මේ වෙද්දී ලංකාවේ තිබෙන්නේ මීළඟ ජනාධිපතිවරණයට අදාල සංවාදයන්ය. ඇතැම් අය කියන්නේ 2015 දී ආණ්ඩුවක් බලයට පත්කිරීමෙන් ‘කිසිම දෙයක් සිදු නොවූ‘ බවයි. විශේෂයෙන්ම වංචා ¥ෂණ හා යහපාලන මූලධර්මවලට අදාලව ‘කිසිවක් සිදු නොවූ‘ බව ඔවුන් පවසයි. අනිවාර්යයෙන්ම යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත්කිරීමෙන් බලාපොරොත්තු වූ ‘සියළු දේ‘ සිදු නොවූ බව ඇත්තය. විශේෂයෙන්ම ¥ෂිතයන්ට හා අපරාධකරුවන්ට දඬුවම් කිරීම අතින් බලාපොරොත්තු වූ සියළු දේ සිදු නොවීය.
එහෙත් ජනාධිපතිවරණයක් අත ලඟ තිබියදී ආණ්ඩුවේ අගමැතිවරයෙකු තම ආණ්ඩුව යටතේ සිදුවූ බරපතල වංචා ¥ෂණ පිළිබඳ චෝදනාවලට අදාලව ජනාධිපති කොමිෂමක් ඉදිරියේ සාක්ෂ්‍ය ලබාදීම ‘කිසිවක් සිදු නොවූ‘ බව කියන තර්කයට ගැලපෙන්නේ නැත. අපූරුම කාරණය වන්නේ අගමැතිවරයා සාක්ෂ්‍ය ලබාදී තිබුණේ ගුවන් තොටුපොලේ කෙළවරේ තිබෙන අත්හැර දැමූ ගොඩනැගිලි සංකීර්ණයක වී ගබඩා කිරීමෙන් ලක්ෂ කිහිපයක පාඩුවක් සිදුවීම ගැනය. මෙවැනි චෝදනා ගැන ප‍්‍රශ්න කරන්නට, චෝදනා කරන්නට මෙන්ම ප‍්‍රශ්න කරන්නට අවස්ථාව ලැබී තිබීමම කිසිවක් නොවූවායැයි කියන අයට මනා පිළිතුරකි.
යහපාලන ආණ්ඩුව කාලයේදී වංචා ¥ෂණ සිදුවූ බව ඇත්තය. අඩුපාඩු තිබුණු බව ඇත්තය. එහෙත් රාජපක්ෂ යුගයෙන් පසු අපට කිසිවක් සිදු නොවූ බව කියන්නට අයිතියක් නැත. ලංකාවේ පුරවැසියන් සටන් කොට දිනාගත් බොහෝ දේ ඇත. ( ඒවා එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් හෝ වෙන කවුරුන් හෝ ලබාදුන් ඒවා නොව, පුරවැසියන් හඬනඟා දිනාගත් දේවල්ය. * තවත් දේවල් දිනාගන්නට ඉඩ විවෘතව තබාගන්නවාද, මේ විවෘත වූ දොරටුව වසාගන්නවාද යන්න තීරණය කළ යුත්තේ ලංකාවේ පුරවැසියන්ය.
මෙසේ දිනාගත් දේවල් අතර වටිනාම ජයග‍්‍රහණයක් වන්නේ කෝප් කමිටුව හා විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව ලද ස්වාධීන බලයයි. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රී සුනිල් හඳුන්නෙත්ති මන්ත‍්‍රීවරයා සභාපති ධූරයට පත්කීරීමට ආණ්ඩු පක්ෂය එකඟ වීමත්, ජනාධිපතිවරණයක් ළඟ එමින් තිබියදී වුව කෝප් කමිටුවේ ප‍්‍රශ්න කිරීම් සජීවිව විකාශය කිරීමට ආණ්ඩුව එකඟ වීමත් ජයග‍්‍රහණයකි. පසුගිය වසර හතර තිස්සේ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව ලබාදුන් වාර්තා හා ඒවා ඇසුරෙන් ආයතන ප‍්‍රශ්න කරමින් කෝප් කමිටුව සැපයූ වාර්තා දෙස බැලීමෙන් ලංකාවේ රජය පෙර තිබුණු තත්වයට සාපේක්ෂව කෙතරව් විවෘත වී ඇතිදැයි තේරුම් ගත හැකිය.
