පසුගිය සතියේ අධ්‍යාපන අමාත්‍ය ඩලස් අලහප්පෙරුම මහතාගෙන් කරුණු විමසූ අවස්ථාවක අමාත්‍යවරයා පෙන්වාදුන්නේ ශ‍්‍රී ලංකාවේ පාසල් අතරින් අතිබහුතරයකට විදුහල්පතිවරුන් නොමැති බවය. ඉන්පසුව ඔහු එම ගණන් හිලව් ඉදිරිපත් කළේය. ඔහු කීවේ තමන් ඉක්මනින්ම ඒ අර්බුදයට විසඳුම් ලබාදෙන බවය. එය මේ වෙද්දී අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ඇති පරිපාලන ගැටලූ ගොන්නක් අතරින් එකක් පමණක් බවත්, තවත් ගැටලූ රැුසක් තිබෙන බවත් ඔහු කීය. ඒවා විසඳන්නට බලාපොරොත්තු වන බවද කීය.
ශ‍්‍රී ලංකාවේ ජාතික පාසල් 383ක් අතරින් 274කට විදුහල්පතිවරුන් නොමැතිය. ඊට අමතරව ජනප‍්‍රිය පාසල් ලෙස සලකන පාසල් 60ක් අතරින් 40කටම විදුහල්පතිවරුන් නොමැති බවද ඔහු කීය. පළාත් සභා යටතේ පවතින පාසල් 10,000ක් අතරින් 3100කට විදුහල්පතිවරුන් නොමැති බව අධ්‍යාපන අමාත්‍යවරයා පැවසීය. පසුගිය සතියේ පුවතක් ලෙසද අපි එය වාර්තා කළෙමු. මේ සටහනේදී බලාපොරොත්තු වන්නේ එම කරුණ ගැන තවදුරටත් කතාකිරීමය. ඇත්තෙන්ම මේ විදුහල්පතිවරුන්ගේ ප‍්‍රශ්නය කෙතරම් බරපතළ එකක්ද යන්න පැහැදිලි කිරීමය.
ලියුම්කරු සමඟ ¥රකථන සංවාදයේ යෙදෙන අවස්ථාවේදීත් අමාත්‍යවරයා අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයෙහි ඇති පරිපාලන ගැටලූ ඇතුළු ගැටලූ රැුසක් ගැන සාකච්ඡුාවක සිටි බව ු කීය. එම ඇමතුමෙන් පසු එළැඹි දින කිහිපය තුළ විදුහල්පතිවරුන්ගේ ප‍්‍රශ්නය පිළිබඳ මාධ්‍ය ආයතන රැුසක් වාර්තා කර තිබුණි. එයින් පැහැදිලි වන්නේ ඒ ප‍්‍රශ්නය පිළිබඳව අධ්‍යාපන ඇමතිවරයාගේ අවධානය යොමුවී ඇති බවය.
ඊට අමතරව පාසල් සිසුන්ට නිල ඇඳුම් ලබාදීමේදී වවුචර් ක‍්‍රමයම පාවිච්චි කරන බවත් අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා කියා තිබුණි. අධ්‍යාපන ඇමතිගේ හා ජනාධිපතිගේ පණිවුඩත් සමඟ සිසුන් අතට නිල ඇඳුම් පැකට්ටු බෙදාදීමත්, නිලඇඳුම් ටෙන්ඩර් වංචා ගැන කතාන්දරවලට නැවත දොරටු විවෘත කිරීමත් වෙනුවට එවැනි තීන්දුවක් ගැනීම ගැන අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා අගය කළ හැකිය. තම කණ්ඩායම විපක්ෂයේ සිටියදී විවේචනයට ලක්කළ ප‍්‍රතිපත්ති වුව, බලයට පත්වීමෙන් පසුව කරුණු සලකා බලා ක්රියාත්මක කිරීම ගැටලූවක් නොවේ. යහපාලන ආණ්ඩුව පවා එවැනි ක‍්‍රියා කර තිබුණි.
