ජයදේව උයන්ගොඩ
පසුගිය සතියේ අප රටේ දේශපාලන සාකච්ඡුාව තුළ මතු වූ තේමා අතරින් වැදගත් ඒවා තුනක් තිබේ. පළමුවැන්න, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය සහ දේශපාලන දුෂණය පිළිබඳ ගැටලූ‍වයි. දෙවැන්න, විසිවැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධන යෝජනාවත් සමඟ අලූත් වී ඇති ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ විවාදයයි. තෙවැන්න, ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ජනාධිපති අභිලාෂ ව්‍යාපාරය දියත් කිරීම වෙතින් මතුවී ඇති මඳ දේශපාලන උණුසුමයි.
මේ තේමා තුන ගැන කෙටියෙන් විවරණය කිරීම මෙම ලිපියේ අරමුණයි.
දේශපාලන දුෂණය
අප රටේ මහජන සාකච්ඡුාව තුළ සෑම දිනකම පාහේ අලූත් වීමේ පුදුමාකාර ජවයක් ඇති මාතෘකාවක් නම් දේශපාලන ¥ෂණයයි. අර්ජුන් ඇලෝසියස්ගේ සමාගමෙන් මිලියන දෙකහමාරක මුදලක් තමා ලබාගත් බව දයාසිරි ජයසේකර මහතා ප‍්‍රසිද්ධියේ පිළිගෙන තිබේ. කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ නීති ශිෂ්‍යයෙකුව සිටි කාලයේත්, පසුව ජී.එල්. පීරිස් ඇමතිතුමාගේ කාර්ය මණ්ඩලයට බැඳී දේශපාලනයට බැඳුණ කාලයේත් පටන් මා දැනසිටි ජයසේකර මන්ත‍්‍රීතුමා එළිදරව් කර ඇති, අප කවුරුත් දන්නා, එහෙත් දේශපාලනඥයන් සාමාන්‍යයෙන් පිළිනොගන්නා කරුණක් තිබේ. එය නම්, මැතිවරණ කාලයේදී සෑම මන්ත‍්‍රීවරයෙකුටම පුද්ගලික ව්‍යාපාරිකයන් මුදල් පරිත්‍යාග කරන බවත්, තමන් එසේ පරිත්‍යාග ලබාගෙන ඇති එක් අයෙකු පමණක් බවත්ය.
එතුමාගේ ප‍්‍රකාශයෙන් අනාවරණය වන වැදගත් කරුණු අතරින් එකකට පමණක් අවධානය යොමු කරමු. එනම් ලංකාවේ ‘දේශපාලන දුෂණය’ නමින් අප දන්නා ප‍්‍රපංචයට, රටේ පුද්ගලික සමාගම් සහ ව්‍යාපාරිකයන් කොතරම් සක‍්‍රීය සහ විශාල දායකත්වයක් කරන්නේද යන්නයි. මෙය අප රටට විශේෂ වූ දෙයක් නොවේ. අපේ අල්ලපු රට වන ඉන්දියාවේ ඉතා නම්බුකාර පුද්ගලික සමාගම් මහා පරිමාණ දේශපාලන දුෂණයේ යෙදෙනවා පමණක් නොව ප‍්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ හා නම්බුකාර දේශපාලනඥයෝ එම සමාගම්වල සේවාලාභීහුද වෙති. එහෙත් පුදුමය නම්, දේශපාලන දුෂණය පිළිබඳව ලෝක මට්ටමෙන් සිදුවන සාකච්ඡාවල පවා, ආර්ථිකයේ පුද්ගලික අංශය, අල්ලස් හා දුෂණය අතර ඇති මෙම කිට්ටු සම්බන්ධය ගැන අවධානය යොමු නොකිරීමයි. අල්ලස් සහ දුෂණය පිළිබඳව ඇති නීතිවල පවා පුද්ගලික අංශයේ ව්‍යාපාරිකයන් කරන ‘ප‍්‍රදාන’ (Donations), අල්ලස යන්නෙහි අර්ථකථනයට වැටෙන්නේ නැත. දයාසිරි මන්ත‍්‍රීතුමාම කියන, අර්ජුන් ඇලෝසියස් මන්ත‍්‍රීවරුන් 118කට කර ඇති බව පෙනෙන්නේ රුපියල් බිලියන එකහමාරක් ‘දන්’ දීමයි. එය හරියට අප වෙසක් දන්සැලකට රුපියල් සීයක් ‘ප‍්‍රදානය’ කිරීමට සමාන එකක් බව නීතියත්, දේශපාලනඥයනුත් සිතන බව පෙනේ.