හැංගුණු සමාගම්
මීට පෙර කෝප් කමිටුව ඉදිරියට නොපැමිණි සමාගම් බොහෝ විය. තමන් රජයට අයිති නැති බව කියමින් බොහෝ සමාගම් කෝප් කමිටුවට හෝ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට මුහුණදුන්නේ නැත. ශ‍්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගම වැනි සමාගම්වල ප‍්‍රධානීන් කෝප් කමිටුවට හෝ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට එකල මුහුණදුන්නේ නැත. ඒ ආණ්ඩුව මෙහෙයවූ රාජපක්ෂවරුන්ගේ ඥාති පුත‍්‍රයන් හා පවුලේ හිතවතුන් වූ නිසාය. ඔවුන් ජනාධිපතිවරයාගේ සෙවණ යටතේ සිටි අතර පාර්ලිමේන්තුවට වගකීවේ නැත.
එපමණක් නොව, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව එකල ලංකාවේ මුදල් ගැවසෙන ක්ෂේත‍්‍රවලට අදාලව විවිධාකාර සමාගම් පිහිටුවා සමාගම් පනත යටතේ පෞද්ගලික සමාගම් ලෙස ලියාපදිංචි කිරීමේ ක‍්‍රියාවක යෙදී සිටියේය. පෞද්ගලික සමාගම් ලෙස ලියාපදිංචි වී සිටි නිසා එවැනි සමාගම් කෝප් කමිටුවට වගකීවේ නැත. එහෙත් වියදම් කළේ රජයේ මුදල්ය.
රජයේ මුදල් යොදා තැනූ මගනැගුම රෝඞ් කන්ස්ට‍්‍රක්ෂන්, මගනැගුම ඉමල්ෂන්, මග නැගුම කන්සල්ටන්සි ඇන්ඞ් ප්‍රොජෙක්ට් මැනේජ්මන්ට් ආදී විවිධ නම් සහිතව සමාගම් තැනුවේ ඒ අනුවය. එම මගනැගුම සමාගම්වලින් ලංකාව පුරා පාරවල් තැනීය. එහෙත් ඒවා තිබුණේ පෞද්ගලික සමාගම් ලෙසය. මුදල් ආවේ ආණ්ඩුවෙන්ය. මුදල් බිලියන ගණන් ඒ සමාගම්වලට ගියත්, ඒවා වියදම් කරන්නේ කෙසේදැයි විමසන්නට විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට හෝ පාර්ලිමේන්තුවට බලයක් නොතිබුණේ අප පෙර කී හේතුව නිසාය. ආයුධ ගැනීම සඳහා ලංකා ලොජිස්ටික්ස්, වරායේ කටයුතුවලට ජය කන්ටේනර් ටර්මිනල්, ඊ ශ‍්‍රී ලංකා නම් ව්‍යාපෘතිය සඳහා පත්කළ ලංකා ගවර්මන්ට් ඉන්ෆෝර්මේෂන් ඉන්ෆ‍්‍රාස්ට‍්‍රක්චර් ආදී සමාගම් ගණනක් ඒ ආකාරයෙන් තිබුණි. ඒ සියල්ල විධායක ජනාධිපතිවරයාගේ බලය යටතේ, පාර්ලිමේන්තුවටත් රටටත් වග නොකියූ ආයතන විය.
එහෙත් වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පත්වීමෙන් පසුව එවැනි පෞද්ගලික සමාගම්ද ගෙන්වා ප‍්‍රශ්න කිරීමේ අයිතිය කෝප් කමිටුවට ලබාදුන්නේය. ඒ අනුව පසුගිය කාලයක් පුරාවට එවැනි ආයතනවලින් නාස්ති කළ මහා පරිමාණයේ මුදල් ප‍්‍රමාණයන් ගැන සොයාබලනු ලැබීය. ඔක්තෝබර් 23 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ ආයතන 23කට අදාල කෝප් කමිටු වාර්තාව එන්නේද එහි දිගුවක් ලෙසය. අප කලින් කී වර්ගයේ ප‍්‍රශ්න කළ නොහැකිව තිබුණු ආයතන පවා කෝප් කමිටුවෙන් ප‍්‍රශ්න කර තිබීමත්, ඒවා ගැන වැදගත් කරුණු රැුසක් වාර්තා කර තිබීමත් මෙම වාර්තාවල විශේෂත්වයයි. ඒ කරුණු අතර මගනැගුම ඉමල්ෂන් සමාගම කෝප් කමිටුව මඟහැරීම ගැනත් වාර්තා කර ඇත. මෙම කෝප් වාර්තාවෙන් හෙළිවූ කරුණු ගැන අපි ඉදිරි සතිවලදී කතාකිරීමට බලාපොරොත්තු වෙන්නෙමු.
