ස්පේස් එක්ස් සමාගමේ ක‍්‍රෑ ඩ‍්‍රැගන් නම් කැප්සියුලය, ෆැල්කන් 9 රොකට්ටුව පාවිච්චි කරමින් සාර්ථකව අභ්‍යවකාශගත කරන්නට නාසා ආයතනය හා ස්පේස් එක්ස් ආයතනය සමත්වුණා. ඔය කතාව ඔය විදියට අහද්දී අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණය ගැන විශේෂ අවබෝධයක් නැති අයගේ කුතුහලය ඇවිලෙන්නේ නැති වෙන්න පුළුවන්. එහෙත් මෙය නාසා ආයතනය ලැබූ තීරණාත්මක ජයග‍්‍රහණයක්. අදටත් අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණයේ ලොව ප‍්‍රමුඛයා නාසා ආයතනය. අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණයෙහි ඔවුන් ලබන ජයග‍්‍රහණ අපේ ලෝකයම ලබන ජයග‍්‍රහණ ලෙස සැලකුවාට වරදක් නැහැ.
නාසා හඳට මිනිහෙකු යවන්නට සමත් වුණේ හැටේ දශකය අගදී. ඉන්පසුව දශක ගණනාවක් තිස්සේ ඔවුන් සඳට මිනිසුන් යවන මෙහෙයුම් කළා. ඊට අමතරව මිනිසුන් අභ්‍යවකාශගත කිරිමේ විවිධාකාර මෙහෙයුම් කළා. එහෙත් ඒ සඳහා පාවිච්චි කළ තාක්ෂණික උපාංග ඔවුන් පසුව අත්හැර දැමුවා. ඒ උපාංග අතර ඔවුන්ගේ අභ්‍යකාශ රොකට්ටුවද තිබුණා. එතැනින් පසුව නාසා ආයතනයට අභ්‍යවකාශයට යන්නට වාහනයක් නැතිව ගියා.
සඳට යෑම නතර වුණා. ඉන්පසුව ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ ආයතනයට පවා මිනිසුන් යැව්වේ ඇමෙරිකාවේ සිට නෙවෙයි. රුසියාව ආදි වෙනත් තැන්වල සිට. 2011 සිට ඇමෙරිකානු පොළොවෙන් මිනිසුන් අභ්‍යවකාශයට යැව්වේ නැහැ.
මේ මෙහෙයුම සාර්ථක වීමෙන් පසුව ඇමෙරිකාව මාර්තු, ජුනි මාසවලදී අභ්‍යවකාශයට ඇමෙරිකන් පොළොවේ සිට මිනිසුන් යැවීමට බලාපොරොත්තු වෙනවා. එය අඩ නින්දේ සිටි ඇමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ මෙහෙයුම් නැවත අවදි වීමක් ලෙසත් කෙනෙකුට හඳුන්වන්න පුළුවන්.
ජනවාරි 19 වැනිදා ස්පේස් සමාගමේ ෆැල්කන් රොකට්ටුව ඇමෙරිකාවේ කෙනඩි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ සිට අභ්‍යවකාශගත කෙරුණා. එමගින් ක‍්‍රෑ ඩ‍්‍රැගන් නම් කැප්සියුලය රැුගෙන ගියා.
මිනිසුන් අභ්‍යවකාශයට යද්දී, වාහනයට ප‍්‍රධාන කොටස් දෙකක් අවශ්‍යයි. පළවැනි කොටස රොකට්ටුව. පොළොවේ සිට අභ්‍යවකාශයට අපව ඔසවා දෙන්නේ රොකට්ටුවෙන්. අභ්‍යවකාශයට ගියාට පසුව රොකට්ටුව ඕනෑ නැහැ. ඒ නිසා මිනිසුන් රැුගත් කැප්සියුලය වෙනම උපාංගයක් ලෙස පවතිනවා. එය රොකට්ටුවෙන් වෙන්වී, අභ්‍යවකාශයේදී ඕනෑ තැනට අප රැුගෙන යනවා. ඇමෙරිකාවට මෑත කාලයේදී හොඳ රොකට් තිබුණා. නොතිබුණේ හොඳ කැප්සියුල්. ක‍්‍රෑ ඩ‍්‍රැගන් මෙහෙයුම වැදගත් වෙන්නේ ඒ නිසා.
