අමානුල්ලා නස්රුදීන් අපගේ කැමරාව ඉදිරියේ හිටගෙන ඉන්නවා. ඔහුට එහා පැත්තෙන් මොහොමඞ් හිල්මි ඉන්නවා. මොහොමඞ් ඉස්මයිල් රහුමානි අම්මාත් ඉන්නවා. තුන්දෙනාම සමීප ඥාතීන්. නස්රුදීන්ට කියන්න ලොකු කතාවක් තියෙනවා. අමුතු කතාවක් නෙවෙයි. ඔහුගේම ජීවිත කතාව. ලංකාවේ ජනවාර්ගික යුද්ධයේ සම්පූර්ණ ප‍්‍රතිඵලය තමයි නස්රුදින්ලාගේ ජීවිතය.
අපි ඉන්නේ මරිච්චිකට්ටුවේ. මරිච්චිකට්ටුව මන්නාර් දිස්ත‍්‍රික්කයේ ගම්මානයක්. විල්පත්තු මහ වනයේ සීමාව 1973දී ලකුණු කරද්දී වනයේ සීමාව මෝදරගම් ආරුවලින් නතර කරන්නේ මරිච්චිකට්ටු, මුල්ලිකුලම් වැනි ගම්මාන කිහිපයක් එතැනින් එහා තිබුණු නිසා. විල්පත්තු සීමාව අවසන්ව කිලෝමීටර් කිහිපයක් උතුරු පැත්තට යද්දී මරිච්චිකට්ටුව තියෙනවා.
ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන කිහිපයකුත්, පරිසරවේදී වෙස්මුහුණු පැළඳගත් පිරිසකුත්, හිමිවරුන් පිරිසකුත්, ඕනෑ සටන්පාඨයක් පසුපස අන්ධ භක්තියෙන් දිවයන තරුණ ෆෙස්බුක් වීරයන් පිරිසකුත් විල්පත්තුව කපන බවට හඬා වැළපුණේ යුද්ධය නිසා මේ ගම්මාන අතහැර දැමූ මිනිසුන් මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව යටතේ යළි පදිංචි කරවූ නිසා. ඇත්තෙන්ම මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ කාලය අවසන් වන තෙක් තමන්ගේ වැළපීම් සඟවාගෙන ඉන්නටත් ලංකාවේ මාධ්‍ය, පරිසර සංවිධාන සහ හිමිවරුන් ඉවසිලිවන්ත වුණා. කොහොම වුණත් මේ වෙද්දී විල්පත්තු විලාපයන් යටපත්ව ගොසින්. එහෙත් අප විසින් මේ සටහන ආරම්භයේදී හඳුන්වාදුන් මිනිසුන්ගේ විලාපය නැවතී නැහැ. තමන්ගේ කතාවේ ඉතිරි කොටස කියන මෙන් කාලයක් තිස්සේ වරින් වර අපට ඇමතුම් ලබාදෙන ඔවුන් ඉල්ලා සිටියා. පහුගිය සතියක අප එහි ගියේ ඒ ඉල්ලීම් නොසලකා හරින්නට බැරි නිසා.
වසර දෙකකට පෙර ප‍්‍රථමයෙන් මරිච්චිකට්ටුවට යද්දී තිබුණු තත්වයම අදත් ඒ ගම්මානයේ තිබුණා. එදා තිබුණු අඩක් ඉදිවුණු නිවාස අදත් එලෙසමයි. හිල්මිගේ ටයර් වෙළඳසැල පුංචි ලී මඩුවක අදත් ඉදිව තිබුණා. රහුමානි අම්මාගේ නිවස පුංචි කටුමැටි නිවසක් ලෙසම තිබුණා. ජල ප‍්‍රශ්නය එදා මෙන්ම අදත් බරපතළයි. එදා අඩියේ යාන්තමට වතුර තිබුණු වැවේ අද වතුර බිංදුවක්වත් නැහැ. වැව මැද්දේ වියලි කලාපීය ශාක වැවී තිබුණා. පදිංචි කරවීම හැර අන් කිසිදු පහසුකමක් සපයන්නට ආණ්ඩුව සමත්වී තිබුණේත් නැහැ. මේ මිනිසුන් වෙනුවෙන් මහා සේවයක් කරන බව කියන මුස්ලිම් ඇමතිවරුන් පවා එවැනි පහසුකම් සපයන්නට සමත්ව සිටියේ නැහැ. ජීවත්වීමේ අරගලය එන්න එන්නම භයානක අරගලයක් බවට පත්වෙමින් තිබුණා.