කෙසේවෙතත් මේ සටහනේ අවධානය විදුහල්පති පුරප්පාඩු ගැන කතාකිරීමය. මේ විදුහල්පති පුරප්පාඩු ප‍්‍රශ්නය ලංකාවේ පාසල් අධ්‍යාපනයට ඍජුව බලපෑ එකකි. විදුහල්පති තනතුරු පුරප්පාඩු වූ විට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය කළ යුත්තේ අයදුම්පත‍්‍ර කැඳවා නිසියාකාරව ඒවා පිරවීමය. එහෙත් ඒ වෙනුවට දැන් සිදුවන්නේ එම පුරප්පාඩු සම්පූර්ණ නොකර වැඩබලන විදුහල්පතිවරුන් පත් කිරීමය. වැඩබලන තනතුරක් යනු තාවකාලික එකකි. එහෙත් මේ වැඩබලන විදුහල්පතිවරු වසර ගණන් තිස්සේ එකම පාසලේ කටයුතු කරති. එලෙස වැඩබලන තනතුරු පත්කරන්නට සුදුසුකම් සොයාබැලීම ආදි විධිමත් ක‍්‍රියා පටිපාටියක් ඕනෑ නැත. හිතුමතේ දේශපාලන පත්වීම් සිදුකරයි. බලයේ සිටින නායකයන්ට වඩා පහසු ඒ ක‍්‍රමවේදයයි.
පුරප්පාඩු පුරවන්නේ නැතිව වසර ගණන් ගතවෙන්නේ ඒ නිසාය. ගුරු, විදුහල්පති සේවයේ සිටින දක්ෂයන්ට හා සුදුස්සන්ට එයින් තැන අහිමිවෙයි. සුදුස්සන් විදුහල්පති පුටුවලට පත් නොවී, දේශපාලන හිතවතුන් පත්වීම ඍජුවම බලපාන්නේ පාසල් පද්ධතියටයි.
මේ ප‍්‍රශ්නය ගැන කතාකරද්දී අධ්‍යාපන ඇමති ඩලස් අලහප්පෙරුම එක් කරුණක් වසන් කරන බව පැහැදිලිය. ඔහු පවසන්නේ විදුහල්පති පුරප්පාඩු වසර දෙකහමාරක් තිස්සේ පවතින බවයි. විදුහල්පති පුරප්පාඩු අවුල යහපාලන ආණ්ඩුවට සීමා කරන්නට ඔහු උත්සාහ කරනවා විය හැකිය. එහෙත් සැබෑ කාරණාව වන්නේ මීට කලින් යහපාලන ආණ්ඩුව පත්වූ මොහොතේ හිටපු අධ්‍යාපන අමාත්‍ය අකිල විරාජ් කාරියවසම් මහතාත් විදුහල්පති පුරප්පාඩු ගැටලූව විසඳීමේ දැඩි උනන්දුවක් පෙන්වමින් සිටි බවය. දැන් ඇමතිවරයා කියන කතාවම අඩුවැඩි වශයෙන් හිටපු ඇමතිවරයාත් කී බවය. එහෙත් ඒ පොරොන්දු ඉටු වුණේ නැත. යහපාලන ආණ්ඩුව විදුහල්පති පුරප්පාඩු පිරවීම සඳහා අයදුම්පත් කැඳවුවේ 2015 අපේ‍්‍රල් මාසයේය. එහෙත් අද වෙන තුරු ඒ පත්වීම් ලබාදී නැත. ඒ ගැන කතාකරන්නට පෙර, විදුහල්පති පුරප්පාඩු පිරවීමට ගත් පූර්ව උත්සාහයන් ගැන කිව යුතුය.
මුලින්ම 2010 ජුලි මස 21 වැනිදා පාසල් 66ක පුරප්පාඩු සම්පූර්ණ කිරීම සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබුණි. ඉන්පසුව 2012 දී පාසල් 106ක පුරප්පාඩු පිරවීම සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබුණි. එයිනුත් පසුව නැවතත් 2012 දෙසැම්බර් 14 වැනිදා අයදුම්පත් කැඳවා තිබුණි. ඒ මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේ ගත් උත්සාහයන්ය. ඉන්පසුව වැඩබලන විදුහල්පතිවරුන් සමඟ මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ඉදිරියට ගියේය. එකල විපක්ෂයේ සිටි එක්සත් ජාතික පක්ෂය පැත්තෙන් මෙයට විවේචන එල්ලවිය. අනාගත අධ්‍යාපන අමාත්‍යධුරය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි අකිල විරාජ් කාරියවසම් මන්ත‍්‍රීවරයාත් ඒ විවේචකයන් අතර විය.