මිනිත්තු භාගයකින් පසුව ෆැල්කන් 9 රොකට්ටුවෙන් කැප්සියුලය වෙන් කෙරුණා. ඉන්පසුව ආරක්ෂාව සඳහා කැප්සියුලය අභ්‍යවකාශය වෙත තල්ලූ කෙරුණා.
ෆැල්කන් 9 රොකට්ටුව යනු ස්පේස් එක්ස් අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණයෙහි තිබෙන මහඟු මිණක් ලෙස සැලකූ රොකට්ටුවක්. එය නැවත නැවතත් පාවිච්චි කළ හැකියි. අතීතයේදී රොකට්ටුවක් අභ්‍යවකාශගත කරද්දී එය පාවිච්චි කළ හැකිවුණේ එක් වතාවක් පමණයි. ඉන්පසුව එය අහසේදී පුපුරා යනවා. රොකට්ටුවක් තැනීමට ගතවෙන කාලය, ශ‍්‍රමය හා ධනය ගැන සලකද්දී හැම තනි ගමනකටම රොකට්ටුවක් පාවිච්චි කිරීමට සිදුවීම ගැන අභ්‍යවකාශ විද්‍යාඥයන් සතුටු වන්නේ නැහැ.
එහෙත් ෆැල්කන් 9 රොකට්ටුව නැවත ප‍්‍රවේශමෙන් ගොඩබෑමට හැකියාව තිබෙනවා. එය නැවත නැවත පාවිච්චි කළ හැකියි. පසුගිය කාලයේ ඇමෙරිකාවෙන් මිනිසුන් අභ්‍යවකාශයට යැවීමේ කටයුතු සිදු නොවුණත් අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයට භාණ්ඩ හා චන්ද්‍රිකා ආදිය අභ්‍යවකාශගත කෙරුණා. ඒ කටයුතු සිදුකළේ නැවත පාවිච්චි කළ හැකි ෆැල්කන් 9 රොකට්ටුවෙන්. අභ්‍යවකාශයේදී මේ වටිනා රොකට්ටුව පුපුරා ගියා. අත්ලාන්තික් සාගරයට කඩාවැටුණා. එහෙත් ක‍්‍රෑ ඩ‍්‍රැගන් කැප්සියුලය සාර්ථකව අභ්‍යවකාශගත වුණා.
ඉන්පසුව ක‍්‍රෑ ඩ‍්‍රැගන් කැප්සියුලයට අදාළව පරීක්ෂණ කිහිපයක්ම නාසා ආයතනය සිදුකර තිබෙනවා. නාසා පරිපාලනය නියෝජනය කරමින් ජිම් බි‍්‍රඩන්ස්ටින් මාධ්‍ය සාකච්ඡුාවකදී කියා තිබුණේ ඉදිරියේදී තවත් පරීක්ෂණ කිහිපයක්ම සිදුකරන බව. ඒ අතර පැරෂුට් පාවිච්චි කරමින් කැප්සියුලය නැවත ගොඩබැස්වීමේ පරීක්ෂණයක්ද ඇතුළත් වෙනවා.
මීට පෙර සතියක අප බෝයිං සමාගමේ මෙවැනිම අභ්‍යවකාශ කැප්සියුලයක් ගැන සඳහන් කළා. එය වෙනම මෙහෙයුමක්. එයින්ද බලාපොරොත්තු වන්නේ ඇමෙරිකන් පොළොවේ සිට මිනිසුන් අභ්‍යවකාශගත කිරීම.
ඒ අනුව මේ වෙද්දී ඇමෙරිකාවේ පෞද්ගලික සමාගම් දෙකකින් අභ්‍යවකාශ කැප්සියුල ව්‍යාපෘති දෙකක් ක්රියාත්මක කර තිබෙනවා. මෙම කැප්සියුල ඇමෙරිකාවට පමණක් නොවෙයි, අභ්‍යවකාශ මෙහෙයුම් කරන ලොව වෙනත් රටවලටත් වැදගත් වේවි.
අප පසුගිය කාලයක් තිස්සේ පෙන්වාදුන්නේ ලෝකයේ අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණය වේගයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතින බව. මේ එම මෙහෙයුම්වල තීරණාත්මක අවස්ථාවක්.