කතාවේ මුලට
‘මෙහෙන් යද්දී මට වයස අවුරුදු දොළහයි.’ නස්රුදීන් තමන්ට තියෙන කතාව මතක් කරනවා. ‘පුංචිම කාලය මගේ මතකයේ තියෙනවා. මම සෙල්ලම් කරපු ළමා කාලය. මම පවුලෙ වැඩිමලා. ඒ කාලෙත් ගම මේ වගේමයි. මීට වඩා ගෙවල් ටිකක් අඩුයි. ඒකට හේතුවක් තියෙනවා. එදා මාත් ඇතුළුව මගේ ගෙදර හිටපු සහෝදර සහෝදරියන් හයදෙනාට දැන් එකම ගෙදරක ඉන්න බැහැ. දැන් පවුල් හයකට ගෙවල් හයක් ඕනෑ.’
‘මිනිස්සු කළේ ගොවිතැන්. ඉඳහිට එහා පැත්තේ කැලෑවට ගිහින් දඩයමක් කරගෙන ආවා. කැලේ තිබුණු දේවල් නෙලාගත්තා.’ නස්රුදීන් කියන විදියට දඩයම් කළේ ගම අසල තිබුණු කල්ලාරු රක්ෂිතයෙන්.
වනජීවී නීතියක් තදට නොතිබුණු ඒ කාලයේ සාමාන්‍ය ජනතාව වනාන්තරය එක්ක මුසුවුණු අපූරු ජීවිත ගතකළා. ජීවත්වෙන්න අවශ්‍ය යමක් වනයෙන් ගැනීම ඒ ජීවිතයේම කොටසක්. ඉතින්, එකල මරිච්චිකට්ටු වාසීන්ගේ ජීවිතය වනය එක්ක ගැටගැසී තිබුණා. ‘කැලෑවට හැමදාම අපේ ගමේ මිනිස්සු ගරු කළා. මොකද අපට ජීවත්වෙන්න අවශ්‍ය දේවල් ලැබුණෙ කැලෑවෙන්. අපි ඒ අවශ්‍ය දේවල් පමණක් අරගෙන කැලෑව ආරක්ෂා කළා.’ නස්රුදීන්ලා එසේ කියනවා.
‘අනූවෙ ජුලි විස්ස වගේ මතක. අපි මේ ගෙවල් අත්හැරලා උතුරු පැත්තට ගියා. සිලාවතුර, මුරුගන් පැත්තට.’ නස්රුදීන් ගෙවල් අත්හැරපු හේතු පැහැදිළි කළා. එල්.ටී.ටී.ඊ.ය විසින් ඔවුන් එළවා දැමුවානම් තවත් උතුරට යැව්වේ ඇයිදැයි අපි ඇහුවා.