ඉංජිනේරු සංස්ථාව
අප මේ සතියේ කතාකරන්නේ මේ වෙද්දී ආණ්ඩුව පැත්තෙන් ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙන ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයා වන සජිත් පේ‍්‍රමදාස යටතේ තිබෙන, මීට පෙර ආණ්ඩුව සමයේදී විමල් වීරවංශ අමාත්‍යවරයා යටතේ තිබුණු රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාව පිළිබඳව කෝප් කමිටු වාර්තාවෙහි ඇති කරුණු පෙන්වාදීමය.
කෝප් කමිටු වාර්තාවෙන් පෙන්වාදෙන අන්දමට රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාවේ කාර්ය මණ්ඩලයේ පුරප්පාඩු 581ක් තිබී ඇත. අතිරික්ත සේවකයන් අතුරින් 314ක් නුපුහුණු සේවකයන් විය. තවත් 75ක් ආරක්ෂක නියාමයන් විය. මේ පිළිබඳව කෝප් කමිටුව විමසා තිබුණි. මෙය පසුගිය කාලයක් තිස්සේ රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාව දේශපාලන පත්වීම් ලබාදෙන තැනක් බවට හැරවීමෙහි ප‍්‍රතිඵලයකි. සජිත් පේ‍්‍රමදාස අමාත්‍යවරයා දක්ෂ පරිපාලකයෙකු නොවන බව අපි හොඳින්ම දනිමු. මේ මොහොතේ ප‍්‍රගතිශීලී පිරිසක් ඔහු පසුපස ඉන්නේ ඔහු දක්ෂ පාලකයෙකු නිසා නොවේ. අප මේ සටහන මුලදී පෙන්වූ අන්දමේ විනිවිදභාවයක් නැතිව අවනීතියෙන් පිරුණු පාලකයක් ගෙනයන ඒකාධිපතිවාදීන් නැවත බලයට පත්වීමේ අවදානමෙන් රට ගලවාගත යුතු නිසාය. එහෙත් ඔහු උස නම් කම්කරු, මිටිනම් සෙකියුරිටි ක‍්‍රමයට රැුකියා බෙදන වර්ගයේ පුද්ගලයෙකි. විශාල මුදලක් වැටුප් ලෙස ගෙවමින් සිය ගණනක් නුපුහුණු සේවකයන්ව අතිරික්ත සේවකයන් ලෙස තබාගැනීම එහි ප‍්‍රතිඵලයක් විය යුතුය.
එපමණක් නොව 2015 දී පැවති මහමැතිවරණ සමයේදී සේවකයන් 98 දෙනෙක්ව රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාවෙන් මැතිවරණ කටයුතුවලට මුදාහැර තිබුණු බව කෝප් කමිටුවට මීට පෙර වාර්තා වී තිබුණි. එම සේවකයන්ට අතිකාල දීමනා ලෙස රුපියල් 1,353,000ක මුදලක් සහ රුපියල් 626,000ක මුදලක් ගෙවා තිබුණි. එම වියදම රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාවේ නියෝජ්‍ය සාමාන්‍යාධිකාරීවරුන්ගේ වැටුපෙන් අය කරගන්නා ලෙස අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය තීන්දු කර ඇතැයි කෝප් කමිටු වාර්තාවෙහි සඳහන්ය.
මෙයට අදාලව කෝප් කමිටුව නිර්දේශ කර තිබුණේ එම මුදල් අපහරණ්‍ය කිරීමට දායක වූ සියලූ‍ම ඉහළ නිලධාරීන්ගෙන් එම මුදල අය කරගැනීමට කටයුතු කරන ලෙසයි. ඉන්පසුව ඊට අවශ්‍ය නීතිමය ක‍්‍රියාමාර්ග ගන්නා ලෙසත්, ඒ පිළිබඳව විගණන කොමිෂන් සභාවට වාර්තා කරන ලෙසත්, මෙම කරුණට අදාලව සියළු තොරතුරු කෝප් කමිටුවට සහ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට මාසයක් ඇතුලත වාර්තා කරන ලෙසත් කෝප් කමිටුව නිර්දේශ කර තිබුණි.
