභාගි වුණු ඇගේ පියා මිය යන්නේ, යටත් විජිත පාලනයේ වෙඩි පහරකට ලක් වීමෙනි. ඒ වන විට, භාරතී සිඟිති දැරියකව සිටියාය. “සේවක් සංඝ්” නමැති ආයතනයක භාරයට පත් වන දැරිය වැඩෙන්නේ, ගාන්ධිගේම හදාගත් දියණියක හැටියටය. ගාන්ධි උදෙසා කැපවීම හැරෙන්නට ඇයට ජීවිතයේ අනෙක් අරමුණක් නැත්තේය.

කෙසේ නමුදු නවකතාවේ අවසාන භාගය වන විට, ශ්‍රී රාම් සහ භාරතී ප්‍රේමයෙන් බැඳී සිටිති. ඔවුන්ගේ විවාහය සිදු විය හැක්කේ මහත්මාගේ අවසරයෙනුත් ආශ්‍රීවාදයෙනුත් පමණි. ඒ අනුමැතිය උදෙසා නවදිල්ලියේ බිර්ලා මන්දිරයෙහි මේ තරුණ යුවළ බලා සිටින්නේ “මහාත්මා පැමිණෙන තෙක්ය.” නාරායන්ගේ නවකතාව උ්සඑසබට දෙර එයැ ඵ්ය්එප් යන නම ලබන්නේ, ඒ අනුසරිනි.
නවකතාවේ මුල් භාගයේදී, ප්‍රථම වතාවට ශ්‍රී රාම්ට භාරතී මුණ ගැසුණු අවස්ථාව, කතුවරයා විසින් චිත්‍රණය කරනු ලබන්නේ, අතිශය හෘදයංගම විලාසයෙනි.

“හෙට අලුත් අවුරුදු දවස.”
“තවත් අවුරුද්දක් ඇවිල්ලද?” ඔහු මැසිවිලි නගන්ට වන්නේය. “මට නම් හිතෙන්නෙ, අපි අලුත් අවුරුද්ද සැමරුවෙ ඊයෙ දවසෙ කියල.”

“ඊයෙ වුණත්, පෙරේදා වුණත්, අලුත් අවුරුදු දවසනෙ. අවුරුද්ද සමරන්ඩ, මට කලමනා ටිකක් ගන්ඩ තියෙනව. උඹ යන්නෙ නැත්නම්, මම යන්නම්. ඒ මොකවත් මට නෙමෙයි. උඹට රස කැවිලි ටිකක් හදල දෙන්ඩ.

අත්තම්මාගේ ඇවිටිල්ල අතහරින්ට බැරිම තැනේදී ශ්‍රී රාම් හැඳ පැළඳගෙන උදෙන්ම මාර්කට්ටුවට යයි.

ඔහු ඉදිරියට එන්නී, ඉතා සුන්දර දැරියකි.ඔහුට මඳකට නවතින්ට සිදු වෙයි.

“ඔබේ සම්මාදම” යයි විමසන ඇය, සොලවමින් ඔහු වෙත දික් කරන්නේ කාසි කැටයකි.
ශ්‍රී රාම්ගේ උගුර වියලී ගියේය. ඔහුගේ මුවින් හඬක් නොනැගෙයි. ඊට පෙර ඔහුට කිසිම තරුණියක් කතාකොට නැත. ඇය සිහින්ය. තරුණය. සතුටින් බැබළෙන ඇස්ය. ඔහුට ඇගෙන් අසා දැනගන්ට සිතුණු ප්‍රශ්න කිහිපයක්ම විය. ඔයාගෙ වයස කීයද? මොන කුලේද? ඔයාගෙ කේන්දරේ කොහේද? මාත් සමග විවා වෙන්ඩ ඔයා කැමතිද? එහෙත් මේ එකද ප්‍රශ්නයක්වත් අහන්ට ඔහුගේ මුවින් හඬක් නොනැගෙයි. මේ රූමත් යොවුන, මුදල් කැටය සොලවමිනි. කාසි සෙලවෙන හඬ, ඔහුගේ සවන් වැකෙයි.

“ඔව්, ඔව්.” ඔහු ගොත ගසමින් කියයි. සිය ජිබ්බාවේ පැති සාක්කුවෙන් ඇනා අටක රිදී කාසියක් එළියට ගන්නා ශ්‍රී රාම්, එය සිදුර තුළින් කැටේට දමයි.

ඇය කවරකදැයි දැනගන්ට ශ්‍රී රාම් යොදන උපා කිසිවක්ම හරියන්නේ නැත. අන්තිමේදී ඇය කවුදැයි ඔහුට කියා දෙන්නේ, මාර්කට් පොළේ මැස්සන් ඇහිරෙන හකුරු කඩේ වෙළෙන්දාය.“මටත් සිද්ද වුණා කාසි ටිකක් දෙන්ඩ. අපි දෙන්ඩ එපායැ. බෑ කියන්ඩ බෑනෙ.” එසේ පවසන හකුරු වෙළෙන්දා, ඇය ගැන තවත් වංහුං කිහිපයක් හෙළි කරමින් ශ්‍රී රාම් අමතා මෙසේ කියයි.
“එයා මහත්මා ගාන්ධිට වැඩ කරන කෙනෙක්. අරමුදල් එකතු කරනව. තමුන් දන්නැද්ද, මහත්මා එනව නොවැ.”

ඒ දිනය සැබෑ ඉන්දියාවේ, නාරායන්ගේ කල්පිත මල්ගුඩි ගමට මහත්මා පැමිණෙන දවසය.
මහත්මා පැමිණෙන තුරු අප කාට කාටත් ලබන සතිය තෙක් බලා ඉන්නට සිදු වනු ඇත්තේය.