මේ අතර කවුරුත් දන්නා, එහෙත් කවුරුවත් පිළිගන්නේ නැති තවත් පැත්තක් ‘මැතිවරණ අරමුදල්’ යනුවෙන් නම්බුකාර ලෙස හඳුන්වන අතිශයින් දුෂිත භාවිතයේ තිබේ. කිසිදු මැතිවරණ අපේක්ෂකයෙකු තමන්ට ලැබෙන මුදල් ගැන ලදුපත් (රිසිට්) දෙන්නේ නැත. එය බොහෝ වෛද්‍යවරුන් සහ නීතිඥයන්ද අතර ඇති භාවිතයකි. එමඟින් ඔවුහු, ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවෙන්ද බේරෙති. දෙවැනි කරුණ නම්, තමන්ට මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී එකතුවන ෆන්ඞ් එකෙන් භාගයක්වත් වියදම් නොකර ඉතුරුකර ගැනීමට බොහෝ අපේක්ෂකයන් වග බලා ගන්නා බවය. මැතිවරණයෙන් පැරදුණත් තමන් මූල්‍යමය වශයෙන් පරාජය විය යුතු නැති බව මෙම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ මුර දේවතාවෝ මැනවින් දනිති. මෙයද ලංකාවට සීමා වූ භාවිතයක් නොවන බවද අප සිහිපත් කළ යුතුයි.
විසිවැනි සංශෝධනය
ලංකාවේ දේශපාලනය නැමති බඹරයට ගල් ගැසීමට අවශ්‍ය නම් කළ යුත්තේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව වෙනස් කරන බවට කිනම් හෝ ප‍්‍රචාරයක් ඇරීමය. එවිට ඇතිවන මහා කලබලය දෙස උඩ සිටි බලා සිටින ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතාද පුදුමාකාර විමතියට පත්වනු ඇත. තමන්ගේ 1978 ව්‍යවස්ථාවට මේ තරම් ආලය කරන පිරිසක් ලංකාවේ බිහිවී සිටීම එතුමා සිහිනෙකින්වත් නොසිතූ දෙයක් වන්නට ඇත.
ජවිපෙන් ඉදිරිපත් කර ඇති විසිවැනි සංශෝධනයේ ප‍්‍රධාන අරමුණ විධායක ජනාධිපති ධුරය අහෝසි කිරීමයි. දැනට ඒ ගැන වැඩියෙන්ම පළවී තිබෙන්නේ විරුද්ධ ප‍්‍රතිචාරය. භික්ෂූන් වහන්සේ, ජාතික නිදහස් පෙරමුණ, ජාතික හෙළ උරුමය සහ ශ‍්‍රීලනිපය ඒ අතර ඉදිරියෙන් සිටිති. එජාපය සහ පොදුජන පෙරමුණ තම ස්ථාවර තවම ප‍්‍රකාශයට පත් කර නැත. ද්‍රවිඩ ජාතික සන්ධානයේ ප‍්‍රතිචාරය අපේක්ෂා කළ හැකිය. එනම් කොන්දේසි සහිත සහයෝගයයි.