‘නැහැ. කොටි අපව එළෙව්වෙ නෑ. අපි ගියේ කොටි හින්දාම නෙවෙයි. මරිච්චිකට්ටුවේ අපි හිටියා. මුල්ලිකුලමේ කොටිත් හිටියා. දැන් ආණ්ඩුව වගේ ඒ කාලයේ කොටි හිටියා. එච්චරයි වෙනස. මේ ආණ්ඩුවට වඩා කොටින්ගේ හොඳ වැඩත් තිබුණා. මේ ආණ්ඩුවට වඩා නරක වැඩත් තිබුණා. උදාහරණයක් විදියට කොටි හරියට නීතිය ක්රියාත්මක කළා. තරාතිරම බලලා සල්ලි තියෙන අයව නීතියෙන් ආරක්ෂා කළේ නැහැ. හැබැයි හන්දියක් මැද්දේ මරලා දානවා වගේ දඬුවම් තමයි තිබුණෙ. ඒක දැක්කාම තව කෙනෙක් වැරැුද්දක් කරන්න බයවුණා.’ නස්රුදීන් කියනවා. ‘දැන් පොඩි ගෑනු ළමයෙක්ව දුෂණය කරලා, කොහේ හරි හැංගිලා ඉන්නවා. ඉඳලා සල්ලි වියදම් කරලා උසාවියේ නඩුවෙන් බේරෙනවා. අන්තිමේ අර ගෑනු ළමයාවම බඳිනවා. ඒක දැක්කාම තව කෙනෙක්ට ඒක කරන්න හිතෙනවා. එදා එහෙම නැහැ. ගෑනු ළමයෙක්ට හිංසාවක් කළොත් වෙඩි පාර තමයි.’
බියෙන් ත‍්‍රස්ත කිරීම සමාජයක අපරාධ අවම කිරීමට හොඳ උපක‍්‍රමයක් නොවෙයි. නස්රුදීන්ගේ ඒ තර්කය එක්ක අපට එකඟ විය නොහැකියි. එහෙත් තරාතිරම නොබලා නීතිය ක්රියාත්මක කිරීම නම් නීතිය ආරක්ෂා කිරීමේදී අත්‍යවශ්‍ය අංගයක්. කොහොම වෙතත් එල්.ටී.ටී.ඊයේ කැලෑ නීතියෙන් සාමාන්‍ය ජනතාව විශාල වශයෙන් ඝාතනයට ලක්වුණා. අප සමඟ කතාකළ රහුමානි අම්මාගේ සැමියා ඝාතනය කර තිබුණේත් ඒ අයුරින්.
‘නාඳුනන කට්ටියක් ඇවිත් දවසක් මගේ මහත්තයාව අරගෙන ගියා. එතකොට මගේ පුතා ලැබිලා දවස් 10 යි. එදා මගේ මහත්තයා වෙඩි තියලා මරලා දාලා තිබුණා. ඒ දවසේම ගමේ හිටපු 12 දෙනෙකු ඒ විදියටම මරලා තිබුණා. අපි මෙහෙන් ගියේ ඒ නිසායි.’ රහුමානි අම්මා කියනවා.
‘කොටි ඔහොම හිටියා. අපි මෙහෙම හිටියා. ඒත් මේ පැතිවල ආමි එකත් කොටිත් අතර යුද්ධෙ ඇවිලූ‍ණා. ආමි එක කැලෑවෙන් උතුර පැත්තට එන්න පටන් ගත්තා. හමුදාව හෙලිකොප්ටර්වලින් බෝම්බ දැම්මා. අහසින් මෝටාර් වගේ ලොකු ආයුධවලින් ගැහුවා. ඒවා කොටින්ට තෝරලා බේරලා වැදුණෙ නැහැ. අපි වගේ අහිංසක මිනිසුන්ටත් වැදුණා. කොටිත් හමුදාවත් අතර යුද්ධයට මැදිවෙන්න බැහැ. ඒ නිසා අපි උතුර පැත්තට ගියා. මුස්ලිම් අවුරුද්ද සැමරුවේ මුරුගන්වල. එහෙත් එහේ ජීවත්වෙන්න පුළුවන්කම තිබුණේ නැහැ. යුද්ධෙ නැවතුණාම අපි කැලෑව මැද්දෙන් පුත්තලම් පැත්තට ආවා. ගම්මානවල මිනිස්සු ඔක්කෝම එකට තමයි ගියේ. එදා අපි එක්ක ආපු අය අතරේ රිෂාද් බදියුදීන් ඇමතිවරයාත් හිටියා.’ නස්රුදීන් කියනවා.