යහපාලන ආණ්ඩුව පත්වීමෙන් පසුව 2015 අපේ‍්‍රල් 01 වැනිදා අයදුම්පත් කැඳවා තිබුණි. එහෙත් ඒ අනුව බඳවාගැනීම් කර තිබුණේ නැත. ඉන්පසුව 2018 ජුලි 20 වැනිදා නැවතත් පාසල් 202ක් සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබුණි. පසුගිය ආණ්ඩුවේ කාලය අවසන් වන තුරු ඒ පත්වීම් ලබාදීමට නොහැකි විය.
ඉහත අවස්ථා ගණනාවකදී සිදුව තිබුණේ අයදුම්පත් කැඳවා, සම්මුඛ පරීක්ෂණ පැවැත්විමෙන් පසුව පුරප්පාඩු පුරවන්නේ නැතිව සිටීමය.
මේ පත්වීම් ලබානොදී සිටීමට විවිධ හේතු විවිධාකාරයෙන් මතුවෙයි. එක් පැත්තකින් අයදුම්පත් කැඳවූ නිවේදනයෙහි අඩුපාඩු ඇත. උදාහරණයක් ලෙස අවසාන වතාවේ පළමු පන්තියේ විදුහල්පතිවරුන් 40 දෙනෙකුගේ අවශ්‍යතාවක් තිබුණි. එහෙත් එතරම් අයදුම්පත් ඉදිරිපත් වී තිබුණේ නැත. එවැනි අවස්ථාවල ගන්නා පියවර ගැන නිසි හඳුනාගැනීමක් තිබුණේ නැත. ඊට අමතරව මෙම සම්මුඛ පරීක්ෂණවලින් පසුව රටේ ප‍්‍රධාන පාසල් සියල්ලේම ආදි ශිෂ්‍ය සංගම්, පාසල් සංවර්ධන සමිති ආදි සියලූදෙනා තමන්ගේ පාසලට විදුහල්පතිවරයෙකු තේරීමේ මෙහෙයුමකට අවතීර්ණ වෙයි. ජනප‍්‍රිය යැයි සම්මත පාසල් අතරින් එකකින් හෝ මැසිවිලි නැගෙන්නට පටන්ගනී. සියල්ලන්ගේ සිත් සතුටු කරන ආකාරයට විදුහල්පතිවරුන් පත් කරන්නට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයට සිදුවෙයි. අවසානයේ විදුහල්පතිවරුන් පත්කිරීමේ ක‍්‍රියාවලිය මඩ ගොහොරුවක් බවට පත්ව, පත්වීම් කල්යයි.
ලංකා ගුරු සංගමයේ ප‍්‍රධාන ලේකම් ජෝසෆ් ස්ටාලින් පසුගිය සතියේ අනිද්දා සමඟ අදහස් දක්වමින් කීවේ අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා අවංකව මැදිහත් වුවහොත් මාස දෙකක් ඇතුළත විදුහල්පතිවරුන්ගේ ප‍්‍රශ්නය විසඳිය හැකි බවය.
සියල්ලන්ගේ සිත් පිනවීම වෙනුවට කළයුත්ත නිවැරදිව කරන්නට අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා තීන්දු කළහොත් ප‍්‍රශ්නය එතරම් ඉක්මනින් අවසන් කළ හැකිය. කොටින්ම කීවොත් ලංකාවේ වසර ගණනක් තිස්සේ නොවිසඳුණු, විසඳන්නට අසමත් වූ ගැටලූවක් විසඳීමේ හැකියාවක් අධ්‍යාපන ඇමතිවරයාට තිබේ. කුසලතාතන්ත‍්‍රවාදය, විනය ආදි ලෙස ජනාධිපතිවරයාගේ මුවෙහි නිතර රැුඳෙන ප‍්‍රතිපත්ති යථාවක් කිරීමටත් එමගින් හැකියාව ලැබේ.
එහෙත් අපගේ තක්සේරුව නම් මේ අමාත්‍යවරයාද දැන් කුමන කතා කීවත්, ඊළඟ මහමැතිවරණයට පෙර අර්බූදය විසඳීමට අසමත් වනු ඇති බවයි. මෙය ඇමතිකමක් බාරගැනීමෙන් පසුව කරන හුදු අදහස් දැක්වීමක් පමණක් වනු ඇති බවයි. අපගේ අනුමානය බොරු කිරීමේ හැකියාව ඇත්තේ ඩලස් අලහප්පෙරුම ඇමතිවරයාටය.