විසිවැනි සංශෝධනය පිළිබඳ දැනට සිදුවන සාකච්ඡුාව දෙස බලන විට, එහි ප‍්‍රධාන ලක්ෂණ කිහියක් මෙසේ හඳුනාගත හැකිය. ඒවා වනාහි වර්තමාන ලංකාවේ ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික ප‍්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ ගැටලූවේද කොටස්ය.
x විසිවැනි සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවෙන් සම්මත වීමට අවශ්‍ය තුනෙන් දෙකේ බහුතර ඡුන්දය එයට ලැබේද යන්න සැක සහිතය. එසේ පසුබෑමට ලක් වුවත්, ජවිපෙ කර ඇති යෝජනාවේ දේශපාලන වැදගත්කමක් තිබේ. එනම් ලබන අවුරුද්දේත්, ඊළඟ අවුරුද්දේත් පැවැත්වෙන ජනාධිපති සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ ව්‍යාපාරවල මූලික තේමාවක් බවට එය ඉදිරියට ගෙනඒමයි. ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික රාජ්‍ය ප‍්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ මහජන කතිකාව සහ උනන්දුව දිගටම පවත්වාගෙන යෑම, කවදා හෝ එම ප‍්‍රතිසංස්කරණ සාර්ථක වීමට අත්‍යවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසියකි.
x වර්තමාන දේශපාලන පරිසරය තුළ, ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කිරීමට දේශපාලන පක්ෂ ගන්නා තීරණ මූලික වශයෙන්ම තීරණය කරන සාධකය වන්නේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය හෝ මහජන සුබසෙත හෝ ගැන ඇති ආදරය නොව, පක්ෂවල නායකයන්ගේ පුද්ගලික දේශපාලන විජිගීෂාවන්ට එය සේවය කරනවාද? නැද්ද? යන කාරණයයි. අනාගතයේ ලංකාවේ ජනාධිපති වීමට සිහින මවන කිසිදු නායකයෙකු, ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කිරීමේ කාර්යයට සහභාගි වීමට තම පක්ෂයට ඉඩ නොදෙනු ඇත. ජනාධිපති ධුරය තරම් පුද්ගලයන්ගේ දේශපාලන ආශා පුබුදු කරවන, විජිගීෂා පෝෂණය කරන තවත් දේශපාලන තනතුරක් අප රටේ නැති තරම්ය. ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතාවත් මේ ගැන සිතන්නට නැතිව ඇත.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා තම මැතිවරණ ව්‍යාපාරය දියත් කර ඇත. එතුමා සූදානම් වන්නේ ජනාධිපති වීමටද, අගමැති වීමටද යන්න තවමත් පැහැදිලි නැත. ඇමෙරිකානු පුරවැසිභාවය ජනාධිපති වීමට එතුමාට තවමත් නෛතික බාධාවක් වී තිබේ. ඒ නිසාම වෙනත් කෙනකු ජනාධිපති වී සිටියදී අගමැති වීමට වුවත් එතුමා අකමැති නොවනු ඇත. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන, චමල් රාජපක්ෂ වැනි කෙනකු ජනාධිපතිව සිටියදී අගමැති වන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, රනිල් වික‍්‍රමසිංහ කෙනකු නොවන බව නම් කෙනකුට ස්ථිරවම කිව හැකිය.
මේ අතර, ළඟදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා කොළඹ ලොකු හෝටලයක පැවැත්වූ ‘වියත් මග’ සම්මන්ත‍්‍රණයට සහභාගි වූ මගේ මිත‍්‍රයකු කීවේ, එයට විශ්විදයාල ආචාර්යවරුන්ද බොහෝ දෙනකු සහභාගි වූ බවයි. එයින් සෑහෙන දෙනෙකු 2015දී මෛත‍්‍රීපාල-රනිල් යහපාලන සභාගයට සහයෝගය දුන් අයයි. එයින් සමහර දෙනකු දැන් ‘ගෝඨාභය ගැලවුම්කාරයා’ ලෙස සලකමින් ලියන පුවත්පත් ලිපි කියවන විට මගේ සිතේ ලංකාවේ දේශපාලනය ගැන මෙවැනි ප‍්‍රශ්න මතුවේ.
මෛත‍්‍රීපාල-රනිල් දෙදෙනාගේ අසාර්ථක දේශපාලන ක‍්‍රියාකාරිත්වය නිසා, ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පරිවර්තනය පිළිබඳ න්‍යාය පත‍්‍රය පස්සට ඇද දමා තිබෙන්නේද?
ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දේශපාලන ප‍්‍රතිසංස්කරණවල අසාර්ථකභාවය, අධිකාරවාදී දේශපාලන ආපසු ගමනකට තුඩු දෙන සාධකයක් වී තිබෙන්නේද? එය එම ආපසු ගමන සාධාරණය කිරීමට ප‍්‍රමාණවත්ද?
ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට ඒ තරම් ළැදිකමක් නොදක්වන, පුද්ගල කේන්ද්‍රීය අධිකාරවාදී පාලන තන්ත‍්‍රයක් පිහිටුවන බවට නිසැක සංඥා දැනටමත් ඉදිරිපත් කර ඇති, රනිල් වික‍්‍රමසිංහගේ නව ලිබරල්වාදී ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තියම වඩාත් මර්දනකාරී ලෙස ඉදිරියට ගෙනයෑමට සූදානම්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ව්‍යාපෘතියට අපේ විශ්වවිiාල ආචාර්යවරුන්, මාධ්‍යවේදීන් සහ බෞද්ධ භික්ෂූන්, වෘත්තිකයන් දක්වන ආශාව පැහැදිලි කළ හැක්කේ කෙසේද?
මේ ප‍්‍රශ්න ගැන කල්පනා කරන ගමන් අප රටේ පුරවැසියකුට පෙනෙන තවත් කරුණක් නම් රනිල්-මෛත‍්‍රී පාර්ශ්ව දෙකම දැනටමත්, ඊළඟ ජනාධිපති මැතිවරණයෙන් පරාජය වී ඇත යන මානසිකත්වය ප‍්‍රදර්ශනය කරන බවයි.
මේ පසුබිම තුළ අප රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී බලවේගවලට අලූත් අභියෝගයක් සහ අලූත් කාර්යයක් තිබේ. එය නම්, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය පරිවර්තන ක‍්‍රියාවලියේ පසුබෑමකට, පරාජිතවාදී මානසිකත්වයකින් තොරව මුහුණ දීමේ දේශපාලන මූලෝපායක් අලූතෙන් නිර්මාණය කරගැනීමයි. අධිකාරවාදී දේශපාලන බලවේගවල ජයග‍්‍රහණය ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය තුළ බලාපොරොත්තු විය යුතු නපුරකි. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ප‍්‍රතිෂ්ඨාපනය කර, එය තහවුරු කිරීමේ වගකීම භාරගත් දේශපාලන පක්ෂ එම වගකීම පැහැර හැරීම නිසා ‘නපුර’ විකල්පයක් ලෙස මතුවන්නේ නම් එම ‘නපුර’ට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ලෙස මුහුණදීම මූලෝපායගත කිරීම දැන් සිටම කළ යුත්තකි. ජවිපෙ, වමේ පක්ෂ හා සිවිල් සමාජ බලවේග මේ කාර්යයේදී මූලිකත්වය ගත යුතුව තිබේ.
විසිවෙනි සංශෝධනය සඳහා ජවිපෙ ගෙන ඇති පියවර ඉහත කී බලවේග අතර නව සාකච්ඡුාවකටත්, නව සන්ධානයකටත් අවශ්‍ය අවකාශය විවෘත කර ඇත. එබැවින්, ජවිපෙ නායකත්වය කල්පනා කළ යුත්තේ, 20වැනි සංශෝධනය සඳහා තමන් ගෙන යන ව්‍යාපාරය, ජනාධිපති ධුරය අහෝසි කිරීමෙන් ඔබ්බට යන අලූත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීයකරණ න්‍යාය පත‍්‍රයක, වැඩපිළිවෙළක සහ පුළුල් සන්ධානයක ආරම්භයක් ලෙස සැලකීමටයි. සංවිධානාත්මකව මහජන ව්‍යාපාරයක් බවට පත්වී විරෝධය පෑමත්, ඉතිරි වී තිබෙන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ජයග‍්‍රහණ, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දේශපාලන කතිකාව, රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දේශපාලන අනාගතය ආරක්‍ෂා කිරීමත්, ජවිපෙ, වම සහ සිවිල් සමාජ බලවේගවල දේශපාලනයේ අනාගත න්‍යාය පත‍්‍රය විය යුතුය.