එල්.ටී.ටී.ඊ.යේ කැලෑ නීතියත්, හමුදාවෙන් තෝරා බේරාගැනීම් නැතිව එල්ලවූ ප‍්‍රහාරත් නිසා මරිච්චිකට්ටුව අත්හරින්න ගම්වාසීන්ට සිදුවුණා.
මරණයේ ගමන
‘ඒක මහ භයානක ගමනක්. විල්පත්තු කැලෑව මැද්දෙ තිබුණෙ කරත්ත පාරක්. ඔය පාර පාවිච්චි කළේ පොල් අතු ගෙනියන්න. ඒ කාලයෙ තිබුණෙ පොල් අතු ගෙවල්නෙ. අපට එල්.ටී.ටී.ඊ. එකෙන් බඩු ගොඩක් ගෙනියන්න දුන්නේ නැහැ. ඒ නිසා ගොඩක් පවුල්වලට ඇඳිවත විතරයි ඉතිරි වුණේ. සමහර පවුල්වල සාමාජිකයන්ට එල්.ටී.ටී.ඊ. එකෙන් යන්න දුන්නේත් නැහැ. කොටින්ගේ වැඩවලට අවශ්‍ය අයව තියාගත්තා. අපේ තාත්තාවත් ඒ විදියට නතර කරගත්තා.’ එදා නතර වූ නස්රුදින්ගේ තාත්තාව පසුව එල්.ටී.ටී.ඊ. සංවිධානය විසින් ඝාතනය කරනවා. ‘මන්නාරමේ හිටපු කොටින්ට මුස්ලිම් අයව මරන්න ඕනෑකමක් තිබුණෙ නැහැ. එහෙම කළේ නැගෙනහිර හිටපු කරුණා අම්මාන්ලාගේ කට්ටියලූ. පස්සේ කාලෙක එයාලාගේ බලපෑම නිසා තමයි අපේ තාත්තා වගේ මුස්ලිම් මිනිස්සුන්ව මරලා තිබුණේ.’ තාත්තාගේ කතාව නස්රුදීන් කෙටියෙන් කීවා.
‘කැලේ මැද්දේ බිම්බෝම්බ. පයින් යන්න බැහැ. ඒ නිසා මුළු ගමේම මිනිස්සු එකතුවුණා. හරකුන්ව ඉස්සරහෙන් යැව්වා. මිනිස්සු පස්සෙන් ගියා. ඉතින්, හරක් ගොඩක් බෝම්බවලට මැරුණා. හරකුන්ට පෑගුණේ නැති බිම්බෝම්බවලට මිනිස්සු කිහිපදෙනෙකුත් මැරුණා. මම අඳුනන ජෝඩුවක් පිපිරිලා ගියේ මගේ ඇස් ඉදිරිපිටමයි. කවදාවත් මට ඒ භයානක සිද්ධිය අමතක කරන්න බැහැ.’ නස්රුදීන්ගේ මුහුණෙන් එදා අත්විඳි බියජනක අත්දැකිමෙහි ඡුායා පෙනෙන්නට තිබුණා.
මරණයේ ගමනට රහුමානි අම්මා එක්ව තිබුණේ තමන්ගේ කුඩා දරුවාත් වඩාගෙන. ඇය ඉදිරියේදීත් බිම්බෝම්බයකට කෙනෙකු හසු වෙනවා. ඒ බිම්බෝම්බයෙන් කැබැල්ලක් රහුමානි අම්මාටත් වැදී ඇති බව තුවාල කැළැල් පෙන්වමින් ඇය කියනවා.