මේ වෙද්දී එම සිදුවීමට අදාලව විනය පරීක්ෂණයක් පවත්වා එක් නිලධාරියෙකුගේ වැඩ තහනම් කර තිබේ. ඡුන්ද ප‍්‍රචාරක කටයුතුවල යෙදී සිටි සේවකයන්ට සහ ඔවුන්ගේ බැහැර සේවා පත් අත්සන් කරන ලද නිලධාරීන්ට අවවාදාත්මක ලිපි නිකුත් කරන ලෙස අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය තීන්දු කර ඇතැයි කෝප් කමිටුවට දන්වා තිබේ.
රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාව 2014ට පෙර තිබුණේ විමල් වීරවංශ අමාත්‍යවරයා යටතේය. 2012 සිට 2014 දක්වා කාලසීමාව තුළදී රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාව එහි අරමුණුවලට පටහැනිව රුපියල් මිලියන 73ක් වටිනා ප‍්‍රචාරක වියදම්ද, එම ප‍්‍රචාරක කටයුතු වෙනුවෙන් රුපියල් මිලියන 20ක් වටිනා ප‍්‍රසාද දීමනාද ලබාදී තිබේ.
ප‍්‍රචාරණ, ප‍්‍රවර්ධන වියදම් හා ප‍්‍රසාද දීමනා ලබාදීම සඳහා අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල තීරණය ලබාදුන් අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල කාරක සටහන් කෝප් කමිටුව ඉල්ලා තිබුණි. ඉන්පසුව ගෙවීම් වවුචර් කාරක සභාවට ඉදිරිපත් කරන ලෙසත් දන්වා තිබුණි. එම වවුචර්වල ප‍්‍රචාරක දැන්වීම් ආයතන තෝරාගත් ක‍්‍රමවේදය, ටෙන්ඩර්වලදී කැඳවන ලද ප‍්‍රචාරක ආයතන ගණන, තෝරාගත් ප‍්‍රචාරණ ආයතන කුමක්ද යන්න, ඒ අනුව තෝරාගත් සුදුසුකම් මොනවාද යන්න, එහි හිමිකරුවා කවුද යන්න, පළපුරුද්ද කොපමණද යන්න ඇතුළු කාරණා දන්වන ලෙස කියා තිබුණි.
මෙම වාර්තාවේ රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාවට අදාලව තිබුණු අවසාන වැදගත් කාරණාව වන්නේ විමල් වීරවංශ අමාත්‍යවරයා යටතේ මේ ආයතනය තිබූ 2011 සිට 2014 දක්වා කාලසීමාවේදී ව්‍යාපෘති 127කින් සිදුව ඇති සම්පූර්ණ අලාභය රුපියල් මිලියන 1574ක් වීම ගැන කෝප් කමිටුව හෙළිදරව් කරගෙන තිබෙන කරුණුය. මෙසේ පාඩු ලබා ඇත්තේ කොන්ත‍්‍රාත් වියදම ඉක්මවා පිරිවැය දැරීම හේතුවෙනි. කෝප් කමිටුව එම ව්‍යාපෘතිවලට අදාලව දැනට සම්පූර්ණ කර ඇති ව්‍යාපෘතිවල අඩුපාඩු හඳුනා ගන්නා ලෙසත්, දැනට ආරම්භ කර තිබෙන ව්‍යාපෘතිවල ප‍්‍රගතිය හඳුනා ගන්නා ලෙසත්, අලාභ ලබමින් පවත්වාගෙන යන ව්‍යාපෘති මොනවාදැයි සඳහන් වාර්තානවක් කෝප් කමිටුවට ලබාදෙන ලෙසත් දන්වා ඇත. කෙසේ වෙතත් ඒ පිළිබඳව අළුත්ම තත්වය තවමත් ඉදිරිපත් කර නැතැයි කෝප් කමිටුව සිය වාර්තාවෙහි සඳහන් කර තිබේ.
වත්මන් කෝප් කමිටුව පසුගිය වසර හතරේදී ලංකාවේ විනිවිදභාවයට අදාලව ලබාගත් විශාලම ජයග‍්‍රහණය ලෙස සැලකිය හැකිය. කුඩා පරිමාණයේ නාස්තිය අවභාවිතය ගැන පවා ප‍්‍රසිද්ධියේ ප‍්‍රශ්න කරන්නට එයින් අවස්ථාව ලැබී ඇත. එහෙත් මෙම වටිනා ආයතනයේ අනාගතය නොවැම්බර් 16 වැනිදායින් පසු කෙබඳු තැනකට පත්වේදැයි ඇත්තේ අවිනිශ්චිතභාවයකි.