අහදියන්
අසීරුවෙන් පුත්තලමට යන මේ ජනතාවට මන්නාරමේදී විඳින්නට ලැබෙන්නේත් කටුක අත්දැකීම්. පුත්තලමේ මිනිසුන් ඔවුන් තමන්ගේ පිරිසක් ලෙස සැලකුවේ නැහැ. මන්නාරමෙන් පැමිණි අය ‘අහදියන්’ යන නමෙන් හැඳින්වුවා. ‘අහදියන්’ යන්න අනාථ වූ, අවතැන් වූ වැනි තේරුමක් ඇති වචනයක්. ‘අහදියන්ලාට’ පුත්තලමේදී රැුකියාවක් කිරීම, ව්‍යාපාරයක නියැලීම, විවාහයන් කිරීම, ඉඩම් මිලට ගැනීම මෙන්ම පොදු පහසුකම් ලබාගැනීමේදීත් අඩු සැලකීම්වලට මුහුණදෙන්නට සිදුවුණා.
‘මගේ ඇස් දෙක ඉස්සරහ අපේ මස්සිනාට ගැහුවා. මස්සිනා මස් ගන්න ගියා. මස්සිනා ඉල්ලපු මස් පන්සීය මුදලාලි කිරද්දී ළඟ හිටපු මනුස්සයා ගැහුවා. ඇයි කියලා ඇහුවාම කිව්වා මම ගමේ එක්කෙනා, මගේ මස් ටික දෙනකම් උඹ පැත්තකට වෙලා හිටපන්. උඹට මොන හදිස්සියක්ද කියලා.’ මොහොමඞ් හිල්මි පුත්තලමේ එක් අත්දැකීමක් විස්තර කළේ ඒ විදියට.
‘ඉස්කෝලෙ සෙල්ලම් කරද්දී ළමයි දෙන්නෙකුට ගහලා, හයේ කණුවෙ ළමයි දෙන්නෙක් මැරුණා. තවත් දෙන්නෙක්ගේ කකුල කැඩුවා.’ තවත් සිදුවීමක මතකයක් නස්රුදීන් එක් කළා. බොහෝවිට මේ අඩු සැලකීම්වලට මුහුණදෙන්න සිදුව තිබුණේ දිළින්දන්ට. ධනය ඇති අයට තමන්ගේ මුල් අනන්‍යතා සඟවාගෙන පුත්තලම් ජීවිතයට හුරුවෙන්නට අවස්ථාව ලැබුණා.
හිල්මි ඉපදුණේ මරිච්චිකට්ටුවල. එහෙත් ඔහුට වසරක් ආයු ලබන්නටත් පෙර මරිච්චිකට්ටුව අත්හැර යන්නට සිදුවෙනවා. ඔහුගේ මතකයේ ඇත්තේ පුත්තලම් ජීවිතය. පුංචි කාලයේ සිට පුත්තලමේදී විඳින්නට සිදුවූ කොන්කිරීම්, නොසලකා හැරීම් සමඟ ඔහු සිහින දැක්කේ මරිච්චිකට්ටුවේ ඇති තමන්ගේම ඉඩම්වල තමන්ගේම ජීවිතයක් ආරම්භ කිරීම් ගැන.
‘එදා මරිච්චිකට්ටුවේ ගෙවල් තිබුණා තමයි. ඒත් ගොඩක් අය පුත්තලමට ගිහිල්ලා එහේ පදිංචිවෙලා ඉවරයිනෙ. එහේ ගෙවල් එහෙමත් තියෙනවානෙ. ආයෙමත් මෙහේ එන්නෙ ඇයි. මෙහේ කැලේ වැවෙන්න දීලා පුත්තලමේම පදිංචි වෙලා හිටියානම් ඉවරයිනෙ.’ මේ ප‍්‍රශ්නය විල්පත්තුව රකින්නට ඉදිරියට පැමිණි කොළඹ වීරයන්ට පමණක් නොව, අපටත් පැමිණි ප‍්‍රශ්නයක්. මේ ගම්මාන වනාන්තරයට දීලා ගම්වාසීන්ට වෙනත් පෙදෙසක ඉඩම් ලබාදිය යුතු බව ලියුම්කාරියත් මීට පෙර වතාවක් ලියා තිබෙනවා.
‘ඇයි අපි යන්නෙ? මේ අපේ ඉඩම්. අපව අහදියන් කියලා කොන් නොකරන්නෙ මෙහේදී විතරයි. මෙහේ අපි දුක් විඳිනවා තමයි. ඒත් අපට මෙහේදී ගෞරවයක් තියෙනවා. අපේ පොළොවෙ අපි ඉන්නවා කියන විශ්වාසය තියෙනවා. ඒ හැඟීම වෙන කොහේවත් ගිහින් ලබන්න බැහැ.’
නැවත පැමිණීම
හිල්මිලා පුත්තලමේ පීඩාව මැද සිහිනයෙන් දුටු ජීවිතය අත්දකින්නට ලැබෙන්නේ 2009 යුද්ධය අවසානයෙන් පසුව.
‘2009 ජුලි 29 වැනිදා තමයි අපි මෙහේ පදිංචි වෙන්න බලාගෙන ආවෙ. එතකොට මෙහේ තිබුණෙ වනාන්තරය. සමහරු තාවකාලිකව පදිංචි වුණා. ඒත් 2010 ජුලි 21 තමයි ආණ්ඩුවෙන් නිල වශයෙන් අපව පදිංචි කළේ.’ ඒ නැවත පටන්ගත් ජීවිතයත් හිල්මිලා සිහිනයෙන් දුටු අන්දමේ ජීවිතයක් වුණේ නැහැ. පරම්පරා තුනක් තිස්සේ අනුන්ගේ යුද්ධවලට සහ අනුන්ගේ ජාතිවාදී ආකල්පවලට වන්දි ගෙවූ මේ මිනිසුන්ට නැවත පදිංචි කිරීම්වලින් පසුවත් නිදහසක් ලැබුණේ නැහැ. පීඩාව එල්ලවුණේ කැලෑව කපනවායැයි මොරදෙන ජාතිවාදීන්ගෙන් පමණක් නොවෙයි. වසර තුනක් තිස්සේ වර්ෂාව නොලැබීම නිසා ස්වභාව ධර්මයෙනුත් පීඩා එල්ලවුණා.
‘දැන් සමෘද්ධි දෙන්නේ ඇමතිතුමාට හිතවත් අයට. සමෘද්ධියවත්, වෙන ආධාරයක්වත් අපට නැහැ. සමහරු වාහනෙන් ඇවිත් සමෘද්ධි අරගෙන ආයෙමත් යනවා. මොකද සමහර අය පුත්තලමේ ජීවිත හදාගත්තා. අර අහදියන් ලේබලයෙන් කොහොමහරි බේරුණා. සල්ලි තියෙනවා නම් කවුරුත් අනාථයා කියලා ගහන්නෙ නෑ. සමහරුන්ට පුත්තලමෙ කඩ හතරක්. මෙහේ ඇවිත් සමෘද්ධිය අරගෙන යනවා.’ නස්රුදීන් එහෙම කියනවා. ඉඩම් නිදහස් කිරීම හැර ආණ්ඩුවෙන් ඉටුවිය යුතු යුතුකම් ඉටුව තිබුණේත් නැහැ.
‘ආර්. පේ‍්‍රමදාස අගමැතිතුමා තමයි අපට ඒ කාලෙ ගෙවල් හදලා දුන්නේ. ඒත් සජිත් පේ‍්‍රමදාස ඇමතිතුමාගේ උදාගම්මාන ව්‍යාපෘතියකින්වත් අපට නැවත ගෙවල් ලැබුණේ නැහැ.’ නස්රුදීන් කියනවා. මරිච්චිකට්ටුවේ නිවාස රැුසක් නිර්මාණය කරන්නට එකල ආර්. පේ‍්‍රමදාස අගමැතිවරයා කටයුතු කර තිබුණා. නස්රුදීන් ජීවත්වුණේත් එවැනි නිවසක. දැන් ඒ නිවස ගරාවැටී ජීවත්විය නොහැකි තත්වයට පත්වෙලා.
‘යුද්ධය නිසා වැන්දඹුවන් බවට පත්වුණ කාන්තාවන් 25ක් පමණ මේ ගම්මානයෙ දැන් ඉන්නවා. ඒ අයටත් කිසිම සහනයක් නැහැ. වැන්දඹුවන් වෙනුවෙන් සහන ලබාදෙන ව්‍යාපෘති ක්රියාත්මක වෙන්නේත් නැහැ. මට රස්සාවක් නැතිවුණත් මට සමෘද්ධි ලැබෙන්නේත් නැහැ.’ රහුමානි අම්මා එසේ කියනවා. ඇය ඉන්නේ පුංචි පැල්පතක. එහි පදිංචිය ඇය අරඹන්නේ 2009 දී. මුල් කාලයේදී ඇයට නයෙක්ද දෂ්ඨ කර තිබෙනවා.
‘මට ළමයි තුන්දෙනයි. දෙන්නෙක් බැඳලා තනියෙන් ජීවත්වෙනවා. ඒ දෙන්නාට රජයේ ව්‍යාපෘතිවලින් ගෙවල් ලැබුණා. මගේ තුන්වැනි පුතා ඉස්කෝලෙ යනවා. මම එයාව බලාගන්නෙ. ඒත් මට ගෙයක් ලැබුණෙ නැහැ. ඒ නිසා තමයි මම පැල්පතේ ජීවත් වෙන්නෙ.’
මරිච්චිකට්ටුවේ ජනතාව නැවත පදිංචි කරවීමට වෙහෙස වූ දේශපාලනඥයන් ඔවුන්ට සහනාධාර ලබා නොදුන්නේදැයි අපි විමසුවා. ‘අපේ ජීවිත හදන්නෙ කොහොමද? කළොත් ඡුන්දය පරදිනවානේ. මොකද එතකොට අපේ ප‍්‍රශ්න ඉවරයිනෙ. ඡුන්දය දිනන්න පුළුවන් අපට ගෙවල් නැතිව, කන්න නැතිව, වතුර නැතිව ඉන්නකල්.’ නස්රුදීන්ට තිබුණු පිළිතුර ඒක.
‘සමහරු නිකම් ගෙවල් අරගෙන තියෙන බව ඇත්ත. ආණ්ඩුවේ ගෙවල් ව්‍යාපෘතිවලින් එයාලා ගෙවල් අරගෙන ඒවා වහලා දාලා වෙන ප‍්‍රදේශවල ඉන්නවා. සමෘද්ධිය දෙනකොට ඇවිත් සමෘද්ධිය අරගෙන යනවා. විවිධ ආධාර බෙදනකොට ඇවිත් ඒවාත් අරගෙන තමන්ගෙ වාහනවල දාගෙන යනවා. මම දන්නා කෙනෙක්ට මන්නාරමේ කඩ හතරක්. මෙහේ බෙදන ආධාර අරගෙන ගිහින් කඬේ දාගෙන විකුණනවා.’ රහුමානි අම්මා කියනවා.
එවැනි සිදුවීම්වලින් මරිච්චිකට්ටු වැසියන් තවත් අසීරුවට පත්වෙනවා. බොහෝ අය වසා දැමූ නිවාස පෙන්වමින් නැවත පදිංචිකිරීමේ ව්‍යාපාරය ප‍්‍රශ්න කරනවා.
විල්පත්තු වීරයන්ගේ විලාපය මේ වෙද්දී ඇසෙන්නට නැතිවුණත් මරිච්චිකට්ටු වැසියන්ගේ විලාපය අප වැනි සුළුතරයකට තවමත් ඇහෙනවා. ඒ විලාපයට කිසිවෙක් සංවේදී නොවීම මහා ඛේදවාචකයක් යැයි අපට හැ‍ගෙනවා.
